PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Suchy Dul

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(Lokalizacja)
Linia 4: Linia 4:
  | nazwa = Suchy Dul
  | nazwa = Suchy Dul
  | grafika = SuchyDul_(NHM_Prague).jpg
  | grafika = SuchyDul_(NHM_Prague).jpg
-
  | opis = Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, ''za zgodą'')
+
  | opis = Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt [[Usti Nad Orlici]] (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, ''za zgodą'')
  | klasa = Spadek
  | klasa = Spadek
  | metbull = 23737
  | metbull = 23737
Linia 11: Linia 11:
  | data = 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek)
  | data = 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek)
  | uwagi = część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów
  | uwagi = część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów
-
  | typ = chondryt zwyczajny, L6
+
  | typ = chondryt zwyczajny L6
  | masa = 840 g
  | masa = 840 g
  | liczba = jeden okaz
  | liczba = jeden okaz
Linia 21: Linia 21:
:{{Wielokropek}} z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. {{Wielokropek}}Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim {{Wielokropek}}.
:{{Wielokropek}} z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. {{Wielokropek}}Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim {{Wielokropek}}.
-
Fragment meteorytu (685 g) znajduje się w Muzeum Narodowym w Pradze (Nat. Mus.; main mass) oraz 1,8 g w Waszyngtonie (Natl. Mus. Nat. Hist.) (Koblitz MetBase).
+
 
 +
Fragmenty meteorytu Suchy Dul znajdują się tylko w dwóch kolekcjach:
 +
:{| {{Koblitz Repository}}
 +
! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi
 +
|-
 +
| Prague, Nat. Mus. || 685&nbsp;g || [[:Image:SuchyDul_(NHM_Prague).jpg|main&nbsp;mass]]
 +
|-
 +
| Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. || 1,8&nbsp;g
 +
|}
Linia 45: Linia 53:
{{GEFrame-end}}
{{GEFrame-end}}
-
Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i&nbsp;Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i&nbsp;przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach '''Batorowa'''. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów.
+
Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i&nbsp;Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i&nbsp;przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w&nbsp;okolicach '''Batorowa'''. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów.
Meteoryt spadł na dach [[:File:Suchy_Dul_(posesja_147)_1.jpg|posesji nr 147]] w&nbsp;punkcie o&nbsp;współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg&nbsp;[[:File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Vaclava Klimešová]]).
Meteoryt spadł na dach [[:File:Suchy_Dul_(posesja_147)_1.jpg|posesji nr 147]] w&nbsp;punkcie o&nbsp;współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg&nbsp;[[:File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Vaclava Klimešová]]).
Linia 70: Linia 78:
<gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3">
File:Suchy_Dul_(gospodarstwo)_2.jpg|Gospodarstwo Państwa Klimešov. W&nbsp;dach budynku po lewej (posesja nr&nbsp;147) uderzył meteoryt
File:Suchy_Dul_(gospodarstwo)_2.jpg|Gospodarstwo Państwa Klimešov. W&nbsp;dach budynku po lewej (posesja nr&nbsp;147) uderzył meteoryt
-
File:Suchy_Dul_(posesja_147)_2.jpg|Posesja nr 147 we wsi Suchy Dul
+
File:Suchy_Dul_(posesja_147)_2.jpg|Posesja nr&nbsp;147 we wsi Suchy Dul
File:Suchy_Dul_(Mila_&_Vaclav_Klimensov).jpg|Właściciele gospodarstwa, Mila i&nbsp;Vaclav Klimešov
File:Suchy_Dul_(Mila_&_Vaclav_Klimensov).jpg|Właściciele gospodarstwa, Mila i&nbsp;Vaclav Klimešov
File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Dom Franciszki Klimešovej babci Vaclava Klimešova i miejsce gdzie uderzył meteoryt
File:Suchy_Dul_(Vaclav_Klimensov).jpg|Dom Franciszki Klimešovej babci Vaclava Klimešova i miejsce gdzie uderzył meteoryt
-
File:Suchy_Dul_(wieś)_2.jpg|Widok na wieś Suchy Dul z drogi do posesji nr 147
+
File:Suchy_Dul_(wieś)_2.jpg|Widok na wieś Suchy Dul z&nbsp;drogi do posesji nr&nbsp;147
File:Suchy_Dul_(miejsce_spadku_dach)_2.jpg|Na ten dach spadł meteoryt
File:Suchy_Dul_(miejsce_spadku_dach)_2.jpg|Na ten dach spadł meteoryt
</gallery>
</gallery>
Linia 92: Linia 100:
== Zobacz również ==
== Zobacz również ==
-
* meteoryt [[Ústí nad Orlicí]]
 
* dodatkowe [[Suchy Dul/Pliki|źródła/plik]]
* dodatkowe [[Suchy Dul/Pliki|źródła/plik]]
 +
* meteoryt [[Ústí nad Orlicí]]
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
-
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' - meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=23737 Suchy Dul]
+
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=23737 Suchy Dul]
-
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' - meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=23737 Suchy Dul]
+
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=23737 Suchy Dul]
-
* Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) - [http://www.nm.cz/expozice-detail.php?f_id=58 kolekcja meteorytów i tektytów]
+
* Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha; Prague Natural History Museum) [http://www.nm.cz/expozice-detail.php?f_id=58 kolekcja meteorytów i&nbsp;tektytów]
-
* Relacja w dzienniku '''''náchodský.deník.cz''''' z września 2009 roku - [http://nachodsky.denik.cz/zpravy_region/presne-pred--lety-jim-spadl-na-strechu-20090915.html Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z nebe"]
+
* Relacja w dzienniku '''''náchodský.deník.cz''''' z września 2009 roku [http://nachodsky.denik.cz/zpravy_region/presne-pred--lety-jim-spadl-na-strechu-20090915.html Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z&nbsp;nebe"]
-
* European Fireball Network (EN) - [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe]
+
* woreczko.pl – European Fireball Network (EN) [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe]
-
* Wikipedia (CS) - [http://cs.wikipedia.org/wiki/Suchý_Důl Suchý Důl]
+
* Wikipedia (CS) [http://cs.wikipedia.org/wiki/Suchý_Důl Suchý Důl]
[[Category:Poza granicami Polski]]
[[Category:Poza granicami Polski]]

Wersja z 14:09, 18 gru 2013

Hammer tuż za granicą

Suchy Dul
280px
Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt Usti Nad Orlici (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, za zgodą)
Spadek
Lokalizacja Czechy
Położenie[1] 50°32'17"N, 16°15'48"E
Data 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek)
Uwagi część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny L6
Masa 840 g
Liczba okazów jeden okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
w NHM Cat: Police; po czesku: Suchý Důl

Spadek na terenie Czech 16 września 1969 roku (wtorek), blisko granicy z Polską. Meteoryt uderzył w dach domu we wsi Suchy Dul (cz. Suchý Důl) niedaleko Police nad Metují i rozpadł się na dwie części o wagach 755,2 i 60,1 g. Świadek Pani Franciszka Klimesowa (na zdjęciu córka Věra Klimešová) była w ogrodzie swojego domu (posesja nr 147) około 50 metrów od punktu uderzenia. Opowiadała, że spadkowi meteorytu towarzyszył "boom" podobny do dźwięku lecącego samolotu, a następnie ostry gwizd i dźwięk uderzenia. Widziała, jak po dachu jej domu stoczyły się czarne kamienie. Gdy poszła na strych, zauważyła dziurę w dachu i złamaną krokiew, a na podłodze leżący fragment meteorytu[2]. Wszystkie zebrane fragmenty ważyły łącznie 840 gramów.[3]

Bolid z którego spadł meteoryt Suchy Dul został zarejestrowany przez European Fireball Network. O tym wydarzeniu ukazał się komunikat w Uranii[4]:

(…) z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. (…)Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim (…).


Fragmenty meteorytu Suchy Dul znajdują się tylko w dwóch kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)
uwagi
Prague, Nat. Mus. 685 g main mass
Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. 1,8 g


Jak pisze Pilski (1999, s. 117): "Pewien miłośnik astronomii z Polic[5] zaobserwował rozpad bolidu na części, z których większość przeleciała na polską stronę. Przelot bolidu obserwowali także mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Jak wiadomo, najbliżej spadają zawsze mniejsze okazy meteorytów, a najdalej dolatują te największe. Meteoryty, które dotarły do Kotliny Kłodzkiej, muszą mieć masę kilku, może kilkunastu kilogramów. Oceniono, że największy okaz spadł gdzieś koło Batorowa.[6] Nikomu jednak nie udało się znaleźć nawet kawałeczka."


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(B) Bystrzyca Kłodzka i Batorów, (P) Polanica-Zdrój, (R) Radkowo

miejsce uderzenia meteorytu (wg Vaclava Klimešová)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach Batorowa. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów.

Meteoryt spadł na dach posesji nr 147 w punkcie o współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg Vaclava Klimešová).

W odległym o niecałe 7 km na północny-wschód Broumovie spadł w 1847 roku meteoryt żelazny Braunau.


Miejsce spadku i kierunek skąd nadleciał meteoryt (źródło: Google Earth)


Galerie

Meteoryt Suchy Dul (źródło: Tuček 1981)


Miejsce spadku meteorytu Suchy Dul (początek maja 2012 r.; fot. Wadi & Jan Woreczko)


Bibliografia

  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Pilski Andrzej S., (1999), Nieziemskie skarby. Poradnik poszukiwacza meteorytów, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. ISBN 83-7180-173-4.
  • Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    (tablice
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ).


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ relacja pani Klimesowej (po czesku) w dzienniku náchodský.deník.cz
  3. ^ Pilski (1999), s. 117
  4. ^ Urania, nr 12, 1969
  5. ^ czeskie Police nad Metují
  6. ^ wyróżnienie w tekście Redakcja Wiki.Meteoritica.pl

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste