PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Pułtusk/Zambrzyccy

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m
m (Zambrzyccy herbu Kościesza)
(Nie pokazano 12 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{VerifyLevel|level=1}}
__NOTOC__
__NOTOC__
 +
{{Sparse-b}}Strona powstała dzięki staraniom [[Bibliografia/Biała Jadwiga|Jadwigi Białej]], Tomka Jakubowskiego i [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusza W. Kosińskiego]].{{Sparse-e}}
{{Strona w budowie}}
{{Strona w budowie}}
Od wielu lat [[Bibliografia/Biała Jadwiga|Jadwiga Biała]] i [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusz W. Kosiński]] zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu [[Pułtusk]]. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy|Ignacego Wawrzeckiego]]. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko '''Zambrzycki(a)'''. Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk.
Od wielu lat [[Bibliografia/Biała Jadwiga|Jadwiga Biała]] i [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusz W. Kosiński]] zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu [[Pułtusk]]. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy|Ignacego Wawrzeckiego]]. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko '''Zambrzycki(a)'''. Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk.
Linia 8: Linia 10:
W latach 90. ub.w. [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusz W. Kosiński]] dotarł do mieszkanki tamtych okolic Wandy Zambrzyckiej. Tak opisał swoje spostrzeżenia (Kosiński 1999):
W latach 90. ub.w. [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusz W. Kosiński]] dotarł do mieszkanki tamtych okolic Wandy Zambrzyckiej. Tak opisał swoje spostrzeżenia (Kosiński 1999):
{{BQuote-begin |max-width=800px}}
{{BQuote-begin |max-width=800px}}
-
{{Wielokropek}} Przy okazji poszukiwań spotkałem - mieszkającą niemal w&nbsp;środku penetrowanego obszaru - niezwykle miłą i&nbsp;posiadającą ciekawe materiały, p.&nbsp;Wandę Zambrzycką. Ta starsza już osoba, emerytowana nauczycielka, jest wnuczką byłych właścicieli Gostkowa, Zambsk i&nbsp;okolicznych terenów. Posiada w&nbsp;swych zbiorach mapy byłych rodzinnych dóbr, a&nbsp;jej głównym zajęciem w&nbsp;ostatnich latach jest spisywanie dziejów rodziny i&nbsp;miejsc z&nbsp;którymi była związana. W&nbsp;jej rękopisie jest też fragment poświęcony spadkowi meteorytu Pułtuskiego. Obok informacji ogólnych zaczerpniętych z&nbsp;literatury, są wspomnienia rodzinne o&nbsp;tym zjawisku. Najwięcej opowiadała babcia Wandy Zambrzyckiej. Jak mówiła, ''największy okaz znaleziony w&nbsp;majątku w&nbsp;Gostkowie miał wagę 3&nbsp;kg, zaś w&nbsp;okolicach Gostkowa i&nbsp;Zambsk, znajdowano znaczne ilości meteorytów o&nbsp;masach 1-2&nbsp;kg.'' W&nbsp;majątku jej rodziny meteoryty były pilnie zbierane, a&nbsp;następnie odsprzedano je ''rządowi rosyjskiemu'' (obszar spadku był wtedy w&nbsp;Cesarstwie Rosyjskim). W&nbsp;kronice Wanda Zambrzycka zapisała: ''Prababcia<ref name="FL">prawdopodobnie Franciszka Leppert, żona Aleksandra Zambrzyckiego</ref> nasza, matka Zygmunta<ref>Zygmunt Wincenty Zambrzycki</ref> i&nbsp;Adolfa<ref>Adolf Zambrzycki</ref> Zambrzyckich sprzedała wiele meteorytów za niebagatelną wówczas sumę 14&nbsp;tysięcy rubli.''<ref>czy kwota 14 tys. rubli to dużo? patrz → [[Pułtusk/Czasopisma]]: ''Gazeta Warszawska'', 3 czerwca 1868 roku</ref> Ponoć w&nbsp;ten sposób spłaciła wszystkie swoje długi.
+
{{Wielokropek}} Przy okazji poszukiwań spotkałem - mieszkającą niemal w&nbsp;środku penetrowanego obszaru - niezwykle miłą i&nbsp;posiadającą ciekawe materiały, p.&nbsp;Wandę Zambrzycką. Ta starsza już osoba, emerytowana nauczycielka, jest wnuczką byłych właścicieli Gostkowa, Zambsk i&nbsp;okolicznych terenów. Posiada w&nbsp;swych zbiorach mapy byłych rodzinnych dóbr, a&nbsp;jej głównym zajęciem w&nbsp;ostatnich latach jest spisywanie dziejów rodziny i&nbsp;miejsc z&nbsp;którymi była związana. W&nbsp;jej rękopisie jest też fragment poświęcony spadkowi meteorytu Pułtuskiego. Obok informacji ogólnych zaczerpniętych z&nbsp;literatury, są wspomnienia rodzinne o&nbsp;tym zjawisku. Najwięcej opowiadała babcia Wandy Zambrzyckiej. Jak mówiła, ''największy okaz znaleziony w&nbsp;majątku w&nbsp;Gostkowie miał wagę 3&nbsp;kg, zaś w&nbsp;okolicach Gostkowa i&nbsp;Zambsk, znajdowano znaczne ilości meteorytów o&nbsp;masach 1-2&nbsp;kg.'' W&nbsp;majątku jej rodziny meteoryty były pilnie zbierane, a&nbsp;następnie odsprzedano je ''rządowi rosyjskiemu'' (obszar spadku był wtedy w&nbsp;Cesarstwie Rosyjskim). W&nbsp;kronice Wanda Zambrzycka zapisała: ''Prababcia<ref name="FL">Franciszka Leppert (1815-1887), żona Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860)</ref> nasza, matka Zygmunta'' [Zygmunt Wincenty Zambrzycki] ''i&nbsp;Adolfa'' [Adolf Zambrzycki] ''Zambrzyckich sprzedała wiele meteorytów za niebagatelną wówczas sumę 14&nbsp;tysięcy rubli.''<ref>czy kwota 14 tys. rubli to dużo? patrz → [[Pułtusk/Czasopisma]]: ''Gazeta Warszawska'', 3&nbsp;czerwca 1868 roku</ref> Ponoć w&nbsp;ten sposób spłaciła wszystkie swoje długi.
Wanda Zambrzycka, która sporo podróżuje w poszukiwaniu dokumentów i&nbsp;materiałów, twierdzi, że do dzisiaj meteoryty są znajdowane w&nbsp;czasie prac polowych, ale już po północnej stronie Narwi w&nbsp;okolicach wsi Nowy Sielc. Według wspomnień rodzinnych również w&nbsp;pobliżu tej wioski złożono znaczne ilości meteorytów (zawartość wozu konnego&nbsp;???) pochodzących z&nbsp;majątku Gostkowo{{Kropek}}&nbsp;{{Wielokropek}}
Wanda Zambrzycka, która sporo podróżuje w poszukiwaniu dokumentów i&nbsp;materiałów, twierdzi, że do dzisiaj meteoryty są znajdowane w&nbsp;czasie prac polowych, ale już po północnej stronie Narwi w&nbsp;okolicach wsi Nowy Sielc. Według wspomnień rodzinnych również w&nbsp;pobliżu tej wioski złożono znaczne ilości meteorytów (zawartość wozu konnego&nbsp;???) pochodzących z&nbsp;majątku Gostkowo{{Kropek}}&nbsp;{{Wielokropek}}
Linia 15: Linia 17:
=== XIX wiek ===
=== XIX wiek ===
-
Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z największymi światowymi kolekcjami meteorytów w&nbsp;celu ustalenia liczby i&nbsp;pochodzenia znajdujących się w&nbsp;ich zbiorach okazów meteorytu Pułtusk (Biała et&nbsp;al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas [[Bibliografia/Konferencje i seminaria|X&nbsp;Konferencji Meteorytowej w&nbsp;Pułtusku w&nbsp;2018 roku]]. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w&nbsp;Berlinie i&nbsp;Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w&nbsp;Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A&nbsp;jak wynika z&nbsp;relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w&nbsp;Rosji również pochodzi od tej rodziny?
+
Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z [[Meteoryty/Kolekcje|największymi światowymi kolekcjami meteorytów]] w&nbsp;celu ustalenia liczby i&nbsp;pochodzenia znajdujących się w&nbsp;ich zbiorach okazów meteorytu [[Pułtusk]] (Biała et&nbsp;al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas [[Bibliografia/Konferencje i seminaria|X&nbsp;Konferencji Meteorytowej w&nbsp;Pułtusku w&nbsp;2018 roku]]. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w&nbsp;Berlinie i&nbsp;Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w&nbsp;Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A&nbsp;jak wynika z&nbsp;relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w&nbsp;Rosji również pochodzi od tej rodziny?
-
Informacje zaprezentowane w referacie Biała et&nbsp;al. (2018) oraz Kosiński (1999):
+
Fragment informacji zaprezentowanych w referacie Biała et&nbsp;al. (2018) oraz Kosiński (1999) uzupełnionych przez [[Redakcja|Redakcję]] (wyróżnienia w&nbsp;tekście [[Redakcja]]):
:{| {{Table data}}
:{| {{Table data}}
! Zbiory !! Biała et al. (2018)
! Zbiory !! Biała et al. (2018)
|-
|-
-
| Berlin || do zbiorów w Berlinie największy okaz {{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Berlin)_g1.jpg|8102,8&nbsp;g}} sprzedał w&nbsp;1869 roku A.&nbsp;Zambrzycki. Prawdopodobnie Adolf Zambrzycki (1850-1928), syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i&nbsp;Gostkowa<ref>lub Aleksander Zambrzycki (1848-1874)?</ref>
+
| Berlin || do zbiorów w Berlinie największy '''okaz {{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Berlin)_g1.jpg|8102,8&nbsp;g}}''' sprzedał w&nbsp;1869 roku '''A.&nbsp;Zambrzycki'''. Prawdopodobnie był to Aleksander Franciszek Zambrzycki (?1848-1874), syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i&nbsp;Gostkowa<ref>zapewne nie był to Adolf Zambrzycki (1850-1928) nie związany bezpośrednio interesami z&nbsp;majątkiem w&nbsp;okolicach Pułtuska?</ref>
|-
|-
-
| Londyn || do zbiorów w Londynie największy okaz 9095&nbsp;g oraz inne małe okazy sprzedała w&nbsp;grudniu 1868 roku E.&nbsp;Zambrzycka<ref name="EZ">prawdopodobnie Eufemia Zambrzycka (''1820''-?) córka&nbsp;??; żona Henryka Modzelewskiego h.&nbsp;Trzywdar; lub Emilian Zambrzycki? (na pewno nie była to Eufemia Zambrzycka (1805-1850), gdyż zmarła w&nbsp;Paryżu przed 1868 rokiem)</ref>
+
| Londyn || do zbiorów w Londynie największy '''okaz 9095&nbsp;g''' oraz inne małe okazy sprzedała w&nbsp;grudniu 1868 roku '''E.&nbsp;Zambrzycka'''. Prawdopodobnie<ref name="EZ">wg Kosińskiego&nbsp;(2019) za inicjałem '''E.''' kryje się Ewa Elżbieta Zambrzycka (1810?-1875); na pewno nie była to Eufemia Zambrzycka (1805-1850), gdyż zmarła w&nbsp;Paryżu przed 1868 rokiem</ref> Eufemia Teresa Zambrzycka (1834-1895?) córka&nbsp;Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860)
|-
|-
-
| Paryż || do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała E.&nbsp;Zambrzycka<ref name="EZ"></ref>
+
| Paryż || do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała '''E.&nbsp;Zambrzycka'''. Prawdopodobnie<ref name="EZ"></ref> Eufemia Teresa Zambrzycka (1834-1895?) córka&nbsp;Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860)
|-
|-
! !! Kosiński (1999)
! !! Kosiński (1999)
|-
|-
-
| Rosja || wiele okazów sprzedanych rządowi rosyjskiemu<ref name="FL"></ref>
+
| Rosja || wg relacji Wandy Zambrzyckiej wiele okazów sprzedano rządowi rosyjskiemu<ref name="FL"></ref>
|}
|}
== Zambrzyccy herbu Kościesza ==
== Zambrzyccy herbu Kościesza ==
-
Wielu członków rodu Zambrzyckich h. Kościesza zamieszkiwało okolice spadku meteorytu Pułtusk. Genealogia i&nbsp;historia tego rodu jest dobrze opisana (portale: Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego; Genealogia Rodziny Zambrzyckich), więc można pokusić się o&nbsp;próbę zidentyfikowania osób, które mogły mieć związek ze spadkiem meteorytów pod Pułtuskiem w&nbsp;1868 roku.
+
Wielu członków rodu Zambrzyckich h. Kościesza zamieszkiwało okolice spadku meteorytu Pułtusk. Genealogia i&nbsp;historia tego rodu jest dobrze opisana (źródła: Epsztein (2013); Kosiński (2018, 2019); portale: Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego; Genealogia Rodziny Zambrzyckich), więc można pokusić się o&nbsp;próbę zidentyfikowania osób, które mogły mieć związek ze spadkiem meteorytów pod Pułtuskiem w&nbsp;1868 roku.
-
Kim byli '''A. Zambrzycki''' i '''E. Zambrzycka''', którzy sprzedawali okazy meteorytu [[Pułtusk]] do zagranicznych muzeów? Fragment genealogii rodu Zambrzyckich:
+
Kim byli '''A. Zambrzycki''' i '''E. Zambrzycka''', którzy sprzedawali okazy meteorytu [[Pułtusk]] do zagranicznych muzeów? [[Redakcja|Prześledziliśmy]] na portalu Minakowski historię rodu Zambrzyckich w&nbsp;okresie przed i&nbsp;po spadku meteorytu [[Pułtusk]] (poniżej fragment genealogii; niestety w&nbsp;źródłach podawane są często różne miejsca oraz daty urodzin i&nbsp;śmierci):
:{| {{Table data}}
:{| {{Table data}}
-
! # !! !! uwagi !! źródło<ref>portale: '''DPM''' – Dwory i Pałace Mazowsza; '''GRZ''' – Genealogia Rodziny Zambrzyckich; '''Minakowski''' – Genealogia potomków Sejmu Wielkiego</ref>
+
! linia<br />(°) !! !! uwagi !! źródła<ref>Epsztein (2013); Kosiński (2018) oraz portale: '''DPM''' – Dwory i Pałace Mazowsza; '''GRZ''' – Genealogia Rodziny Zambrzyckich; '''Minakowski''' – Genealogia potomków Sejmu Wielkiego</ref>
|-
|-
-
| -2 || Karol Zambrzycki<br />(1770-1821) || sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h. wł. (''1780''-) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/8.283.8 Minakowski]
+
| -|| '''Karol Zambrzycki'''<br />(1770-1821) || sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h.&nbsp;wł. (1780?-) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/8.283.8 Minakowski]
|-
|-
-
| rowspan="2"| -1 || Aleksander&nbsp;Zambrzycki<br />(1811-1860) || syn Karola (1770-1821); dziedzic Brzeźna i Gostkowa, gmina Obryte; ożeniony z&nbsp; Franciszką Leppert (ślub w&nbsp;1832 roku w&nbsp;kościele paraf. w&nbsp;Zambskach) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.171431 Minakowski]; GRZ; Epsztein (2013)
+
! colspan="4"|
|-
|-
-
| Franciszka Leppert<br />(1815-1887) || żona Aleksandra (1811-1860); matka '''Adolfa''', '''Aleksandra''' i&nbsp;'''Zygmunta Wincentego'''; zmarła w&nbsp;Gostkowie || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.171432 Minakowski]
+
| rowspan="3"| -1 || '''Aleksander&nbsp;Zambrzycki'''<br />(1811-1860) || syn '''Karola'''; urodzony w&nbsp;Warszawie; dziedzic Brzeźna i&nbsp;Gostkowa, gmina Obryte; powstaniec listopadowy; ożeniony z&nbsp;Franciszką Leppert (ślub w&nbsp;1832 roku w&nbsp;kościele paraf. w&nbsp;Zambskach) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.171431 Minakowski]; GRZ; Epsztein&nbsp;(2013)
|-
|-
-
| -1 || '''Emilian Zambrzycki'''<br />(1807-1884) || syn Karola (1770-1821); zmarł w&nbsp;Gostkowie || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.184550 Minakowski]
+
| rowspan="2"| Franciszka Leppert<br />(1815-1887) || żona Aleksandra (1811-1860); zmarła w&nbsp;Gostkowie || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.171432 Minakowski]
|-
|-
-
| -1 || Eufemia Zambrzycka<br />(1805-1850) || córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i&nbsp;Emiliana; żona Macieja Rybińskiego h.&nbsp;Radwan (ślub 4 lutego 1823 roku w&nbsp;Zambskach); po upadku powstania listopadowego wyemigrowała z&nbsp;mężem do Paryża || [http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.27391.8 Minakowski]
+
| dzieci: '''Eufemia Teresa''' (1834-1895?), Emilia (1838-1862), Teresa Maria (1840-?), Ewa Franciszka (1843-1875), '''Aleksander Franciszek''' (1847-1874), '''Adolf''' (1850-1928), Zygmunt Wincenty (1850-1925), Walerian (1855-?) || Kosiński&nbsp;(2018)
|-
|-
-
| -1 || Ewa Elżbieta Zambrzycka<br />(''1810''-) || córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i&nbsp;Emiliana; żona Gabriela Kajetana Zambrzyckiego (1790-1862) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.198693 Minakowski]
+
| -|| Eufemia Zambrzycka<br />(1805-1850) || córka '''Karola'''; żona Macieja Rybińskiego h.&nbsp;Radwan (ślub 4&nbsp;lutego 1823 roku w&nbsp;Zambskach); po upadku powstania listopadowego (1830-31) wyemigrowała z&nbsp;mężem do Paryża || [http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.27391.8 Minakowski]; GRZ
|-
|-
-
| 0 || '''Adolf Zambrzycki'''<br />(1850-1928) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); właściciel majątku Kupientyn k. Sokołowa Podlaskiego || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.184542 Minakowski]; Biała et&nbsp;al. 2018
+
| -1° || Emilian Zambrzycki<br />(1807-1884) || syn '''Karola'''; zmarł bezpotomnie w&nbsp;Gostkowie<ref>wg portalu Genealogia Rodziny Zambrzyckich podporucznik Pułku Strzelców Pieszych, wyemigrował i&nbsp;zmarł w&nbsp;Paryżu</ref> || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.184550 Minakowski]
|-
|-
-
| 0 || '''Aleksander&nbsp;Zambrzycki'''<br />(1848-1874) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860) || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.266713 Minakowski]
+
| -1° || '''Ewa Elżbieta Zambrzycka'''<br />(1810?-1875) || córka '''Karola'''; żona Gabriela Kajetana Zambrzyckiego (1790-1862);<ref>jedna z wnuczek Ewy i&nbsp;Gabriela Zambrzyckich, Bronisława Florentyna Koskowska (1854-1910) była żoną [[Szablon:Babczyński T-biogram|Tytusa Babczyńskiego]] (Kosiński&nbsp;2019), badacza meteorytu [[Pułtusk]]</ref><br />wg Kosińskiego (2019) to ona sprzedała okazy meteorytu [[Pułtusk]] do zbiorów w&nbsp;Londynie i&nbsp;Paryżu?! || Kosiński&nbsp;(2019); [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.198693 Minakowski]; [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.198694 Minakowski]
|-
|-
-
| 0 || '''Zygmunt&nbsp;Wincenty Zambrzycki'''<br />(1851-) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); właściciel majątku Gostkowo || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.268164 Minakowski]; Epsztein (2013)
+
! colspan="4"|
|-
|-
-
| 0 || '''Eufemia Zambrzycka'''<br />(''1820''-?) || córka ??; żona Henryka Modzelewskiego h.&nbsp;Trzywdar dziedzica dworu w&nbsp;Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w&nbsp;kościele paraf. w&nbsp;Zambskach; wesele w&nbsp;Gostkowie)<ref>na portalu Dwory i&nbsp;Pałace Mazowsza podano, że żona Henryka Modzelewskiego Eufemia Zambrzycka, była córką Aleksandra i&nbsp;Franciszki z&nbsp;Sepertów (Leppertów?), ale to nie jest prawda; tam też, że rodzice Eufemii brali ślub w&nbsp;tym samym kościele 20&nbsp;lat wcześniej (~1832?)</ref> || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.286468 Minakowski], DPM
+
| || '''Eufemia Teresa Zambrzycka'''<br />(1834-1895?) || córka '''Aleksandra''' (1811-1860); żona Henryka Modzelewskiego h.&nbsp;Trzywdar dziedzica dworu w&nbsp;Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w&nbsp;kościele paraf. w&nbsp;Zambskach; wesele w&nbsp;Gostkowie) (20&nbsp;lat wcześniej w&nbsp;tym samym kościele ślub brał jej ojciec Aleksander);<br />wg [[Redakcja|Redakcji]] to ona sprzedała okazy meteorytu [[Pułtusk]] do zbiorów w&nbsp;Londynie i&nbsp;Paryżu?! || Kosiński&nbsp;(2018); [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.286468 Minakowski]; DPM
 +
|-
 +
| 0° || '''Aleksander&nbsp;Franciszek Zambrzycki'''<br />(1847-1874) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); zmarł w&nbsp;Gostkowie || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.266713 Minakowski]; Kosiński&nbsp;(2018)
 +
|-
 +
| 0° || '''Adolf Zambrzycki'''<br />(1850-1928) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); właściciel majątku Kupientyn k.&nbsp;Sokołowa Podlaskiego oraz m.in. Hotelu Wiedeńskiego w&nbsp;Warszawie przy ul.&nbsp;Marszałkowskiej 102 || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.184542 Minakowski]; GRZ; Biała&nbsp;et&nbsp;al. 2018
 +
|-
 +
| 0° || Zygmunt&nbsp;Wincenty Zambrzycki<br />(1850-1925) || syn '''Aleksandra''' (1811-1860); właściciel majątku Gostkowo || [http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.268164 Minakowski]; Kosiński&nbsp;(2018); Epsztein&nbsp;(2013)
 +
|-
 +
| 2° || Wanda Zambrzycka<br />(-2004) || nauczycielka; prawnuczka Franciszki Leppert || Kosiński&nbsp;(1999, 2019)
|}
|}
-
Zapewne wykaz ten nie jest kompletny?
+
Prawdopodobnie wykaz ten jest kompletny dzięki kwerendzie Janusza W. Kosińskiego (Kosiński 2018)?
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
Linia 69: Linia 79:
{{GEFrame-begin}}
{{GEFrame-begin}}
{{GEMap
{{GEMap
-
| kml--1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
+
| htmlFileMap = wiki-Zambrzyccy.htm
-
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Zambrzyccy.kml
+
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pultusk-elipsa-Samsonowicz.kml
-
| kml4 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pultusk-elipsa-Samsonowicz.kml
+
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Zambrzyccy.kml
| lat = 52.6
| lat = 52.6
| lon = 15.0
| lon = 15.0
| zoom = 6
| zoom = 6
-
| type = map
+
| type = roadmap
}}
}}
{{GEIcon-PointRed}}
{{GEIcon-PointRed}}
Linia 82: Linia 92:
Miejsca w rejonie spadku meteorytu pułtuskiego, związane z&nbsp;rodem Zambrzyckich.
Miejsca w rejonie spadku meteorytu pułtuskiego, związane z&nbsp;rodem Zambrzyckich.
-
Zygmunt Zambrzycki był właścicielem majątku w&nbsp;Gostkowie. Antoni Zambrzycki był właścicielem majątku w&nbsp;Cyganach.
+
Zygmunt Wincenty Zambrzycki był właścicielem majątku w&nbsp;'''Gostkowie'''. W&nbsp;1832 roku w&nbsp;kościele w&nbsp;'''Zambskach''' ślub brał Aleksander Zambrzycki (1811-1860) dziedzic '''Brzeźna''' i&nbsp;'''Gostkowa''', a&nbsp;20 lat później jego córka Eufemia Teresa Zambrzycka (1834-1895?) z&nbsp;Henrykiem Modzelewskim h.&nbsp;Trzywdar dziedzicem dworu w&nbsp;'''Gładczynie'''. Antoni Zambrzycki był właścicielem majątku w&nbsp;'''Cyganach'''.
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
Linia 88: Linia 98:
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==
-
* Biała Jadwiga, Jakubowski Tomasz, (2018), '''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]] w zagranicznych kolekcjach''', Streszczenia referatów, X Konferencja Meteorytowa, Pułtusk 2018. Plik [http://www.ptmet.org.pl/x-konferencja-meteorytowa-w-pultusku-20-%E2%80%92-21-kwietnia-2018-r-ksiazka-abstraktow/ PDF].
+
* Biała Jadwiga, Jakubowski Tomasz, (2018), '''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]] w zagranicznych kolekcjach''', Streszczenia referatów, X&nbsp;Konferencja Meteorytowa, Pułtusk 2018. Plik [http://www.ptmet.org.pl/x-konferencja-meteorytowa-w-pultusku-20-%E2%80%92-21-kwietnia-2018-r-ksiazka-abstraktow/ PDF].
* +Epsztein Tadeusz (red.), (2013), '''Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny część 10''', wyd. DiG, Warszawa 2013. Plik [http://pther.net/PDF/Ziemianie%20XX%20wieku/Ziemianie%20XX%20wieku%2010.pdf PDF].
* +Epsztein Tadeusz (red.), (2013), '''Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny część 10''', wyd. DiG, Warszawa 2013. Plik [http://pther.net/PDF/Ziemianie%20XX%20wieku/Ziemianie%20XX%20wieku%2010.pdf PDF].
Linia 94: Linia 104:
* Kosiński Janusz W., (1999), '''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|pułtuski]] – 130 lat później''', w: ''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]. Kamienny deszcz sprzed 130 lat. Materiały VIII Seminarium Meteorowo-Meteorytowego'', Wyszków-Kraków 1999, s. 12-16.
* Kosiński Janusz W., (1999), '''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|pułtuski]] – 130 lat później''', w: ''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]. Kamienny deszcz sprzed 130 lat. Materiały VIII Seminarium Meteorowo-Meteorytowego'', Wyszków-Kraków 1999, s. 12-16.
-
* Minakowski Marek Jerzy, (2018), '''Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl)''', publikacja elektroniczna, wydanie z 29.04.2018. Link [http://www.sejm-wielki.pl Genealogia potomków Sejmu Wielkiego].
+
* Kosiński Janusz W., (2018, ''informacja ustna''), kwerenda: księgi parafialne parafii Zambski (Kościelne) oraz Archiwum Diecezjalne w&nbsp;Płocku.
 +
 
 +
* Kosiński Janusz W., (2019), '''Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]. 150 lat eksploracji (''Pultusk meteorite. 150 years exploration'')''', ''Acta Soc. Metheor. Polon.'', 10, 2019, s. 95-110. Plik {{Link-ASMP|bwmeta1.element.psjd-65d76d81-f922-4c7e-8603-89fc0f0cd519}}.
 +
 
 +
* Minakowski Marek Jerzy, (2018), '''Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl)''', publikacja elektroniczna, wydanie z&nbsp;29.04.2018. Link [http://www.sejm-wielki.pl Genealogia potomków Sejmu Wielkiego].
 +
 
 +
* oraz [[Pułtusk/Bibliografia]]
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
Linia 101: Linia 117:
* [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy]]
* [[Pułtusk/Wawrzecki Ignacy]]
 +
* [[Pułtusk/Czasopisma]]
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
Linia 109: Linia 126:
* Portal Moi Krewni – [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycki.html Zambrzycki] {{SeparatorBull}} [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycka.html Zambrzycka]
* Portal Moi Krewni – [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycki.html Zambrzycki] {{SeparatorBull}} [http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zambrzycka.html Zambrzycka]
-
 
-
* Wikipedia []
 
* {{ParisMNHN}}
* {{ParisMNHN}}

Wersja z 21:29, 7 gru 2019

1

Strona powstała dzięki staraniom Jadwigi Białej, Tomka Jakubowskiego i Janusza W. Kosińskiego.

Od wielu lat Jadwiga BiałaJanusz W. Kosiński zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu Pułtusk. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, Ignacego Wawrzeckiego. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko Zambrzycki(a). Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk.

Zambrzyccy a meteoryt Pułtusk

Czasy współczesne

W latach 90. ub.w. Janusz W. Kosiński dotarł do mieszkanki tamtych okolic Wandy Zambrzyckiej. Tak opisał swoje spostrzeżenia (Kosiński 1999):

«

(…) Przy okazji poszukiwań spotkałem - mieszkającą niemal w środku penetrowanego obszaru - niezwykle miłą i posiadającą ciekawe materiały, p. Wandę Zambrzycką. Ta starsza już osoba, emerytowana nauczycielka, jest wnuczką byłych właścicieli Gostkowa, Zambsk i okolicznych terenów. Posiada w swych zbiorach mapy byłych rodzinnych dóbr, a jej głównym zajęciem w ostatnich latach jest spisywanie dziejów rodziny i miejsc z którymi była związana. W jej rękopisie jest też fragment poświęcony spadkowi meteorytu Pułtuskiego. Obok informacji ogólnych zaczerpniętych z literatury, są wspomnienia rodzinne o tym zjawisku. Najwięcej opowiadała babcia Wandy Zambrzyckiej. Jak mówiła, największy okaz znaleziony w majątku w Gostkowie miał wagę 3 kg, zaś w okolicach Gostkowa i Zambsk, znajdowano znaczne ilości meteorytów o masach 1-2 kg. W majątku jej rodziny meteoryty były pilnie zbierane, a następnie odsprzedano je rządowi rosyjskiemu (obszar spadku był wtedy w Cesarstwie Rosyjskim). W kronice Wanda Zambrzycka zapisała: Prababcia[1] nasza, matka Zygmunta [Zygmunt Wincenty Zambrzycki] i Adolfa [Adolf Zambrzycki] Zambrzyckich sprzedała wiele meteorytów za niebagatelną wówczas sumę 14 tysięcy rubli.[2] Ponoć w ten sposób spłaciła wszystkie swoje długi.

Wanda Zambrzycka, która sporo podróżuje w poszukiwaniu dokumentów i materiałów, twierdzi, że do dzisiaj meteoryty są znajdowane w czasie prac polowych, ale już po północnej stronie Narwi w okolicach wsi Nowy Sielc. Według wspomnień rodzinnych również w pobliżu tej wioski złożono znaczne ilości meteorytów (zawartość wozu konnego ???) pochodzących z majątku Gostkowo (…)

»


XIX wiek

Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z największymi światowymi kolekcjami meteorytów w celu ustalenia liczby i pochodzenia znajdujących się w ich zbiorach okazów meteorytu Pułtusk (Biała et al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas X Konferencji Meteorytowej w Pułtusku w 2018 roku. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w Berlinie i Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A jak wynika z relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w Rosji również pochodzi od tej rodziny?

Fragment informacji zaprezentowanych w referacie Biała et al. (2018) oraz Kosiński (1999) uzupełnionych przez Redakcję (wyróżnienia w tekście Redakcja):

Zbiory Biała et al. (2018)
Berlin do zbiorów w Berlinie największy okaz 8102,8 g sprzedał w 1869 roku A. Zambrzycki. Prawdopodobnie był to Aleksander Franciszek Zambrzycki (?1848-1874), syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i Gostkowa[3]
Londyn do zbiorów w Londynie największy okaz 9095 g oraz inne małe okazy sprzedała w grudniu 1868 roku E. Zambrzycka. Prawdopodobnie[4] Eufemia Teresa Zambrzycka (1834-1895?) córka Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860)
Paryż do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała E. Zambrzycka. Prawdopodobnie[4] Eufemia Teresa Zambrzycka (1834-1895?) córka Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860)
Kosiński (1999)
Rosja wg relacji Wandy Zambrzyckiej wiele okazów sprzedano rządowi rosyjskiemu[1]

Zambrzyccy herbu Kościesza

Wielu członków rodu Zambrzyckich h. Kościesza zamieszkiwało okolice spadku meteorytu Pułtusk. Genealogia i historia tego rodu jest dobrze opisana (źródła: Epsztein (2013); Kosiński (2018, 2019); portale: Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego; Genealogia Rodziny Zambrzyckich), więc można pokusić się o próbę zidentyfikowania osób, które mogły mieć związek ze spadkiem meteorytów pod Pułtuskiem w 1868 roku.

Kim byli A. Zambrzycki i E. Zambrzycka, którzy sprzedawali okazy meteorytu Pułtusk do zagranicznych muzeów? Prześledziliśmy na portalu Minakowski historię rodu Zambrzyckich w okresie przed i po spadku meteorytu Pułtusk (poniżej fragment genealogii; niestety w źródłach podawane są często różne miejsca oraz daty urodzin i śmierci):

linia
(°)
uwagi źródła[5]
-2° Karol Zambrzycki
(1770-1821)
sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h. wł. (1780?-) Minakowski
-1 Aleksander Zambrzycki
(1811-1860)
syn Karola; urodzony w Warszawie; dziedzic Brzeźna i Gostkowa, gmina Obryte; powstaniec listopadowy; ożeniony z Franciszką Leppert (ślub w 1832 roku w kościele paraf. w Zambskach) Minakowski; GRZ; Epsztein (2013)
Franciszka Leppert
(1815-1887)
żona Aleksandra (1811-1860); zmarła w Gostkowie Minakowski
dzieci: Eufemia Teresa (1834-1895?), Emilia (1838-1862), Teresa Maria (1840-?), Ewa Franciszka (1843-1875), Aleksander Franciszek (1847-1874), Adolf (1850-1928), Zygmunt Wincenty (1850-1925), Walerian (1855-?) Kosiński (2018)
-1° Eufemia Zambrzycka
(1805-1850)
córka Karola; żona Macieja Rybińskiego h. Radwan (ślub 4 lutego 1823 roku w Zambskach); po upadku powstania listopadowego (1830-31) wyemigrowała z mężem do Paryża Minakowski; GRZ
-1° Emilian Zambrzycki
(1807-1884)
syn Karola; zmarł bezpotomnie w Gostkowie[6] Minakowski
-1° Ewa Elżbieta Zambrzycka
(1810?-1875)
córka Karola; żona Gabriela Kajetana Zambrzyckiego (1790-1862);[7]
wg Kosińskiego (2019) to ona sprzedała okazy meteorytu Pułtusk do zbiorów w Londynie i Paryżu?!
Kosiński (2019); Minakowski; Minakowski
Eufemia Teresa Zambrzycka
(1834-1895?)
córka Aleksandra (1811-1860); żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar dziedzica dworu w Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w kościele paraf. w Zambskach; wesele w Gostkowie) (20 lat wcześniej w tym samym kościele ślub brał jej ojciec Aleksander);
wg Redakcji to ona sprzedała okazy meteorytu Pułtusk do zbiorów w Londynie i Paryżu?!
Kosiński (2018); Minakowski; DPM
Aleksander Franciszek Zambrzycki
(1847-1874)
syn Aleksandra (1811-1860); zmarł w Gostkowie Minakowski; Kosiński (2018)
Adolf Zambrzycki
(1850-1928)
syn Aleksandra (1811-1860); właściciel majątku Kupientyn k. Sokołowa Podlaskiego oraz m.in. Hotelu Wiedeńskiego w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 102 Minakowski; GRZ; Biała et al. 2018
Zygmunt Wincenty Zambrzycki
(1850-1925)
syn Aleksandra (1811-1860); właściciel majątku Gostkowo Minakowski; Kosiński (2018); Epsztein (2013)
Wanda Zambrzycka
(-2004)
nauczycielka; prawnuczka Franciszki Leppert Kosiński (1999, 2019)

Prawdopodobnie wykaz ten jest kompletny dzięki kwerendzie Janusza W. Kosińskiego (Kosiński 2018)?


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(C) Cygany, (G) Gładczyn, (G) Gostkowo, (Z) Stare Zambski

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Miejsca w rejonie spadku meteorytu pułtuskiego, związane z rodem Zambrzyckich.

Zygmunt Wincenty Zambrzycki był właścicielem majątku w Gostkowie. W 1832 roku w kościele w Zambskach ślub brał Aleksander Zambrzycki (1811-1860) dziedzic BrzeźnaGostkowa, a 20 lat później jego córka Eufemia Teresa Zambrzycka (1834-1895?) z Henrykiem Modzelewskim h. Trzywdar dziedzicem dworu w Gładczynie. Antoni Zambrzycki był właścicielem majątku w Cyganach.


Bibliografia

  • Biała Jadwiga, Jakubowski Tomasz, (2018), Meteoryt Pułtusk w zagranicznych kolekcjach, Streszczenia referatów, X Konferencja Meteorytowa, Pułtusk 2018. Plik PDF.
  • +Epsztein Tadeusz (red.), (2013), Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny część 10, wyd. DiG, Warszawa 2013. Plik PDF.
  • Kosiński Janusz W., (1999), Meteoryt pułtuski – 130 lat później, w: Meteoryt Pułtusk. Kamienny deszcz sprzed 130 lat. Materiały VIII Seminarium Meteorowo-Meteorytowego, Wyszków-Kraków 1999, s. 12-16.
  • Kosiński Janusz W., (2018, informacja ustna), kwerenda: księgi parafialne parafii Zambski (Kościelne) oraz Archiwum Diecezjalne w Płocku.
  • Kosiński Janusz W., (2019), Meteoryt Pułtusk. 150 lat eksploracji (Pultusk meteorite. 150 years exploration), Acta Soc. Metheor. Polon., 10, 2019, s. 95-110. Plik ASMP.

Przypisy

  1. ^ a b Franciszka Leppert (1815-1887), żona Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860)
  2. ^ czy kwota 14 tys. rubli to dużo? patrz → Pułtusk/Czasopisma: Gazeta Warszawska, 3 czerwca 1868 roku
  3. ^ zapewne nie był to Adolf Zambrzycki (1850-1928) nie związany bezpośrednio interesami z majątkiem w okolicach Pułtuska?
  4. ^ a b wg Kosińskiego (2019) za inicjałem E. kryje się Ewa Elżbieta Zambrzycka (1810?-1875); na pewno nie była to Eufemia Zambrzycka (1805-1850), gdyż zmarła w Paryżu przed 1868 rokiem
  5. ^ Epsztein (2013); Kosiński (2018) oraz portale: DPM – Dwory i Pałace Mazowsza; GRZ – Genealogia Rodziny Zambrzyckich; Minakowski – Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
  6. ^ wg portalu Genealogia Rodziny Zambrzyckich podporucznik Pułku Strzelców Pieszych, wyemigrował i zmarł w Paryżu
  7. ^ jedna z wnuczek Ewy i Gabriela Zambrzyckich, Bronisława Florentyna Koskowska (1854-1910) była żoną Tytusa Babczyńskiego (Kosiński 2019), badacza meteorytu Pułtusk

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste