PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(Galerie)
(Nie pokazano 18 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
-
{{VerifyLevel |level=0}}
+
{{VerifyLevel |level=1}}
{{InfoboxMuzeum
{{InfoboxMuzeum
  | nazwa = Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie
  | nazwa = Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie
Linia 6: Linia 6:
  | pracownicy = dyrektor ING PAN: prof. dr hab. Marek Lewandowski<br>kierownik Muzeum Geologicznego: mgr Barbara Kietlińska-Michalik
  | pracownicy = dyrektor ING PAN: prof. dr hab. Marek Lewandowski<br>kierownik Muzeum Geologicznego: mgr Barbara Kietlińska-Michalik
  | kontakt = [mailto:ndmichal@cyf-kr.edu.pl ndmichal@cyf-kr.edu.pl]<br>tel. (12) 422 19 10, (12) 422 89 20
  | kontakt = [mailto:ndmichal@cyf-kr.edu.pl ndmichal@cyf-kr.edu.pl]<br>tel. (12) 422 19 10, (12) 422 89 20
-
  | wystawy = Muzeum ma w swych zbiorach m.in. (Łaptaś et al. 1998): masę główną meteorytu [[Grzempy]], okaz Coblinera<ref name="Cobliner">wg katalogu Łaptaś (1998) okaz ma wagę 71,8&nbsp;kg</ref> meteorytu [[Morasko]], około 200 okazów meteorytu [[Pułtusk]] (największy 2970,0&nbsp;g), meteoryt [[Łowicz]] (największy z&nbsp;okazów ma 5670,0&nbsp;g<ref name="depozyt">depozyt; własność [[Obserwatorium Astronomiczne UJ|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]] (Łaptaś et&nbsp;al. 1998)</ref>). Fragment pseudometeorytu [[Łapino]].
+
  | wystawy = Muzeum ma w swych zbiorach m.in. (Łaptaś et al. 1998): masę główną meteorytu [[Grzempy]], okaz Coblinera<ref name="Cobliner">wg katalogu Łaptaś et&nbsp;al. (1998) okaz ma wagę 71,8&nbsp;kg</ref> meteorytu [[Morasko]], 239 okazów meteorytu [[Pułtusk]] (największy {{Txt2Img|Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-2970g-1.jpg|2970,0&nbsp;g}}), meteoryt [[Łowicz]] (największy z&nbsp;okazów ma {{Txt2Img|Łowicz_(ING_PAN_Kraków_5670g)_TJ1.jpg|5670,0&nbsp;g}}<ref name="depozyt">depozyt; własność [[Obserwatorium Astronomiczne UJ|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]] (Łaptaś et&nbsp;al. 1998)</ref>). Fragment pseudometeorytu [[Łapino]].
Okazy lub fragmenty meteorytów: [[Baszkówka]], [[Buschof]], [[Knyahinya]], [[Misshof]], [[Mocs]], [[Pillistfer]], [[Stannern]].
Okazy lub fragmenty meteorytów: [[Baszkówka]], [[Buschof]], [[Knyahinya]], [[Misshof]], [[Mocs]], [[Pillistfer]], [[Stannern]].
-
Duże okazy [http://www.ing.pan.pl/muzeum/8oferta.htm meteorytów] Vaca&nbsp;Muerta i&nbsp;Imilac<ref name="Imilac">meteoryt żelazno-kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=12025 Imilac]''', znalezisko z&nbsp;1822 roku z&nbsp;Chile; pallasyt PMG, TKW 920&nbsp;kg</ref><ref>okaz meteorytu Imilac na zdjęciu w&nbsp;artykule Pagacz-Moczarskiej (2003) wygląda na orientowany?!</ref> z&nbsp;darów Ignacego Domeyki. Część zbiorów muzeum można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów w&nbsp;2014 roku (film na [http://youtu.be/dFY8A3AyHz8 YouTube]).
+
Duże okazy [http://www.ing.pan.pl/muzeum/8oferta.htm meteorytów] Vaca&nbsp;Muerta<ref name="Vaca Muerta"></ref> i&nbsp;Imilac{{MBD-record |name=Imilac}}<ref>okaz meteorytu Imilac na zdjęciu w&nbsp;artykule Pagacz-Moczarskiej (2003) wygląda na orientowany?!</ref> z&nbsp;darów Ignacego Domeyki. Część zbiorów muzeum można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów w&nbsp;2014 roku (film na [http://youtu.be/dFY8A3AyHz8 YouTube]).
  | revision = {{REVISIONDAY}}-{{REVISIONMONTH}}-{{REVISIONYEAR}}
  | revision = {{REVISIONDAY}}-{{REVISIONMONTH}}-{{REVISIONYEAR}}
 +
| KoblitzMetBase = Inst. of Geology of the Polish Academy of Sciences (Pracowina Geologiczna PAN) (''Cracow, Geol. Inst., Polish Acad. Sci.'') oraz Muzeum Geologiczne ING PAN (''Krakov, Muz. Geol.'') oraz Inst. of Geology, Polish Academy of Sciences (Zaklad Nauk Geologicznych PAN) (''Warsaw, Geol. Inst., Polish Acad. Sci.'')
}}
}}
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
-
Kolekcja meteorytów Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie powstała dzięki pracom geologów z&nbsp;Komisji Fizjograficznej<ref>[http://www.archiwum-nauki.krakow.pl/pl/ Archiwum Nauki PAN i&nbsp;PAU w&nbsp;Krakowie]</ref> i&nbsp;darom kolekcjonerów na rzecz Komisji Fizjograficznej i&nbsp;później Akademii Umiejętności oraz ze zlikwidowanego (w&nbsp;1953&nbsp;roku) zbioru poznańskiego Muzeum Przyrodniczego. Wśród zbieraczy, kolekcjonerów i&nbsp;darczyńców meteorytów byli: Fritz Krantz<ref>{{!Krantz Bonn}}</ref>, [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Julian Siemaszko]], Eugen Krüger, Czaputowicz<ref>Czaputowicz (1880); enigmatyczna postać!</ref>, Jan Samsonowicz{{Samsonowicz J-biogram}}, Ignacy Domeyko<ref>meteoryty podarował Domeyko Akademii Umiejętności w&nbsp;1884 roku podczas pobytu w&nbsp;Polsce (Kietlińska-Michalik 2008)</ref> i&nbsp;[[Bibliografia/Pokrzywnicki Jerzy|Jerzy Pokrzywnicki]] (Łaptaś et&nbsp;al. 1998).
+
Kolekcja meteorytów Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie powstała dzięki pracom geologów z&nbsp;Komisji Fizjograficznej<ref>[http://www.archiwum-nauki.krakow.pl/pl/ Archiwum Nauki PAN i&nbsp;PAU w&nbsp;Krakowie]</ref> i&nbsp;darom kolekcjonerów na rzecz Komisji Fizjograficznej i&nbsp;później Akademii Umiejętności (PAU<ref name="PAU"></ref>) oraz ze zlikwidowanego (w&nbsp;1953&nbsp;roku) zbioru poznańskiego Muzeum Przyrodniczego. Po likwidacji Zakładu Nauk Geologicznych PAN z&nbsp;siedzibą w&nbsp;Warszawie (ul.&nbsp;Żwirki i&nbsp;Wigury&nbsp;6) jego zbiór meteorytów włączono do kolekcji krakowskiej.<ref>pierwszym kierownikiem Zakładu Nauk Geologicznych PAN był Jan Samsonowicz; z&nbsp;Zakładem/Instytutem związani byli m.in. Kazimierz Smulikowski, Stefan Z. Różycki; w&nbsp;1963 roku wyodrębniono z&nbsp;ZNG&nbsp;PAN [[PAN Muzeum Ziemi w Warszawie|Muzeum Ziemi&nbsp;PAN]]</ref>
 +
Wśród zbieraczy, kolekcjonerów i&nbsp;darczyńców meteorytów byli: Fritz Krantz<ref>{{!Krantz Bonn}}</ref>, [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Julian Siemaszko]], Eugen Krüger, Czaputowicz<ref>Czaputowicz (1880); enigmatyczna postać!</ref>, Jan Samsonowicz{{Samsonowicz J-biogram}}, Ignacy Domeyko<ref>meteoryty podarował Domeyko Akademii Umiejętności w&nbsp;1884 roku podczas pobytu w&nbsp;Polsce (Kietlińska-Michalik 2008)</ref> i&nbsp;[[Bibliografia/Pokrzywnicki Jerzy|Jerzy Pokrzywnicki]] (Łaptaś et&nbsp;al. 1998).
-
Według informacji z katalogu Pilskiego (1993, s. 1) w&nbsp;kolekcji muzeum znajdują się trzy meteoryty pochodzące z&nbsp;kolekcji [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Juliana Siemaszko]] (w nawiasach kwadratowych [] dodano wagi okazów w&nbsp;gramach (Pilski 2001)):
+
 
 +
Muzeum ma w swojej kolekcji 238 okazów (cs) meteorytu [[Pułtusk]] (plus jeden fragment 18,60&nbsp;g) (nry inw. B-V-57/33.1 do&nbsp;.52) o&nbsp;łącznej masie 19,78559&nbsp;kg. W&nbsp;tym 189 okazów tzw. „grochu pułtuskiego” (ang. ''Pultusk peas'') (Łaptaś et&nbsp;al. 1998).<ref>okazy „grochu pułtuskiego”: 33 sztuki o&nbsp;łącznej wadze 708,50&nbsp;g i&nbsp;156 sztuk o&nbsp;wadze 412,42&nbsp;g (Łaptaś et&nbsp;al. 1998)</ref>
 +
 
 +
Według informacji z katalogu Pilskiego (1993, s. 1) w&nbsp;kolekcji muzeum znajdują się trzy meteoryty pochodzące z&nbsp;kolekcji [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Juliana Siemaszko]] (w&nbsp;nawiasach kwadratowych [] dodano wagi okazów w&nbsp;gramach (Pilski 2001)):
{{BQuote-begin |max-width=640px}}
{{BQuote-begin |max-width=640px}}
-
{{Wielokropek}} Z jego kolekcji pochodzą cenne okazy meteorytów '''Mighei'''<ref name="Mighei">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=16634 Mighei]''' 18 czerwca 1889 roku na [[Ukraina|Ukrainie]]; chondryt węglisty CM2, TKW 8&nbsp;kg</ref> [39,87&nbsp;(fc)] i&nbsp;'''Estherville'''<ref name="Estherville">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=10059 Estherville]''' 10 maja 1879 roku w&nbsp;USA; mezosyderyt MES-A3/4, TKW 320&nbsp;kg</ref> [25,44&nbsp;(cs)], znajdujące się obecnie w&nbsp;kolekcji Polskiej Akademii Nauk w&nbsp;Krakowie (oraz fragment meteorytu '''Augustinovka'''<ref name="Augustinovka">meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=4898 Augustinovka]''', znalezisko z&nbsp;1890 roku na [[Ukraina|Ukrainie]]; typ IIIAB, TKW 400&nbsp;kg</ref> [116,67&nbsp;(f), 6,32&nbsp;(f)] uważany w&nbsp;tejże kolekcji za pseudometeoryt z&nbsp;powodu wysokiego stopnia zwietrzenia.&nbsp;{{Wielokropek}}
+
{{Wielokropek}} Z jego kolekcji pochodzą cenne okazy meteorytów '''Mighei'''{{MBD-record|name=Mighei}} [39,87&nbsp;(fc)] i&nbsp;'''Estherville'''{{MBD-record|name=Estherville}} [25,44&nbsp;(cs)], znajdujące się obecnie w&nbsp;kolekcji Polskiej Akademii Nauk w&nbsp;Krakowie (oraz fragment meteorytu '''Augustinovka'''{{MBD-record|name=Augustinovka}} [116,67&nbsp;(f), 6,32&nbsp;(f)] uważany w&nbsp;tejże kolekcji za pseudometeoryt z&nbsp;powodu wysokiego stopnia zwietrzenia.&nbsp;{{Wielokropek}}
{{BQuote-end}}
{{BQuote-end}}
Linia 35: Linia 40:
Wybrane okaz meteorytów z kolekcji [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie]] (fot. Małgorzata Dubilis) ([[Bibliografia/Konferencje i seminaria|VI Konferencja Meteorytowa]], Kraków, 23-24 kwietnia 2010 r.)
Wybrane okaz meteorytów z kolekcji [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie]] (fot. Małgorzata Dubilis) ([[Bibliografia/Konferencje i seminaria|VI Konferencja Meteorytowa]], Kraków, 23-24 kwietnia 2010 r.)
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-
File:Vaca_Muerta_(MG_PAN).jpg|20 kg<ref>wg Léonce (1864) okaz ważył 24 kg</ref> okaz mezosyderytu '''Vaca&nbsp;Muerta''' podarowany przez&nbsp;Ignacego&nbsp;Domeykę
+
File:Vaca_Muerta_(MG_PAN).jpg|20 kg<ref>wg Léonce (1864) okaz ważył 24 kg</ref> okaz mezosyderytu '''Vaca&nbsp;Muerta'''<ref name="Vaca Muerta"></ref> podarowany przez&nbsp;Ignacego&nbsp;Domeykę
-
File:Imilac_(MG_PAN).jpg|22,6 kg okaz pallasytu '''Imilac'''<ref name="Imilac"></ref> z&nbsp;darów&nbsp;Ignacego&nbsp;Domeyki (okaz jest przechowywany w&nbsp;oryginalnej skrzyni)<ref>Domeyko przekazał dla muzeum pięć całkowitych okazów meteorytu Imilac, ten jest największy (Paulo et&nbsp;al. 2002)</ref>
+
File:Imilac_(MG_PAN).jpg|22,6 kg okaz pallasytu '''Imilac'''<ref name="Imilac"></ref> z&nbsp;darów&nbsp;Ignacego&nbsp;Domeyki (okaz jest przechowywany w&nbsp;oryginalnej skrzyni)<ref>Domeyko przekazał dla muzeum pięć całkowitych okazów meteorytu Imilac, ten jest największy (Paulo et&nbsp;al. 2002)</ref> (w tle okaz meteorytu Vaca Muerta)
-
File:Morasko_(MG_PAN).jpg|Okaz [[:File:Pokrzywnicki_(Morasko).jpg|Coblinera]]<ref name="Cobliner"></ref> meteorytu '''[[Morasko]]''' (w&nbsp;tle w&nbsp;gablocie część zbiorów MG&nbsp;PAN)
+
File:Morasko_(MG_PAN).jpg|Okaz {{Txt2Img|Pokrzywnicki_(Morasko).jpg|Coblinera}}<ref name="Cobliner"></ref> meteorytu '''[[Morasko]]''' (w&nbsp;tle w&nbsp;gablocie część zbiorów MG&nbsp;PAN)
 +
</gallery>
 +
 
 +
 
 +
Część okazów ze zbiorów muzeum
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Łowicz_(MG_IMG_PAN-5670g).jpg|Największy zachowany okaz meteorytu '''[[Łowicz]]''' – '''5670,0&nbsp;g'''<ref name="depozyt"></ref> (źródło: Łaptaś et&nbsp;al. 1998)
File:Łowicz_(MG_IMG_PAN-5670g).jpg|Największy zachowany okaz meteorytu '''[[Łowicz]]''' – '''5670,0&nbsp;g'''<ref name="depozyt"></ref> (źródło: Łaptaś et&nbsp;al. 1998)
-
File:Łowicz_OA_UJ_5670g.jpg|Ważący 5670 g największy zachowany okaz mezosyderytu [[Łowicz]] ze zbiorów [[OAUJ|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w&nbsp;Krakowie]]. Kamień został przywieziony do obserwatorium przez Kazimierza Kordylewskiego, obecnie w&nbsp;depozycie w&nbsp;Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznym ING&nbsp;PAN w&nbsp;Krakowie
+
File:Łowicz_OA_UJ_5670g.jpg|Ważący 5670 g największy zachowany okaz mezosyderytu [[Łowicz]] ze zbiorów [[OAUJ|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w&nbsp;Krakowie]]. Kamień został przywieziony do obserwatorium przez Kazimierza Kordylewskiego, obecnie w&nbsp;depozycie w&nbsp;Muzeum Geologicznym ING&nbsp;PAN w&nbsp;Krakowie
-
File:Łowicz_(ING_PAN_Kraków_5670g)_TJ1.jpg|Obecny wygląd największego zachowanego okazu meteorytu [[Łowicz]] (5670,0&nbsp;g); patrz → [[Łowicz/Galerie]]
+
File:Łowicz_(ING_PAN_Kraków_5670g)_TJ1.jpg|Obecny wygląd największego zachowanego okazu meteorytu [[Łowicz]] (5670,0&nbsp;g) (fot: Tomasz Jakubowski); patrz → [[Łowicz/Galerie]]
 +
File:Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-1800g.jpg|Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)]] o&nbsp;wadze '''1800&nbsp;g''' (nr&nbsp;inw. B-V-57/33.2) (fot.&nbsp;Marcin Cimała)
 +
File:Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-2970g-1.jpg|Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)]] o&nbsp;wadze '''2970&nbsp;g''' (nr&nbsp;inw. B-V-57/33.1) (fot.&nbsp;Marcin Cimała)
 +
File:Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-2970g-2.jpg|Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)]] o&nbsp;wadze 2970&nbsp;g (nr&nbsp;inw. B-V-57/33.1) (fot.&nbsp;Marcin Cimała)
 +
File:Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-groch_pułtuski.jpg|„Groch pułtuski” (fot. Marcin Cimała)
</gallery>
</gallery>
Linia 50: Linia 64:
</gallery>
</gallery>
-
Etykiety z kolekcji Siemaszko zawierają numery katalogowe (''No.&nbsp;104'' i&nbsp;''No.&nbsp;345'') odpowiadające jego katalogowi wydanemu w&nbsp;1886 roku(?).
+
Etykiety z kolekcji Siemaszko zawierają numery katalogowe (''No.&nbsp;104'' i&nbsp;''No.&nbsp;345'') odpowiadające jego katalogowi wydanemu w&nbsp;1886 roku (Siemaszko 1886, suppl.).<ref>meteoryt Mighei spadł w&nbsp;1889 roku, więc nie ma go w&nbsp;katalogu z&nbsp;1886 roku</ref>
-
Bardzo ciekawa jest mała etykieta ([[:Image:Estherville_(ING_PAN_Kraków)_Siemaszko.jpg|prawo-dół]]) dołączona do okazu meteorytu Estherville! '''Jej styl i&nbsp;charakter pisma jest identyczny, jak w&nbsp;[[:Image:Labels_(Muz_Min_Wroclaw)_1.jpg|etykietach towarzyszących meteorytom]] ze zbiorów [[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza|Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego]].''' Zgadza się również wypisana na etykiecie waga z&nbsp;wagą okazu we Wrocławiu ([[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza/Stara kolekcja|do którego nie ma tam etykiety]]). W&nbsp;jakich okolicznościach i&nbsp;kiedy etykieta z&nbsp;Wrocławia trafiła do Krakowa, nie wiadomo?
+
Bardzo ciekawa jest mała etykieta ({{Txt2Img|Estherville_(ING_PAN_Kraków)_Siemaszko.jpg|prawo-dół}}) dołączona do okazu meteorytu Estherville! '''Jej styl i&nbsp;charakter pisma jest identyczny, jak w&nbsp;{{Txt2Img|Labels_(Muz_Min_Wroclaw)_1.jpg|etykietach towarzyszących meteorytom}} ze zbiorów [[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza|Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego]].''' Zgadza się również wypisana na etykiecie waga z&nbsp;wagą okazu we Wrocławiu ([[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza/Stara kolekcja|do którego nie ma tam etykiety]]). W&nbsp;jakich okolicznościach i&nbsp;kiedy etykieta z&nbsp;Wrocławia trafiła do Krakowa?
 +
''Inf. prywatna (Barbara Kietlińska-Michalik)'': Jerzy Pokrzywnicki (1964) w&nbsp;swoim katalogu podaje, jako miejsce przechowywania fragmentu meteorytu Esterville – Zakład Nauk Geologicznych ING&nbsp;PAN Warszawa – do Krakowa trafił on po roku 1966. Zbiory krakowskie zostały połączone z&nbsp;meteorytami po PAU<ref name="PAU">'''PAU''' – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Akademia_Umiejętności Polska Akademia Umiejętności w Krakowie]</ref> i&nbsp;weszły do inwentarza jako jedna kolekcja muzealna. Wcześniej w&nbsp;1965 roku miała miejsce wystawa meteorytów w&nbsp;Chorzowie, a&nbsp;po niej część okazów z&nbsp;różnych zbiorów „nie wróciła” do swoich pierwotnych właścicieli (Marks 1965, ''Urania''; Pokrzywnicki 1966, ''Urania'') (patrz → [[Urania (1965)|Marks (1965, ''Urania'')]]). Trwały wówczas różne reorganizacje polskich zbiorów mineralogicznych oraz zadziałała ludzka niefrasobliwość. Tak też było w&nbsp;tym przypadku, okaz meteorytu Esterville trafił do Wrocławia, a&nbsp;jego etykietka do Krakowa.
 +
 +
----
Część zbiorów muzeum można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów 2014.
Część zbiorów muzeum można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów 2014.
Linia 70: Linia 87:
* {{Domeyko (1864)}}
* {{Domeyko (1864)}}
-
* Domeyko Ignacio, (1879), '''Meteorolojía''', Santiago 1879. Plik [http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=275310 DjVu].
+
* Domeyko Ignacio, (1879), '''Meteorolojía''', Santiago 1879. Plik {{Link-dLibra|JBC|d|275310}}.
-
* Kietlińska-Michalik Barbara, (2008), '''Meteoryty w zbiorach Muzeum Geologicznego ING PAN w Krakowie – wystawa w ramach Nocy Muzeów 2008 (''Meteorites in collections of the Geological Museum of the Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences in Cracow – exhibition within the Night of Museums 2008'')''', ''Przegląd Geol.'', 56(7), 2008, s. 514. Pilk [http://www.pgi.gov.pl/images/stories/przeglad/pg_2008_07_09.pdf PDF].
+
* Kietlińska-Michalik Barbara, (2008), '''Meteoryty w zbiorach Muzeum Geologicznego ING PAN w Krakowie – wystawa w ramach Nocy Muzeów 2008 (''Meteorites in collections of the Geological Museum of the Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences in Cracow – exhibition within the Night of Museums 2008'')''', ''Przegląd Geol.'', 56(7), 2008, s. 514. Plik [http://www.pgi.gov.pl/images/stories/przeglad/pg_2008_07_09.pdf PDF].
* {{Léonce (1864)}}
* {{Léonce (1864)}}
Linia 84: Linia 101:
* {{Pilski (2001)}}
* {{Pilski (2001)}}
-
* Wrzak Joanna, Manecki Andrzej, (2011), '''Projekt wirtualnego, interaktywnego muzeum meteorytów z krakowskiego zbioru [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|ING PAN]] (''Project of the Virtual and Interactive Meteorites Museum of Cracov's ING PAN Collection'')''', ''Acta Soc. Metheor. Polon.'', 2, 2011, s. 171-174. Plik [http://psjd.icm.edu.pl:80/psjd/element/bwmeta1.element.psjd-3c4727ae-c0b0-4b7b-b4f2-dca7d52cf9f2 PDF].
+
* {{Pokrzywnicki (1966)}}
 +
 
 +
* {{Siemaszko (1891)}}
 +
 
 +
* Wrzak Joanna, Manecki Andrzej, (2011), '''Projekt wirtualnego, interaktywnego muzeum meteorytów z krakowskiego zbioru [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|ING PAN]] (''Project of the Virtual and Interactive Meteorites Museum of Cracov's ING PAN Collection'')''', ''Acta Soc. Metheor. Polon.'', 2, 2011, s. 171-174. Plik {{Link-ASMP|bwmeta1.element.psjd-3c4727ae-c0b0-4b7b-b4f2-dca7d52cf9f2}}.
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
Linia 91: Linia 112:
* [[Łowicz/Galerie]]
* [[Łowicz/Galerie]]
 +
* [[Pułtusk/Galerie]], [[Pułtusk/Największe okazy]]
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==

Wersja z 22:09, 22 lut 2019

1
Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie
Adres: ul. Senacka 1
31-002 Kraków
http://www.ing.pan.pl/muzeum/indeksm.htm
Pracownicy: dyrektor ING PAN: prof. dr hab. Marek Lewandowski
kierownik Muzeum Geologicznego: mgr Barbara Kietlińska-Michalik
Kontakt: ndmichal@cyf-kr.edu.pl
tel. (12) 422 19 10, (12) 422 89 20
Wystawy/zbiory: Muzeum ma w swych zbiorach m.in. (Łaptaś et al. 1998): masę główną meteorytu Grzempy, okaz Coblinera[1] meteorytu Morasko, 239 okazów meteorytu Pułtusk (największy 2970,0 g), meteoryt Łowicz (największy z okazów ma 5670,0 g[2]). Fragment pseudometeorytu Łapino.

Okazy lub fragmenty meteorytów: Baszkówka, Buschof, Knyahinya, Misshof, Mocs, Pillistfer, Stannern.

Duże okazy meteorytów Vaca Muerta[3] i Imilac[4][5] z darów Ignacego Domeyki. Część zbiorów muzeum można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów w 2014 roku (film na YouTube).


Kolekcja meteorytów Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie powstała dzięki pracom geologów z Komisji Fizjograficznej[6] i darom kolekcjonerów na rzecz Komisji Fizjograficznej i później Akademii Umiejętności (PAU[7]) oraz ze zlikwidowanego (w 1953 roku) zbioru poznańskiego Muzeum Przyrodniczego. Po likwidacji Zakładu Nauk Geologicznych PAN z siedzibą w Warszawie (ul. Żwirki i Wigury 6) jego zbiór meteorytów włączono do kolekcji krakowskiej.[8]

Wśród zbieraczy, kolekcjonerów i darczyńców meteorytów byli: Fritz Krantz[9], Julian Siemaszko, Eugen Krüger, Czaputowicz[10], Jan Samsonowicz[11], Ignacy Domeyko[12]Jerzy Pokrzywnicki (Łaptaś et al. 1998).


Muzeum ma w swojej kolekcji 238 okazów (cs) meteorytu Pułtusk (plus jeden fragment 18,60 g) (nry inw. B-V-57/33.1 do .52) o łącznej masie 19,78559 kg. W tym 189 okazów tzw. „grochu pułtuskiego” (ang. Pultusk peas) (Łaptaś et al. 1998).[13]

Według informacji z katalogu Pilskiego (1993, s. 1) w kolekcji muzeum znajdują się trzy meteoryty pochodzące z kolekcji Juliana Siemaszko (w nawiasach kwadratowych [] dodano wagi okazów w gramach (Pilski 2001)):

«

(…) Z jego kolekcji pochodzą cenne okazy meteorytów Mighei[14] [39,87 (fc)] i Estherville[15] [25,44 (cs)], znajdujące się obecnie w kolekcji Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (oraz fragment meteorytu Augustinovka[16] [116,67 (f), 6,32 (f)] uważany w tejże kolekcji za pseudometeoryt z powodu wysokiego stopnia zwietrzenia. (…)

»


Według informacji uzyskanej z muzeum fragmenty meteorytu Augustinovka nie pochodzą jednak z kolekcji Juliana Siemaszko.[17] Więcej szczegółów o tych okazach w Pilski (2001).


Na portalu Wirtualne Muzea Małopolski znajdują się interaktywne obrazy części okazów ze zbiorów muzeum: Grzempach  ●  Morasko  ●  Pułtusk  ●  Vaca Muerta.


Galerie

Wybrane okaz meteorytów z kolekcji Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie (fot. Małgorzata Dubilis) (VI Konferencja Meteorytowa, Kraków, 23-24 kwietnia 2010 r.)


Część okazów ze zbiorów muzeum


Etykiety z kolekcji Juliana Siemaszko dołączone do okazów meteorytów (skany udostępnione dzięki uprzejmości kustosz Barbary Kietlińskiej-Michalik)

Etykiety z kolekcji Siemaszko zawierają numery katalogowe (No. 104No. 345) odpowiadające jego katalogowi wydanemu w 1886 roku (Siemaszko 1886, suppl.).[20]

Bardzo ciekawa jest mała etykieta (prawo-dół) dołączona do okazu meteorytu Estherville! Jej styl i charakter pisma jest identyczny, jak w etykietach towarzyszących meteorytom ze zbiorów Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Zgadza się również wypisana na etykiecie waga z wagą okazu we Wrocławiu (do którego nie ma tam etykiety). W jakich okolicznościach i kiedy etykieta z Wrocławia trafiła do Krakowa?

Inf. prywatna (Barbara Kietlińska-Michalik): Jerzy Pokrzywnicki (1964) w swoim katalogu podaje, jako miejsce przechowywania fragmentu meteorytu Esterville – Zakład Nauk Geologicznych ING PAN Warszawa – do Krakowa trafił on po roku 1966. Zbiory krakowskie zostały połączone z meteorytami po PAU[7] i weszły do inwentarza jako jedna kolekcja muzealna. Wcześniej w 1965 roku miała miejsce wystawa meteorytów w Chorzowie, a po niej część okazów z różnych zbiorów „nie wróciła” do swoich pierwotnych właścicieli (Marks 1965, Urania; Pokrzywnicki 1966, Urania) (patrz → Marks (1965, Urania)). Trwały wówczas różne reorganizacje polskich zbiorów mineralogicznych oraz zadziałała ludzka niefrasobliwość. Tak też było w tym przypadku, okaz meteorytu Esterville trafił do Wrocławia, a jego etykietka do Krakowa.



Część zbiorów muzeum można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów 2014.

YouTube – Meteoryty. NOC MUZEÓW 2014


Bibliografia

  • Czaputowicz S.[21], (1880), Opisanie zjawiska w Polszce i pogląd na kamienie tak zwane aerolity z atmosfery spadające, rękopis, Kraków V 1880.[22]
  • Domeyko Ignacio, (1864), Meteorolojía. Sobre las grandes masas de aerolitas halladas en el Desierto de Atacama cerca de la cierra de Chaco. Memoria de don Ignacio Domeyko, leida a la Facultad de Ciencias Físicas en su sesion del 4 de mayo de 1864, Anales de la Universidad de Chile, 25(2), 1864, s. 289-301.[3][23] Plik PDF.
  • Domeyko Ignacio, (1879), Meteorolojía, Santiago 1879. Plik jLib.
  • Kietlińska-Michalik Barbara, (2008), Meteoryty w zbiorach Muzeum Geologicznego ING PAN w Krakowie – wystawa w ramach Nocy Muzeów 2008 (Meteorites in collections of the Geological Museum of the Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences in Cracow – exhibition within the Night of Museums 2008), Przegląd Geol., 56(7), 2008, s. 514. Plik PDF.
  • Léonce Élie de Beaumont, (1864), Rapport sur deux Mémoires de M.I. Domeyko, relatifs, l’un à de grandes Masses d’ Aérolithes trouvées dans le désert d’Atacama, près de Taltal; l’autre à plusieurs Espèces minérales nouvelles du Chili, Imprimerie de Gauthier-Villars, Paryż 1864.[3] Plik jLib.
  • Łaptaś Andrzej, Ćwiżewicz Małgorzata, (1998), Meteoryty w zbiorach Muzeum Geologicznego w Krakowie, Muzeum Geologiczne ING PAN, Kraków 1998, ss. 34. ISBN 83-909970-1-0.
  • Pilski Andrzej S., (1993), Meteoryty w polskich kolekcjach – grudzień 1993, Meteoryt, 4, 1993, s. 20-24. Plik PDf.
  • Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[24]
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1966), Nowy odłam meteorytu Morasko, Urania, 3, 1966, s. 85-86.[25] Plik DjvU.
  • Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64.[26][27][28] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , (str. tytułowa).
  • Wrzak Joanna, Manecki Andrzej, (2011), Projekt wirtualnego, interaktywnego muzeum meteorytów z krakowskiego zbioru ING PAN (Project of the Virtual and Interactive Meteorites Museum of Cracov's ING PAN Collection), Acta Soc. Metheor. Polon., 2, 2011, s. 171-174. Plik ASMP.

Przypisy

  1. ^ a b wg katalogu Łaptaś et al. (1998) okaz ma wagę 71,8 kg
  2. ^ a b depozyt; własność Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (Łaptaś et al. 1998)
  3. ^ a b c d meteoryt żelazno-kamienny Vaca Muerta (po hiszp. martwa krowa) (syn. Taltal) znalezisko z 1861 roku w Chile; mezosyderyt MES-A1, TKW 3,83 tony
  4. ^ a b meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg
  5. ^ okaz meteorytu Imilac na zdjęciu w artykule Pagacz-Moczarskiej (2003) wygląda na orientowany?!
  6. ^ Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie
  7. ^ a b PAUPolska Akademia Umiejętności w Krakowie
  8. ^ pierwszym kierownikiem Zakładu Nauk Geologicznych PAN był Jan Samsonowicz; z Zakładem/Instytutem związani byli m.in. Kazimierz Smulikowski, Stefan Z. Różycki; w 1963 roku wyodrębniono z ZNG PAN Muzeum Ziemi PAN
  9. ^
  10. ^ Czaputowicz (1880); enigmatyczna postać!
  11. ^ Jan Samsonowicz (1888-1959) – polski geolog i paleontolog, profesor uniwersytetów we Lwowie i Warszawie, wieloletni kierownik Katedry Geologii Historycznej Uniwersytetu Warszawskiego; badacz spadku meteorytu Pułtusk; rodzina Samsonowicza miała swoje majątki ziemskie w okolicy spadku meteoryt Pułtusk. Wikipedia – Jan Samsonowicz
  12. ^ meteoryty podarował Domeyko Akademii Umiejętności w 1884 roku podczas pobytu w Polsce (Kietlińska-Michalik 2008)
  13. ^ okazy „grochu pułtuskiego”: 33 sztuki o łącznej wadze 708,50 g i 156 sztuk o wadze 412,42 g (Łaptaś et al. 1998)
  14. ^ a b spadek meteorytu Mighei (Мигеи) 18 czerwca 1889 roku w Ukrainie; chondryt węglisty CM2, TKW 8 kg; patrz → Siemaszko (Нива)
  15. ^ a b spadek meteorytu Estherville 10 maja 1879 roku w USA; mezosyderyt MES-A3/4, TKW 320 kg
  16. ^ meteoryt żelazny Augustinovka (Верхнеднепровск, syn. Verkhne Dnieprovsk), znalezisko z 1890 roku w Ukrainie; typ IIIAB, TKW 400 kg; patrz → Kupffer (1911)
  17. ^ inf. prywatna od Barbary Kietlińskiej-Michalik (Starszy Kustosz, Instytut Nauk Geologicznych PAN, Muzeum Geologiczne)
  18. ^ wg Léonce (1864) okaz ważył 24 kg
  19. ^ Domeyko przekazał dla muzeum pięć całkowitych okazów meteorytu Imilac, ten jest największy (Paulo et al. 2002)
  20. ^ meteoryt Mighei spadł w 1889 roku, więc nie ma go w katalogu z 1886 roku
  21. ^ postać enigmatyczna (!); patrz → Czaputowicz (1880)
    (inf. prywatna, lipiec 2016) prof. Jacek Czaputowicz (Minister Spraw Zagranicznych w rządzie PiS, 2018-2020) zasugerował, że może chodzić o Seweryna Czaputowicza (ok. 1815(1819?)-1887) – żołnierza powstania 1830/1 (może styczniowego?), zarządcę cmentarza Rakowickiego (?); nekrolog; portal www.miejscapamiecinarodowej.pl – Kraków - grobowiec weteranów powstań
  22. ^ rękopis dwustronny na 4 stronach formatu 40×24,7 cm sprzedany w 2012 roku na aukcji zorganizowanej przez antykwariat „RARA AVIS” z Krakowa. Według opisu zawartego w katalogu aukcyjnym „RARA AVIS” autorem rękopisu (pod nim podpisany) był członek Towarzystwa Nauk i Dobroczynności w Krakowie S. Czaputowicz; tekst dotyczy różnych meteorytów i ich badań, ale główną treścią jest opis spadku meteorytu Pułtusk; z dostępnych informacji nt. treści rękopisu wynika, że był on dołączony do kilku okazów meteorytu Pułtusk ofiarowanych przez Czaputowicza na potrzeby edukacyjne. Tekst kończy akapit: „Na tem zakończając poważam się uprzejmie prosić o przyjęcie niniejszej pracy, oraz dołączających się okazów Aerolitów czyli kamieni w liczbie sztuk  a to w celu zastosowania tego do nauki uczącej się młodzieży szkolnej, a będzie to dla mnie prawdziwą nagrodą, gdy dotąd przechowałem zabytek ten, który jedynie dla szkół krakowskich pragnę ofiarować”. Na końcu przekreślona dedykacja dla b. prezesa Senatu Szyndlera, zamiast tego wpisane odręcznie nazwisko Mędrzykowskiego – pirotechnika (źródło informacji: 104 AUKCJA ANTYKWARYCZNA, Antykwariat „RARA AVIS”, Kraków 2013; za zgodą)
  23. ^ jeden z pierwszych opisów meteorytu Vaca Muerta
  24. ^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
  25. ^ inf. o znalezieniu nowego dużego okazu meteorytu Morasko: (…) Nowy odłam wagi 16,8 kg bryłowatego kształtu znaleziony został w pierwszej połowie 1963 roku przez mieszkańca Moraska Ryszarda Nowickiego. Odłam ten tkwił na głębokości około 0,5 m w odległości około 470 m od pola kraterków, a dokładniej od kraterku nr 1 – jeziorka. Okaz ten przechowywany jest w Planetarium w Chorzowie i był wystawiony w roku 1965 na wystawie „Materia meteorytowa w naszym Układzie Słonecznym”. (…); o wystawie patrz → Marks (1965, Urania)
  26. ^ kopię katalogu dla portalu Wiki.Meteoritica.pl udostępniła dr Jadwiga Biała
  27. ^ katalog kolekcji Siemaszki miał kilka wcześniejszych wydań: 1881 (ss. 3), 1882 i 1885 (ss. 7), 1886 (ss. 16, po francusku; Siemachko Julien, Catalogue de la Collection de Météorites de Julien de Siemachko (Saint-Petersbourg, Russie), Paris Janvier 1886 (oraz suppl. wydany po 1889 r.), str. tytułowa); katalog z 1891 roku jest najobszerniejszy (ss. 64)
  28. ^ kolekcję Siemaszki kupił amerykański kolekcjoner H.A. Ward do zbiorów Ward-Coonley Collection, trafiła ona później do Field Museum w Chicago

Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Krantz_Bonn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste