(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Braunau
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
| Linia 17: | Linia 17: | ||
;Opis spadku za ASP<ref>źródło: Andrzej S. Pilski - [http://www.ptmet.org.pl/kat-mz-IIA.htm#braunau meteoryty w zbiorach polskich]</ref> | ;Opis spadku za ASP<ref>źródło: Andrzej S. Pilski - [http://www.ptmet.org.pl/kat-mz-IIA.htm#braunau meteoryty w zbiorach polskich]</ref> | ||
| - | :14 lipca 1847 r. rankiem pojawiła się mała chmurka pędząca szybko na południowy wschód wzdłuż Sudetów i zostawiająca długi ślad na niebie. Nagle w chmurce zajaśniał ogień i dwie ogniste smugi skierowały się ku ziemi. Jednocześnie usłyszano dwie potężne detonacje, a potem grzechot i świst. Huk był tak silny, że słyszano go w odległym o 75 km Wrocławiu. Chmurka stała się popielato szara i powoli się rozpłynęła. Jedna ze smug trafiła w łąkę i tam znaleziono wbity w ziemię czarny, gorący kamień<ref name="Hauptmannsdorf">w okolicy wsi Hejtmánkovice (niem. ''Hauptmannsdorf'')</ref>. Po wydobyciu okazało się, że to żelazo. Ważyło 23,63 kg<ref> | + | :14 lipca 1847 r. rankiem pojawiła się mała chmurka pędząca szybko na południowy wschód wzdłuż Sudetów i zostawiająca długi ślad na niebie. Nagle w chmurce zajaśniał ogień i dwie ogniste smugi skierowały się ku ziemi. Jednocześnie usłyszano dwie potężne detonacje, a potem grzechot i świst. Huk był tak silny, że słyszano go w odległym o 75 km Wrocławiu. Chmurka stała się popielato szara i powoli się rozpłynęła. Jedna ze smug trafiła w łąkę i tam znaleziono wbity w ziemię czarny, gorący kamień<ref name="Hauptmannsdorf">w okolicy wsi Hejtmánkovice (niem. ''Hauptmannsdorf'')</ref>. Po wydobyciu okazało się, że to żelazo. Ważyło 23,63 kg<ref>42 funty 6 łutów</ref>. Druga smuga trafiła w dom koło cegielni. Kawał żelaza przebił dach, strop, łóżko i podłogę i zatrzymał się w piwnicy. Ważył 17,08 kg<ref>30 funtów 16 łutów</ref> i do dziś jest w Muzeum Narodowym w Pradze. Większy kawał został pocięty na części, które trafiły do wielu kolekcji. To właśnie w tym meteorycie von Neumann zaobserwował, po wytrawieniu kwasem, liczne cienkie linie zwane teraz liniami Neumanna. |
Wersja z 22:37, 17 sie 2011
| Braunau → | |
_1.jpg)
Meteoryt Braunau ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark)
| |
| Spadek | |
| Lokalizacja | Czechy |
| Położenie[1] | 50°36'N, 16°18'E |
| Data | 14 lipiec 1847 r., 03:45 |
| Charakterystyka | |
| Typ | meteoryt żelazny, IIAB, hexaedryt |
| Masa | 39 kg |
| Liczba okazów | dwa okazy, 23,63 i 17,08 kg |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Broumov, Hauptmannsdorf | |
Spadek meteorytu żelaznego 14 lipca 1847 roku w Czechach (IIAB, TKW 39 kg).
- Opis spadku za ASP[2]
- 14 lipca 1847 r. rankiem pojawiła się mała chmurka pędząca szybko na południowy wschód wzdłuż Sudetów i zostawiająca długi ślad na niebie. Nagle w chmurce zajaśniał ogień i dwie ogniste smugi skierowały się ku ziemi. Jednocześnie usłyszano dwie potężne detonacje, a potem grzechot i świst. Huk był tak silny, że słyszano go w odległym o 75 km Wrocławiu. Chmurka stała się popielato szara i powoli się rozpłynęła. Jedna ze smug trafiła w łąkę i tam znaleziono wbity w ziemię czarny, gorący kamień[3]. Po wydobyciu okazało się, że to żelazo. Ważyło 23,63 kg[4]. Druga smuga trafiła w dom koło cegielni. Kawał żelaza przebił dach, strop, łóżko i podłogę i zatrzymał się w piwnicy. Ważył 17,08 kg[5] i do dziś jest w Muzeum Narodowym w Pradze. Większy kawał został pocięty na części, które trafiły do wielu kolekcji. To właśnie w tym meteorycie von Neumann zaobserwował, po wytrawieniu kwasem, liczne cienkie linie zwane teraz liniami Neumanna.
- Dwa okazy znaleziono wg Beinert'a (1848)
- Das in Hauptmannsdorf[3] niedergefallene 42 Pfund 6 Loth schwere Meteoritenfragmnet.
- Das Ziegelschlager 30 Pfund 16 Loth wiegende Fragmnet, von dem das Dach und der Lehmestrich dew Dominicalhauses durchschlagen und dabei Stroh auf der Aussenfläche eingeknetet aufgenommen wurde.
Lokalizacja
Galeria
Meteoryt Braunau ze zbiorów Muzeum Mineralogicznego Instytutu Nauk Geologicznych UWr (fot. Antoni Stryjewski)
_1.jpg) Okaz o wadze 60,35 g |
_1a.jpg) Skorupa obtopieniowa i stopione strużki metalu |
_2.jpg) |
_3.jpg) |
_4.jpg) |
Meteoryt Braunau (Broumov) w kolekcjach zagranicznych
_2.jpg) Mniejszy okaz i fragment meteorytu Braunau ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (fot. Aubrey Whymark) |
_3.jpg) Fragment meteorytu Braunau ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (fot. Aubrey Whymark) |
.jpg) Meteoryt Braunau ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (Museum für Naturkunde) (fot. Wadi & Jan Woreczko) |
.jpg) a) większy okaz 42 funty 6 łutów, b) okaz mniejszy 30 funtów 16 łutów (Beinert 1848, tab. 1) |
Bibliografia
- Beinert Carl Christian, (1848), Der Meteorit von Braunau am 14. Juli 1847. Aktenmäßige Darstellung, Beschreibung und Analyse, nebst Ansichten über die Natur der Meteoriten. Hierbei ein Situationsplan und 3 Taf. Breslau 1848.
- von Boguslawski Georg, (1847), Meteor-Eisen von Braunau. Tagebl. Naturw. Ver. Breslau, 1847, s. 36-42.
- von Boguslawski Georg, (1848), Über den Meteorsteinfall am 14. Juli d. J. zu Braunau in Böhmen. Breslau 1848. Ref.: Ann. K. k. naturhist. Hofmus., Wien, 24, (1910).
- von Boguslawski Georg, (1849), Sur la chute d’un météorite en deux morceaux Braunau en Bohemie le 14. juillet 1847. L’Institut J., 17, sec. 1, 1849, s. 15.
Przypisy
- ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
- ^ źródło: Andrzej S. Pilski - meteoryty w zbiorach polskich
- ^ a b w okolicy wsi Hejtmánkovice (niem. Hauptmannsdorf)
- ^ 42 funty 6 łutów
- ^ 30 funtów 16 łutów
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Braunau
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Braunau
- Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) - kolekcja meteorytów i tektytów
- Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (Museum für Naturkunde) - Museum für Naturkunde
- Internet Archive - Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien (1910)
