EN050120

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja Wiki woreczko (dyskusja | edycje) z dnia 23:04, 15 sty 2020

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

1

Wyjątkowo „wyraźny” bolid

Bolid z 5 stycznia 2020 roku 04:02 czasu lokalnego (03:04 UT). Widoczny był on nad znacznym obszarem zachodniej Polski oraz z terenu Niemiec i Czech. Według przyjętego nazewnictwa dla jasnych bolidów^[1], otrzymał on oznaczenie EN050120.

Obliczenia dotyczące ewentualnego spadku meteorytów z tego bolidu przeprowadzili niezależnie Jim Goodall z USA (Strewnify.com) i obserwatorzy z European Network z Czech (Astronomický ústav AV ČR).

Spadek wg Strewnify.com

Pierwsze obliczenia dotyczące trajektorii bolidu i rejonu ewentualnego spadku meteorytów przeprowadził Jim Goodall z USA, autor portalu Strewnify.com. Przy wydatnym wsparciu m.in. Mateusza Żmiji przeanalizowano dostępne w internecie nagrania z kamer video. Wyniki są niestety obarczone dużą niepewnością z uwagi na brak dostępu autora z USA do nagrań z profesjonalnych sieci Polish Fireball Network (PFN) i European Network (EN).

Według obliczeń Jima Goodall (Strewnify.com (ver.3.1)):

meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 17,5±1 km/s,
jego masę początkową oszacowano na 150 kg,
poruszał się on z zachodu na wschód (azymut 93°±3°E) pod kątem 72,85°±5° do pionu,
największa fragmentacja/rozbłysk nastąpił na wysokości 25,4±2 km i wówczas jego jasność była największa (według wielu obserwatorów przekroczyła ona wartość –10^m) (AMSMeteors.org).

Najbardziej prawdopodobny rejon, gdzie mogły spaść fragmenty meteorytu znajduje się w okolicy wsi Przedmoście i Wierzchownia na południowy wschód od Głogowa (patrz → mapy).

Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu IMO.

Spadek wg European Network

15 stycznia 2020 roku wyniki swoich obliczeń opublikowali obserwatorzy sieci European Network (EN; Astronomický ústav AV ČR):

przelot bolidu zarejestrowało 8 stacji w Czechach i po jednej w Austrii i Słowacji,
dokładny czas pojawienia się bolidu: 04:01:59 czasu lokalnego,
wszedł w atmosferę pod stosunkowo małym kątem 27° do powierzchni Ziemi,
z prędkością poniżej 17 km/s,
zapłonął na wysokości 97 km, a zgasł na mniej niż 26 km nad powierzchnią Ziemi,
zjawisko trwało ok. 9 sekund w tym czasie meteoroid przeleciał 155 km,
w końcowej fazie lotu miał miejsce jasny wybuch/fragmentacja,
w najjaśniejszej fazie lotu osiągnął jasność absolutną –17^m!^[2]
wyznaczona orbitę heliocentryczną meteoroidu: pochodził on ze środka pasa planetoid pomiędzy Marsem a Jowiszem; obiegał Słońce z okresem ok. 3 lat po orbicie mało nachylonej do ekliptyki.

Wyznaczono prawdopodobny rejon spadku fragmentów meteorytu. Okazy rzędu 10 gram i mniejsze mogły spaść w dużych ilościach. Według modelu największy fragment może mieć pół kilograma. Pomiędzy przewidywanym rejonem spadku największego okazu, a najmniejszymi mogły spaść fragmenty o wagach od 10 do 100 g (patrz → mapy).

Obserwatorzy z European Network twierdzą, że obliczenia obarczone są małym błędem^[3] i w wyznaczonym rejonie mogło spaść wiele małych okazów!

Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu AV ČR.

Wyniki obliczeń z modeli Jima Goodalla (Strewnify.com) i z European Network (AV ČR) różnią się znacznie. Spowodowane jest to między innymi różnymi źródłami danych oraz zastosowanymi algorytmami obliczeń (modelowania). Spadek ten dobrze ilustruje trudności i niepewności w przewidywaniu rejonów spadków meteorytów w oparciu o dane z obserwacji video.

Sprawę spadku śledzi Mateusz Żmija z portalu SkarbyKosmosu.pl. Tam znajdują się najbardziej aktualne dane.

W rejony ewentualnego spadku udały się już ekipy poszukiwawcze z Czech i Polski. Jak na razie brak doniesień o znaleziskach.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

(G) Głogów

Trasa bolidu i oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (źródła: AV ČR; Strewnify.com)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Dane zaczerpnięte ze stron Strewnify.com (ver.3.1) i AV ČR.

Przewidywane obszary spadku fragmentów o różnych wagach wg różnych źródeł: AV ČR i Strewnify.com.

Elipsa spadku wyznaczona przez AV ČR na niezwykły „przecinkowaty” kształt. Na jej położenie i kształt duży wpływ miał bardzo silny przepływ powietrza w wysokiej atmosferze, głównie z północy (praktycznie prostopadły do kierunku lotu bolidu). Obszar upadku jest zatem znacznie przesunięty na południe, a przesunięcie to znacznie wzrasta wraz z malejącą masą fragmentów. Ponadto jest on dość duży ze względu na niepewność w określeniu profilu wysokości przepływu powietrza dla danego miejsca i czasu, nieznane kształty fragmentów i różne prędkości boczne, które spowodowały rozproszenie małych meteorytów podczas wybuchu meteoroidu (źródło: AV ČR).

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

(G) Głogów

Trasa bolidu i oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (źródła: AV ČR; Strewnify.com)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Według AV ČR największy fragment(y) mogły spaść w lasach między wsiami Masełkowice i Stare Szczepankowo. W wyznaczonym rejonie spadku najmniejszych fragmentów (okolice wsi Wysokie, Brodów, Stara Rudna i Toszowice) mogło spaść wiele małych okazów!

Według Strewnify.com najbardziej prawdopodobne miejsce spadku fragmentów meteorytów znajduje się w rejonie wsi Przedmoście i Wierzchownia.