O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.
(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Miedziana Góra
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Grafika:Miedziana_Góra_(Staszic_1815)_pages.jpg|200px|thumb|Fragment o samorodkach żelaza z publikacji Staszica]] | [[Grafika:Miedziana_Góra_(Staszic_1815)_pages.jpg|200px|thumb|Fragment o samorodkach żelaza z publikacji Staszica]] | ||
- | Stanisław Staszic w swojej publikacji z 1815 roku<ref name="Staszic">Staszic 1815</ref> wspomina o samorodkach żelaznych znajdowanych w pokładach rud miedzi w miejscowości Miedziana Góra koło Kielc (50°56.18'N 20°33.09'E). Staszic podejrzewał, że są to meteoryty, na co wskazuje powoływanie się przez niego na analogie z tzw. żelazem Pallasa - meteorytem Krasnojarsk. | + | Stanisław Staszic w swojej publikacji z 1815 roku<ref name="Staszic">Staszic 1815</ref> wspomina o samorodkach żelaznych znajdowanych w pokładach rud miedzi w miejscowości Miedziana Góra koło Kielc (50°56.18'N 20°33.09'E)<ref>kopalnia odkrywkowa znajduje się na południowy-zachód do Miedzianej Góry (50°55.62'N 20°32.60'E)</ref>. Staszic podejrzewał, że są to meteoryty, na co wskazuje powoływanie się przez niego na analogie z tzw. żelazem Pallasa - meteorytem Krasnojarsk. |
;Co pisze Staszic<ref name="Staszic"></ref> o znajdywanych bryłach żelaza<br> | ;Co pisze Staszic<ref name="Staszic"></ref> o znajdywanych bryłach żelaza<br> |
Wersja z 12:43, 18 lut 2011
Stanisław Staszic w swojej publikacji z 1815 roku[1] wspomina o samorodkach żelaznych znajdowanych w pokładach rud miedzi w miejscowości Miedziana Góra koło Kielc (50°56.18'N 20°33.09'E)[2]. Staszic podejrzewał, że są to meteoryty, na co wskazuje powoływanie się przez niego na analogie z tzw. żelazem Pallasa - meteorytem Krasnojarsk.
- Co pisze Staszic[1] o znajdywanych bryłach żelaza
(pisownia oryginalna):
- (...)
- "W Miedzianei gorze jescze jedna bywa osobliwość: trafia się w jei kopalniach kawałkami żelazo samorodne. Długo było wątpliwością uczonych, aby się w naturze znaidowało samorodne żelazo. Pallas pierwszy przy Krasnojarsku znalazł i wywiozł wielką 60 funtów[3] ważącą bryłę takiego żelaza. Poźniei rozbior chemiczny tei bryły żelaza, przez Pallasa znalezionei, przekonał, że to jest kamień meteorologiczny do tych podobien, jakie za naszych czasow z powietrzokręgu spadły, i analizowane były. Odtond zwiększone uwagi odkrywają gdzieniegdzie podobne rodowite żelaza, i w innych Eurpy krajach.
- Ma tę rzadką własność Miedziana gora. Wykopano z niei takiego samorodnego, ciągłego żelaza, około dwoch cetnarów[4]. Z tei bryły dostała się część uczonemu Carossi[5]: dotond w moim zbiorze naturalnym znaiduje się z teiże bryły kawałek."
- (...)
Los fragmentu za zbioru Staszica i innych brył nie jest znany.[6]
Bibliografia
- Kosiński Janusz W., (2007), Meteoryt Miedziana Góra. Materiały, III Seminarium Meteorytowe, Olsztyn 21-22 kwietnia 2005, 2007, s. 55-58.
- Staszic Stanisław, (1815), O ziemiorodztwie Karpatów, i innych gór i równin Polski. 1815, s. 32-33. Tam o samorodkach żelaza. Plik PDF
Przypisy
- ^ a b Staszic 1815
- ^ kopalnia odkrywkowa znajduje się na południowy-zachód do Miedzianej Góry (50°55.62'N 20°32.60'E)
- ^ zapewne chodzi o funt warszawski; 60 funtów = ~24 kg
- ^ w tamtych czasach wyróżniano w Polsce dwa typy cetnarów: centnar warszawski (=160 funtów) = ~64,8 kg i zapewne o ten chodzi, oraz centnar lwowski (=128 funtów) = ~51,8 kg
- ^ zapewne chodzi o Jana Filipa Carosi - geologa, górnika i dyrektora gabinetu historii naturalnej w Rzeczypospolitej w czasie panowania J.Poniatowskiego
- ^ Kosiński 2007
Linki zewnętrzne
- Miedziana Góra - strona autorstwa Pawła Króla poświecona kopalni, regionowi i historii wydobycia
- Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa - Staszic Stanisław, O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski