O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 15:37, 14 gru 2024

Wygląd oryginalnej bryły

Prawdopodobny wygląd bryły meteorytu Przełazy (źródło: Schneider (1848), Annalen der Physik, 74, 1848 Źródło: Wiki.Meteoritica.pl )

„Die Meteoreisenmasse von Seeläsgen bei Schweibus in der Mark, die von einem Bauer beim Auswerfen eines Grabens in einer Tiefe von 6—7 Ellen gefunden und mahrischeinlich zur Nachtzeit und ohne Geräusch gefallen ist. Sie weigt 218 Pfund, mißt 1 Fuß 2¼ Zoll Höhe und ziemlich 3 Fuß 4 Zoll im Unfang und ist mit einer theils papierdünnen, theils ¼—¾ Linien starken schwarzbraunen Eisenorydrinde überzogen” (Zimmermann 1854, s. 185)

„Massa meteorycznego żelaza znaleziona w ziemi pod Schwiebus w Marchii brandenburskiej, w głębokości 6 łokci, która spadła zapewne w nocy, bez łoskotu. Waży 218 funtów.” (źródło: Stanisława Strąbskiego Kalendarz czyli Rocznik na rok przestępny 1856, s. 151)

Współczesne znaleziska

Meteoryt Seeläsgen (Przełazy) – współczesne znaleziska (źródło: Marcin Cimała)

Płytka meteorytu Przełazy (znalezisko Henryka Nowackiego, była w kolekcji Marcina Cimały)

Wytrawiona na nowo płytka Henryka Nowackiego; widoczna nodula troilitowa z otoczką schreibersytu

Płytki meteorytu „Morasko z Przełaz” znalezionego przez Henryka Nowackiego

Mocno zszokowana piętka (220 g) odcięta od okazu ~1 kg

Zwietrzały okaz o wadze 70 g

„Wygrzana” 4,82 g płytka z okazu 70 g

Współcześnie (na przełomie XX i XXI wieku) znajdowano w okolicach Przełazów meteoryty żelazne, największy ze znalezionych okazów miał około 1 kg (znaleziony w 2005 roku). Wiele ze znalezisk ujawnia słabo widoczne silnie zdeformowane struktury Widmanstättena, wyglądem swym przypominając szrapnele meteorytu Sikhote-Alin^[1]. Spowodowane to zostało zapewne przez siły naprężeń i silne ogrzanie meteorytu podczas spadku. Takie rozległe zmiany szokowe w meteorycie mogą świadczyć, iż był to spadek wybuchowy i kraterotwórczy. Większość okazów badał prof. Łukasz Karwowski z Uniwersytetu Śląskiego. Część znalezisk należała do Henryka Nowackiego z Wrocławia, część z nich nadsyłali do analiz inni poszukiwacze. Ich skład chemiczny był podobny do składu meteorytów Morasko. Również wiele małych okazów meteorytów Morasko (tzw. szrapnele) wykazuje efekty silnego szoku i przegrzania.

Źródło zdjęć oraz więcej informacji na stronach Marcina Cimały (PolandMet.com i meteoryt.net^[2]) – Meteoryt Morasko  ●  Meteorite: SEELÄSGEN (1)  ●  Meteorite: SEELÄSGEN (2)

Szczegóły budowy wewnętrznej

Buchwald (1975)

Przypisy

Zobacz również

• Buchwald (1975)

Linki zewnętrzne

• Marcin Cimała – PolandMet.com  ●  Meteorytowe Centrum Informacyjne
• woreczko.pl – Figury, struktury Widmanstättena (Widmanstätten pattern)  ●  Minerały w meteorytach (Meteorite minerals)