(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Suchy Dul
Z Wiki.Meteoritica.pl
Linia 14: | Linia 14: | ||
| masa = 840 g | | masa = 840 g | ||
| liczba = jeden okaz | | liczba = jeden okaz | ||
- | | synonimy = w NHM Cat: '''Police'''; po czesku: Suchý Důl | + | | synonimy = w NHM Cat: '''Police'''; czeski synonim: '''''Police nad Metují'''''; po czesku: Suchý Důl |
}} | }} | ||
Spadek na terenie Czech 16 września 1969 roku (wtorek), blisko granicy z Polską. Meteoryt uderzył w dach domu we wsi Suchy Dul (cz. [[:File:Suchy_Dul_(sign).jpg|''Suchý Důl'']]) niedaleko [[:File:Suchy_Dul_(Police_nad_Metuji_Woreczko).jpg|''Police nad Metují'']] i rozpadł się na dwie części o wagach 755,2 i 60,1 g. Świadek Pani Franciszka Klimesowa (na zdjęciu córka [http://mm.denik.cz/37/b7/meteor_091509_denik_clanek_solo.jpg Věra Klimešová]) była w ogrodzie swojego domu ([[:File:Suchy_Dul_(posesja_147)_1.jpg|posesja nr 147]]) około 50 metrów od punktu uderzenia. Opowiadała, że spadkowi meteorytu towarzyszył "boom" podobny do dźwięku lecącego samolotu, a następnie ostry gwizd i dźwięk uderzenia. Widziała, jak po dachu jej domu stoczyły się czarne kamienie. Gdy poszła na strych, zauważyła dziurę w dachu i złamaną krokiew, a na podłodze leżący fragment meteorytu<ref>relacja pani Klimesowej (po czesku) w dzienniku '''''náchodský.deník.cz'''''</ref>. Wszystkie zebrane fragmenty ważyły łącznie 840 gramów.<ref>Pilski (1999), s. 117</ref> | Spadek na terenie Czech 16 września 1969 roku (wtorek), blisko granicy z Polską. Meteoryt uderzył w dach domu we wsi Suchy Dul (cz. [[:File:Suchy_Dul_(sign).jpg|''Suchý Důl'']]) niedaleko [[:File:Suchy_Dul_(Police_nad_Metuji_Woreczko).jpg|''Police nad Metují'']] i rozpadł się na dwie części o wagach 755,2 i 60,1 g. Świadek Pani Franciszka Klimesowa (na zdjęciu córka [http://mm.denik.cz/37/b7/meteor_091509_denik_clanek_solo.jpg Věra Klimešová]) była w ogrodzie swojego domu ([[:File:Suchy_Dul_(posesja_147)_1.jpg|posesja nr 147]]) około 50 metrów od punktu uderzenia. Opowiadała, że spadkowi meteorytu towarzyszył "boom" podobny do dźwięku lecącego samolotu, a następnie ostry gwizd i dźwięk uderzenia. Widziała, jak po dachu jej domu stoczyły się czarne kamienie. Gdy poszła na strych, zauważyła dziurę w dachu i złamaną krokiew, a na podłodze leżący fragment meteorytu<ref>relacja pani Klimesowej (po czesku) w dzienniku '''''náchodský.deník.cz'''''</ref>. Wszystkie zebrane fragmenty ważyły łącznie 840 gramów.<ref>Pilski (1999), s. 117</ref> | ||
Linia 92: | Linia 92: | ||
* {{Pilski (1999)}} | * {{Pilski (1999)}} | ||
+ | |||
+ | * +Tuček Karel, (1964), '''Catalogue of the collection of meteorites in the National Museum in Prague''', ''Sbornik narodniho musea v Praze'', vol. 20B(1), 1964, ss. 116. | ||
+ | |||
+ | * +Tuček Karel, (1970), '''Charakteristika chondritu z [[Suchy Dul|Police nad Metují]]''', ''Sbornik narodniho musea v Praze'', vol. 26B(5), 1970, s. 97-120. | ||
* {{Tuček (1981)}} | * {{Tuček (1981)}} | ||
Linia 112: | Linia 116: | ||
* woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe] | * woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe] | ||
- | * Wikipedia (CS) – [http://cs.wikipedia.org/wiki/Suchý_Důl Suchý Důl] | + | * Wikipedia (CS) – [http://cs.wikipedia.org/wiki/Police_nad_Metují Police nad Metují] {{SeparatorBull}} [http://cs.wikipedia.org/wiki/Suchý_Důl Suchý Důl] |
+ | |||
+ | |||
+ | {{Co jeszcze na stronę}} | ||
+ | * Tucek (1964, 1970) | ||
[[Category:Poza granicami Polski]] | [[Category:Poza granicami Polski]] |
Wersja z 16:57, 18 gru 2013
Hammer tuż za granicą
Suchy Dul → | |
280px
Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt Usti Nad Orlici (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, za zgodą)
| |
Spadek | |
Lokalizacja | Czechy |
Położenie[1] | 50°32'17"N, 16°15'48"E |
Data | 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek) |
Uwagi | część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów |
Charakterystyka | |
Typ | chondryt zwyczajny L6 |
Masa | 840 g |
Liczba okazów | jeden okaz |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
w NHM Cat: Police; czeski synonim: Police nad Metují; po czesku: Suchý Důl |
Spadek na terenie Czech 16 września 1969 roku (wtorek), blisko granicy z Polską. Meteoryt uderzył w dach domu we wsi Suchy Dul (cz. Suchý Důl) niedaleko Police nad Metují i rozpadł się na dwie części o wagach 755,2 i 60,1 g. Świadek Pani Franciszka Klimesowa (na zdjęciu córka Věra Klimešová) była w ogrodzie swojego domu (posesja nr 147) około 50 metrów od punktu uderzenia. Opowiadała, że spadkowi meteorytu towarzyszył "boom" podobny do dźwięku lecącego samolotu, a następnie ostry gwizd i dźwięk uderzenia. Widziała, jak po dachu jej domu stoczyły się czarne kamienie. Gdy poszła na strych, zauważyła dziurę w dachu i złamaną krokiew, a na podłodze leżący fragment meteorytu[2]. Wszystkie zebrane fragmenty ważyły łącznie 840 gramów.[3]
Bolid z którego spadł meteoryt Suchy Dul został zarejestrowany przez European Fireball Network. O tym wydarzeniu ukazał się komunikat w Uranii[4]:
- (…) z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. (…)Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim (…).
Fragmenty meteorytu Suchy Dul znajdują się tylko w dwóch kolekcjach:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi Prague, Nat. Mus. 685 g main mass Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. 1,8 g
Jak pisze Pilski (1999, s. 117): "Pewien miłośnik astronomii z Polic[5] zaobserwował rozpad bolidu na części, z których większość przeleciała na polską stronę. Przelot bolidu obserwowali także mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Jak wiadomo, najbliżej spadają zawsze mniejsze okazy meteorytów, a najdalej dolatują te największe. Meteoryty, które dotarły do Kotliny Kłodzkiej, muszą mieć masę kilku, może kilkunastu kilogramów. Oceniono, że największy okaz spadł gdzieś koło Batorowa.[6] Nikomu jednak nie udało się znaleźć nawet kawałeczka."
Lokalizacja
(B) Bystrzyca Kłodzka i Batorów, (P) Polanica-Zdrój, (R) Radkowo
miejsce uderzenia meteorytu (wg Vaclava Klimešová)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach Batorowa. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów.
Meteoryt spadł na dach posesji nr 147 w punkcie o współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg Vaclava Klimešová).
W odległym o niecałe 7 km na północny-wschód Broumovie spadł w 1847 roku meteoryt żelazny Braunau.
Galerie
Meteoryt Suchy Dul (źródło: Tuček 1981)
Miejsce spadku meteorytu Suchy Dul (początek maja 2012 r.; fot. Wadi & Jan Woreczko)
Bibliografia
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Pilski Andrzej S., (1999), Nieziemskie skarby. Poradnik poszukiwacza meteorytów, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. ISBN 83-7180-173-4.
- +Tuček Karel, (1964), Catalogue of the collection of meteorites in the National Museum in Prague, Sbornik narodniho musea v Praze, vol. 20B(1), 1964, ss. 116.
- +Tuček Karel, (1970), Charakteristika chondritu z Police nad Metují, Sbornik narodniho musea v Praze, vol. 26B(5), 1970, s. 97-120.
- Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl(tabliceŹródło: Wiki.Meteoritica.pl).
Przypisy
Zobacz również
- dodatkowe źródła/plik
- meteoryt Ústí nad Orlicí
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Suchy Dul
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Suchy Dul
- Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) – kolekcja meteorytów i tektytów
- Relacja w dzienniku náchodský.deník.cz z września 2009 roku – Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z nebe"
- woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – Sieci bolidowe
- Wikipedia (CS) – Police nad Metují ● Suchý Důl
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- Tucek (1964, 1970)