O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony, z następującego powodu:

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

__NOTOC__ {{VerifyLevel |level=1}} == Parada „gigantów” == {{TOC My}} Znajdowanie są coraz większe okazy meteorytu [[Morasko]]! Prawdopodobnie jednak światowe rekordy wagi pojedynczych okazów meteorytów żelaznych nie zostaną pobite, w&nbsp;najbliższym czasie, na [[Kratery Morasko|polach pod Moraskiem]]?! Gdyż trudno będzie przebić namibijską Hobę{{MBD-record|name=Hoba}} (60&nbsp;ton), grenlandzkie kolosy Cape York{{MBD-record|name=Cape York}} (''Ahnighito'' 30,9&nbsp;tony, ''Agpalilik'' 20&nbsp;ton), argentyńskie Campo del&nbsp;Cielo{{MBD-record|name=Campo del Cielo}} (''el&nbsp;Gancedo'' 30,8&nbsp;tony, ''el&nbsp;Chaco'' 28,8&nbsp;tony) oraz inne wielotonowe znaleziska z&nbsp;Australii, Meksyku, USA i&nbsp;Chin oraz Marsa<ref>okazy meteorytów żelaznych {{Link-MBD |code=66177 |name=Aeolis Palus&nbsp;001}} i&nbsp;{{Link-MBD |code=66178 |name=Aeolis Palus&nbsp;002}} o&nbsp;wagach, odpowiednio: ~3,3 i&nbsp;~2,8&nbsp;tony, znalezione w&nbsp;2014 roku na Marsie przez łazik Curiosity!</ref>. Ale ograniczając się do naszego europejskiego podwórka, meteoryt Morasko znajduję się już blisko podium. Europejskie „giganty” (Buchwald 1975; Koblitz MetBase; Wikipedia) (lista prowizoryczna<ref>z wyłączeniem syberyjskiego spadku meteorytu Sikhote-Alin; największy okaz 1745&nbsp;kg</ref>): :{| {{Table data}} ! # !! Meteoryt !! waga największego okazu !! kraj |- | 1 || Muonionalusta{{MBD-record|name=Muonionalusta}} || ~1,2 tony || Szwecja (największy okaz został znaleziony przez rodzinę Thomasa Österberg w&nbsp;2008 roku)<ref>[http://MuonionalustaMeteorites.com MuonionalustaMeteorites.com]</ref> |- | 2 || Bitburg{{MBD-record|name=Bitburg}} || ~1,2&nbsp;tony || [[Niemcy]] (znalezisko z&nbsp;1805 roku; okaz zaginął!) |- | 3 || Bilibino{{MBD-record|name=Bilibino}} || ~1&nbsp;tona || [[Rosja]] (znalezisko z&nbsp;1981 roku) |- | 4 || La Caille{{MBD-record|name=La Caille}} || 626 kg || [[Francja]] (znalezisko z&nbsp;1828 roku)<ref>{{MPOD|name=La%20Caille|text=La&nbsp;Caille}}</ref> |- | 5 || Mont Dieu{{MBD-record|name=Mont Dieu}} || 435 kg || [[Francja]] (znalezisko z&nbsp;2004 roku)<ref>[https://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Mont_Dieu_meteorite.jpg okaz] znajduje się w&nbsp;zbiorach [http://www.naturalsciences.be/en/museum/exhibitions-view/239/394/390 Royal Belgian Institute of Natural Sciences] (Museum voor Natuurwetenschappen in Brussels, Belgium); jest to drugi co do wielkości, po okazie La Caille, meteoryt żelazny we Francji; później znaleziono jeszcze okaz meteorytu Mont Dieu [http://meteorites.superforum.fr/t3244p15-chasse-a-mont-dieu-nouvelles-trouvailles o&nbsp;wadze 364&nbsp;kg]</ref> |- | 6 || Augustinovka{{MBD-record|name=Augustinovka}} || ~400 kg || [[Ukraina]] (znalezisko z&nbsp;1890 roku) |- | 7 || Gressk {{MBD-record|name=Gressk}} || 303 kg || [[Białoruś]] (znalezisko z&nbsp;1955 roku) |- | '''8''' || '''[[Morasko]]''' || '''[[{{PAGENAME}}#271 kg – „Kruszynka”|271&nbsp;kg]]''' || '''Polska''' (znalezisko z&nbsp;2017 roku) |- | 9 || Boguslavka{{MBD-record|name=Boguslavka}} || 256 kg || [[Rosja]] (spadek z&nbsp;1916 roku) |- | colspan="4"| {{Wielokropek}} |} Już >400 kg okaz meteorytu Morasko przesunął by go w rankingu o&nbsp;dwa miejsca w&nbsp;górę. Ale potrzeba aż jednej tony by znaleźć się na podium. Jednak znaleziska z ostatnich lat napawają optymizmem! <br clear="all"/> == Największe i najciekawsze okazy == '''Największe okazy meteorytu [[Morasko]]''' (Muszyński et&nbsp;al. 2012; wg zamieszczonej tam {{Txt2Img|Morasko_mapa_znalezisk_(Meteorites_vol1).jpg|mapy znalezisk}} znaleziono „tylko” 8&nbsp;okazów o&nbsp;wadze powyżej 50&nbsp;kg; w tabeli poniżej jest ich więcej!): :{| {{Table data}} ! Waga&nbsp;[kg]<ref>wagi przybliżone; bardzo często nie sposób zważyć tak duże okazy, również ich waga zmienia się od warunków przechowywania i&nbsp;sposobu konserwacji</ref> !! data znalezienia<br />(miejsce&nbsp;znalezienia) !! znalazca !! opis; miejsce przechowywania |- | '''271,8''' || 2017<br />(?) || Andrzej Owczarzak i&nbsp;Michał&nbsp;Nebelski || okaz z&nbsp;pięknymi regmagliptami i&nbsp;zachowanymi fragmentami skorupy obtopieniowej; otrzymał nazwę '''„Kruszynka”'''<ref name="imiona okazów">zaproponowano by wzorem największych meteorytów żelaznych (np. Cape York – ''Ahnighito'', ''Woman'', ''Dog'', Campo del Cielo – ''el Chaco'', ''Otumpa'', ''Meteorito Santiagueño'') nazywać największe znaleziska swoistymi „imionami”, i&nbsp;tak okaz 261,2&nbsp;kg został ochrzczony '''MEMORSS''' ('''Me'''teoryt '''Mor'''asko-'''S'''kirzewska-'''S'''muła), a&nbsp;164&nbsp;kg okaz Krzysztofa Sochy otrzymał nazwę '''„Rudy”'''; znaleziony w&nbsp;2015 roku 174&nbsp;kg okaz otrzymał nazwę '''„Bobola”'''</ref>; okaz kupił kolekcjoner z&nbsp;USA Michael Farmer, ostatecznie okaz trafił do Chin i&nbsp;jest wystawiany w&nbsp;planetarium w&nbsp;Szanghaju (źródło: Facebook) |- | '''261,2''' || 8&nbsp;października&nbsp;2012<br />(teren rezerwatu) || Łukasz Smuła i&nbsp;Magda&nbsp;Skirzewska || okaz orientowany; otrzymał nazwę '''„MeMorSS”'''<ref>'''MeMorSS''' – akronim '''Me'''teoryt '''Mor'''asko '''S'''kirzewska '''S'''muła</ref>; nieoczyszczony ważył ok. 300&nbsp;kg; [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]] |- | ''204'' || ? || ? || podobno kilka lat temu niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204&nbsp;kg, który obecnie znajduje się w&nbsp;jednej z&nbsp;prywatnych kolekcji w&nbsp;Niemczech (niepotwierdzone, brak źródła informacji) |- | '''174''' || 4&nbsp;kwietnia&nbsp;2015 || Andrzej Owczarzak i&nbsp;Michał&nbsp;Nebelski || okaz nieoczyszczony ważył ok. 210&nbsp;kg; okaz jest w&nbsp;posiadaniu znalazców; wstępnie znalazcy ochrzcili go imieniem '''„Bobola”'''<ref name="Bobola">'''„Bobola”''' – wg Andrzeja Owczarzaka nazwa na cześć św.&nbsp;Andrzeja Boboli</ref> |- | '''164''' || 11&nbsp;września&nbsp;2006<br />(teren rezerwatu) || Krzysztof Socha || otrzymał nazwę '''„Rudy”'''<ref name="Rudy">'''Rudy''' – nazwa wyłoniona na drodze konkursu wśród czytelników ''Głosu Wielkopolskiego''</ref>; okaz nieoczyszczony ważył ok. 178&nbsp;kg; okaz został przecięty; [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]] |- | '''~160''' || grudzień 2017 || Łukasz Smuła i&nbsp;Magda&nbsp;Skirzewska || okaz przed oczyszczeniem ważył ~180&nbsp;kg |- | '''141,9''' || przed 2009 || ? || tej wielkości okaz figuruje w spisie inwentarzowym [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu]] |- | '''~98''' || ? || Andrzej Owczarzak || ? |- | '''''~80''''' || przed II wojną światową || Jan Kunecki(?) || wg Pokrzywnickiego (1964) przed II&nbsp;wojną światową wyorano okaz ~80&nbsp;kg, który później zaginął |- | '''78''' || 1956 || {{Txt2Img|Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02a.jpg|Józef Oleksy}} || znaleziony przez Zygmunta Pniewskiego{{Pniewski Z-biogram|}} w&nbsp;obejściu gospodarstwa rolnego (wyorany w&nbsp;1947 roku); [[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza|Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego]] |- | '''77,5'''<ref name="Cobliner waga">znalazca okazu Cobliner w&nbsp;swoim liście podał wagę 75,0&nbsp;kg; wg Szulczewskiego kompletny okaz zważony później przez prof. Pfuhla miał ważyć 77,5&nbsp;kg (Szulczewski 1923; Pokrzywnicki 1964); obecnie okaz waży 71,8&nbsp;kg (Łaptaś 1998; Pilski 2001); wg Pokrzywnickiego (1964) ucięty okaz ważył 61,0&nbsp;kg</ref> || '''12&nbsp;listopada&nbsp;1914'''<br />(nieznane) || '''dr&nbsp;Franz&nbsp;Cobliner''' || '''pierwszy znaleziony okaz meteorytu [[Morasko]]''', obecnie okaz waży 71,8&nbsp;kg; [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie]] |- | '''73''' || ~2014 || Łukasz Smuła i&nbsp;Magda&nbsp;Skirzewska || znaleziony na głębokości 160&nbsp;cm; okaz jest w&nbsp;posiadaniu znalazców |- | '''72''' || 1994 || Krzysztof Socha || w&nbsp;zbiorach [[Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach|Wydziału Fizyki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w&nbsp;Kielcach]] |- | '''71,1''' || 1995 lub 1997 || Henryk Nowacki<ref name="40kg"></ref> || okaz został wywieziony z&nbsp;Polski |- | '''59,3''' || ? || Łukasz Smuła i&nbsp;Magda&nbsp;Skirzewska || okaz jest w&nbsp;posiadaniu znalazców |- | '''56''' || 1992 || nieznany || okaz został przecięty; obecnie znajduje się w&nbsp;[[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]] |- | '''54''' || 2003 || Waldemar Ruliński || okaz został pocięty |- | '''51''' || 2019 || Andrzej Owczarzak || zdjęcia okazu prezentowano na FB |- | '''51''' || początek 2000 || Alexander Gehler, Thomas Kurtz, Matthias&nbsp;Kurtz || wywieziony z&nbsp;Polski i&nbsp;pocięty na fragmenty |- ! colspan="4"| |- | '''41,9''' || 2016 ? || Andrzej Owczarzak || okaz był wystawiony na sprzedaż na portalu Allegro |- | '''37''' || 2001 || Krzysztof Socha || w kolekcji Jarkko Kettunena ([http://www.littleplanets.fi/ littleplanets.fi]) |- | 30, 30 i 36,1 || ? || ? || takie trzy okazy (?!) figurują w spisie inwentarzowym [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu]] |- | '''34''' || lipiec 2011<br />(teren rezerwatu) || Steve Arnold, Geoffrey Notkin || znaleziony w&nbsp;trakcie nagrywania programu popularnonaukowego ''[http://science.discovery.com/tv-shows/meteorite-men Meteorite Men]'' dla kanału ''Science Channel''; [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]] |- | '''28,9''' || 2000 || Krzysztof Socha || w&nbsp;kolekcji Tomasza Jakubowskiego |- | '''28,1''' || maj 2008 || Łukasz Smuła i&nbsp;Magda&nbsp;Skirzewska || przed oczyszczeniem ważył ok. 40&nbsp;kg, po oczyszczeniu 28,1&nbsp;kg; w&nbsp;kolekcji Tomasza Jakubowskiego |} Fotografie części okazów dzięki uprzejmości Jadwigi i Andrzeja Muszyńskich. === Okaz Coblinera === Znaleziony przez niemieckiego oficera Franza Coblinera 12 listopada 1914 roku pierwszy okaz meteorytu [[Morasko]], początkowo ważył 77,5&nbsp;kg<ref name="Cobliner waga"></ref>, obecna waga okazu – 71,8&nbsp;kg (jeszcze w Berlinie odcięto małą piętkę u&nbsp;dołu bryły). Więcej o&nbsp;okolicznościach znalezienia i&nbsp;jego losach, patrz → meteoryt [[Morasko]]. Okaz znaleziono na głębokości około pół metra. Okaz jest świeży, ma zachowane na powierzchni regmaglipty i&nbsp;fragmenty skorupy obtopieniowej. Według Pokrzywnickiego (1957, ''Urania''; 1964) okaz znaleziono: {{AQuote-begin|max-width=800px}} {{Wielokropek}}&nbsp;w&nbsp;lesie na samej granicy pól ornych, gdzie dotychczas widnieją ślady niemieckich okopów z&nbsp;pierwszej wojny światowej. {{Wielokropek}}&nbsp;Na moją prośbę udał się w r. 1955 do Moraska pracownik Instytutu Zoologicznego PAN, oddział w&nbsp;Poznaniu, Zygmunt {{Sparse-b}}Pniewski{{Sparse-e}}{{Pniewski Z-biogram|}}, jednak nowych okazów nie odnalazł. Ustalił on jedynie w&nbsp;przybliżeniu, na podstawie opowiadania jednej z&nbsp;mieszkanek Moraska, miejsce gdzie w&nbsp;r.&nbsp;1914 został wydobyty przez Niemców pierwszy okaz tego meteorytu masy 77.5&nbsp;kg. Dnia 23 lipca 1956&nbsp;r. udałem się osobiście do Moraska, gdzie obejrzałem wspomniane miejsce i&nbsp;przeszukałem okolicę, lecz bez wyników.&nbsp;{{Wielokropek}} {{AQuote-end}} Obecnie okaz znajduje się w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznym PAN w&nbsp;Krakowie]]. Jego fotografie dużej rozdzielczości i&nbsp;'''interaktywny model 3D''' znajdują się na portalu Wirtualne Muzea Małopolski – [http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/26837/4881276 Meteoryt żelazny „Morasko”]. <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_1914_Cobliner.jpg|Znaleziony przez dr Coblinera pierwszy okaz meteorytu [[Morasko]] (okaz znajduje się w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych PAN w&nbsp;Krakowie]]) File:Morasko_(Pniewski_Cobliner)-1.jpg|Okaz Coblinera (patrz → [[Morasko/Archiwum Zygmunta Pniewskiego|Archiwum Zygmunta Pniewskiego]]) File:Pokrzywnicki_(Morasko).jpg|[[Pokrzywnicki|Ernest Jerzy Grzymała Pokrzywnicki]] (obok 77,5 kg<ref name="Cobliner waga"></ref> [[Morasko]] Coblinera) File:Morasko_(Cobliner_Danel).jpg|Technik Edmund Danel przy okazie Coblinera (patrz → [[Morasko/Archiwum Zygmunta Pniewskiego|Archiwum Zygmunta Pniewskiego]]) File:Morasko_(MG_PAN).jpg|Okaz Coblinera meteorytu [[Morasko]] (w&nbsp;tle w&nbsp;gablocie część zbiorów [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|MG&nbsp;PAN]]) File:Morasko_cast_(Cobliner_specimen)_(Woreczko_Collection)-1.jpg|Kopia okazu Coblinera meteorytu [[Morasko]] w&nbsp;kolekcji [[W&W]] </gallery> <br clear="all"/> === 271 kg – „Kruszynka” === Znaleziony w 2017 roku przez duet Andrzej Owczarzak i&nbsp;Michał&nbsp;Nebelski okaz z&nbsp;pięknymi regmagliptami i&nbsp;zachowanymi fragmentami skorupy obtopieniowej. Okaz ma cechy okazu orientowanego! Znaleziony na głębokości mniejszej niż 2&nbsp;metry w&nbsp;miejscu o&nbsp;współrzędnych 52°■&thinsp;■'■&thinsp;■"N, 16°■&thinsp;■'■&thinsp;■"E. Okaz przed oczyszczeniem ważył 315&nbsp;kg, obecnie '''271,8&nbsp;kg'''! '''Jest to w tej chwili największy polski meteoryt!''' Okaz został przez znalazców nazwany „'''Kruszynka'''”<ref name="imiona okazów"></ref> (fot. Andrzej Owczarzak i&nbsp;Michał&nbsp;Nebelski). Okaz kupił kolekcjoner i&nbsp;dealer z&nbsp;USA Michael Farmer. Ostatecznie okaz trafił do Chin i&nbsp;jest wystawiany w&nbsp;planetarium w&nbsp;Szanghaju (źródło: Facebook) <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_(271kg_cs)-1.jpg|Okaz po oczyszczeniu ('''271,8&nbsp;kg''') (spodnia strona) File:Morasko_(271kg_cs)-2.jpg|Głebokie regmaglipty i&nbsp;dziury po nodulach troilitowych (przednia strona) File:Morasko_(271kg)-in_situ1.jpg|Moment wydobycia okazu (fot. Maciej Burski) File:Morasko_(Andrzej_Owczarzak,_Michał_Nebelski).jpg|Znalazcy Andrzej Owczarzak (na pierwszym planie) i&nbsp;Michał&nbsp;Nebelski File:Morasko_(Kruszynka_ulotka).jpg|Okaz był prezentowany na giełdzie minerałów Warsaw Mineral Expo w&nbsp;marcu 2018&nbsp;roku (ulotka towarzysząca wystawie) File:Morasko_(271kg_cs)-Michael_Farmer-3.jpg|Wspaniałe regmaglipty którymi pokryty jest okaz (źródło: facebook) File:Morasko_(271kg_cs)-Michael_Farmer.jpg|Michael Farmer z&nbsp;zakupionym okazem (źródło: facebook) File:Morasko_(271kg_cs)-Michael_Farmer-1.jpg|Widok okazu z&nbsp;boku (źródło: facebook) File:Morasko_(271kg_cs)-Michael_Farmer-2.jpg|Przednia strona okazu (źródło: facebook) </gallery> Interesujący wywiad z Andrzejem Owczarzakiem na portalu '''SkarbyKosmosu.pl''' – [http://skarbykosmosu.pl/andrzej-owczarzak-znalazca-kruszynki-kazdy-okaz-daje-nam-radosci/ Andrzej Owczarzak, znalazca „Kruszynki”: Każdy okaz daje nam wiele radości]. <br clear="all"/> === 261,2 kg – MeMorSS === Okaz '''orientowany''' znaleziony jesienią 2012 roku na terenie [[Kratery Morasko|rezerwatu]] przez tandem Magda Skirzewska i Łukasz Smuła, nieoczyszczony ważył ok. 300&nbsp;kg, po oczyszczeniu – 261,2&nbsp;kg. Okaz znaleziono na głębokości 218&nbsp;cm w&nbsp;materiale piaszczystym. Okaz jest świeży z&nbsp;regmagliptami i&nbsp;fragmentami skorupy obtopieniowej oraz cechami okazu orientowanego. Obecnie kompletny, nienaruszony okaz znajduje się w zbiorach [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]] (wykonano również kilka [[Meteoryty (kopie)|kopii]] tego okazu). Muzeum odkupiło od znalazców okaz w&nbsp;2013 roku, został on zainwentaryzowany wg przelicznika 2&nbsp;zł/g! <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="2"> File:MeMorSS_(znalazcy).jpg|Największy okaz meteorytu [[Morasko]] i&nbsp;jego szczęśliwi znalazcy Magda Skirzewska i&nbsp;Łukasz Smuła (fot.&nbsp;Andrzej Muszyński) File:Morasko_(MEMORSS).jpg|Wygląd 262&nbsp;kg okazu po konserwacji (fot.&nbsp;dla {{SITENAME}} Andrzej Muszyński, [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi w&nbsp;Poznaniu]]; stan ''styczeń 2013&nbsp;r.'') File:MeMorSS_(prezentacja).jpg|Pierwsza publiczna prezentacja okazu 31 października 2012 roku (od lewej: prof. Andrzej Muszyński, dziekan WNGiG prof. Leszek Kasprzak, prorektor UAM prof. Jacek Witkoś) File:MeMorSS_(Konferencja_Poznań_2014).jpg|'''Konferencja Jubileuszowa – ''100-lecia odnalezienia pierwszego fragmentu Meteorytu Morasko'', Poznań, 12&nbsp;listopada 2014&nbsp;r.''' Na fotografii od lewej: Magda Skirzewska, [[Woreczko|Jan Woreczko]], Łukasz Smuła, [[Bibliografia/Karwowski Łukasz|prof. Łukasz Karwowski]], [[Bibliografia/Muszyński Andrzej|prof. Andrzej Muszyński]], prof. Agnieszka Kryszczyńska<ref>Prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego</ref> i&nbsp;Mateusz Szyszka<ref>znalazca meteorytów [[Jankowo Dolne]] i&nbsp;[[Krupe]]</ref>. W&nbsp;prawym rogu okazy „Rudy” i&nbsp;„Meteorite Men” (fot.&nbsp;Jadwiga Muszyńska) </gallery> Zaproponowano nazwać okaz akronimem '''MeMorSS''' – '''Me'''teoryt '''Mor'''asko '''S'''kirzewska '''S'''muła. {| |- |<youtube width="400" height="244">8Jqz4Qg5EBc</youtube> YouTube – [http://youtu.be/8Jqz4Qg5EBc MEMORSS - meteoryt Morasko] |<youtube width="400" height="244">a-zGpA1Kj44</youtube> YouTube – [http://youtu.be/a-zGpA1Kj44 Meteorite hunt proves fruitful in Polish wood] |- |} Więcej informacji o znalezisku na stronach Magdy Skirzewskiej i Łukasza Smuły (Art&Met): * fotograficzna relacja z poszukiwań i wydobycia okazu – [http://www.artmet-meteoryty.pl/kategoria_expedition---odkrylismy-najwiekszy-polski-meteoryt-#artykul_podglad Odkryliśmy największy polski meteoryt!], * fotograficzna relacja z procesu czyszczenia okazu – <del>[http://www.artmet-meteoryty.pl/pl/wydarzenia/szczeguly.php?pokaz=18 Największy meteoryt Morasko podczas czyszczenia]</del>, * [http://www.artmet-meteoryty.pl/events---kategoria_events---kopia-najwiekszego-polskiego-meteorytu-morasko-261kg#artykul_podglad Kopia największego polskiego meteorytu Morasko 261kg] <br clear="all"/> === 174 kg – „Bobola” === Okaz znaleziony 4&nbsp;kwietnia&nbsp;2015 roku przez tandem poszukiwaczy Andrzeja Owczarzaka i&nbsp;Michała Nebelskiego. Przed oczyszczeniem ważył ok. 210&nbsp;kg, a&nbsp;po oczyszczeniu 174&nbsp;kg. Znalazcy ochrzcili okaz imieniem '''„Bobola”'''<ref name="Bobola"></ref>. Znaleziony na głębokości ■&thinsp;■&nbsp;cm w&nbsp;miejscu o&nbsp;współrzędnych 52°■&thinsp;■'■&thinsp;■"N, 16°■&thinsp;■'■&thinsp;■"E. Okaz jest w posiadaniu znalazców (fotografie okazu Andrzej Owczarzak) <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_(174kg_cs)_crude1.jpg|Nieoczyszczony okaz meteorytu trzy dni po znalezieniu File:Morasko_(174kg_cs)_cleaned1.jpg|Oczyszczony okaz meteorytu File:Morasko_(174kg_cs)_cleaned2.jpg|Piękne regmaglipty </gallery> (fotografie: [[Jan Woreczko]]) <gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3"> File:Morasko_(Bobola).jpg|Okaz w trakcie czyszczenia i&nbsp;konserwacji File:Morasko_(Bobola)_regmaglypts.jpg|Regmaglipty File:Morasko_(Bobola)_fusion_crust.jpg|Fragmenty zachowanej skorupy obtopieniowej File:Pilski_Andrzej_(Dzięgielów).jpg|[[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzej S. Pilski]] na [[Bibliografia/Konferencje i seminaria|pikniku w&nbsp;Dzięgielowie]] w&nbsp;2017 roku </gallery> {| |- |<youtube width="400" height="244">XrqoZnaputQ</youtube> YouTube – [http://youtu.be/XrqoZnaputQ Meteorite Morasko 175kg 2nd largest EVER found!] | |- |} <br clear="all"/> === 164 kg – „Rudy” === Okaz został znaleziony 11&nbsp;września&nbsp;2006 na terenie rezerwatu przez Krzysztofa Sochę. Otrzymał nazwę '''„Rudy”'''<ref name="Rudy"></ref>. Nieoczyszczony ważył ok. 178&nbsp;kg po oczyszczeniu 164&nbsp;kg. Został znaleziony na głębokości 80&nbsp;cm. Okaz został przecięty, lecz wcześniej wykonano jego [[Meteoryty (kopie)|kopię]]. Obecnie fragmenty okazu „Rudy” znajdują się w&nbsp;[[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]]. W&nbsp;księgach inwentarzowych uniwersytetu okaz (w&nbsp;maju 2010&nbsp;r.) wyceniono wg przelicznika 0,5&nbsp;zł/g. <gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3"> File:Morasko_(164kg_Socha)_1.jpg|Krzysztof Socha przy 178 kg meteorycie „Rudy”<ref name="Rudy"></ref> File:Morasko_(164kg_cs)_1.jpg|Oczyszczony meteoryt „Rudy” (164 kg) File:Morasko_(164kg_ep)_1.jpg|Fragment meteorytu „Rudy” </gallery> <br clear="all"/> === ~160 kg === Duet Magda Skirzewska i&nbsp;Łukasz Smuła nie próżnują! W&nbsp;grudniu 2017 roku na głębokości 2,1&nbsp;m odnaleźli ~160&nbsp;kg okaz meteorytu (przed oczyszczeniem miał ~180&nbsp;kg). <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(180kg_cs)-1.jpg|Okaz po oczyszczeniu File:Morasko_(180kg_cs)-2.jpg File:Morasko_(180kg_cs)-3.jpg <!--File:Morasko_(180kg_cs)-team1.jpg|Profesjonaliści przy pracy--> <!--File:Morasko_(180kg_cs)-team2.jpg|Okaz ''[[Morasko/In_situ|in situ]]''--> </gallery> Więcej szczegółów – Art&Met: [http://artmet-meteoryty.pl/jeden-z-wiekszych-meteorytow-morasko- Jeden z większych meteorytów Morasko]. <br clear="all"/> === 141,9 kg === Tej wielkości okaz figuruje w spisie inwentarzowym [[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu]]. Okaz został zinwentaryzowany w&nbsp;kolekcji w&nbsp;maju 2009 roku wraz z&nbsp;innymi okazami meteorytu [[Morasko]] o&nbsp;wagach: 19, 30, 36,1&nbsp;kg, według przelicznika 1&nbsp;zł/g! <br clear="all"/> === ~98 kg === Okaz znaleziony przez Andrzeja Owczarzaka. Lekko orientowany z&nbsp;dobrze zachowanymi fragmentami skorupy obtopieniowej okaz był prezentowany na portalu facebook (facebook – [https://www.facebook.com/photo?fbid=577485053217766&set=pcb.577485119884426 Morasko 98kg]). <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> </gallery> <br clear="all"/> === ''~80 kg (lub ~75 kg)'' === Pokrzywnicki (1957, ''Urania''; 1964) piesze, że: {{AQuote-begin |max-width=800px}} {{Wielokropek}} dowiedziałem się od jednego z&nbsp;miejscowych gospodarzy – Ryszarda Nowackiego<ref name=Nowicki">w ''Uranii'' (1957) jest nazwisko Nowicki!</ref> – (którego pole graniczy z&nbsp;lasem od północy), że w&nbsp;1936&nbsp;r. wyorane zostały jeszcze następujące odłamy meteorytów: odłam wagi około 80&nbsp;kg, który zaginął podczas II&nbsp;wojny światowej, oraz jeszcze do 8 sztuk meteorytów masy od 1½ do 8&nbsp;kg,&nbsp;{{Wielokropek}} {{AQuote-end}} Pokrzywnicki (1964) piesze, że Jan Kunecki (dom nr&nbsp;42) posiadał 2 odłamy: {{AQuote-begin |max-width=800px}} W 1957 r. dowiedziałem się z listu J. Oleksego, że mieszkaniec Moraska Jan Kunecki (dom nr 42) posiada 2 odłamy meteorytu. Po przybyciu do Moraska dowiedziałem się od Kuneckiego, co następuje: {{AQuote-begin}} Na rok lub dwa przed II&nbsp;wojną światową J.&nbsp;Kunecki orząc pod lasem 2,5&nbsp;ha pole dzierżawione od wojska, zaczepił pługiem na głębokości około 15&nbsp;cm o&nbsp;bryłę żelazną wagi około 1,5&nbsp;cetnara (75&nbsp;kg), o&nbsp;rozmiarach ponad 0,5&nbsp;m na około 0,25&nbsp;m. Bryła ta została przez Kuneckiego wykopana i&nbsp;przetransportowana do domu. Odłam ten leżał przez dłuższy czas za ogrodem gospodarza. Kunecki został wysiedlony w&nbsp;1939&nbsp;r. przez Niemców i&nbsp;powrócił na gospodarstwo w&nbsp;1945&nbsp;r. Nie pamięta, czy wówczas wzmiankowany odłam znajdował się jeszcze na terenie jego gospodarstwa. Jeżeli znajdował się on na swoim miejscu za ogrodem, to albo został wmurowany w&nbsp;fundamenty jego obory, albo też został użyty przy budowie szosy z&nbsp;Moraska do Piątkowa. Jeżeli znajdował się on na swoim miejscu za ogrodem, to albo został wmurowany w&nbsp;fundamenty jego obory, albo też został użyty przy budowie szosy z&nbsp;Moraska do Piątkowa. Kunecki podał dalej, że w&nbsp;tej samej okolicy wydobył na swym polu jeszcze dwa odłamy, z&nbsp;których przechowywał tylko jeden, wagi około 4,175&nbsp;kg ({{Txt2Img|Pokrzywnicki_(1964)_tablica-IV_Morasko.jpg|tabl.&nbsp;IV, fig.&nbsp;2}}). Odłam ten został przez Kuneckiego odstąpiony do zbiorów PAN. {{AQuote-end}} Powyższe dane potwierdzają wiadomość uzyskaną od R.&nbsp;Nowickiego (p.&nbsp;wyż.) o&nbsp;znalezieniu przed ostatnią wojną odłamie meteorytu wagi około 80&nbsp;kg. <u>Od Jana Nowickiego</u>^<u>Uwaga</u> (nr domu&nbsp;9 — południowa część Moraska) dowiedziałem się, że znalazł on na swym polu, niedaleko domu, wzdłuż szosy około 5&nbsp;sztuk odłamów meteorytów wagi 1—2&nbsp;kg. Pozostawił je na miejscu znalezienia, ale gdy po pewnym czasie chciał je zabrać — już ich nie znalazł. {{AQuote-end}} :[[Morasko/Archiwum Zygmunta Pniewskiego|Zygmunt Pniewski]] na swoim egzemplarzu katalogu Pokrzywnickiego (1964)<ref>egzemplarz ten znajduje się w [https://www.meteoryt.org/archiwum-zygmunta-pniewskiego-pelna-wersja/nggallery/page/3 kolekcji Pawła Zaręby]</ref> poczynił odręczną notatkę w brzmieniu (''pisownia oryginalna''): {{BQuote-begin |max-width=800px}} ^<u>Uwaga</u> „''Osobiście sprawdziłem, oraz dokonałem konfrontacji u&nbsp;Ob. Jana Nowickiego, — domniemane meteorytu, okazały się szlaką pochodzącą huty.''<br /> ''Jeden okaz posiadam w&nbsp;zbiorze. Z.&nbsp;Pniewski''” {{BQuote-end}} Okaz ten według Pokrzywnickiego to ten sam o&nbsp;którym wspominał Nowacki (~80 kg). W&nbsp;1963 roku Ryszard Nowicki (Nowacki) znalazł okaz 16,8&nbsp;kg, który trafił do [[Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie|planetarium w&nbsp;Chorzowie]] (Pokrzywnicki 1966, ''Urania'') i&nbsp;był prezentowany tam na wystawie w&nbsp;1965 roku ([[Urania (1965)|Marks 1965, ''Urania'']]). ;Okaz ~80 kg zaginął. <br clear="all"/> === 78 kg === Według Pokrzywnickiego (1957, ''Urania''; 1964) okaz został wyorany na polu w&nbsp;miejscu o&nbsp;współrzędnych 52°29'N, 16°55,26'E, ok. 300&nbsp;metrów od [[Kratery Morasko|krateru nr&nbsp;8]] (Pokrzywnicki 1964, s.&nbsp;49, 64; na załączonej na s.&nbsp;56 mapie, jego pozycja została błędnie zaznaczona!): {{AQuote-begin |max-width=800px}} {{Wielokropek}} udało mi się znaleźć na podwórzu kolonii nr&nbsp;34 {{Txt2Img|Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02a.jpg|Józefa Oleksy}} duży okaz meteorytu wagi 78&nbsp;kg (tabl.&nbsp;IV, {{Txt2Img|Morasko_(78kg_1947).jpg|fig.&nbsp;1, 4}}). Okaz ten został znaleziony przez gospodarza w&nbsp;jesieni 1947&nbsp;r. na sąsiadującym z&nbsp;kolonią polu podczas orki. Meteoryt tkwił w&nbsp;ziemi szpicem w&nbsp;dół na głębokości około pół metra i&nbsp;po wydobyciu z&nbsp;ziemi {{Txt2Img|Morasko_(Pniewski_Oleksy-2).jpg|leżał cały czas na podwórzu gospodarskim}}. {{Wielokropek}} Dowiedziałem się również, że uczeń Nowicki oddał jeden ze znalezionych okazów do szkoły podstawowej w&nbsp;sąsiedniej wsi Suchlas. Istotnie w&nbsp;jednej z&nbsp;szaf w&nbsp;tej szkole znaleźliśmy okaz meteorytu masy około 6.38&nbsp;kg, który kierownik miejscowej szkoły, p.&nbsp;Stefan {{Sparse-b}}Rewers{{Sparse-e}}, ofiarował nam do zbiorów. {{Wielokropek}} Uwzględniając obywatelskie stanowisko p.&nbsp;Oleksego, PAN przyznała mu nagrodę pieniężną w&nbsp;wysokości 1.500&nbsp;zł, a&nbsp;uczeń Nowicki otrzymał nagrodę książkową. {{AQuote-end}} Jak współcześnie wspominał Zygmunt Pniewski{{Pniewski Z-biogram|}} (Domżał 2004) o&nbsp;okazie znajdującym się u&nbsp;gospodarza {{Txt2Img|Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02a.jpg|Józefa Oleksego}} dowiedzieli się z&nbsp;Pokrzywnickim od miejscowego księdza. Okaz znajdował się pośrodku podwórza zabudowań Oleksego, gdzie {{Txt2Img|Morasko_(Pniewski_Oleksy-1).jpg|„nikomu nie rzucał się w&nbsp;oczy”}}. W&nbsp;celu pozyskania okazu prowadzono z&nbsp;Oleksym pertraktacje w&nbsp;których uczestniczyła również jego dorosła córka. Po długotrwałych negocjacjach, w&nbsp;trakcie których, według Pniewskiego, Pokrzywnicki wykazał się wielkim darem przekonywania, Oleksy nie tylko zgodził się przekazać okaz do kolekcji w&nbsp;Warszawie, ale nakazał córce zabić kurę i&nbsp;ugotować rosół dla gości. Gospodarz Oleksy otrzymał później nagrodę pieniężną (dostał ją również Zygmunt Pniewski, w&nbsp;wysokości kilkuset złotych – chyba 500 – wspominał Pniewski). Pokrzywnicki nie zapomniał też o&nbsp;córce gospodarza, której podarował pończochy! Tego samego dnia wytropiono jeszcze 6,38&nbsp;kg okaz przyniesiony do szkoły w&nbsp;Suchym Lesie przez jednego z&nbsp;uczniów. Okaz ten podobno został wyorany rok wcześniej przez jego dziadka Józefa Nowickiego. '''Gospodarz Józef Oleksy otrzymał {{Txt2Img|Pniewski_(Pokrzywnicki_1957).jpg|1500&nbsp;zł nagrody}} za okaz meteorytu''', a&nbsp;Zygmunt Pniewski, za pomoc Jerzemu Pokrzywnickiemu, kwotę {{Txt2Img|Pniewski_(PAN_list-2).jpg|500&nbsp;zł}}. Nagrody wypłaciła Polska Akademia Nauk. '''Czy otrzymane przez nich kwoty były duże?''' Według danych ZUS średnie wynagrodzenie w&nbsp;1956 roku wynosiło 1118&nbsp;zł miesięcznie,<ref>wg portalu zus.pl – [https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/przecietne-wynagrodzenie-w-latach Przeciętne wynagrodzenie od 1950&nbsp;r.]</ref> natomiast stawka uposażenia zasadniczego profesora zwyczajnego PAN wynosiła wówczas co najmniej 4250&nbsp;zł miesięcznie.<ref>wg portalu prawo.pl – [https://www.prawo.pl/akty/dz-u-1956-41-192,16783235.html Uposażenie pracowników naukowych i&nbsp;dydaktycznych zatrudnionych w&nbsp;szkołach wyższych oraz w&nbsp;Polskiej Akademii Nauk{{Kropek}}; Dz.U.1956.41.192]</ref> Obecnie, z&nbsp;punktu widzenia kolekcjonerów meteorytów, '''kwoty te były ''kosmicznie'' małe'''! Kompletny okaz znajduje się obecnie w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza|Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego]]. <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_(78kg_1947).jpg|Meteoryt [[Morasko]]. Okaz całkowity (nr&nbsp;6) o&nbsp;wadze ok. 78&nbsp;kg (''fot.&nbsp;J.&nbsp;Pokrzywnicki'' 1964) File:Morasko_(78kg_UWr).jpg|78 kg okaz meteorytu [[Morasko]] znaleziony w 1956 roku ([[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza|Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego]]) File:Morasko_(78kg_Urania_1957).jpg|Okaz całkowity o&nbsp;wadze ok. 78&nbsp;kg (źródło: ''Urania'' 1957) (fot.&nbsp;Zygmunt Pniewski (Dzięczkowski et&nbsp;al. 1971)) </gallery> '''Materiały z prywatnego [[Morasko/Archiwum Zygmunta Pniewskiego|archiwum Zygmunta Pniewskiego]]{{Pniewski Z-biogram|}}''' (źródło: Sławomir Pniewski) <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02.jpg|''(Błędnie podpisane zdjęcie, po lewej Antoni Polański, nie Jan Gadomski{{Gadomski J-biogram|}})'' File:Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02b.jpg|Saperzy szukający meteorytów. Po&nbsp;prawej przy samochodzie Jerzy Pokrzywnicki robiący notatki File:Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02a.jpg|Gospodarz Józef Oleksy (po lewej) u&nbsp;którego znaleziono 78&nbsp;kg okaz meteorytu File:Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_02c.jpg|Jerzy Pokrzywnicki (po prawej) i&nbsp;prof.&nbsp;Antoni Polański{{Polański_A-biogram|}} (patrz → [[Morasko/Czasopisma|''Dziennik Łódzki'', nr&nbsp;297, 1956]]) File:Morasko_(archiwum_Zygmunta_Pniewskiego)_01.jpg|''Widnokrąg. Tygodniowy dodatek Gazety Poznańskiej'' (koniec 1956 roku) File:Morasko_(Pniewski_Pluciński).jpg|„''Na fotografii Karol Pluciński<ref>'''Karol Pluciński''' (1873-1966) – epidopterolog, entomolog-amator, z&nbsp;zawodu bankowiec; członek Polskiego Towarzystwa Entomologicznego, posiadacz wielkiej kolekcji motyli (kolekcja ''Lepidoptera'' Polski: ok.&nbsp;12000 okazów, ok.&nbsp;3000 gatunków)!</ref> przy meteorycie [[Morasko|MORASKO]] 78&nbsp;kg. 26.09.1956&nbsp;r. fot.&nbsp;Z.&nbsp;Pniewski''” File:Morasko_(Pniewski_z1).djvu|Pniewski Zygmunt, '''''Meteoryty''''', zeszyt&nbsp;#1 </gallery> Patrz → '''[[Morasko/Archiwum Zygmunta Pniewskiego|Archiwum Zygmunta Pniewskiego]]''', [[Morasko/Czasopisma]] <br clear="all"/> === 73 kg === Okaz znaleziony przez duet Magda Skirzewska i Łukasz Smuła (Art&Met). <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> </gallery> Więcej szczegółów – Art&Met: [http://artmet-meteoryty.pl/iron---kategoria_octahedrites---kategoria_iab-mg---kategoria_morasko---w-100-rocznice-meteoryu-morasko-nowe-wspaniale-znalezisko W 100 rocznicę meteorytu Morasko nowe wspaniałe znalezisko!] {{SeparatorBull}} [http://www.tucsonmeteorites.com/mpodmain.asp?DD=02/12/2016 MPOD (12-02-2016)] {{SeparatorBull}} <del>[http://artmet-meteoryty.pl/en/one-hundred-years-after-finding-the-first-morasko-a-new-extraordinary-discovery#artykul_podglad One hundred years after finding the first Morasko a new extraordinary discovery]</del>. <br clear="all"/> === 72 kg === Okaz znaleziony w 1994 roku przez Krzysztofa Sochę. Obecnie znajduje się w&nbsp;zbiorach [[Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach|Wydziału Fizyki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w&nbsp;Kielcach]] <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(72kg_Kielce)-1.jpg|Okaz 72 kg (!) na wystawie w&nbsp;Kiecach. To w&nbsp;tym okazie znaleziono nowy minerał czochralskiit (ang. ''czochralskiite'')<ref name="czochralskiite">{{!Czochralskiite}}</ref> (w&nbsp;lewym dolnym rogu widać uciętą piętkę) (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) </gallery> <br clear="all"/> === 71,1 kg === Okaz znaleziony w 1995 (lub 1997) przez Henryka Nowackiego z Wrocławia<ref name="40kg">Marcin Cimała, który kupował okazy meteorytu [[Morasko]] (i&nbsp;[[Przełazy]]) od pana Nowackiego w&nbsp;swej relacji ze spotkania z&nbsp;nim wspomina o&nbsp;piętce 2,791&nbsp;kg odciętej z&nbsp;'''40&nbsp;kg okazu'''&nbsp;(?!) (''inf.'' meteoryty.net; tam też oryginalne fotografie okazu 71,1&nbsp;kg)</ref>, był badany przez prof. Andrzeja Muszyńskiego. Okaz został wywieziony z&nbsp;Polski. <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(71kg_cs)_1.jpg|Kompletny okaz meteorytu (49×28×27&nbsp;cm) (fot.&nbsp;Marcin&nbsp;Cimała) File:Morasko_(71kg_cs)_2.jpg|Na okazie zachowały się fragmenty skorupy obtopieniowej (fot.&nbsp;Marcin&nbsp;Cimała) File:Morasko_(71kg_cs)_3.jpg|Na powierzchni widać było wiele (>15)&nbsp;inkluzji troilitowych<ref>informacja Andrzej Muszyński</ref> (fot.&nbsp;Marcin&nbsp;Cimała) </gallery> <br clear="all"/> === 59,3 kg === Okaz znaleziony przez duet Magda Skirzewska i Łukasz Smuła (Art&Met). <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(59,3kg_cs)-1.jpg|Okaz po oczyszczeniu File:Morasko_(59,3kg_cs)-2.jpg|Głębokie regmaglipty File:Morasko_(59,3kg_cs)-3.jpg|Zachowane fragmenty skorupy obtopieniowej </gallery> Więcej szczegółów – Art&Met: [http://artmet-meteoryty.pl/morasko-593kg Morasko 59,3kg]. <br clear="all"/> === 56 kg === Okaz znaleziony w 1992 roku; znalazca nieznany. Okaz został przecięty, obecnie znajduje się w&nbsp;[[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu]]. <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(56kg_UAM).jpg|Okaz znaleziony w 1992 roku (56 kg) </gallery> <br clear="all"/> === 54 kg === Okaz znaleziony w 2003 roku przez Waldemara Rulińskiego. Okaz został przecięty (większa z&nbsp;piętek – 28 kg – znajduje się w&nbsp;kolekcji Stanisława Jachymka na wystawie meteorytów w&nbsp;[[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Zagrodzie Guciów]]). <gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3"> File:Morasko_(54kg_endcut)_1.jpg|Okaz po przecięciu, widać figury Widmanstättena i&nbsp;nodule troilitowo-grafitowe (kolekcja:&nbsp;[[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Stanisław Jachymek]]; fot.&nbsp;Jan&nbsp;Woreczko) File:Morasko_(54kg_endcut)_2.jpg|Okaz po przecięciu, widać regmaglipty i&nbsp;miejsca po nodulach (kolekcja:&nbsp;Stanisław Jachymek; fot.&nbsp;Jan&nbsp;Woreczko) File:Morasko_(54kg_endcut)_3.jpg|Mniejsza, 12 kg piętka z okazu (fot.&nbsp;Jan&nbsp;Woreczko) File:Morasko_(54kg_cs).jpg|Kompletny okaz meteorytu, przed i&nbsp;po czyszczeniu metodą galwaniczną (fot.&nbsp;Marcin&nbsp;Cimała) </gallery> <br clear="all"/> === 51 kg === Okaz znaleziony przez Andrzeja Owczarzaka prawdopodobnie w&nbsp;2019 roku. Lekko orientowany z&nbsp;dobrze zachowanymi fragmentami skorupy obtopieniowej okaz był prezentowany na portalu facebook (facebook – [https://www.facebook.com/kazimierz.magneto.1/posts/239760766990198 Meteoryt Morasko 51kg]). <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> </gallery> <br clear="all"/> === 51 kg === Okaz znaleziono w 2000 roku na polu, blisko lasu, na wschód od kraterów pod drutami wysokiego napięcia. Dolna cześć leżała na głębokości 1&nbsp;m, a&nbsp;górna na 75&nbsp;cm (3&nbsp;rożne warstwy: ziemia, piasek). Znalazcy: Alexander Gehler, Thomas Kurtz, Matthias&nbsp;Kurtz. Okaz został wywieziony z&nbsp;Polski i&nbsp;pocięty na fragmenty. Informacje i fotografie: Thomas Kurtz. <gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3"> File:Morasko_51kg_23-4-2000_Tomasz_Kurc)_1.jpg|Okaz przed oczyszczeniem ważył 51&nbsp;kg File:Morasko_51kg_23-4-2000_Tomasz_Kurc)_2.jpg|Okaz po oczyszczeniu, waga 48,5&nbsp;kg </gallery> Znalazcy meteorytu (fotografie udostępniła za zgodą autorów Dagmara Oszkiewicz<ref>Dagmara Oszkiewicz z&nbsp;Uniwersytetu Adama Mickiewicza w&nbsp;Poznaniu; koordynatorka projektu '''Ścieżka dydaktyczna „Meteoryt Morasko”''', wspólnej inicjatywy Obserwatorium Astronomicznego oraz Instytutu Geologii UAM w&nbsp;porozumieniu z&nbsp;Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody, pod patronatem Rektora UAM, Polskiego Towarzystwa Astronomicznego i&nbsp;Polskiego Towarzystwa Meteorytowego</ref>) <gallery caption="" widths="200px" heights="130px" perrow="3"> File:Morasko_Meteorit_50kg_found_in_year_2000_(Thomas_Kurtz).jpg|Thomas Kurtz z&nbsp;meteorytem File:Morasko_Meteorit_50kg_found_in_year_2000_(Alexander_Gehler).jpg|Alexander Gehler z&nbsp;meteorytem </gallery> <br clear="all"/> ---- === 41,9 kg === Okaz znaleziony przez Andrzeja Owczarzaka prawdopodobnie w 2016 roku. Był wystawiony na sprzedaż na portalu Allegro (Allegro.pl – [http://archiwum.allegro.pl/oferta/meteoryt-morasko-42kg-i6175565244.html '''Meteoryt Morasko 42kg.''' (6175565244)]). <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_(41kg_AO)-1.jpg|Okaz oferowany na Allegro File:Morasko_(41kg_AO)-2.jpg| File:Morasko_(41_kg,_Allegro).jpg|Aukcja </gallery> <br clear="all"/> === ''~40 kg'' === Marcin Cimała, który kupował okazy meteorytu [[Morasko]] (i&nbsp;[[Przełazy]]) od pana [[Morasko/Galerie#71,1 kg|Henryka Nowackiego z&nbsp;Wrocławia]], w&nbsp;swej relacji ze spotkania z&nbsp;nim wspomina o&nbsp;piętce 2,791&nbsp;kg odciętej z&nbsp;'''40&nbsp;kg okazu'''&nbsp;(?!). <br clear="all"/> === 37 kg === Okaz znaleziony w 2001 roku przez Krzysztofa Sochę. W latach 2003-2019 okaz znajdował się w&nbsp;zbiorach [[Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach|Wydziału Fizyki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w&nbsp;Kielcach]], obecnie w&nbsp;kolekcji Jarkko Kettunena z&nbsp;Finlandii <gallery caption="" widths="200px" heights="168px" perrow="3"> File:Morasko_(37kg_TJ)-1.jpg|Okaz 37 kg (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Morasko_(37kg_TJ)-2.jpg|(fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Morasko_(37_kg_Jarkko_Kettunen).jpg|Okaz w kolekcji [http://www.littleplanets.fi/ Jarkko Kettunen Meteorite Collection] (fot. Jarkko Kettunen) </gallery> <br clear="all"/> === 34 kg – okaz „Meteorite Men” === 34 kg okaz znaleziony na terenie rezerwatu w&nbsp;trakcie nagrywania programu popularnonaukowego ''[http://science.discovery.com/tv-shows/meteorite-men Meteorite Men]'' dla kanału ''Science Channel''. Znalazcy Steve Arnold i&nbsp;Geoffrey Notkin. Okaz znaleziono na głębokości 160&nbsp;cm w&nbsp;warstwie pstrych iłów poznańskich. Silnie zwietrzały meteoryt wbijając się zachował na swojej czołowej powierzchni nieco materii czwartorzędowej w&nbsp;postaci żwirków granitoidowych i&nbsp;kwarcowych (Muszyński et&nbsp;al. 2012). Obecnie okaz znajduje się w&nbsp;[[Muzeum Ziemi w Poznaniu|Muzeum Ziemi UAM w&nbsp;Poznaniu]]. <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Morasko_(MeteoriteMen)_1.jpg|Okaz 34 kg (28×24×18 cm) w&nbsp;stanie w&nbsp;jakim został znaleziony (fot.&nbsp;Andrzej S.&nbsp;Pilski) File:Morasko_(MeteoriteMen)_2.jpg|Wytrawione okienko. W&nbsp;dolnej części widać liczne inkluzje cohenitowe, w&nbsp;środkowej dwa poziome wtrącenia schreibersytu (dolne w&nbsp;otoczce cohenitu). W&nbsp;górnej fragment troilitowej inkluzji ze schreibersytową otoczką (fot.&nbsp;Andrzej S.&nbsp;Pilski) </gallery> YouTube – Serial ''Meteorite Men'': odcinek [http://www.youtube.com/watch?v=FuRddBnJV6o Łowcy meteorytów - Morasko Polska] <br clear="all"/> === 28,9 kg === Okaz znaleziony w 2000 roku przez Krzysztofa Sochę. Z&nbsp;kolekcji Tomasza Jakubowskiego (więcej szczegółów na [https://www.facebook.com/groups/MTIEgroup/permalink/2484999461623268/ FB]) <gallery caption="" widths="200px" heights="185px" perrow="3"> File:Morasko_(28.9kg_KS)-1.jpg|Okaz 28,9 kg (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Morasko_(28.9kg_KS)-2.jpg|(fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) </gallery> <br clear="all"/> === 28,1 kg === Znaleziony pod koniec maja 2008 roku przez duet Łukasz Smuła i&nbsp;Magda&nbsp;Skirzewska. Przed oczyszczeniem bryła ważyła ok. 40&nbsp;kg, po oczyszczeniu 28,1&nbsp;kg. Okaz znajduje się w&nbsp;kolekcji Tomasza Jakubowskiego <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(28kg_TJ)_1.jpg|Okaz 28,1 kg (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Morasko_(28kg_TJ)_2.jpg|(fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) </gallery> <br clear="all"/> W trakcie wieloletnich poszukiwań w [[Kratery Morasko|Morasku]] liczne grupy poszukiwaczy znalazły wiele dużych okazów o&nbsp;wagach powyżej 10&nbsp;kg. Miejsca części zgłoszonych (ujawnionych!) znalezisk i&nbsp;ich wielkości znajdują się {{Txt2Img|Morasko_mapa_znalezisk_(Muszyński_V-2013).jpg|na mapie}} opracowanej przez prof. Andrzeja Muszyńskiego z&nbsp;UAM w&nbsp;Poznaniu. <br clear="all"/> == Budowa meteorytu [[Morasko]] == Fragmenty skorupy obtopieniowej i regmaglipty widoczne na powierzchni mało zwietrzałego okazu meteorytu (fot. Tomek Jakubowski) <gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3"> File:Morasko_(fusion_crust)-TJ1.jpg| File:Morasko_(fusion_crust)-TJ2.jpg| File:Morasko_(fusion_crust)-TJ3.jpg| </gallery> <br clear="all"/> == [[Bibliografia]] == * Domżał Robert, (2004), '''Otwieracz kamieni''', portal wielkopolskie.naszemiasto.pl.{{Pniewski Z-biogram|}} Link [http://wielkopolskie.naszemiasto.pl/artykul/otwieracz-kamieni,142971,art,t,id,tm.html artykuł]. * {{Dzięczkowski (1971)}} * '''[[Morasko/Bibliografia]]''' * '''[[Morasko/Czasopisma]]''' * {{Muszyński (2012)}} * Owczarzak Andrzej, (2015), '''Nowy duży okaz [[Morasko|Moraska]]''', ''Meteoryt'', 2, 2015, s. 23. Plik {{Link-Meteoryt|r=15|n=2}}. * Pilski Andrzej S., Skirzewska Magdalena, Smuła Łukasz, Muszyński Andrzej, (2012), '''Rekordowy okaz [[Morasko|Moraska]]''', ''Meteoryt'', 4, 2012, s. 3-7, 28. Plik {{Link-Meteoryt|r=12|n=4}}. * {{Pokrzywnicki (1957, Urania)}} * {{Pokrzywnicki (1964)|page=49-70}} * {{Pokrzywnicki (1966)}} {{Przypisy}} == Zobacz również == * meteoryt [[Morasko]], [[Morasko/In situ]], [[Morasko/Czasopisma]] * '''[[Morasko/Bibliografia|Bibliografia meteorytu i kraterów Morasko]]''' * [[Morasko/Archiwum Zygmunta Pniewskiego]] * [[Meteoryty (kopie)]] * [[Indeks nazwisk]] == Linki zewnętrzne == * Meteorytowe Centrum informacyjne – meteoryty.net: [http://www.meteoryt.net/ciekawe_met/morasko/morasko.htm Meteoryt Morasko] * Wirtualne Muzea Małopolski – [http://muzea.malopolska.pl/muzeum/muzeum-geologiczne-instytutu-nauk-geologicznych-pan Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN] * '''[http://artmet-meteoryty.pl/events---kategoria_events---sciezka-dydaktyczna-meteoryt-morasko Ścieżka dydaktyczna "Meteoryt Morasko"]''' * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FusionCrust.htm Skorupa obtopieniowa (''Fusion crust, fusion rind'')] {{SeparatorBull}} przykład meteorytu orientowanego [http://www.woreczko.pl/meteorites/travels/MissDesert_2013/MissDesert.htm Miss Pustyni (''Miss of the Desert'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-MeteoritesOnMars.htm Meteoryty na Marsie, NIE z Marsa! (''Meteorites on Mars, NO martian meteorites!'')]

Wróć do strony Morasko/Galerie.