PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Neumayr (1912)

Z Wiki.Meteoritica.pl

1i

Obrazy meteorytów na ilustracjach z książki Neumayr (1912).


Ciekawostki

W książce znajduje się wiele ciekawych i sporo trafnych spostrzeżeń na temat meteorytów. Między innymi hipoteza pochodzenia dźwięków (huków) towarzyszących spadkom. Opis procesów powstawania okazów orientowanych. Interesujące hipotezy powstawania regmagliptów (w oryginale piezogliptów, niem. Näpfchen[4]).

«

Bardzo wiele aerolitów wykazuje jeszcze jedną własność charakterystyczną, mianowicie liczne większe lub mniejsze wgłębienia powierzchni, czyli tak zwane piezoglipty (niem. Näpfchen[4], czarka), niekiedy podobne do odcisków wielkiego palca w masie plastycznej. Daubreé w Paryżu wykazał na zasadzie licznych doświadczeń, że podobne wgłębienia powstają w ciałach stałych pod wpływem gazów ściśnionych przy wybuchu dynamitu, prochu, bawełny strzelniczej i t. p.; mamy więc pewną zasadę do przypuszczania, że tak samo ściśnione i rozżarzone powietrze wyrywa kawałki meteorytu, ścierając je następnie na pył, który się zbiera w ogonie meteorytu. Według Breziny do tworzenia się podobnych wgłębień, a nawet przewierceń podatne są przeważnie te części meteorytu, gdzie w dużych ilościach skupia się troilit, związek stosunkowo mniej wytrzymały. Ostatnimi czasy V. Goldschmidt wykazał, że nierównomierne rozszerzenie się ciała, wywołane raptownem ogrzaniem jego powierzchni, może powodować odskakiwanie płasko-kulistych skorupek i co za tem idzie tworzenie się wgłębień. Podobne bowiem zjawisko wykazują też kamienie pustyniowe, wystawione również na raptowne zmiany temperatury.[5]

»


O meteorycie Pułtusk, że:

«

(…) W Muzeum nauk przyrodniczych w Paryżu znajduje się 950 kamieni całkowitych[6], należących do meteorytu pułtuskiego z roku 1868. (…)

»
Ale błędnie argumentuje, że meteoryty spadają z grupy (roju) meteoroidów, a nie, że w wyniku rozpadu (fragmentacji) w atmosferze pojedynczego ciała!


O zaginionym (!) okazie meteorytu Hraschina:

«

(…) We wspomnianym dniu o 6 ej wieczorem zauważono błyszczący meteor, który ciągnął ze wschodu; meteor rozpękł się ze strasznym hukiem, poczem jeszcze rozległy się grzmoty i turkot; na ziemię spadły dwa kamienie; droga, którą przebiegł meteor, zaznaczała się jeszcze czas jakiś na niebie smugą dymu. Większy ze spadłych kamieni zarył się „na trzy łokcie głęboko“ w świeżo zaoranem polu. Oba kamienie zostały wysłane do Wiednia; mniejszy gdzieś się zapodział, większy zaś do dziś dnia przechowuje się w znakomitej kolekcyi meteorytów w gabinecie mineralogicznym w Wiedniu. (…)

»


O hammerach.

«

(…) Deszcz kamienny pod Schleusingen w Turyngii, 19 maja 1552[7], wytłukł dużo okien i zabił konia księciu Schwarzburg-Rudolfstadzkiemu. 4 września 1511 r.[8] padł rażony meteorytem ksiądz w Cremie nad Addą. (…)

»
W Meteoritical Bulletin Database nie odnotowano pod tymi datami żadnych spadków.


O ignorancji uczonych[9]:

«

(…) W r. 1790 spadł meteoryt pod Juillac w Gaskonii[10]; władza gminna złożyła chlubny dowód rozsądku przez spisanie szczegółowego protokółu, opatrzonego 300 podpisami świadków naocznych. Akademia Paryska uznała jednak spisanie dokumentu oficyalnego w sprawie takiej niedorzeczności za rzecz wielce zabawną.

»


O rozpadzie meteorytów i pasujących do siebie okazach (patrz → Łowicz):

«

(…) Znaleziono np. koło Quenggouk[11] w Indyach w odległości jednej mili angielskiej dwa kamienie meteoryczne zupełnie pasujące do siebie, chociaż powierzchnie przełamu powleczone były cienką skorupą. Tak samo po spadku meteorytów pod Batsura[2] w Indyach Wschodnich, 12 maja 1861 r., znaleziono w odległości 2-ch mil angielskich trzy odłamki dokładnie przystające do siebie (rys. 99). (…)

»



Bibliografia

  • Neumayr Melchior, (1912), Dzieje Ziemi (tytuł oryg. Erdgeschichte), t. 1, Geologia ogólna, Warszawa 1912, s. 96-118 (ilustracje).[12] Plik DjVu.[13]

Przypisy

  1. ^ wg Brezina (1894) okaz ważył 225 g
  2. ^ a b spadek meteorytu Butsura w 1861 roku w Indiach; chondryt zwyczajny H6, TKW 26 kg (okaz o bardzo nietypowym kształcie!)
  3. ^ pseudometeoryt „żelazny” Ovifak znaleziony w 1870 roku na grenlandzkiej wyspie Disco; kilkutonowe bryły żelaza rodzimego (native iron); Iron boulder from Ovifak
  4. ^ a b termin ten występuje np. w Brezina (1894)
  5. ^ więcej → woreczko.pl – Egipt 2011
  6. ^ patrz również → Meunier (1868)
  7. ^ Chladni (1819, s. 213-214)
  8. ^ Chladni (1819, s. 209-)
  9. ^ informację tę zaczerpnął Neumayr zapewne z Gazety Lwowskiej nr 43 z 1896 roku? Opisano tam również przypadek, jak świat nauki zignorował doniesienie o spadku meteorytu Hraschina
  10. ^ spadek meteorytu Barbotan 24 lipca 1790 roku we Francji; chondryt zwyczajny H5, TKW 6,4 kg
  11. ^ spadek meteorytu Quenggouk 27 grudnia 1857 roku w Birmie; chondryt zwyczajny H4, TKW 6,05 kg
  12. ^ opis spadków meteorytów: Knyahinya, Pułtusk, Stannern; ilustracje oraz wiele ciekawych informacji i hipotez
  13. ^ wersja cyfrowa wydania z 1906 roku

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste