(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Bolid 1871
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Bibliografia) |
m |
||
| (Nie pokazano 1 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
Doniesienie o obserwacji jasnego bolidu z którego mógł spaść meteoryt. | Doniesienie o obserwacji jasnego bolidu z którego mógł spaść meteoryt. | ||
| - | Jak podaje ''Gazeta Toruńska'' '''19 września 1871 roku o godz. 7 wieczorem''' widziano z Warszawy i innych miejsc Królestwa Polskiego, jasny bolid. Widoczny był on od strony południowo-zachodniej i przemieszczał się w kierunku północnym.<ref>można przypuszczać, że opis zjawiska pochodzi od obserwatorów z Warszawy lub jej okolic?</ref> Według relacji zjawisko nie trwało dłużej niż 20 sekund, a po 8-10 minutach ''„dał się słyszeć huk przytłumiony, podobny do wystrzału działa wielkiego kalibru. Z czasu ubiegłego między zjawiskiem a hukiem przypuszczać można, że aerolit spadł w odległości 160-200 kilometrów od Międzyrzecza”''.<ref name="Międzyrzecze">zapewne chodzi o wieś '''Międzyrzecze''' w województwie podlaskim lub (z mniejszym prawdopodobieństwem) o miejscowości/wsie | + | Jak podaje ''Gazeta Toruńska'' '''19 września 1871 roku o godz. 7 wieczorem''' widziano z Warszawy i innych miejsc Królestwa Polskiego, jasny bolid. Widoczny był on od strony południowo-zachodniej i przemieszczał się w kierunku północnym.<ref>można przypuszczać, że opis zjawiska pochodzi od obserwatorów z Warszawy lub jej okolic?</ref> Według relacji zjawisko nie trwało dłużej niż 20 sekund, a po 8-10 minutach ''„dał się słyszeć huk przytłumiony, podobny do wystrzału działa wielkiego kalibru. Z czasu ubiegłego między zjawiskiem a hukiem przypuszczać można, że aerolit spadł w odległości 160-200 kilometrów od Międzyrzecza”''.<ref name="Międzyrzecze">zapewne chodzi o wieś '''Międzyrzecze''' w województwie podlaskim lub (z mniejszym prawdopodobieństwem) o miejscowości/wsie w Ukrainie leżące w granicach przedwojennej Polski: '''Międzyrzecz''' (obwód rówieński, rejon korecki), '''Międzyrzecze''' (rejon sokalski; dawn. Parchacz) i '''Międzyrzecze''' (rejon żydaczowski)?</ref> |
Informację tę podał również ''Kurjer Warszawski'' (''pisownia oryginalna''): | Informację tę podał również ''Kurjer Warszawski'' (''pisownia oryginalna''): | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
Warszawa dnia 21 września 1871 r.<br /> | Warszawa dnia 21 września 1871 r.<br /> | ||
| - | :::''Kowalczyk.'' | + | :::''Kowalczyk.''{{Kowalczyk J-biogram|}} |
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
Aktualna wersja na dzień 08:43, 12 kwi 2022
.jpg)
Doniesienie o obserwacji jasnego bolidu z którego mógł spaść meteoryt.
Jak podaje Gazeta Toruńska 19 września 1871 roku o godz. 7 wieczorem widziano z Warszawy i innych miejsc Królestwa Polskiego, jasny bolid. Widoczny był on od strony południowo-zachodniej i przemieszczał się w kierunku północnym.[1] Według relacji zjawisko nie trwało dłużej niż 20 sekund, a po 8-10 minutach „dał się słyszeć huk przytłumiony, podobny do wystrzału działa wielkiego kalibru. Z czasu ubiegłego między zjawiskiem a hukiem przypuszczać można, że aerolit spadł w odległości 160-200 kilometrów od Międzyrzecza”.[2]
Informację tę podał również Kurjer Warszawski (pisownia oryginalna):
= Wczoraj o godzinie 7 minut 4 wieczorem przebiegł po nad poziomem warszawskim wspaniały meteor w kierunku od południo-zachodu ku północo-wschodowi. Światło jego było tak śilne jak księżyca a może i silniejsze lecz barwy różowo-niebieskiej. Smuga świetlana meteoru była długa na kilka stopni. Kształt przedstawiał podobieństwo do rakiety kolorowej. Pęknięcia nie obserwowano ani też huku lub szumu.
Obszerniej opisała meteor Gazeta Warszawska w dwóch numerach (pisownia oryginalna):
— Meteor. Kur. Warsz. donosi, że onegdaj o godzinie 7 minucie 4 wieczorem przebiegł po nad poziomem warszawskim wspaniały meteor w kierunku od południo-zachodu ku północo-wschodowi. Światło jego było tak silne, jak księżyca, a może i silniejsze, lecz barwy różowo-niebieskiéj. Smuga świetlana meteoru była długa na kilka stopni. Kształt przedstawiał podobieństwo do rakiety kolorowéj. Pęknięcia, ani też huku lub szumu nie obserwowano.
— Meteor. Podaliśmy wczoraj wzmiankę o przelocie meteoru nad poziomem Warszawy od południo-zachodu ku północo-wschodowi. O témze samém zjawisku piszą do Gaz. Pol. z Międzyrzeca: Dnia 19-go września o godzinie 7-éj wieczorem ukazał się świetny meteor pod postacią kuli ognistéj, za którą ciągnął się znacznéj długości ogon jaśniejący żółtém i czerwoném światłem. Meteor w chwili pojawienia się tak żywym zajaśniał blaskiem, że bardzo wyraźnie rzucał cienie pobliskich przedmiotów. Powstał on w stronie południowo-zachodniéj pozornie w gwiazdozbiorze Panny, zmierzając ku północy biegiem wolniejszym od biegu gwiazd przelatujących, po krzywiźnie mało wygiętéj, pozornie poniżéj gwiazdy Arkturusa, i znikł nie dobiegłszy zupełnie do gwiazdozbioru Psów Gończych. W 8 do 10-ciu minut po owém zjawisku, które samo nie trwało 20 sekund, dał się słyszeć huk przytłumiony, podobny do wystrzału działa wielkiego kalibru. Z czasu ubiegłego między zjawiskiem a hukiem przypuszczać można, że aerolit spadł w odległości 160—200 kilometrów od Międzyrzeca.
W przywołanej korespondencji w Gazecie Polskiej (ukazującej się w Warszawie) znajdują się szczegóły zjawiska i apel do czytelników o informacje o obserwacji bolidu (pisownia oryginalna):
— Onegdaj, o godzinie 7ej minut 4 wieczorem, przebiegł ponad poziomem warszawskim wspaniały meteor w kierunku od południo-zachodu ku północo-wschodowi. Światło jego było tak silne jak księżyca, a może i silniejsze, lecz barwy różowo-niebieskiej. Smuga świetlana meteoru była długa na kilka stopni. Kształt przedstawiał podobieństwo do rakiety kolorowej. Pęknięcia nie obserwowano ani też huku lub szumu.
- (K. W.)
O temże zjawisku piszą nam z Międzyrzeca: Dnia 19go września o godzinie 7ej wieczór, ukazał się świetny meteor, pod postacią kuli ognistej, za którą ciągnął się znacznej długości ogon jaśniejący żółtem i czerwonem światłem. Meteor w chwili pojawienia się tak żywym zajaśniał blaskiem, że bardzo wyraźnie rzucał cienie poblizkich przedmiotów.
Powstał on w stronie południowo - zachodniej (pozornie) w gwiazdozbiorze Panny, zmierzając ku północy (biegiem wolniejszym od biegu gwiazd przelatujących) po krzywiznie mało wygiętej (pozornie) poniżej gwiazdy. Arkturusa i znikł niedobiegłszy zupełnie do gwiazdozbioru Psów Gończych. W 8 do 10ciu minut po owem zjawisku, które samo nie trwało 20 sekund, dał się słyszeć huk przytłumiony, podobny do wystrzału działa wielkiego kalibru.
Z czasu upłynionego między zjawiskiem a hukiem przypuszczać można, że aerolit spadł w odległości 160—200 kilometrów od naszego miasta.
- B.E.
— Szanowny Panie Redaktorze!
Z powodu meteoru, który się zjawił nad naszym poziomem dnia 19 b. m., udaję się z prośbą do tych osób, które cały przebieg zjawiska widziały, aby swoje spostrzeżenia zechciały albo ogłosić w czasopismach tutejszych, albo też przesłać takowe wprost do Obserwatorjum Warszawskiego pod adresem podpisanego. Co do punktów, na które głównie zwracać uwagę w opisach należy, wymieniam: wskazanie miejsca zjawienia się i zniknięcia meteoru względnie do gwiazd około których przebiegał, kierunek drogi i jej wysokość choćby przybliżoną nad poziomem obserwatora, długość trwania światła i icne szczegóły, które mógł patrzący zauważyć.
Jeżeli, jak się spodziewam, zbierze się dostateczny materjał do wyznaczenia pierwiastków kolei meteoru, nieomieszkam ze swej strony po obliczeniu takowych, podać bliższe szczegóły dotyczące tego przedmiotu.
Warszawa dnia 21 września 1871 r.
- Kowalczyk.[3]
Tyle relacje. Zapewne nie chodzi o Międzyrzecz w woj. lubuskim (nie ten kierunek od Warszawy). W Polsce znajduje się kilka wsi o nazwie Międzyrzecze, np.: w województwie podlaskim powiecie białostockim[2] i woj. zachodniopomorskim w pow. świdwińskim. Również kilka „dzielnic” miast nosi taką nazwę: w Toruniu, Łodzi i Warszawie (Białołęka). Analizując wygląd nieba 19 września o godzinie 19 oraz zakładając, że opis toru bolidu na tle gwiazdozbiorów pochodził od obserwatorów w Warszawie, jest bardzo prawdopodobne, że w relacji z Gazety Toruńskiej chodzi o Międzyrzecze w powiecie białostockim.
Bibliografia
- Gazeta Polska, nr 207 (21 września 1871), s. 1. Plik eLib.
- Gazeta Polska, nr 208 (22 września 1871), s. 1. Plik eLib.
- Gazeta Toruńska, Telegramy i najnowsze wiadomości, nr 223, 1871, s. 3. Plik dLib.
- Gazeta Warszawska, Meteor, nr 207 (21 września 1871), s. 1. Plik eLib.
- Gazeta Warszawska, Meteor, nr 208 (22 września 1871), s. 1. Plik eLib.
- Kurjer Warszawski, nr 206 (20 września 1871), s. 2. Plik eLib.
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Wikipedia – Międzyrzecze (województwo podlaskie) ● Międzyrzecze
- Wikipedia – Międzyrzecz (rejon korecki) ● Międzyrzecze (rejon sokalski) ● Międzyrzecze (rejon żydaczowski)
