O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Bjelaja Zerkov →
Spadek
Lokalizacja	Biała Cerkiew, Ukraina
Położenie[1]	49°47'N, 30°11'E
Data	15 styczeń 1796 r.[2]
Uwagi	w innych źródłach są różne daty; masa spadłego okazu wynosiła 9,2 kg
Charakterystyka
Typ	chondryt zwyczajny, H6
Masa	1826 g
Liczba okazów	jeden okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Belaia Tserkov, Belaja Zerkov, Belaja Zerkow, Belaja-Zerkov, Bialacerkiew, Kiev; w MetBase: Bjelaja-Zerkov; po rosyjsku: Белая Церковь; po ukraińsku: Біла Церква

Spadek meteorytu 15 stycznia 1796 roku^[2] na Ukrainie (H6, TKW 1850 g).

W światowych zbiorach zachowało się tylko niecałe 2 kg. Według źródeł pierwotna masa spadłego okazu wynosiła 9,2 kg. Największy fragment (~1,35 kg) masy głównej meteorytu Biała Cierkiew znajduje się w zbiorach muzeum geologicznego Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie.

Wieś Błoszczyńce (Bołszczyńce)

W Słowniku Geograficznym... Chlebowskiego^[3] jest wzmianka, że we wsi Błoszczyńce nad rzeką Uziną, 1 stycznia 1796 roku^[4] spadł wielki aerolit, przechowywany później w zbiorach akademii wileńskiej^[5]. Meteoryt otrzymał nazwę Biała Cerkiew zgodnie z obowiazujacą wówczas zasadą, że nazwę nadaje się od nazwy najbliższego punktu pocztowego, więc za Chlebowskim - st. poczt. Białacerkiew.

Data spadku

W różnych źródłach podawane są różne daty spadku. W Meteoritical Bulletin, u Заварицний (1952) i u Stoikowitz'a (1809) jest data 15 styczeń, według katalogu meteorytów Krinova (1976), jest to 14 styczeń. Natomiast w Słowniku Gograficznym... Chlebowskiego^[3] data spadku to 12 styczeń^[4]. Być może chodzi o datę znalezienia (обнаружен, найден), a nie samego spadku?

Lokalizacja

Wieś Błoszczyńce (ang. Bloshchyntsi, ros. Блощинцы, ukr. Блощинці) około 16 km na wschód o Białej Cerkwi.

Bibliografia

• +Chlebowski Bronisław, Krzywicki Józef, Sulimierski Filip, Walewski Władysław, (1900), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom XV, cz. 1, Warszawa 1900, Druk "Wieku" Nowy Świat Nr 61, s. 165. Plik PDF

• Kortum Karol Ludwik, (1805), Uwagi nad kamieniami meteorycznymi, z przytoczonym opisem kamienia, który spaść miał na Ukrainie pod Białą Cerkwią w roku 1797. Pamiętnik Warszawski, seria nowa, tom 18, 1805, s. 336–354.

• Кринов Е.Л., (1976), Краткий каталог метеоритов СССР на 1 января 1976. Метеоритика, 1976, vol. 35.

• Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich. w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

• Pokrzywnicki Jerzy, (1959), Meteoryt Biała Cerkiew. Acta Geophys. Polon., vol. VII, nr 1, 1959, s. 72-82.

• +Stoikowitz, (1809), Nachrichten von mehreren russischen Luftsteinen, besonders von denen, dle am 1. Octob. 1787 im Gouvernement von Charkow^[6] herabgefallen find. Ann. d. Phys., 31, 1809, s. 305-322. Tam też o meteorycie Owrucz (Obruteza). W tym tomie Ann. d. Phys. relacja ze spadku i wyniki analiz meteorytu Stannern (tam również tablice z rysunkami okazów!). Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

• +Sulimierski Filip, Chlebowski Bronisław, Walewski Władysław, (1880), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom I, cz. 1, Warszawa 1880, Druk "Wieku" Nowy Świat Nr 59, s. 304. Plik PDF

• Заварицний А.Н., Кваша Л.Г. (Zavarickij A.N., Kvasza L.G.), (1952), Метеориты СССР. Коллекциа Академии Наук СССР (Meteority SSSR). Академия Наук СССР, Комитет по метеоритам (USSR Academy of Sciences), Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR, Moscow 1952.

Przypisy

1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
2. ^ ^{a b} inne źródła podają różne daty
3. ^ ^{a b} Chlebowski et al. (1900)
4. ^ ^{a b} 1 styczeń 1796 roku wg kalendarza juliańskiego to 12 styczeń wg kalendarza gregoriańskiego - występuje więc rozbieżność dat
5. ^ pod hasłem wieś Bołszczyńce (nie Błoszczyńce!) w tomie I Słownika Geograficznego... na str. 304, znajduje się również informacja o tym spadku, ale nazwa wsi to Bołszczyńce (!?) leży ona u zbiegu rzeczek Uzina i Użka
6. ^ chodzi o meteoryt Kharkov - spadek, chondryt zwyczajny L6, TKW ~1500 g

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Bjelaja Zerkov
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Bjelaja Zerkov

• Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - Белая Церковь
• Wikipedia (RU) - Белая Церковь (метеорит)

Co jeszcze na stronie?

• Pokrzywnicki (1959)