(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Bjelaja Zerkov
Z Wiki.Meteoritica.pl
| Bjelaja Zerkov → | |
| Spadek | |
| Lokalizacja | Biała Cerkiew, Ukraina |
| Położenie[1] | 49°47'N, 30°11'E |
| Data | 15 styczeń 1796 r.[2] |
| Uwagi | w innych źródłach są różne daty; masa spadłego okazu wynosiła 9,2 kg |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny, H6 |
| Masa | 1826 g |
| Liczba okazów | jeden okaz |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Belaia Tserkov, Belaja Zerkov, Belaja Zerkow, Belaja-Zerkov, Bialacerkiew, Kiev; w MetBase: Bjelaja-Zerkov; po rosyjsku: Белая Церковь; po ukraińsku: Біла Церква; po polsku: Białacerkiew | |
Spadek meteorytu 15 stycznia 1796 roku[2] na Ukrainie (H6, TKW 1850 g).
W światowych zbiorach zachowało się tylko niecałe 2 kg. Według źródeł pierwotna masa spadłego okazu wynosiła 9,2 kg. Największy fragment (~1,35 kg) masy głównej meteorytu Biała Cierkiew znajduje się w zbiorach muzeum geologicznego Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie.
- Wieś Błoszczyńce (Bołszczyńce)
W Słowniku Geograficznym... Chlebowskiego[3] jest wzmianka, że we wsi Błoszczyńce nad rzeką Uziną, 1 stycznia 1796 roku[4] spadł wielki aerolit, przechowywany później w zbiorach akademii wileńskiej[5]. Meteoryt otrzymał nazwę Biała Cerkiew zgodnie z obowiazujacą wówczas zasadą, że nazwę nadaje się od nazwy najbliższego punktu pocztowego, więc za Chlebowskim - st. poczt. Białacerkiew.
- Data spadku
W różnych źródłach podawane są różne daty spadku. W Meteoritical Bulletin, u Заварицний (1952) i u Stoikowitz'a (1809) jest data 15 styczeń, według katalogu meteorytów Krinova (1976), jest to 14 styczeń. Natomiast w Słowniku Gograficznym... Chlebowskiego[3] data spadku to 12 styczeń[4]. Być może chodzi o datę znalezienia (обнаружен, найден), a nie samego spadku?
Lokalizacja
(B) wieś Błoszczyńce
Wieś Błoszczyńce (ang. Bloshchyntsi, ros. Блощинцы, ukr. Блощинці) około 16 km na wschód o Białej Cerkwi.
Mapy
.jpg) Białacerkiew i Błoszczyńce. |
.jpg) Wieś Biełaja Cerkow i Błoszczyncy (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912) |
Bibliografia
- +Chlebowski Bronisław, Krzywicki Józef, Sulimierski Filip, Walewski Władysław, (1900), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom XV, cz. 1, Warszawa 1900, Druk "Wieku" Nowy Świat Nr 61, s. 165. Plik PDF
- Kortum Karol Ludwik, (1805), Uwagi nad kamieniami meteorycznymi, z przytoczonym opisem kamienia, który spaść miał na Ukrainie pod Białą Cerkwią w roku 1797. Pamiętnik Warszawski, seria nowa, tom 18, 1805, s. 336–354.
- Кринов Е.Л., (1976), Краткий каталог метеоритов СССР на 1 января 1976. Meteoritika (Метеоритика), 1976, vol. XXXV.
- Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich, w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Pokrzywnicki Jerzy, (1959), Meteoryt Biała Cerkiew. Acta Geophys. Polon., vol. VII, nr 1, 1959, s. 72-82. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl
- +Stoikowitz, (1809), Nachrichten von mehreren russischen Luftsteinen, besonders von denen, dle am 1. Octob. 1787 im Gouvernement von Charkow[6] herabgefallen find. Annalen der Physik, 1, Bd. 31, 1809, s. 305-322. Tam też o meteorycie Owrucz (Obruteza). W tym tomie Ann. d. Phys. relacja ze spadku i wyniki analiz meteorytu Stannern (tam również tablice z rysunkami okazów!). Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl
- +Sulimierski Filip, Chlebowski Bronisław, Walewski Władysław, (1880), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom I, cz. 1, Warszawa 1880, Druk "Wieku" Nowy Świat Nr 59, s. 304. Plik PDF
Przypisy
- ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
- ^ a b inne źródła podają różne daty
- ^ a b Chlebowski et al. (1900)
- ^ a b 1 styczeń 1796 roku wg kalendarza juliańskiego to 12 styczeń wg kalendarza gregoriańskiego - występuje więc rozbieżność dat
- ^ pod hasłem wieś Bołszczyńce (nie Błoszczyńce!) w tomie I Słownika Geograficznego... na str. 304, znajduje się również informacja o tym spadku, ale nazwa wsi to Bołszczyńce (!?) leży ona u zbiegu rzeczek Uzina i Użka
- ^ chodzi o meteoryt Kharkov - spadek, chondryt zwyczajny L6, TKW ~1500 g
Zobacz również
- meteoryt Owrucz
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Bjelaja Zerkov
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Bjelaja Zerkov
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - Белая Церковь
- Wikipedia (RU) - Белая Церковь (метеорит)
