(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Pułtusk/Zambrzyccy
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Zambrzyccy herbu Kościesza) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| + | {{Sparse-b}}Strona powstała dzięki staraniom [[Bibliografia/Biała Jadwiga|Jadwigi Białej]] i Tomka Jakubowskiego.{{Sparse-e}} | ||
{{Strona w budowie}} | {{Strona w budowie}} | ||
Od wielu lat [[Bibliografia/Biała Jadwiga|Jadwiga Biała]] i [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusz W. Kosiński]] zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu [[Pułtusk]]. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy|Ignacego Wawrzeckiego]]. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko '''Zambrzycki(a)'''. Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk. | Od wielu lat [[Bibliografia/Biała Jadwiga|Jadwiga Biała]] i [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusz W. Kosiński]] zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu [[Pułtusk]]. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy|Ignacego Wawrzeckiego]]. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko '''Zambrzycki(a)'''. Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk. | ||
| Linia 15: | Linia 16: | ||
=== XIX wiek === | === XIX wiek === | ||
| - | Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z największymi światowymi kolekcjami meteorytów w celu ustalenia liczby i pochodzenia znajdujących się w ich zbiorach okazów meteorytu Pułtusk (Biała et al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas [[Bibliografia/Konferencje i seminaria|X Konferencji Meteorytowej w Pułtusku w 2018 roku]]. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w Berlinie i Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A jak wynika z relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w Rosji również pochodzi od tej rodziny? | + | Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z [[Meteoryty/Kolekcje|największymi światowymi kolekcjami meteorytów]] w celu ustalenia liczby i pochodzenia znajdujących się w ich zbiorach okazów meteorytu [[Pułtusk]] (Biała et al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas [[Bibliografia/Konferencje i seminaria|X Konferencji Meteorytowej w Pułtusku w 2018 roku]]. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w Berlinie i Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A jak wynika z relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w Rosji również pochodzi od tej rodziny? |
| - | + | Fragment informacji zaprezentowanych w referacie Biała et al. (2018) oraz Kosiński (1999) (wyróżnienia w tekście ''[[Redakcja]]''): | |
:{| {{Table data}} | :{| {{Table data}} | ||
! Zbiory !! Biała et al. (2018) | ! Zbiory !! Biała et al. (2018) | ||
|- | |- | ||
| - | | Berlin || do zbiorów w Berlinie największy okaz {{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Berlin)_g1.jpg|8102,8 g}} sprzedał w 1869 roku A. Zambrzycki. Prawdopodobnie Adolf Zambrzycki (1850-1928), syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i Gostkowa | + | | Berlin || do zbiorów w Berlinie największy '''okaz {{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Berlin)_g1.jpg|8102,8 g}}''' sprzedał w 1869 roku '''A. Zambrzycki'''. Prawdopodobnie Adolf Zambrzycki (1850-1928)<ref>lub Aleksander Zambrzycki (1848-1874)?</ref>, syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i Gostkowa |
|- | |- | ||
| - | | Londyn || do zbiorów w Londynie największy okaz 9095 g oraz inne małe okazy sprzedała w grudniu 1868 roku E. Zambrzycka<ref name="EZ">prawdopodobnie Eufemia Zambrzycka (''1820''-?) córka ??; żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar; lub Emilian Zambrzycki? (na pewno nie była to Eufemia Zambrzycka (1805-1850), gdyż zmarła w Paryżu przed 1868 rokiem)</ref> | + | | Londyn || do zbiorów w Londynie największy '''okaz 9095 g''' oraz inne małe okazy sprzedała w grudniu 1868 roku '''E. Zambrzycka'''<ref name="EZ">prawdopodobnie Eufemia Zambrzycka (''1820''-?) córka ??; żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar; lub Emilian Zambrzycki? (na pewno nie była to Eufemia Zambrzycka (1805-1850), gdyż zmarła w Paryżu przed 1868 rokiem)</ref> |
|- | |- | ||
| - | | Paryż || do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała E. Zambrzycka<ref name="EZ"></ref> | + | | Paryż || do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała '''E. Zambrzycka'''<ref name="EZ"></ref> |
|- | |- | ||
! !! Kosiński (1999) | ! !! Kosiński (1999) | ||
| Linia 39: | Linia 40: | ||
:{| {{Table data}} | :{| {{Table data}} | ||
| - | ! # !! !! uwagi !! | + | ! # !! !! uwagi !! źródła<ref>portale: '''DPM''' – Dwory i Pałace Mazowsza; '''GRZ''' – Genealogia Rodziny Zambrzyckich; '''Minakowski''' – Genealogia potomków Sejmu Wielkiego</ref> |
|- | |- | ||
| -2 || Karol Zambrzycki<br />(1770-1821) || sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h. wł. (''1780''-) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/8.283.8 Minakowski] | | -2 || Karol Zambrzycki<br />(1770-1821) || sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h. wł. (''1780''-) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/8.283.8 Minakowski] | ||
| Linia 49: | Linia 50: | ||
| -1 || '''Emilian Zambrzycki'''<br />(1807-1884) || syn Karola (1770-1821); zmarł w Gostkowie || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.184550 Minakowski] | | -1 || '''Emilian Zambrzycki'''<br />(1807-1884) || syn Karola (1770-1821); zmarł w Gostkowie || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.184550 Minakowski] | ||
|- | |- | ||
| - | | -1 || Eufemia Zambrzycka<br />(1805-1850) || córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Macieja Rybińskiego h. Radwan (ślub 4 lutego 1823 roku w Zambskach); po upadku powstania listopadowego wyemigrowała z mężem do Paryża || [http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.27391.8 Minakowski] | + | | -1 || Eufemia Zambrzycka<br />(1805-1850) || córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Macieja Rybińskiego h. Radwan (ślub 4 lutego 1823 roku w Zambskach); po upadku powstania listopadowego wyemigrowała z mężem do Paryża || [http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.27391.8 Minakowski]; GRZ |
|- | |- | ||
| -1 || Ewa Elżbieta Zambrzycka<br />(''1810''-) || córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Gabriela Kajetana Zambrzyckiego (1790-1862) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.198693 Minakowski] | | -1 || Ewa Elżbieta Zambrzycka<br />(''1810''-) || córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Gabriela Kajetana Zambrzyckiego (1790-1862) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.198693 Minakowski] | ||
| Linia 59: | Linia 60: | ||
| 0 || '''Zygmunt Wincenty Zambrzycki'''<br />(1851-) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); właściciel majątku Gostkowo || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.268164 Minakowski]; Epsztein (2013) | | 0 || '''Zygmunt Wincenty Zambrzycki'''<br />(1851-) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); właściciel majątku Gostkowo || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.268164 Minakowski]; Epsztein (2013) | ||
|- | |- | ||
| - | | 0 || '''Eufemia Zambrzycka'''<br />(''1820''-?) || córka ??; żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar dziedzica dworu w Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w kościele paraf. w Zambskach; wesele w Gostkowie)<ref>na portalu Dwory i Pałace Mazowsza podano, że żona Henryka Modzelewskiego Eufemia Zambrzycka | + | | 0 || '''Eufemia Zambrzycka'''<br />(''1820''-?) || córka ??; żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar dziedzica dworu w Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w kościele paraf. w Zambskach; wesele w Gostkowie)<ref>na portalu Dwory i Pałace Mazowsza podano, że żona Henryka Modzelewskiego Eufemia Zambrzycka była córką Aleksandra i Franciszki z Sepertów (Leppertów?), ale to nieprawda, gdyż Eufemia Zambrzycka była siostrą Aleksandra oraz żoną Macieja Rybińskiego (zmarła w 1850 roku); tam też informacja, że rodzice Eufemii brali ślub w tym samym kościele 20 lat wcześniej czyli ok. 1832 roku, ale w tym roku ślub brał właśnie brat (nie ojciec!) Eufemii – Aleksander;<br />za Henryka Modzelewskiego wyszła '''inna''' Eufemia Zambrzycka</ref> || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.286468 Minakowski], DPM |
|} | |} | ||
Zapewne wykaz ten nie jest kompletny? | Zapewne wykaz ten nie jest kompletny? | ||
| Linia 101: | Linia 102: | ||
* [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy]] | * [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy]] | ||
| + | * [[Pułtusk/Czasopisma]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| Linia 110: | Linia 112: | ||
* Portal Moi Krewni – [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycki.html Zambrzycki] {{SeparatorBull}} [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycka.html Zambrzycka] | * Portal Moi Krewni – [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycki.html Zambrzycki] {{SeparatorBull}} [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycka.html Zambrzycka] | ||
| - | * Wikipedia [] | + | * Wikipedia – [] |
* {{ParisMNHN}} | * {{ParisMNHN}} | ||
Wersja z 21:26, 30 kwi 2018
Strona powstała dzięki staraniom Jadwigi Białej i Tomka Jakubowskiego.
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Od wielu lat Jadwiga Biała i Janusz W. Kosiński zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu Pułtusk. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, Ignacego Wawrzeckiego. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko Zambrzycki(a). Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk.
Zambrzyccy a meteoryt Pułtusk
Czasy współczesne
W latach 90. ub.w. Janusz W. Kosiński dotarł do mieszkanki tamtych okolic Wandy Zambrzyckiej. Tak opisał swoje spostrzeżenia (Kosiński 1999):
(…) Przy okazji poszukiwań spotkałem - mieszkającą niemal w środku penetrowanego obszaru - niezwykle miłą i posiadającą ciekawe materiały, p. Wandę Zambrzycką. Ta starsza już osoba, emerytowana nauczycielka, jest wnuczką byłych właścicieli Gostkowa, Zambsk i okolicznych terenów. Posiada w swych zbiorach mapy byłych rodzinnych dóbr, a jej głównym zajęciem w ostatnich latach jest spisywanie dziejów rodziny i miejsc z którymi była związana. W jej rękopisie jest też fragment poświęcony spadkowi meteorytu Pułtuskiego. Obok informacji ogólnych zaczerpniętych z literatury, są wspomnienia rodzinne o tym zjawisku. Najwięcej opowiadała babcia Wandy Zambrzyckiej. Jak mówiła, największy okaz znaleziony w majątku w Gostkowie miał wagę 3 kg, zaś w okolicach Gostkowa i Zambsk, znajdowano znaczne ilości meteorytów o masach 1-2 kg. W majątku jej rodziny meteoryty były pilnie zbierane, a następnie odsprzedano je rządowi rosyjskiemu (obszar spadku był wtedy w Cesarstwie Rosyjskim). W kronice Wanda Zambrzycka zapisała: Prababcia[1] nasza, matka Zygmunta[2] i Adolfa[3] Zambrzyckich sprzedała wiele meteorytów za niebagatelną wówczas sumę 14 tysięcy rubli.[4] Ponoć w ten sposób spłaciła wszystkie swoje długi.
Wanda Zambrzycka, która sporo podróżuje w poszukiwaniu dokumentów i materiałów, twierdzi, że do dzisiaj meteoryty są znajdowane w czasie prac polowych, ale już po północnej stronie Narwi w okolicach wsi Nowy Sielc. Według wspomnień rodzinnych również w pobliżu tej wioski złożono znaczne ilości meteorytów (zawartość wozu konnego ???) pochodzących z majątku Gostkowo… (…)
XIX wiek
Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z największymi światowymi kolekcjami meteorytów w celu ustalenia liczby i pochodzenia znajdujących się w ich zbiorach okazów meteorytu Pułtusk (Biała et al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas X Konferencji Meteorytowej w Pułtusku w 2018 roku. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w Berlinie i Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A jak wynika z relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w Rosji również pochodzi od tej rodziny?
Fragment informacji zaprezentowanych w referacie Biała et al. (2018) oraz Kosiński (1999) (wyróżnienia w tekście Redakcja):
Zbiory Biała et al. (2018) Berlin do zbiorów w Berlinie największy okaz 8102,8 g sprzedał w 1869 roku A. Zambrzycki. Prawdopodobnie Adolf Zambrzycki (1850-1928)[5], syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i Gostkowa Londyn do zbiorów w Londynie największy okaz 9095 g oraz inne małe okazy sprzedała w grudniu 1868 roku E. Zambrzycka[6] Paryż do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała E. Zambrzycka[6] Kosiński (1999) Rosja wiele okazów sprzedanych rządowi rosyjskiemu[1]
Zambrzyccy herbu Kościesza
Wielu członków rodu Zambrzyckich h. Kościesza zamieszkiwało okolice spadku meteorytu Pułtusk. Genealogia i historia tego rodu jest dobrze opisana (portale: Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego; Genealogia Rodziny Zambrzyckich), więc można pokusić się o próbę zidentyfikowania osób, które mogły mieć związek ze spadkiem meteorytów pod Pułtuskiem w 1868 roku.
Kim byli A. Zambrzycki i E. Zambrzycka, którzy sprzedawali okazy meteorytu Pułtusk do zagranicznych muzeów? Fragment genealogii rodu Zambrzyckich:
# uwagi źródła[7] -2 Karol Zambrzycki
(1770-1821)sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h. wł. (1780-) Minakowski -1 Aleksander Zambrzycki
(1811-1860)syn Karola (1770-1821); dziedzic Brzeźna i Gostkowa, gmina Obryte; ożeniony z Franciszką Leppert (ślub w 1832 roku w kościele paraf. w Zambskach) Minakowski; GRZ; Epsztein (2013) Franciszka Leppert
(1815-1887)żona Aleksandra (1811-1860); matka Adolfa, Aleksandra i Zygmunta Wincentego; zmarła w Gostkowie Minakowski -1 Emilian Zambrzycki
(1807-1884)syn Karola (1770-1821); zmarł w Gostkowie Minakowski -1 Eufemia Zambrzycka
(1805-1850)córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Macieja Rybińskiego h. Radwan (ślub 4 lutego 1823 roku w Zambskach); po upadku powstania listopadowego wyemigrowała z mężem do Paryża Minakowski; GRZ -1 Ewa Elżbieta Zambrzycka
(1810-)córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Gabriela Kajetana Zambrzyckiego (1790-1862) Minakowski 0 Adolf Zambrzycki
(1850-1928)syn Aleksandra (1811-1860); właściciel majątku Kupientyn k. Sokołowa Podlaskiego Minakowski; Biała et al. 2018 0 Aleksander Zambrzycki
(1848-1874)syn Aleksandra (1811-1860); zmarł w Gostkowie Minakowski 0 Zygmunt Wincenty Zambrzycki
(1851-)syn Aleksandra (1811-1860); właściciel majątku Gostkowo Minakowski; Epsztein (2013) 0 Eufemia Zambrzycka
(1820-?)córka ??; żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar dziedzica dworu w Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w kościele paraf. w Zambskach; wesele w Gostkowie)[8] Minakowski, DPM
Zapewne wykaz ten nie jest kompletny?
Lokalizacja
(C) Cygany, (G) Gładczyn, (G) Gostkowo, (Z) Stare Zambski
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Miejsca w rejonie spadku meteorytu pułtuskiego, związane z rodem Zambrzyckich.
Zygmunt Zambrzycki był właścicielem majątku w Gostkowie. Antoni Zambrzycki był właścicielem majątku w Cyganach.
Bibliografia
- Biała Jadwiga, Jakubowski Tomasz, (2018), Meteoryt Pułtusk w zagranicznych kolekcjach, Streszczenia referatów, X Konferencja Meteorytowa, Pułtusk 2018. Plik PDF.
- +Epsztein Tadeusz (red.), (2013), Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny część 10, wyd. DiG, Warszawa 2013. Plik PDF.
- Kosiński Janusz W., (1999), Meteoryt pułtuski – 130 lat później, w: Meteoryt Pułtusk. Kamienny deszcz sprzed 130 lat. Materiały VIII Seminarium Meteorowo-Meteorytowego, Wyszków-Kraków 1999, s. 12-16.
- Minakowski Marek Jerzy, (2018), Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), publikacja elektroniczna, wydanie z 29.04.2018. Link Genealogia potomków Sejmu Wielkiego.
Przypisy
Zobacz również
Linki zewnętrzne
- Portal M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
- Portal Genealogia Rodziny Zambrzyckich
- Portal Dwory i Pałace Mazowsza – Dwór Gładczyn
- Portal Moi Krewni – Zambrzycki ● Zambrzycka
- Wikipedia – []
- Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu (National Museum of Natural History in Paris; Paris, Mus. d'Hist. Nat.) – Muséum national d'Histoire naturelle ● Collection de météorites ● Saison – La saison Météorites ● Exposition – Météorites, entre ciel et terre ● [katalogi → Meunier (catalogues); katalog online]
- Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (Museum für Naturkunde, Institut für Mineralogie und Petrographie, Humboldt-Universität zu Berlin; Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ.) – Museum für Naturkunde Berlin ● [katalogi → Rose (1864); Klein (catalogues); Hoppe (1975); Schulze (1996)]
- Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (Natural History Museum London; London, Nat. Hist. Mus.) – Natural History Museum London ● [katalogi → Fletcher (1896); Prior (1953); Grady (2000)]
- Muzeum Fersmana w Moskwie (Russian Academy of Sciences, Fersman Mineralogical Museum, Moscow; Moscow, Acad. Sci.) – Российская Академия Наук, Минералогический Музей им. А.Е. Ферсмана ● (Предыдущая версия сайта (до 2017 г.) (old page version)) ● Экспозиция "Метеориты" (Exposition “Meteorites”) ● [katalog → Явнель (1986)]
- Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Natural History Museum Vienna; Vienna, Naturhist. Mus.) – Naturhistorisches Museum Wien ● Die Meteoritensammlung ● Mineralogy & Petrography ● [katalogi → Partsch (1843); Brezina (1885); Brezina (1895); Brezina (1896); Berwerth (1903)]
_g1.jpg){kind=link}