(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Žďár nad Sázavou
Z Wiki.Meteoritica.pl
| Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
{{Strona w budowie}} | {{Strona w budowie}} | ||
| - | Bardzo jasny bolid obserwowany 9 grudnia 2014 roku (wtorek) nad [[Czechy|Czechami]], z którego | + | Bardzo jasny bolid obserwowany 9 grudnia 2014 roku (wtorek) nad [[Czechy|Czechami]], z którego spadły meteoryty. |
| - | 9 grudnia 2014 roku o godzinie 16:16:45 UT przeciął niebo bardzo jasny bolid, jego przelot zarejestrowały kamery sieci ''European Fireball Network'' (EN) (cztery stacje<ref>za portalem ''Česká astronomická společnost'': Stanice Kroměříž ENE, Stanice Valašské Meziříčí N, Stanice Otrokovice N, Stanice Maruška SW; zarejestrowano w nich bolid, widmo i odbicia w chmurach</ref>) oraz ''Polish Fireball Network'' (PFN, PKiM). | + | 9 grudnia 2014 roku o godzinie 16:16:45 UT przeciął niebo bardzo jasny bolid, jego przelot zarejestrowały kamery sieci ''European Fireball Network'' (EN) (cztery stacje<ref>za portalem ''Česká astronomická společnost'': ''Stanice Kroměříž'' ENE, ''Stanice Valašské Meziříčí'' N, ''Stanice Otrokovice'' N, ''Stanice Maruška'' SW; zarejestrowano w nich bolid, widmo i odbicia w chmurach</ref>) oraz ''Polish Fireball Network'' (PFN, PKiM). Otrzymał on oznaczenie '''EN091214'''. |
| + | |||
| + | Według dostępnych w internecie informacji (wyliczenia przeprowadzone przez Pavla Spurnego<ref name="Spurny"></ref> z EN) w ziemską atmosferę wszedł meteoroid o wadze ok. 200 kg z prędkością 22 km/s pod kątem 25 stopni do powierzchni Ziemi. Zapłonął na wysokości ok. 100 km w okolicach miasta ''Opava'' i kontynuował swój lot w kierunku południowo zachodnim<ref>kierunki świata w języku czeskim: '''N'''orth→'''S'''ever, '''S'''outh→'''J'''ih, '''E'''ast→'''V'''ýchod, '''W'''est→'''Z'''ápad</ref>. Przebył on w czasie ok. 9 sekund drogę 170 km (tak długa droga jest rzadkością). Największą jasność osiągnął będąc na wysokości 37 km na północny wschód od miejscowości ''Vír'' (jego jasność w maksimum wynosiła nawet –14<sup>m</sup>, a obliczona jasność absolutna –3,3<sup>m</sup>). Zgasł na wysokości 25 km na południowy wschód od miejscowości ''Žďár nad Sázavou'', wyhamowując do prędkości ok. 5 km/s. Jego waga wynosiła wówczas mniej niż 1 kg. Jest zatem oczywiste, że nastąpił spadek meteorytu. W końcowej fazie lotu meteoryt uległ znacznemu rozdrobnieniu, a jego małe fragmenty szybko wyhamowały i spadły na powierzchnię Ziemi. Obszar spadku ma około 4 km szerokości i 30 km długości. Rozciąga się od tamy ''Vír'' (''Vírské přehrady''), gdzie mogły spaść najmniejsze fragmenty niesione wiatrem na SSW, aż w okolice wsi ''Bohdalov''. Największy okaz powinien spaść w lesie na SSW od wsi ''Rudolec''. | ||
| + | |||
| + | Wyliczono przybliżoną heliocentryczną orbitę meteoroidu: | ||
* wielka półoś ''a''=2,3 AU; | * wielka półoś ''a''=2,3 AU; | ||
* mimośród ''e''=0,705; | * mimośród ''e''=0,705; | ||
| Linia 9: | Linia 13: | ||
* nachylenie orbity ''i''=3,1°; | * nachylenie orbity ''i''=3,1°; | ||
* prędkość geocentryczną 19,2 km/s. | * prędkość geocentryczną 19,2 km/s. | ||
| - | Wartości te pozwalają przypuszczać, że meteoroid należał do roju Southern December delta Arietids<ref>gwiazda '''Delta Arietis''' ('''δ Ari''') leży w gwiazdozbiorze Barana</ref> (DSA). | + | Wartości te pozwalają przypuszczać, że meteoroid należał do roju Southern December delta Arietids<ref>gwiazda '''Delta Arietis''' ('''δ Ari''') leży w gwiazdozbiorze Barana</ref> (DSA). |
| - | |||
| - | + | Znaleziono już pierwszy okaz. W okolicy ''Nová Ves u Nového Města na Moravě'' w wyniku zakrojonych na szeroką skalę poszukiwań, po kilkunastu dniach od bolidu, znaleziono okazik wyglądający na chondryt. Ale czy jest szansa na dalsze znaleziska? | |
| - | Znaleziono już pierwszy okaz. W okolicy ''Nová Ves u Nového Města na Moravě'' w wyniku zakrojonych na szeroką skalę poszukiwań, po kilkunastu dniach od bolidu, znaleziono okazik wyglądający na chondryt. Ale czy jest szansa na dalsze znaleziska? | + | |
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
| Linia 35: | Linia 37: | ||
prawdopodobne miejsce znalezienia pierwszego okazu meteorytu | prawdopodobne miejsce znalezienia pierwszego okazu meteorytu | ||
| - | ''Přibližná trasa dopadu části úlomků'' | + | (linia różowa) przybliżona trajektoria bolidu |
| + | |||
| + | (linia czerwona) ''Přibližná trasa dopadu části úlomků'' | ||
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
| - | Na portalu ''Český rozhlas'' znajduje się mapka z zaznaczoną przybliżoną linią gdzie prawdopodobnie spadły fragmenty meteorytu (''Přibližná trasa dopadu části úlomků'') oraz prawdopodobnie miejsce(?!), gdzie znaleziono pierwszy okaz (''Největší část tělesa dopadla jihozápadně od Rudolce''). Znajduje się tam również fotografia Pavla Spurnego<ref name="Spurny">Pavel Spurný – główny koordynator ''European Fireball Network''</ref>, który trzyma w ręku | + | Na portalu ''Český rozhlas'' znajduje się mapka z zaznaczoną przybliżoną linią gdzie prawdopodobnie spadły fragmenty meteorytu (''Přibližná trasa dopadu části úlomků'') oraz prawdopodobnie miejsce(?!), gdzie znaleziono pierwszy okaz (''Největší část tělesa dopadla jihozápadně od Rudolce''). Znajduje się tam również fotografia Pavla Spurnego<ref name="Spurny">Pavel Spurný – główny koordynator ''European Fireball Network''</ref>, który trzyma w ręku meteoryt (''Astronom Pavel Spurný při pátrání po meteoritu na Vysočině'')<ref>nie wiadomo czy to okaz z tego spadku czy też okaz meteorytu Chelyabinsk, prezentowany w celu pokazania, jak mogą wyglądać poszukiwane okazy?</ref>. |
| Linia 50: | Linia 54: | ||
|- | |- | ||
|<youtube>YpVQazpZPiA</youtube> | |<youtube>YpVQazpZPiA</youtube> | ||
| + | |- | ||
|YouTube – [http://youtu.be/YpVQazpZPiA BOLID nad Polską 9 12 2014 161645UT] | |YouTube – [http://youtu.be/YpVQazpZPiA BOLID nad Polską 9 12 2014 161645UT] | ||
|- | |- | ||
Wersja z 13:45, 12 sty 2015
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Bardzo jasny bolid obserwowany 9 grudnia 2014 roku (wtorek) nad Czechami, z którego spadły meteoryty.
9 grudnia 2014 roku o godzinie 16:16:45 UT przeciął niebo bardzo jasny bolid, jego przelot zarejestrowały kamery sieci European Fireball Network (EN) (cztery stacje[1]) oraz Polish Fireball Network (PFN, PKiM). Otrzymał on oznaczenie EN091214.
Według dostępnych w internecie informacji (wyliczenia przeprowadzone przez Pavla Spurnego[2] z EN) w ziemską atmosferę wszedł meteoroid o wadze ok. 200 kg z prędkością 22 km/s pod kątem 25 stopni do powierzchni Ziemi. Zapłonął na wysokości ok. 100 km w okolicach miasta Opava i kontynuował swój lot w kierunku południowo zachodnim[3]. Przebył on w czasie ok. 9 sekund drogę 170 km (tak długa droga jest rzadkością). Największą jasność osiągnął będąc na wysokości 37 km na północny wschód od miejscowości Vír (jego jasność w maksimum wynosiła nawet –14m, a obliczona jasność absolutna –3,3m). Zgasł na wysokości 25 km na południowy wschód od miejscowości Žďár nad Sázavou, wyhamowując do prędkości ok. 5 km/s. Jego waga wynosiła wówczas mniej niż 1 kg. Jest zatem oczywiste, że nastąpił spadek meteorytu. W końcowej fazie lotu meteoryt uległ znacznemu rozdrobnieniu, a jego małe fragmenty szybko wyhamowały i spadły na powierzchnię Ziemi. Obszar spadku ma około 4 km szerokości i 30 km długości. Rozciąga się od tamy Vír (Vírské přehrady), gdzie mogły spaść najmniejsze fragmenty niesione wiatrem na SSW, aż w okolice wsi Bohdalov. Największy okaz powinien spaść w lesie na SSW od wsi Rudolec.
Wyliczono przybliżoną heliocentryczną orbitę meteoroidu:
- wielka półoś a=2,3 AU;
- mimośród e=0,705;
- odległość perihelium q=0,668 AU;
- nachylenie orbity i=3,1°;
- prędkość geocentryczną 19,2 km/s.
Wartości te pozwalają przypuszczać, że meteoroid należał do roju Southern December delta Arietids[4] (DSA).
Znaleziono już pierwszy okaz. W okolicy Nová Ves u Nového Města na Moravě w wyniku zakrojonych na szeroką skalę poszukiwań, po kilkunastu dniach od bolidu, znaleziono okazik wyglądający na chondryt. Ale czy jest szansa na dalsze znaleziska?
Lokalizacja
(N) Nová Ves u Nového Města na Moravě, (R) Rudolec, (Z) Ždánice, Žďár nad Sázavou
prawdopodobne miejsce znalezienia pierwszego okazu meteorytu
(linia różowa) przybliżona trajektoria bolidu
(linia czerwona) Přibližná trasa dopadu části úlomků
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Na portalu Český rozhlas znajduje się mapka z zaznaczoną przybliżoną linią gdzie prawdopodobnie spadły fragmenty meteorytu (Přibližná trasa dopadu části úlomků) oraz prawdopodobnie miejsce(?!), gdzie znaleziono pierwszy okaz (Největší část tělesa dopadla jihozápadně od Rudolce). Znajduje się tam również fotografia Pavla Spurnego[2], który trzyma w ręku meteoryt (Astronom Pavel Spurný při pátrání po meteoritu na Vysočině)[5].
Trasa bolidu przebiegała niedaleko od miejsca, gdzie w 1619 roku w okolicy miejscowości Odranec prawdopodobnie spadły meteoryty.
Galeria
| YouTube – BOLID nad Polską 9 12 2014 161645UT |
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Česká astronomická společnost – Jasný bolid 9. 12. 2014
- PKiM – BOLID z 9 grudnia 2014
- YouTube – BOLID nad Polską 9 12 2014 161645UT)
- lunarmeteoritehunters – Germany / Czech Rep. / Poland / Austria Fireball Meteor 09DEC2014
- Meteor Data Center – Southern December delta Arietids
- Meteor Showers Online – Delta Arietids
- woreczko.pl – Sieci bolidowe (fireball network)
Mass media
- TN.nova.cz – METEORIT V ČESKU: Úlomky našli na Žďársku, jedná se o bolid
- CeskaTelevize.cz – Události
- Český rozhlas – Astronomové už týden pročesávají les na Vysočině, hledají vzácný meteorit (mapa - prawdopodobny rejon spadku)
