O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Relacja o spadku meteorytu - zdarzenie sklasyfikowane w [Meteoritical Bulletin Database] jako 'wątpliwe' (Doubtful).

Zdarzenie 21 styczeń 1959 rok.

Około godziny 5 rano 21 stycznia 1959 roku pracownicy Portu w Gdyni zaobserwowali obiekt, który wpadł do basenu portowego.

Fakty i okoliczności

Poza wymienionym świadkiem dokerem Janem Blok, świadkami zdarzenia byli również: dźwigowy Władysław Kuczyński, pracownik portu Stanisław Kołodziejski i inż. Alojzy Data^[1].

Możliwe wyjaśnienie. Spadek zdeorbitowanego satelity amerykańskiego SCORE, które miało miejsce 21 stycznia 1959 roku^[1]. Ale to wytłumaczenie wydaje się mało prawdopodobne, gdyż nachylenie orbity satelity wynosiło 32°,2N, a Gdynia leży na wysokości 54°,5N.

Opis spadku (zdarzenia)

Opis spadku (zdarzenia) wg Pokrzywnickiego^[2] 

(zgodnie z oryginałem)

(...)

20. SPADEK W GDYNI

21 stycznia 1959 r. około godz 5 rano doker Jan Blok, znajdujący się w tym czasie na pokładzie statku P.L.O. "Jarosław Dąbrowski" przycumowanym dziobem na SW w Basenie Portowym nr IV w Gdyni na Nadbrzeżu Polskim, zauważył czerwony punkt na niebie, który zbliżał się do niego z błyskawiczną szybkością od strony mostku kapitańskiego. Zdawało mu się, że ów "punkt" leci prosto na niego, w związku z czym pochylił się całym ciałem w prawą stronę, aby - jak podał - uniknąć zderzenia. Po chwili zauważył jasny błysk w formie stożkowej, o średnicy około 1,5 m i długości około 4 m. Światło lecącego przedmiotu tak go przeraziło i oślepiło, że zakrył rękoma oczy. Jednocześnie usłyszał "bardzo silne tarcie powietrza", czy też dźwięk metaliczny "przypominający dźwięk blachy".

O opisanym zdarzeniu dowiedziała się z prasy Sekcja Meteorytyki P.T.M.A. w Warszawie^[3], która zwróciła się do oddziału P.T.M.A. w Gdyni o zebranie dalszych informacji i przesłuchanie świadków, co zostało dokonane w dniach 25 II, 7 III i 11 IV. Dodatkowo przesłuchania głównych świadków zjawiska dokonał autor w dniach 10 i 11 VIII 1959 r. w Gdyni.

Na podstawie przeprowadzonych dochodzeń, które całkowicie potwierdziły obserwacje Bloka, ustalono dalsze szczegóły i przybliżone miejsce spadku. Miejsce to zostało przeszukane przez nurków, niestety z wynikiem negatywnym; przypuszczalny meteoryt mógł się wbić na pewną głębokość w muliste dno basenu, zaś przy każdym stąpnięciu nurka muł unosił się z dna i utrudniał widoczność.

Dalsze poszukiwania zostały przeprowadzone z inicjatywy autora w lipcu 1960 r. przy współudziale miejscowego Oddziału P.T.M.A. w Gdyni. Dokonano bagrowania (tzw. "rakiem") dna basenu, przesiewając wydobyty muł denny przez specjalnie sporządzoną kratę zmontowaną na przycumowanej do "raka" barce. Prace te niestety nie dały wyników pozytywnych.

Wnioski, do jakich można dojść w omawianej sprawie, są następujące:

1. Zjawiska świetlne i dźwiękowe zauważone przez świadków są dość typowe dla spadków meteorytów. Bliższa charakterystyka tych zjawisk zależy oczywiście w dużej mierze od subiektywnych ocen, tym niemniej są one zgodne ze sobą.

2. Spadająca masa nie rozproszyła się całkowicie w atmosferze, lecz dała spadek pewnej bryły o nieokreślonej bliżej wadze do basenu portowego. Bryła ta najprawdopodobniej była meteorytem, gdyż trudno znaleźć inne tłumaczenie.

3. Twierdzenie świadków, że kolor bryły po pogrążeniu się jej w wodzie zmienił się na czerwony, jest zrozumiałe, jeżeli założymy, że bryła miała stosunkowo dużą masę i być może była syderytem^[4].

4. Wbrew hamującemu działaniu wody, które jest - jak wiemy - bardzo znaczne, przypuszczalny meteoryt musiał się jednak wbić w dno basenu na pewną, bliżej nieokreśloną głębokość¹.

P r z y p i s y

¹ Literatura źródłowa: "Wieczór Wybrzeża" nr 22, 23, 25, 30, 33, 43, 45, 191 z 1959 r. oraz 167 z 1960 r.; "Życie Warszawy" nr 35 z 1959 r.; "Ekspres Wieczorny" nr 35 z 1959 r.; "Dziennik Bałtycki" nr 155 z 1960 r.; Pokrzywnicki: "O prawdopodobnym spadku meteorytu do basenu portowego w Gdyni", Postępy Astronomii, t. VII, z. 2, 1960.

(...)

Bibliografia

• Dziennik Bałtycki nr 155 z 1960 r.

• Ekspres Wieczorny nr 35 z 1959 r.

• Pilski Andrzej Sylwester, (1999), Nieziemskie skarby. Poradnik poszukiwacza meteorytów. Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 118.

• Pokrzywnicki Jerzy, (1960), O prawdopodobnym spadku meteorytu do basenu portowego w Gdyni. Postępy Astronomii, t. VII, z. 2, 1960.

• Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich. Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, s. 124-125.

• Wieczór Wybrzeża nr 22, 23, 25, 30, 33, 43, 45, 191 z 1959 r. oraz nr 167 z 1960 r.

• Życie Warszawy nr 35 z 1959 r.

Przypisy

1. ^ ^{a b} portal Infra
2. ^ Pokrzywnicki 1964.
3. ^ PTMA - Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii
4. ^ autorowi chodzi o meteoryty żelazne, zwane syderytami.

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt wątpliwy (Doubtful meteorite) Gdynia
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt wątpliwy (Doubtful meteorite) Gdynia
• Portal Infra - Katastrofa UFO w Gdyni: Legenda z ubiegłego wieku. Teorie: UFO, spotkanie z "obcym", służby specjalne, itp. itd. Dużo informacji o samym zdarzeniu i prawdopodobne wyjaśnienie, że był to spadek satelity!

Co jeszcze na stronie?

• mapka z basenu i loklizacja statku
• zdobyć Postępy Astronomii z art. Pokrzywnickiego