O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 20:59, 19 sty 2025

Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)

Cmentarzysko Częstochowa-Raków

Schemat rozmieszczenia grobów na cmentarzysku Częstochowa-Raków (źródło: Kapica 1965)

Grób nr 1

Grób nr 1 (szkieletowy, męski) w którym znaleziono bransoletę nr 3 (nr inw. Cz.I-9:60) – Czestochowa Rakow I (bransoleta A wg Jambon et al. 2024)

(Grób nr 1) Rys. 2 i 3. (…) artefakt 9: bransoleta żelazna o przekroju niemal okrągłym, ze stykającymi się końcami; śr. 7,5 cm, gr. 0,7 cm. Cz.I-9:60 (tabl. I f)	Grób nr 1	Bransoleta żelazna na członach palców prawej ręki
Tabl. I. (…) artefakt f	Czestochowa Rakow I – karta inwentarzowa (Cz.I-9:60)

Przewodnik po cmentarzysku → grób nr 1.

Grób nr 11

Grób nr 11 (szkieletowy, żeński) w którym znaleziono bransoletę D (nr inw. Cz.I-67:60) wg Jambon et al. (2024)

(Grób nr 11) Rys. 14. (…) artefakt 13[1]: nagolennik z pręta żelaznego o przekroju okrągłym z zaostrzonymi końcami, zachodzącymi na siebie; śr. 6,0 cm, gr. 0,4-0,5 cm. Cz.I-67:60 (tabl. V h)	Grób nr 11	Układ naczyń
Fragmenty czaszki i naszyjnik	Żelazne nagolenniki (po prawej nagolennik z żelaza meteorytowego)	Tabl. V. (…) artefakt h
(tabl. V. fragment)	Tabl. VI.

Przewodnik po cmentarzysku → grób nr 11.

W listopadzie 2024 roku w Muzeum Częstochowskim została otwarta nowa wystawa stała poświęcona dziejom miasta i okolic "Częstochowa - spojrzenie w przeszłość". Jednym z eksponatów jest bransoleta D, której zdjęcie można zobaczyć tu → zdjęcie.

Grób nr 62

(Grób nr 62) Rys. 80. (…) artefakt 17: bransoleta żelazna z pręta o przekroju płasko wypukłym, śr. 7,0 cm. Cz.I-294:61 (tabl. XXIII l)	Grób nr 62	Rozmieszczenie przedmiotów metalowych (po prawej bransoleta z żelaza meteorytowego)
Tabl. XXIII. (…) artefakt l	Tabl. XXIV.	Czestochowa Rakow II – karta inwentarzowa (Cz.I-294:61)

Grób nr 71

Opis wg Jambon et al. (2024):

Grób 71 – pochówek inhumacyjny (odkryty podczas renowacji budynku Rezerwatu Archeologicznego; Kosiński, Wieczorek-Szmal 2007b, s. 45-49)

Na głębokości około 100 cm od posadzki w holu budynku zarysowała się w warstwie piasku jama grobowa zorientowana na osi północ-południe o wymiarach 250x50 cm. W północnej części jamy znajdowały się kamienie pierwszej warstwy brukowej, poniżej w kolejnej warstwie kamieni znaleziono fragmenty ceramiki, a w południowej części pojawiły się kości czaszki. Po usunięciu kamieni na głębokości 120–140 cm odsłonięto kości szkieletu. Ich układ wskazuje, że zmarły został złożony w pozycji na plecach, z głową skierowaną na południe i rękami wyprostowanymi wzdłuż tułowia.

W pobliżu czaszki znaleziono brązową szpilę (4), a na kręgach szyjnych naszyjnik z brązu (6). Na kości przedramienia prawej ręki znajdowała się żelazna bransoleta (7), obok leżał żelazny nóż (5), a w okolicy kości udowej umieszczony był kieł świni (8). W południowej części jamy, w pobliżu głowy zmarłego, znajdowała się czerpak (3). Dwa kolejne naczynia, misa (2) i garnek (1), umieszczono w północnej części jamy grobowej.

Inwentarz:

1. Owalny garnek z wklęsłym dnem, M.Cz.I 252/2:1
2. Półkulista misa z krawędzią wywiniętą do wewnątrz, M.Cz.I 252/2:2
3. Półkulisty czerpak z wklęsłym dnem, M.Cz.I 252/2:9
4. Szpila z brązu, długość 12 cm, M.Cz.I 252/2:5
5. Nóż żelazny, M.Cz.I 252/2:3
6. Naszyjnik z brązu, M.Cz.I.x
7. (meteorytowa) bransoleta żelazna, M.Cz.I 252/2:4
8. Złamany kieł świni (?), M.Cz.I 252/2:7

Analiza antropologiczna:

1. Wiek: dorosły (Adultus)
2. Płeć: mężczyzna

Cmentarzysko Częstochowa-Maków

Grób nr 8

Opis wg Jambon et al. (2024):

Grób 8 – prawdopodobnie pochówek inhumacyjny (Młodkowska-Przepiórowska 1995, s. 8-9, ryc. 4, tablica I:10–14)

Dane dotyczące tego grobu w dokumentacji terenowej są niejasne (trzy groby zostały opisane jako nr 8), dlatego nie podajemy szczegółowego opisu grobu, jego inwentarza ani analizy antropologicznej.

Bibliografia

• Błaszczyk Włodzimierz, (1965), Cmentarzysko Kultury Łużyckiej w Częstochowie-Rakowie (The Cemetery of Lusation Culture at Częstochowa-Raków), w: Wł. Błaszczyk (red.), Cmentarzysko kultury łużyckiej w Częstochowie-Rakowie, Rocznik Muzeum w Częstochowie, I, Częstochowa 1965, s. 25-224 (ilustracje).^[2] Zbiory W&W.

• Jambon Albert, Bielińska Gerta, Kosiński Maciej, Wieczorek-Szmal Magdalena, Miśta-Jakubowska Ewelina, Tarasiuk Jacek, Dzięgielewski Karol, (2024), Heavenly metal for the commoners: Meteoritic irons from the Early Iron Age cemeteries in Częstochowa (Poland), Journal of Archaeological Science: Reports, 62, april 2025, ss. 11 (abstrakt).^[3][4] Plik doi.

Przypisy

Zobacz również

• artefakty Czestochowa Rakow I i II (Częstochowa Raków I i II)
• artefakty Częstochowa Raków, Częstochowa Mirów
• Muzeum Częstochowskie

Linki zewnętrzne

• Muzeum Częstochowskie – Rezerwat Archeologiczny: Przewodnik po cmentarzysku