(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Suchy Dul
Z Wiki.Meteoritica.pl
(→Lokalizacja) |
|||
Linia 4: | Linia 4: | ||
| nazwa = Suchy Dul | | nazwa = Suchy Dul | ||
| grafika = SuchyDul_(NHM_Prague).jpg | | grafika = SuchyDul_(NHM_Prague).jpg | ||
- | | opis = Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, ''za zgodą'') | + | | opis = Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt [[Usti Nad Orlici]] (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, ''za zgodą'') |
| klasa = Spadek | | klasa = Spadek | ||
| metbull = 23737 | | metbull = 23737 | ||
Linia 11: | Linia 11: | ||
| data = 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek) | | data = 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek) | ||
| uwagi = część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów | | uwagi = część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów | ||
- | | typ = chondryt zwyczajny | + | | typ = chondryt zwyczajny L6 |
| masa = 840 g | | masa = 840 g | ||
| liczba = jeden okaz | | liczba = jeden okaz | ||
Linia 21: | Linia 21: | ||
:{{Wielokropek}} z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. {{Wielokropek}}Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim {{Wielokropek}}. | :{{Wielokropek}} z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. {{Wielokropek}}Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim {{Wielokropek}}. | ||
- | + | ||
+ | Fragmenty meteorytu Suchy Dul znajdują się tylko w dwóch kolekcjach: | ||
+ | :{| {{Koblitz Repository}} | ||
+ | ! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ||
+ | |- | ||
+ | | Prague, Nat. Mus. || 685 g || [[:Image:SuchyDul_(NHM_Prague).jpg|main mass]] | ||
+ | |- | ||
+ | | Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. || 1,8 g | ||
+ | |} | ||
Linia 45: | Linia 53: | ||
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
- | Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach '''Batorowa'''. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów. | + | Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach '''Batorowa'''. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów. |
Meteoryt spadł na dach [[:File:Suchy_Dul_(posesja_147)_1.jpg|posesji nr 147]] w punkcie o współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg [[:File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Vaclava Klimešová]]). | Meteoryt spadł na dach [[:File:Suchy_Dul_(posesja_147)_1.jpg|posesji nr 147]] w punkcie o współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg [[:File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Vaclava Klimešová]]). | ||
Linia 70: | Linia 78: | ||
<gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3"> | <gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3"> | ||
File:Suchy_Dul_(gospodarstwo)_2.jpg|Gospodarstwo Państwa Klimešov. W dach budynku po lewej (posesja nr 147) uderzył meteoryt | File:Suchy_Dul_(gospodarstwo)_2.jpg|Gospodarstwo Państwa Klimešov. W dach budynku po lewej (posesja nr 147) uderzył meteoryt | ||
- | File:Suchy_Dul_(posesja_147)_2.jpg|Posesja nr 147 we wsi Suchy Dul | + | File:Suchy_Dul_(posesja_147)_2.jpg|Posesja nr 147 we wsi Suchy Dul |
File:Suchy_Dul_(Mila_&_Vaclav_Klimensov).jpg|Właściciele gospodarstwa, Mila i Vaclav Klimešov | File:Suchy_Dul_(Mila_&_Vaclav_Klimensov).jpg|Właściciele gospodarstwa, Mila i Vaclav Klimešov | ||
File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Dom Franciszki Klimešovej babci Vaclava Klimešova i miejsce gdzie uderzył meteoryt | File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Dom Franciszki Klimešovej babci Vaclava Klimešova i miejsce gdzie uderzył meteoryt | ||
- | File:Suchy_Dul_(wieś)_2.jpg|Widok na wieś Suchy Dul z drogi do posesji nr 147 | + | File:Suchy_Dul_(wieś)_2.jpg|Widok na wieś Suchy Dul z drogi do posesji nr 147 |
File:Suchy_Dul_(miejsce_spadku_dach)_2.jpg|Na ten dach spadł meteoryt | File:Suchy_Dul_(miejsce_spadku_dach)_2.jpg|Na ten dach spadł meteoryt | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Linia 92: | Linia 100: | ||
== Zobacz również == | == Zobacz również == | ||
- | |||
* dodatkowe [[Suchy Dul/Pliki|źródła/plik]] | * dodatkowe [[Suchy Dul/Pliki|źródła/plik]] | ||
+ | * meteoryt [[Ústí nad Orlicí]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
- | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' | + | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=23737 Suchy Dul] |
- | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' | + | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=23737 Suchy Dul] |
- | * Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) | + | * Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) – [http://www.nm.cz/expozice-detail.php?f_id=58 kolekcja meteorytów i tektytów] |
- | * Relacja w dzienniku '''''náchodský.deník.cz''''' z września 2009 roku | + | * Relacja w dzienniku '''''náchodský.deník.cz''''' z września 2009 roku – [http://nachodsky.denik.cz/zpravy_region/presne-pred--lety-jim-spadl-na-strechu-20090915.html Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z nebe"] |
- | * European Fireball Network (EN) | + | * woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe] |
- | * Wikipedia (CS) | + | * Wikipedia (CS) – [http://cs.wikipedia.org/wiki/Suchý_Důl Suchý Důl] |
[[Category:Poza granicami Polski]] | [[Category:Poza granicami Polski]] |
Wersja z 14:09, 18 gru 2013
Hammer tuż za granicą
Suchy Dul → | |
280px
Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt Usti Nad Orlici (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, za zgodą)
| |
Spadek | |
Lokalizacja | Czechy |
Położenie[1] | 50°32'17"N, 16°15'48"E |
Data | 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek) |
Uwagi | część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów |
Charakterystyka | |
Typ | chondryt zwyczajny L6 |
Masa | 840 g |
Liczba okazów | jeden okaz |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
w NHM Cat: Police; po czesku: Suchý Důl |
Spadek na terenie Czech 16 września 1969 roku (wtorek), blisko granicy z Polską. Meteoryt uderzył w dach domu we wsi Suchy Dul (cz. Suchý Důl) niedaleko Police nad Metují i rozpadł się na dwie części o wagach 755,2 i 60,1 g. Świadek Pani Franciszka Klimesowa (na zdjęciu córka Věra Klimešová) była w ogrodzie swojego domu (posesja nr 147) około 50 metrów od punktu uderzenia. Opowiadała, że spadkowi meteorytu towarzyszył "boom" podobny do dźwięku lecącego samolotu, a następnie ostry gwizd i dźwięk uderzenia. Widziała, jak po dachu jej domu stoczyły się czarne kamienie. Gdy poszła na strych, zauważyła dziurę w dachu i złamaną krokiew, a na podłodze leżący fragment meteorytu[2]. Wszystkie zebrane fragmenty ważyły łącznie 840 gramów.[3]
Bolid z którego spadł meteoryt Suchy Dul został zarejestrowany przez European Fireball Network. O tym wydarzeniu ukazał się komunikat w Uranii[4]:
- (…) z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. (…)Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim (…).
Fragmenty meteorytu Suchy Dul znajdują się tylko w dwóch kolekcjach:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi Prague, Nat. Mus. 685 g main mass Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. 1,8 g
Jak pisze Pilski (1999, s. 117): "Pewien miłośnik astronomii z Polic[5] zaobserwował rozpad bolidu na części, z których większość przeleciała na polską stronę. Przelot bolidu obserwowali także mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Jak wiadomo, najbliżej spadają zawsze mniejsze okazy meteorytów, a najdalej dolatują te największe. Meteoryty, które dotarły do Kotliny Kłodzkiej, muszą mieć masę kilku, może kilkunastu kilogramów. Oceniono, że największy okaz spadł gdzieś koło Batorowa.[6] Nikomu jednak nie udało się znaleźć nawet kawałeczka."
Lokalizacja
(B) Bystrzyca Kłodzka i Batorów, (P) Polanica-Zdrój, (R) Radkowo
miejsce uderzenia meteorytu (wg Vaclava Klimešová)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach Batorowa. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów.
Meteoryt spadł na dach posesji nr 147 w punkcie o współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg Vaclava Klimešová).
W odległym o niecałe 7 km na północny-wschód Broumovie spadł w 1847 roku meteoryt żelazny Braunau.
Galerie
Meteoryt Suchy Dul (źródło: Tuček 1981)
Miejsce spadku meteorytu Suchy Dul (początek maja 2012 r.; fot. Wadi & Jan Woreczko)
Bibliografia
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Pilski Andrzej S., (1999), Nieziemskie skarby. Poradnik poszukiwacza meteorytów, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. ISBN 83-7180-173-4.
- Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl(tabliceŹródło: Wiki.Meteoritica.pl).
Przypisy
Zobacz również
- dodatkowe źródła/plik
- meteoryt Ústí nad Orlicí
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Suchy Dul
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Suchy Dul
- Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) – kolekcja meteorytów i tektytów
- Relacja w dzienniku náchodský.deník.cz z września 2009 roku – Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z nebe"
- woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – Sieci bolidowe
- Wikipedia (CS) – Suchý Důl