O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony, z następujących powodów:

• Wykonywanie tej operacji zostało ograniczone do użytkowników w grupie editor.
• Wyłączono możliwość edycji tej strony.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

__NOTOC__ {{VerifyLevel|level=1i}} {{InfoboxMeteorite | nazwa = Zaborzika | grafika = Zaborzika.jpg | opis = Meteoryt Zaborzika (repr. z Заварицкий 1952) | klasa = Spadek | mbclass = fall | metbull = 30379 | lokalizacja = [[Ukraina]] | położenie = 50°17'N, 27°41'E | data = 10 kwietnia 1818 r.<ref name="data spadku">wg Drzewińskiego (1825) spadek miał miejsce 30 marca (''starego stylu'') w&nbsp;'''1819 roku'''(?!)</ref> (piątek) | typ = chondryt zwyczajny L6 | masa = 3867 g (waga zachowanych fragmentów) (Явнель 1986) | liczba = jeden okaz | synonimy = w NHM Cat: '''[[Czartorya]]''', '''Saboriza''', '''Saboryzy''', '''Zaborica''', '''Zaboritsa''', '''Zaboritza''', '''Zaborzyca'''; po rosyjsku: Заборица; inne: Czastorya (Brezina 1896), Zaborczyka (Buchner 1861), Zjaborzyka (Kesselmeyer 1861) }} Spadek 10 kwietnia 1818 roku<ref name="data spadku"></ref> (piątek) w&nbsp;[[Ukraina|Ukrainie]] (chondryt zwyczajny L6). Okoliczności spadku i losy okazów według materiałów odnalezionych przez Jerzego Pokrzywnickiego (fragmenty; Pokrzywnicki&nbsp;1959): {{PJQuote-begin |align=left |max-width=1000px |source={{Djvu|Pokrzywnicki_(AGeophP_VII_2_1959).djvu|Pokrzywnicki (1959)}}}} O METEORYCIE ZABORZYCA* {{sparse-b}}Synonimy{{sparse-e}}: ''Zabokrzyki, Zaborszczyki, Zaborschiza, Zaborzika, Zaboritza, Zabortch, Saborytz, Saboryzy, Saboriza, Zjabokrzyka, [[Czartorya]], Baranówka''¹. :S.m.s.&nbsp;&nbsp; φ=50°17';&nbsp;&nbsp; λ=27°41'². Najstarszym źródłem wiadomości o tym meteorycie jest praca Feliksa {{Sparse-b}}Drzewińskiego{{Sparse-e}}, prof. Fizyki Uniwersytetu Wileńskiego, [3]<ref>''Dziennik Wileński'' (1819)</ref><ref name="Drzewiński (1819)"></ref> z 1819&nbsp;r. Wydrukowano ją podobnie jak i&nbsp;inną pracę tego autora, [4]<ref>Drzewiński (1825)</ref> z&nbsp;1825&nbsp;roku, w&nbsp;trudno dostępnym obecnie ''Dzienniku Wileńskim''<ref>oryginalne brzmienie cytowanych przez Pokrzywnickiego fragmentów w:&nbsp;''Dziennik Wileński'', '''{{Link-dLibra|eBUW|d|22993|text=O&nbsp;kamieniu meteorycznym, spadłym na Wołyniu, nad brzegami słuczy}}'''</ref> i,&nbsp;jak się zdaje, jest ona zupełnie nieznana za granicą, dlatego przytaczam ją ''in&nbsp;extenso''. ''Wiadomość o kamieniu meteorycznym, którą ogłaszamy, należy się obywatelskiej gorliwości J.&nbsp;W.&nbsp;Wyleżyńskiego wizytatora szkół w&nbsp;gubernii wołyńskiej i&nbsp;podolskiej, cesarskiego uniwersytetu wileńskiego i&nbsp;wielu Towarzystw uczonych członka, który postarawszy się wywiedzieć o&nbsp;szczegółach do spadnienia tego kamienia należących, przesłał je do rządu uniwersytetu z&nbsp;częścią samego kamienia.'' ''Po otrzymaniu takowej wiadomości wespół z częścią kamienia, poruczono adjunktowi uniwersytetu radcy nadwornemu P.&nbsp;Horodeckiemu, dającemu kurs mineralogii, uczynić potrzebne doświadczenia dla zapewnienia się: czy kamień ten rzeczywiście do meteorycznych należy. Czego pomieniony adjunkt dopełnił i&nbsp;zdanie swoje w&nbsp;raporcie, do rządu uniwersytetu podał.'' ''Z pomienionych dwóch urzędowych papierów, składa się następujące opisanie pomienionego kamienia.'' ''W gubernii wołyńskiej (słowa są pisma J.&nbsp;W. Wyleżyńskiego³), w&nbsp;powiecie Nowogród-Wołyńskim, nad brzegami Słuczy we wsi Zaborzycy, obok miasteczka Baranówki r., b.&nbsp;dnia 30&nbsp;marca<ref name="kalendarz">daty według kalendarza juliańskiego</ref>, o&nbsp;godzinie 6&nbsp;tey w&nbsp;wieczór, w&nbsp;dzień pogodny i&nbsp;bezchmurny, przy potrójney mocnej detonacji, upadł na dziedzińcu Mielnika aerolit, który zważony dwie godziny potem, ważył funtów&nbsp;47¾. Forma jego była szęściogranu, podługowata, prawie równa, jednym tylko końcem, w&nbsp;którym upadł w ziemię cokolwiek zaostrzona. Wszystkim którzy na to patrzyli, zdawało się widzieć trzy spadające kamienie, lecz jeden tylko znaleziono, a&nbsp;dwa drugie w&nbsp;rzekę lub lasy otaczające, upaść musiały. Dziedzic ze wsi Zaborzycy, JW.&nbsp;Pruszyński kamień ten znaleziony w&nbsp;różne porąbał sztuki, rozmaitym rozdając osobom, ja tylko przy ninieyszym rapporcie ułomek mały posyłam. Przytomny temu upadnieniu possesor miasteczka Baranówki, człowiek uważny i&nbsp;dosyć światły, naoczny widz, następne mi o&nbsp;tym wypadku dołączył spostrzeżenia: 1)&nbsp;ze kamień ten nie spadał pionowo, ale wirowo; 2)&nbsp;że po spadnieniu był nieco ciepłym; 3)&nbsp;że po spadnieniu wielki zapach siarki był słyszany; 4)&nbsp;że ten kamień spadając, cztery cale wpędził się w&nbsp;ziemię; po tem się z&nbsp;niey wydobył, podskoczył na półtora łokcia i&nbsp;znowu upadł; 5)&nbsp;ze waga jego na ziemi pomnażać się zdawała: gdyż w&nbsp;godzinę ważony ważył funtów&nbsp;46, a&nbsp;we dwie potem godziny, na teyże wadze przezważony miał funtów 47¾''⁴. Raport P. {{sparse-b}}Horodeckiego{{sparse-e}} brzmi jak następuje: ''Na zalecenie Rządu Imperatorskiego Wileńskiego Uniwersytetu, pod dniem 10 tym września roku 1819, abym dał moje zdanie o&nbsp;ułomku odbitym od kamienia ważącego przeszło funtów&nbsp;47, jaki r.&nbsp;1819 marca&nbsp;30<ref name="kalendarz"></ref>, o&nbsp;godzinie 6&nbsp;tey wieczorney w&nbsp;przytomności wielu osób spadł z&nbsp;atmosfery, ze światłem, hukiem i&nbsp;zapachem siarki, w&nbsp;czasie najpogodnieyszym, blizko brzegów rzeki Słuczy, w&nbsp;gubernii wołyńskiej, dziedzictwie JW.&nbsp;Pruszyńskiego, gdzie wydobyty z&nbsp;ziemi, jeszcze gorący<ref>patrz → meteoryt [[Braunau|Braunau; Czy meteoryty po spadku są jeszcze ciepłe?]]</ref> oddany został dziedzicowi, który doświadczywszy powiększonego w&nbsp;nim ciężaru przez ostudzenie, kazał go potłuc na kawałki; mam honor odpowiedzieć, że nie tylko okoliczności zwyczayne przy spadaniu meteorycznych kamieni, opisane przez JW.&nbsp;Wyleżyńskiego, w&nbsp;rapporcie przysłanym do Rządu Uniwersytetu, razem z&nbsp;tym ułomkiem⁵, świadczą, że jest on odbity od prawdziwego meteorycznego kamienia, ale też dowodzą tego w&nbsp;nim charaktery kamieniom meteorycznym właściwe, jakiemi są: kolor zewnętrzny czerniawy, a&nbsp;wewnętrzny szaro popielaty, postać okrągławo-kątowata, odłam zbity nierówno-ziarnisty, pokazujący dość gęste i&nbsp;od masy kamienia drobnieysze odosobnione ziarna, z&nbsp;odblaskiem metalicznym, jak się zdaje, rodzimego żelaza i&nbsp;pirytu; wreszcie ułomek ten działa wyraźnie na igłę magnesową i&nbsp;dotknięty kwasem, wydaje zapach gazu hepatycznego, podobnie jak inne meteoryczne kamienie, kolor jego zewnętrzny zdaje się bydź nieco świetleyszy od koloru podobnego kamienia, jaki spadł z&nbsp;atmosfery w&nbsp;Alzacji, blizko Ensisheim{{MBD-record |code=10039 |f=y}}, ważący przeszło funtów&nbsp;260, a&nbsp;więcej zbliża się do tych, jakich kilkanaście razem spadło we Francji, blizko Aigle{{MBD-record |code=12434 |f=y}}, z&nbsp;których największy ważył przeszło 17&nbsp;funtów; ten prawie cały równie jak pierwszy ułomek, widziałem w&nbsp;zbiorze JW.&nbsp;Kossakowskiego w&nbsp;Wilnie.'' ''Kamienie takie, podług panującego dzisiay mniemania uczonych, zdają się mieć w&nbsp;atmosferze swoje źródło spólne z meteorycznych żelazem<ref>hipoteza [[Bibliografia/Chladni Ernst F.F.|Chladniego]] i&nbsp;wnioski uczonych po spadku meteorytu L'Aigle, że meteoryty pochodzą z&nbsp;kosmosu, widać jeszcze nie dotarły do Horodeckiego</ref>, które dość znaczney wielkości massę, znalezioną w&nbsp;[[Brahin|hrabstwie brahińskim]], w&nbsp;gubernii mińskiej<ref>chodzi o&nbsp;pallasyt [[Brahin]]</ref>, oddano dziedzicowi JW.&nbsp;Rokickiemu. Tego żelaza dostawszy mały ułomek przesłałem w&nbsp;roku 1818<ref name="data spadku"></ref> do Paryża⁶, spólnie z&nbsp;innemi minerałami, podług zalecenia Rządu uniwersytetu, lecz jeszcze teraz zaledwo odebrałem na móy list odpowiedź od JW. Brongniarta, który pomiędzy innemi mineralogicznymi wiadomosciami, donosi mi, że to żelazo bez podeyrzenia jest nowe i&nbsp;różni się od sybirskiego{{MBD-record |name=Krasnojarsk}}; ponieważ według rozbioru P.&nbsp;Laugier<ref name="Laugier">Laugier (1823, 1824)</ref>, na stu częściach, ma blizko 98&nbsp;żelaza i&nbsp;2&nbsp;niklu połączonego z&nbsp;kobaltem, a&nbsp;nie ma w&nbsp;sobie innych pierwiastków, znaydujących się w&nbsp;żelazie sybirskim. Taka rzecz w&nbsp;świacie uczonym, należy do ważnych nowin, równie, jak teraźnieysza wiadomość o&nbsp;wołyńskim meteorycznym kamieniu.''&nbsp;{{Wielokropek}} :<nowiki>*</nowiki> Referat na temat meteorytu Zaborzyca wygłosił autor niniejszej pracy na VIII Konferencji Meteorytowej w&nbsp;Moskwie, odbytej w&nbsp;dniach 3-5&nbsp;czerwca 1958&nbsp;r. :¹ {{sparse-b}}Śniadecki{{sparse-e}} [12]<ref>Śniadecki (1822)</ref> oraz {{sparse-b}}Horodecki{{sparse-e}} nazywają go po prostu „kamieniem wołyńskim”. :² Według [7] i [1]<ref>wg Prior (1953) i&nbsp;Krinow (1947)</ref>, a&nbsp;0277,503 według [14]<ref>wg Заварицкий et al. (1952)</ref>. :³ Pismo JW. Wyleżyńskiego do rządu uniwersytetu jest datowane z&nbsp;Krzemieńca, dnia 4&nbsp;września 1819&nbsp;roku za&nbsp;N. 2099; raport P.&nbsp;Horodeckiego jest z&nbsp;dnia 10&nbsp;września tegoż roku. :⁴ Spostrzeżenie to należy przypisać niedokładnościom ważenia lub wagi. :⁵ JW. Wyleżyński przysłał do Uniwersytetu część kamienia ważącą do 10&nbsp;funtów.<ref>patrz krótka notka w&nbsp;''Dzienniku Wileńskim'' (1820, s.&nbsp;212); wg Bielińskiego (1899-1900, t.&nbsp;1, s.&nbsp;155) w&nbsp;zbiorach Uniwersytetu Wileńskiego znajdował się okaz meteorytu Zaborzika o&nbsp;wadze 6&nbsp;funtów</ref> :⁶ Horodecki przesłał również w późniejszym czasie odłamki meteorytów [[Lixna]] i&nbsp;Zaborzyca do Paryża Laugierowi.<ref>artykuł Laugiera w&nbsp;''Annalen der Physik'' (1823); o&nbsp;analizach Laugier'a również w&nbsp;artykule Kumelskiego (1826)</ref> {{PJQuote-end}} Więcej szczegółów w publikacji {{Djvu|Pokrzywnicki_(AGeophP_VII_2_1959).djvu|Pokrzywnicki (1959)}}. <br clear="all"/> == Kolekcje == Masa główna meteorytu Zaborzika znajduje się w Kijowie. Jest to zapewne fragment, który trafił do Kijowa po 1832 roku, po rozwiązaniu przez cara w&nbsp;tymże roku Uniwersytetu Wileńskiego (Bieliński (1899-1900); patrz → [[Vilnius,&nbsp;Min.&nbsp;Mus.&nbsp;Univ.]]). Fragmenty meteorytu Zaborzika w&nbsp;największych kolekcjach: :{| {{Koblitz Repository}} ! zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz&nbsp;MetBase) !! uwagi |- | [[Kiev, Geol. Mus. Ukraine]] || 2533&nbsp;g || main&nbsp;mass<ref>u Wülfinga (1897) – 2834&nbsp;g; możliwe, że jest to okaz ze zbiorów Uniwersytetu Wileńskiego (Bieliński 1899-1900), katalog Wülfinga (1897) nie wymienia okazu z&nbsp;Wilna</ref>; wg Явнель (1986) trzy okazy (fragmenty); wg ''Метеоритика'' (1955, catalogs) 417, 300 i&nbsp;32&nbsp;g |- | [[Moscow, Acad. Sci.]] || {{Txt2Img|Zaborzika_main_mass_(Fersman_Moskwa).jpg|408 g}} || wg Явнель (1986) 406,8 i&nbsp;0,8&nbsp;g (обл. инд. экз. и&nbsp;кр.)<ref>znaczenie skrótów: '''обл. инд. экз.''' – обломок индивидуального экземпляра; '''кр.''' – крошки</ref> |- | [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || 270 g || |- | '''[[Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ|Cracow,&nbsp;Min.&nbsp;Dept., Jagellonian&nbsp;Univ.]]''' || 116&nbsp;g || w&nbsp;katalogu Pilskiego&nbsp;(2001) brak&nbsp;tego meteorytu!; obecnie w&nbsp;zbiorach [[Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ]] znajdują się dwa fragmenty tego meteorytu" 116,09 i&nbsp;{{Txt2Img|Agen_(CEP_UJ)-1.jpg|442,55&nbsp;g}} |- | St. Petersburg, Mining Mus. || 112 g || wg Явнель (1986) 111,6&nbsp;g (обл. инд. экз.) |- | [[Tübingen, Min.-Petrogr. Inst.]] || 106 g || |- | {{Wielokropek}} |- | [[Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci.]] || 19,3&nbsp;g || {{Txt2Img|Zaborzika_(University_of_Tartu).jpg|19,3 g}} fragment ze skorupą (Tiirmaa 1996) (Geoscience collections of Estonia: [http://geokogud.info/specimen/256106 record]); wg Явнель (1986) 19,3&nbsp;g (обл. инд. экз.) |- | {{Wielokropek}} |} Pokrzywnicki w swoim katalogu z 1964 roku pisze, że w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] znajdował się fragment tego meteorytu o&nbsp;masie 115,5&nbsp;g. W&nbsp;głównym opracowaniu Pokrzywnickiego (1959) o&nbsp;tym meteorycie znajduje się informacja, że: {{AQuote-begin|max-width=480px}} ¹³&nbsp;Jeszcze w 1885 roku było w Krakowie 270&nbsp;g lub 275,6&nbsp;g, z&nbsp;których „odstąpiono” 155&nbsp;g ([[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Siemaszce]] 1,55&nbsp;g). {{AQuote-end}} Fragment ten trafił do zbiorów UJ zapewne w 1827 roku, jako dar prof. Stefana Zienowicza (Estreicher 1842, ''Rocznik Wydziału Lekarskiego w&nbsp;Uniwersytecie Jagiellońskim'', s.&nbsp;43, 50-51) (wyróżnienia w&nbsp;tekście [[Redakcja]]): {{AQuote-begin |width= |author= |title= |max-width=480px}} {{Wielokropek}} zbiór ten zbogacony został zapisem ś.&nbsp;p. Hr.&nbsp;{{SmallCaps-begin}}Sołtyka{{SmallCaps-end}} Referendarza i&nbsp;kanonika kapituły krakowskiéj; {{Wielokropek}} Żelazo magnesowe rodzime czyli '''sztuka żelaza meteorytycznego 8funtowa''';&nbsp;{{Wielokropek}} {{Wielokropek}} II. Zbiór miejscowych kopanin krzemienieckich, nadesłanych od Prof.&nbsp;Chemii i&nbsp;Mineralogii w&nbsp;byłém liceum tamecznem, {{SmallCaps-begin}}Stefana Zienowicza{{SmallCaps-end}} w&nbsp;r.&nbsp;1827, w&nbsp;liczbie 50; między któremi najciekawszy jest '''Aerolit spadły w&nbsp;Zaborzycy''', około Czartoryi, wsi niegdyś {{SmallCaps-begin}}Pruszyńskich{{SmallCaps-end}} a&nbsp;teraz {{SmallCaps-begin}}Orłowskich{{SmallCaps-end}} na Wołyniu.&nbsp;{{Wielokropek}} {{AQuote-end}} Nie wiemy o jakim meteorycie o masie 8&nbsp;funtów pisze Estreicher (1842)! Andrzej S. Pilski sporządzając swój katalog (2001) nie znalazł fragmentu meteorytu Zaborzika w&nbsp;zbiorach&nbsp;UJ! {{Pokrzywnicki (Kosmolityka)|name=Zaborzika}} <br clear="all"/> == Źródła == '''''Dziennik Wileński'' (1820)''' (s. 212) {{AQuote-begin|max-width=480px}} c) JW. Wyleźyński członek hon. uniw. przysłał do gabinetu uniwer. kawał kamienia meteorologicznego, ważący funtów 9. (''Dzień. wil. 1819, T. II gru. str. 592'') {{AQuote-end}} '''Chladni (1824)''' (s. 153) :{| style="width:800px" |[[Grafika:Zaborzika_(Chladni_1824).jpg|200px|thumb|left|Chladni (1824), s.&nbsp;153]] |} '''Eichwald (1847)''' (s. 178) {{AQuote-begin|max-width=800px}} 1818 am 10. April fiel ein Stein in der Nähe des Dorfes Saboryzy bei dem Flusse {{Sparse-b}}''S''lutsch{{Sparse-e}} im Gouvernement Wolynien. Einige Stücke desselben, die zusammen 9&nbsp;Pfund wiegen, werden jetzt in dem {{Sparse-b}}Kiewer{{Sparse-e}} Museum aufbewahrt. Sie sind hellaschfarben, mit ungleichmäfsig beigemengten grauen Körnern und kleinen braunen Rostflecken und enthalten viel Magnetkies und gediegenes Eisen. {{AQuote-end}} '''Kesselmeyer (1861)''' (s. 373, 428) :{| {{Old sources}} | 11. || 1818<ref name="data spadku"></ref> || 10.<br />(11.) || April || {{sparse-b}}Zjaborzyka{{sparse-e}} (Saborytz oder Zabortch) am Slucz (Slutsch), S.&nbsp;von Nowgrad-Volhynsk (Nowgrod-Vollhynskoi oder Nowgrad-Wolinsk), W.&nbsp;von Shitomir (Zytomir) und NNO. von Staro-Konstantino. –<br />''Sp.-Gew.'': 3,40.<ref>ciężar właściwy (niem. ''spezifische Gewicht'')</ref> || Gouv.&nbsp;Volhynien || 50°15'N. || 27°30'O.<br />(27°44') || G.75.1823.230.<ref>powołanie na Chladni (1823) (wg klucza: '''G'''ilbert, Bd.&nbsp;'''75''', rok '''1823''', s.&nbsp;'''230''')</ref> W.&nbsp;1860.<ref>Haidinger (1860)</ref> S.&nbsp;1860. |} :{| {{Old sources}} | '''476.''' || 11 || 1818.&nbsp;10.&nbsp;April<br />(11.) || {{sparse-b}}Zjaborzyka{{sparse-e}}, (Saborytz ider Zabortsch), am Slucz (Slutsch); Gouv. Volhynien. || Russland || 50°15'N<br />27°30'O.<br />(44') || P.&nbsp;2.&nbsp;1824.&nbsp;153.<ref>powołanie na Chladni (1824) (wg klucza: '''P'''oggendorff, Bd.&nbsp;'''2''', rok '''1824''', s.&nbsp;'''153''')</ref> || Meteorsteinfall; der Stein ward von Laugier analysirt.<ref name="Laugier"></ref> |} '''Buchner (1861) :{| {{Old sources}} |{{sparse-b}}Zaborczyka{{sparse-e}}, Volhynien 1818<ref name="data spadku"></ref>, Mai 30 a. St.<br /> {{sparse-b}}Laugier{{sparse-e}} AdChim. '''9'''.<ref>Laugier (1824)</ref> SchwJ. '''43''', 26.<ref>Nöggerath et al. (1825)</ref> '''GA. 75''', 230, 263.<ref>Chladni (1823), Laugier (1823)</ref> '''PA. 2''', 153.<ref>Chladni (1824)</ref> '''111''', 372 (Abb.)<ref>Reichenbach (1860)</ref> '''Pa.''' 53.<ref>Partsch (1843)</ref> |} :Rozwinięcia skrótów → patrz [[Bibliografia/Buchner Otto]] <br clear="all"/> == Lokalizacja == {{GEFrame-begin}} {{GEMap | htmlFileMap = wiki-Zaborzika.htm | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Ukraine-MM.kml | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Zaborzika-fit.kml | lat = 50.28333 | lon = 27.68333 | zoom = 9 | type = terrain }} {{GEIcon-PointRed}} (B) Baranówka {{GEIcon-Coord}} współrzędne wg różnych autorów {{GEFrame-end}} <br clear="all"/> === Mapy === <gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3"> File:Zaborzika_(Chrzanowski_XXXIV_S28_Zaslaw).jpg|'''Zaborycze''' koło Baranówki.<br>Mapa Polski z&nbsp;1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski&nbsp;1859) File:Zaborzika_(Mapy_austro-wegierskie_45-50).jpg|Wieś '''Zaborica''' (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912) </gallery> <br clear="all"/> == Galerie == <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> File:Zaborzika_main_mass_(Fersman_Moskwa).jpg|Fragment meteorytu Zaborzika w&nbsp;zbiorach [[:Szablon:MoscowFersman|Muzeum Fersmana w&nbsp;Moskwie]] (fot.&nbsp;[[Redakcja|Wadi&nbsp;&&nbsp;Woreczko]]) File:Zaborzika (NHM Vienna)-TJ21-1.jpg‎|Płytka meteorytu [[Zaborzika]] (55,41&nbsp;g) ze zbiorów [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]] (fot. Tomasz Jakubowski) File:Zaborzika (NHM Vienna)-TJ21-2.jpg‎|Płytka meteorytu [[Zaborzika]] (33,10&nbsp;g) ze zbiorów [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]] (fot. Tomasz Jakubowski) File:Zaborzika_(University_of_Tartu).jpg|Fragment 19,3 g meteorytu Zaborzika ze zbiorów [[:Szablon:TartuUniv|Uniwersytetu w&nbsp;Tartu]] (źródło: Geoscience collections of Estonia) </gallery> <br clear="all"/> == [[Bibliografia]] == [[Grafika:Pokrzywnicki_(AGeophP_VII_2_1959).djvu|200px|thumb|Pokrzywnicki (1959)]] * {{Bieliński (1899-1900) |page=155, tom 1}} * {{Biot (1803)}} * {{Brezina (1896)|page=330}} * {{Buchner (1861)}} * Chladni Ernst F.F., (1823), '''Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen. (Dritte Lieferung)''', ''Annalen der Physik'', 15, Bd. 75, 1823, s. 229-257. Plik {{Djvu|Chladni_1823_(AnP_15_75).djvu|DjVu}}. (s. 230) * Chladni Ernst F.F., (1824), '''Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen. (Vierte Lieferung)''', ''Annalen der Physik'', 2, Bd. 78, 1824, s. 151-168. Plik {{Djvu|Chladni_1824_(AnP_2_78).djvu|DjVu}}. (s. 153) * {{Chrzanowski (1859)}} * {{Drzewiński (1825)|page=61}} * ''Dziennik Wileński'', (1819), '''[[Zaborzika|O kamieniu meteorycznym]], spadłym na Wołyniu, nad brzegami słuczy''', t. II, nr 12, 1819, s. 592-597.<ref name="Drzewiński (1819)">Pokrzywnicki błędnie przypisuje autorstwo tej publikacji Feliksowi Drzewińskiemu (Kosiński 2014, ''Acta Soc. Metheor. Polon.'')</ref> Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|22993}}. * ''Dziennik Wileński'', (1820), '''[[Lixna|O kamieniach meteorycznych]], spadłych w&nbsp;powiecie dynaburskim''', t. III, nr 10, 1820, s. 192-198, 212.<ref>o meteorycie '''[[Lixna]]''' i&nbsp;doniesieniu [[Krasław]]</ref><ref>dalej na stronie 212 jest wzmianka o&nbsp;przekazaniu przez Wyleżyńskiego „''kamienia meteorologicznego''” do zbiorów uniwersytetu, chodzi o&nbsp;fragment meteorytu [[Zaborzika]]</ref> Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|23003}}. * {{Eichwald (1847)|page=178}} * {{Estreicher (1842)|page=51}} * {{Gąsiorowska (1955)|page=17}} * {{Haidinger (1860)}} * {{Kesselmeyer (1861)|page=373, 428}} * {{Koblitz MetBase}} * {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}} * {{Kumelski (1826)}} * Laugier André, (1823), '''Vorläufige Nachricht von der chemischen Analyse zweier in Polen gefundenen Aerolithen und zweier Meteor-Eisen''', ''Annalen der Physik'', 15, Bd. 75, 1823, s. 264-268. Tam analizy meteorytów [[Lixna|Lipno]] i [[Zaborzika]]. Plik {{Djvu|Laugier_1823_(AnP_15_75).djvu|DjVu}}. * {{Laugier (1824)}} * {{Метеоритика (1955, catalogs)|page=104}} * {{Morozewicz (1931)}} * {{Nöggerath (1825)}} * {{Partsch (1843)|page=53}} * {{Pilski (2001)}} * +Pisulewski S., (1856), '''Wiadomości o aerolitach czyli kamieniach spadających z powietrza''', w: Ungier J., ''Kalendarz Warszawski popularno-naukowy na rok zwyczajny 1857 który ma dni 365'', 1857, s. 60-64. Tam o meteorytach [[Lixna|Lipno]] i [[Zaborzika]]. * Pokrzywnicki Jerzy, (1959), '''Meteoryt [[Zaborzika|Zaborzyca]]''', ''Acta Geophys. Polon.'', vol. VII, nr 2, 1959, s. 182-188. Plik {{Djvu|Pokrzywnicki_(AGeophP_VII_2_1959).djvu|DjVu}}. * Pokrzywnicki Jerzy (Покшивницкий Е.), (1960), '''Метеорит [[Zaborzika|Заборица]] (''The [[Zaborzika]] meteorite'')''', ''Метеоритика'' (''Meteoritika''), vol. XVIII, 1960, s. 106-109. * {{Pokrzywnicki (1964)|page=170}} * {{Prior (1953)}} * {{Reichenbach (1860)|page=372}} * Śniadecki Jędrzej, (1822), '''O żelazie meteorycznym [[Brahin|Rzeczyckim]]''', ''Dziennik Wileński'', t.&nbsp;1, nr&nbsp;4, 1822, s.&nbsp;481-506. Plik {{Link-dLibra|eBUW|p|17394}}. Przedruk w:&nbsp;''Dzieła'', tomy&nbsp;1-6, tom&nbsp;3, s.&nbsp;186-212. * {{Tiirmaa (1983)}} * {{Wülfing (1897)|page=391-392}} * {{Явнель (1986)|page=29-30}} * {{Заварицкий (1952)|page=180-182}} {{Koblitz References |1=A stone of about 4kg fell, but no details are known, A.Laugier, Ann. Phys., 1823, 75, p.264, E.von Eichwald, Arch. Wiss. Kunde Russl., Berlin, 1847, 5, p.178. Date of fall, E.L.Krinov, Cat. Met. Acad. Sci. USSR, Moscow, 1947, p.23. Total mass recovered 3867g, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.189, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.531. Porosity and density, K.Keil, Chem. Erde, 1962, 22, p.281; see also, D.T.Britt and G.J.Consolmagno, MAPS, 2003, 38, p.1161. Olivine Fa25, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011. Analysis, 22.97% total Fe, M.I.Dyakonova, Meteoritika, 1972, 31, p.119. Magnetic susceptibility, P.Rochette et al., MAPS, 2003, 38, p.251.}} {{Przypisy}} == Zobacz również == * meteoryty: [[Brahin]], [[Lixna]] * doniesienie [[Czartoria]] == Linki zewnętrzne == * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=30379 Zaborzika] * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=30379 Zaborzika] * {{KievNMNH}} * {{MoscowVernadskyIG|id=11084|name=Заборица}} * {{MoscowFersman}} * meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] * {{ViennaNHM}} {{Co jeszcze na stronę}} * Buchner (1861) - OK * Horodecki ? * okaz w kolekcji krakowskiej? [[Category:Poza granicami Polski]] [[Category:Ukraina]]

Wróć do strony Zaborzika.