PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Žďár nad Sázavou

Z Wiki.Meteoritica.pl

Bardzo jasny bolid obserwowany 9 grudnia 2014 roku (wtorek) nad Czechami, z którego spadły meteoryty.

9 grudnia 2014 roku o godzinie 16:16:45 UT przeciął niebo bardzo jasny bolid, jego przelot zarejestrowały kamery sieci European Fireball Network (EN) (cztery stacje[1]) oraz Polish Fireball Network (PFN, PKiM). Otrzymał on oznaczenie EN091214.

Według dostępnych w internecie informacji (wyliczenia przeprowadzone przez Pavla Spurnego[2] z EN) w ziemską atmosferę wszedł meteoroid o wadze ok. 200 kg z prędkością 22 km/s pod kątem 25 stopni do powierzchni Ziemi. Zapłonął na wysokości ok. 100 km w okolicach miasta Opava i kontynuował swój lot w kierunku południowo zachodnim[3]. Przebył on w czasie ok. 9 sekund drogę 170 km (tak długa droga jest rzadkością). Największą jasność osiągnął będąc na wysokości 37 km na północny wschód od miejscowości Vír (jego jasność w maksimum wynosiła nawet –14m, a obliczona jasność absolutna –3,3m). Zgasł na wysokości 25 km na południowy wschód od miejscowości Žďár nad Sázavou, wyhamowując do prędkości ok. 5 km/s. Jego waga wynosiła wówczas mniej niż 1 kg. Jest zatem oczywiste, że nastąpił spadek meteorytu. W końcowej fazie lotu meteoryt uległ znacznemu rozdrobnieniu, a jego małe fragmenty szybko wyhamowały i spadły na powierzchnię Ziemi. Obszar spadku ma około 4 km szerokości i 30 km długości. Rozciąga się od tamy Vír (Vírské přehrady), gdzie mogły spaść najmniejsze fragmenty niesione wiatrem na SSW, aż w okolice wsi Bohdalov. Największy okaz powinien spaść w lesie na SSW od wsi Rudolec.

Wyliczono przybliżoną heliocentryczną orbitę meteoroidu:

  • wielka półoś a=2,3 AU;
  • mimośród e=0,705;
  • odległość perihelium q=0,668 AU;
  • nachylenie orbity i=3,1°;
  • prędkość geocentryczną 19,2 km/s.

Wartości te pozwalają przypuszczać, że meteoroid należał do roju Southern December delta Arietids[4] (DSA).


Znaleziono już pierwszy okaz. W okolicy Nová Ves u Nového Města na Moravě w wyniku zakrojonych na szeroką skalę poszukiwań, po kilkunastu dniach od bolidu, znaleziono okaz wyglądający na chondryt. Ale czy jest szansa na dalsze znaleziska?

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(N) Nová Ves u Nového Města na Moravě, (R) Rudolec, (V) Vír, (Z) Žďár nad Sázavou

prawdopodobne miejsce znalezienia pierwszego okazu meteorytu

(linia różowa) przybliżona trajektoria bolidu

(linia czerwona) Přibližná trasa dopadu části úlomků

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Na portalu Český rozhlas znajduje się mapka z zaznaczoną przybliżoną linią gdzie prawdopodobnie spadły fragmenty meteorytu (Přibližná trasa dopadu části úlomků) oraz prawdopodobnie miejsce(?!), gdzie znaleziono pierwszy okaz (Největší část tělesa dopadla jihozápadně od Rudolce). Znajduje się tam również fotografia Pavla Spurnego[2], który trzyma w ręku meteoryt (Astronom Pavel Spurný při pátrání po meteoritu na Vysočině)[5].


Trasa bolidu przebiegała niedaleko od miejsca, gdzie w 1619 roku w okolicy miejscowości Odranec prawdopodobnie spadły meteoryty.


Galeria

YouTube – BOLID nad Polską 9 12 2014 161645UT


Przypisy

  1. ^ za portalem Česká astronomická společnost: Stanice Kroměříž ENE, Stanice Valašské Meziříčí N, Stanice Otrokovice N, Stanice Maruška SW; zarejestrowano w nich bolid, widmo i odbicia w chmurach
  2. ^ a b Pavel Spurný – główny koordynator European Fireball Network (vedoucí oddělení meziplanetární hmoty AsÚ AV ČR a koordinátor Evropské bolidové sítě)
  3. ^ kierunki świata w języku czeskim: North→Sever, South→Jih, East→Východ, West→Západ
  4. ^ gwiazda Delta Arietis (δ Ari) leży w gwiazdozbiorze Barana
  5. ^ nie wiadomo czy to okaz z tego spadku czy też okaz meteorytu Chelyabinsk, prezentowany w celu pokazania, jak mogą wyglądać poszukiwane okazy?

Linki zewnętrzne

Mass media

Osobiste