PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Mezö-Madaras

Z Wiki.Meteoritica.pl

Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)
Mezö-Madaras →
Spadek
Lokalizacja Mădăraş, county Mureş, Harghita, Rumunia
Położenie[1] 46°30'N, 25°44'E
Data 4 września 1852 roku, 16:30 (sobota)
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny L3.7
Masa 22,7 kg[2], największy okaz 10,1 kg[3]
Liczba okazów deszcz meteorytów
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Fekete, Madaras, Maros, Mezoe-Madaras, Mezö-Madarasz, Weiler; po węgiersku: Mădăraş (Mezőmadaras)

Spadek deszczu meteorytów 4 września 1852 roku (sobota) w okolicy miejscowości Mădăraş w Rumunii (chondryt zwyczajny, rzadki typ L3.7, TKW 22,7 kg[2]).

Nie ma informacji o ewentualnych późniejszych znaleziskach okazów z tego spadku.


Okazy i fragmenty meteorytu Mezö-Madaras w największych kolekcjach:

Zbiór waga okazów
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Vienna, Naturhist. Mus. 8,96 kg (main mass)[3]
Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. 2,72 kg
Budapest, Nat. Mus. 1813 g jeden z okazów
Tübingen, Min.-Petrogr. Inst. 1642 g
London, Nat. Hist. Mus. 700 g
Moscow, Acad. Sci. 612 g
Tempe, Arizona State Univ. 555 g
Calcutta, Mus. Geol. Surv. India 538 g
Budapest, Eötvös Lorand Univ. 435 g
(…)
Cluj, Min. Mus. Univ. 224 g
(…)

Brak okazów tego meteorytu w polskich kolekcjach.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(A) Aiud, Alba Iulia, (B) Band, (M) Mădăraş, (R) Reghin, (T) Târgu Mureș, Turda

Jezioro Lacul Culpiu (Isten-tó)

Współrzędne wg innych autorów

Na północnym zachodzie miejsce spadku meteorytu Mocs

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Aiud (węg. Nagyenyed), Alba Iulia (węg. Gyulafehérvá), Band (węg. Mezőbánd), Mădăraș, Reghin (węg. Régen), Târgu Mureș (dawn. Tîrgu Mureş, węg. Marosvásárhely), Turda. Jezioro Lacul Culpiu (Jezioro Boskie) (dawn. Isten-tó, Istentó, Isten-Tó).

Bolid poruszał się w kierunku SW-NE. Towarzyszyły mu wybuchy i dudniące grzmoty (słyszane były w miejscowościach od Alba Iulia, Aiud, Turda, Cluj-Napoca do Târgu Mureş, Reghin). Deszcz meteorytów spadł w eliptycznym obszarze o długości ~10 km i ok. 4 km szerokości. Świadkowie pracujący w pobliżu jeziora Isten (Isten-tó), słyszeli świst i widzieli kamienie spadające do południowej części jeziora. Wielkość okazów wzrosła z SW na NE.


Mapy


Galeria

Meteoryty ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie (fot. Wadi & Jan Woreczko)

Mezo-Madaras (MHN Budapeszt).jpg

Kompletny okaz meteorytu Mezö-Madaras (1,068 kg)


Bibliografia

  • Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482, (s. 60-61). Plik PDF; plik DjVu.
  • Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 372, 438). Plik PDF; plik DjVu.
  • Knöpfler Wilhelm, Partsch Paul Maria, (1854), Anszug aus dem ämtlichen Berichte über den am 4. September 1852 bei Mezö-Madaras in Siebenbürgen stattgehaben Meteoriten-Fall, w: Über den Meteorstein-Niederfall unweit Mezö-Madaras in Siebenbürgen am 4. September 1852, Sitzungsberichte der Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 11, 1854, s. 675-681. Plik DjVu.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Partsch Paul Maria, (1854), Über den Meteorstein-Niederfall unweit Mezö-Madaras in Siebenbürgen am 4. September 1852, Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 11, 1854, s. 674-675. Plik DjVu.
  • Partsch Paul Maria, (1854), Meteorsteinfall unweit Mezö-Madaras in Siebenbürgen, Annalen der Physik, 91, Bd. 167, 1854, s. 627-628. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Tokody László, Dudichné Vendl Mária, (1951), Magyarország meteoritgyűjteményei (Meteorite collections in Hungary), Akadémiai Kiadó, Budapest 1951, ss. 102, (s. 39). Plik GIF.
  • Török József, (1882a), A Magyar Birodalom meteoritjei (I. rész), Természettudományi Közlöny, XIV (159), 1882, s. 433-442. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ; plik PDF.
  • Török József, (1882b), A Magyar Birodalom meteoritjei (II. rész), Természettudományi Közlöny, XIV (160), 1882, s. 497-514. Plik PDF.
  • Wöhler Friedrich, (1855), Analyse der Meteorsteine von Mezö-Madaras in Siebenbürgen, Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 17, 1855, s. 284-287. Plik DjVu.


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ a b szacuje się, że spadło 50-60 kg
  3. ^ a b największy okaz (fragment) 10,1 kg (18 funtów) znajduje się w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Mez%C3%B6-Madaras”
Osobiste