(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Szablon:Duńczewski (1744)
Z Wiki.Meteoritica.pl
Linia 1: | Linia 1: | ||
- | Duńczewski Stanisław, (1744), '''Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery geokozmiczney spektrach, w ktorey ciekawe obserwacye, potrzebne y godne wiedzenia relacye, opisane''', ''Kalendarz polski y ruski na rok Panski od Narodzenia Chrystusowego MDCCXLV przybyszowy, po przestępnym pierwszy [{{Kropek}}]'', Zamość 1744.<ref>Stanisław Duńczewski wydał również ciekawe dzieło: '''Ciekawosc o komecie roku panskiego MDCCXLIV z dalszą swiatła, obrotu y procedencyi iego koniekturą az do skonczenia apparicyi na horizoncie zamoyskim przez M. Stanisława z Łazow Dunczewskiego{{Kropek}} obserwowanym a dla ciekawych y strwożonych przyszłemi ewentami komety teraznieyszego, z koniekturą y prognostykiem naturalnym, bardziey dla konsolacyi iak przestrogi do druku podana''', traktujące o obserwowanej w latach 1743-44 wielkiej komecie Klinkenberg-de Chéseaux (C/1743 X1), która miała sześć warkoczy!; Wikipedia (EN) – [http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Comet_of_1744 Great Comet of 1744]</ref> Plik [http://polona.pl/item/6995093/0/ DjVu].<noinclude> | + | Duńczewski Stanisław, (1744), '''Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery geokozmiczney spektrach, w ktorey ciekawe obserwacye, potrzebne y godne wiedzenia relacye, opisane''', ''Kalendarz polski y ruski na rok Panski od Narodzenia Chrystusowego MDCCXLV przybyszowy, po przestępnym pierwszy [{{Kropek}}]'', Zamość 1744.<ref>zawiera m.in. informację o spadku gradu kamieni w 1304 roku; patrz → [[Friedland 1304]]</ref><ref>Stanisław Duńczewski wydał również ciekawe dzieło: '''Ciekawosc o komecie roku panskiego MDCCXLIV z dalszą swiatła, obrotu y procedencyi iego koniekturą az do skonczenia apparicyi na horizoncie zamoyskim przez M. Stanisława z Łazow Dunczewskiego{{Kropek}} obserwowanym a dla ciekawych y strwożonych przyszłemi ewentami komety teraznieyszego, z koniekturą y prognostykiem naturalnym, bardziey dla konsolacyi iak przestrogi do druku podana''', traktujące o obserwowanej w latach 1743-44 wielkiej komecie Klinkenberg-de Chéseaux (C/1743 X1), która miała sześć warkoczy!; Wikipedia (EN) – [http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Comet_of_1744 Great Comet of 1744]</ref> Plik [http://polona.pl/item/6995093/0/ DjVu].<noinclude> |
- | Kilka wyjątków z tego arcyciekawego | + | Kilka wyjątków dotyczących zjawisk naturalnych i ich interpretacja z tego arcyciekawego dzieła (''pisownia oryginalna''): |
{{AQuote-begin |max-width=800px}} | {{AQuote-begin |max-width=800px}} | ||
{{Wielokropek}}<br /> | {{Wielokropek}}<br /> | ||
- | 4. Z źimná częstokroć puchną pálce, iż krew w nich ostygłá, należytey nie ma cyrkulácyi: śiność záś ná gębie z tego pochodźi, iż krew w niey rozźiębiona, zwyczáyney nie ma porkolácyi. | + | 4. Z źimná częstokroć puchną pálce, iż krew w nich ostygłá, należytey nie ma cyrkulácyi: śiność záś ná gębie z tego pochodźi, iż krew w niey rozźiębiona, zwyczáyney nie ma porkolácyi. |
5. Pisze ''Cardanus lib: 17. de Variet: Appendi.cap.2.'' Iż ryby przez sześć Mieśięcy mogą się ná mrozie konserwowáć świerze: mięso záś tylko przez Mieśiąc ieden. | 5. Pisze ''Cardanus lib: 17. de Variet: Appendi.cap.2.'' Iż ryby przez sześć Mieśięcy mogą się ná mrozie konserwowáć świerze: mięso záś tylko przez Mieśiąc ieden. | ||
- | 9. Woda im słońsza, tym nie łátwiey zámarza: ná Morzach záś słonych, słodki lod bywa, dla tego, iż mroz wodę słodką od słoney rozłącza. ''Kircher. lib. 3. mun: subterra: cap: 4.'' | + | 9. Woda im słońsza, tym nie łátwiey zámarza: ná Morzach záś słonych, słodki lod bywa, dla tego, iż mroz wodę słodką od słoney rozłącza. ''Kircher. lib. 3. mun: subterra: cap: 4.'' |
{{Wielokropek}}<br /> | {{Wielokropek}}<br /> | ||
- | 1323. Ták dálece Báltyckie y insze zámarzły morza, iż od Niemieckich brzegów do Dánij y Pruskiey Gránicy, mogł beśpiecznie ieźdźić rozłożywszy dla wygody gdźie potrzebá stácye. ''Crantzius lib. 8. Vand. cap. 7.'' | + | 1323. Ták dálece Báltyckie y insze zámarzły morza, iż od Niemieckich brzegów do Dánij y Pruskiey Gránicy, mogł beśpiecznie ieźdźić rozłożywszy dla wygody gdźie potrzebá stácye. ''Crantzius lib. 8. Vand. cap. 7.'' |
{{Wielokropek}}<br /> | {{Wielokropek}}<br /> | ||
- | 2. Liśćie w jeśieni mocno ná drzewách y długo trzymáiące się: Zołędźi y szyszek borowych urodzay obfity: Zołądź rozkroiona w Pázdźierniku sucha: trzaski z buká odćięte świeżego w tymże Mieśiącu nie wilgotne: ostre mrozy y śniegi wielkie prognostykuią. Przećiwnie, z przećiwnych znákow rozumie się. | + | 2. Liśćie w jeśieni mocno ná drzewách y długo trzymáiące się: Zołędźi y szyszek borowych urodzay obfity: Zołądź rozkroiona w Pázdźierniku sucha: trzaski z buká odćięte świeżego w tymże Mieśiącu nie wilgotne: ostre mrozy y śniegi wielkie prognostykuią. Przećiwnie, z przećiwnych znákow rozumie się. |
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
{{Przypisy |ncol=1}} | {{Przypisy |ncol=1}} | ||
[[Category:Bibliografia (szablony)|{{PAGENAME}}]] | [[Category:Bibliografia (szablony)|{{PAGENAME}}]] | ||
</noinclude> | </noinclude> |
Wersja z 22:25, 24 cze 2015
Duńczewski Stanisław, (1744), Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery geokozmiczney spektrach, w ktorey ciekawe obserwacye, potrzebne y godne wiedzenia relacye, opisane, Kalendarz polski y ruski na rok Panski od Narodzenia Chrystusowego MDCCXLV przybyszowy, po przestępnym pierwszy […], Zamość 1744.[1][2] Plik DjVu.
Kilka wyjątków dotyczących zjawisk naturalnych i ich interpretacja z tego arcyciekawego dzieła (pisownia oryginalna):
(…)
4. Z źimná częstokroć puchną pálce, iż krew w nich ostygłá, należytey nie ma cyrkulácyi: śiność záś ná gębie z tego pochodźi, iż krew w niey rozźiębiona, zwyczáyney nie ma porkolácyi.
5. Pisze Cardanus lib: 17. de Variet: Appendi.cap.2. Iż ryby przez sześć Mieśięcy mogą się ná mrozie konserwowáć świerze: mięso záś tylko przez Mieśiąc ieden.
9. Woda im słońsza, tym nie łátwiey zámarza: ná Morzach záś słonych, słodki lod bywa, dla tego, iż mroz wodę słodką od słoney rozłącza. Kircher. lib. 3. mun: subterra: cap: 4.
(…)
1323. Ták dálece Báltyckie y insze zámarzły morza, iż od Niemieckich brzegów do Dánij y Pruskiey Gránicy, mogł beśpiecznie ieźdźić rozłożywszy dla wygody gdźie potrzebá stácye. Crantzius lib. 8. Vand. cap. 7.
(…)
2. Liśćie w jeśieni mocno ná drzewách y długo trzymáiące się: Zołędźi y szyszek borowych urodzay obfity: Zołądź rozkroiona w Pázdźierniku sucha: trzaski z buká odćięte świeżego w tymże Mieśiącu nie wilgotne: ostre mrozy y śniegi wielkie prognostykuią. Przećiwnie, z przećiwnych znákow rozumie się.