PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Pułtusk/Zambrzyccy

Z Wiki.Meteoritica.pl

Od wielu lat Jadwiga BiałaJanusz W. Kosiński zajmują się kulturowymi i społecznymi aspektami spadku meteorytu Pułtusk. To dzięki ich dociekaniom udało się m.in. ustalić wiele faktów dotyczących tajemniczego właściciela największej kolekcji meteorytów Pułtusk, Ignacego Wawrzeckiego. W swoich poszukiwaniach dotyczących okoliczności spadku tego meteorytu, wielokrotnie natrafiali również na nazwisko Zambrzycki(a). Okazuje się, że losy wielu przedstawicieli tego starego rodu splatają się z meteorytem Pułtusk.

Zambrzyccy a meteoryt Pułtusk

Czasy współczesne

W latach 90. ub.w. Janusz W. Kosiński dotarł do mieszkanki tamtych okolic Wandy Zambrzyckiej. Tak opisał swoje spostrzeżenia (Kosiński 1999):

«

(…) Przy okazji poszukiwań spotkałem - mieszkającą niemal w środku penetrowanego obszaru - niezwykle miłą i posiadającą ciekawe materiały, p. Wandę Zambrzycką. Ta starsza już osoba, emerytowana nauczycielka, jest wnuczką byłych właścicieli Gostkowa, Zambsk i okolicznych terenów. Posiada w swych zbiorach mapy byłych rodzinnych dóbr, a jej głównym zajęciem w ostatnich latach jest spisywanie dziejów rodziny i miejsc z którymi była związana. W jej rękopisie jest też fragment poświęcony spadkowi meteorytu Pułtuskiego. Obok informacji ogólnych zaczerpniętych z literatury, są wspomnienia rodzinne o tym zjawisku. Najwięcej opowiadała babcia Wandy Zambrzyckiej. Jak mówiła, największy okaz znaleziony w majątku w Gostkowie miał wagę 3 kg, zaś w okolicach Gostkowa i Zambsk, znajdowano znaczne ilości meteorytów o masach 1-2 kg. W majątku jej rodziny meteoryty były pilnie zbierane, a następnie odsprzedano je rządowi rosyjskiemu (obszar spadku był wtedy w Cesarstwie Rosyjskim). W kronice Wanda Zambrzycka zapisała: Prababcia[1] nasza, matka Zygmunta[2] i Adolfa[3] Zambrzyckich sprzedała wiele meteorytów za niebagatelną wówczas sumę 14 tysięcy rubli. Ponoć w ten sposób spłaciła wszystkie swoje długi.

Wanda Zambrzycka, która sporo podróżuje w poszukiwaniu dokumentów i materiałów, twierdzi, że do dzisiaj meteoryty są znajdowane w czasie prac polowych, ale już po północnej stronie Narwi w okolicach wsi Nowy Sielc. Według wspomnień rodzinnych również w pobliżu tej wioski złożono znaczne ilości meteorytów (zawartość wozu konnego ???) pochodzących z majątku Gostkowo (…)

»


XIX wiek

Jadwiga Biała i Tomasz Jakubowski nawiązali kontakt z największymi światowymi kolekcjami meteorytów w celu ustalenia liczby i pochodzenia znajdujących się w ich zbiorach okazów meteorytu Pułtusk (Biała et al. 2018). Wstępne wyniki swoich ustaleń zaprezentowali podczas X Konferencji Meteorytowej w Pułtusku w 2018 roku. Okazało się m.in., że największe okazy meteorytu Pułtusk znajdujące się obecnie w Berlinie i Londynie, zostały nabyte od przedstawicieli rodziny Zambrzyckich. Również część zbiorów w Paryżu została kupiona od Zambrzyckich. A jak wynika z relacji Wandy Zambrzyckiej (Kosiński 1999), zapewne spora część okazów w Rosji również pochodzi od tej rodziny?

Rodzina Zambrzyckich.

Informacje zaprezentowane w referacie Biała et al. (2018):

  • do zbiorów muzeum w Berlinie największy okaz 8102,8 g sprzedał w 1869 roku A. Zambrzycki. Prawdopodobnie Adolf Zambrzycki (1850-1928), syn Aleksandra Zambrzyckiego (1811-1860), dziedzica Brzeźna i Gostkowa.
  • do zbiorów muzeum w Londynie największy okaz 9095 g oraz inne małe okazy sprzedała w grudniu 1868 roku E. Zambrzycka.[4]
  • do zbioru w Paryżu wiele okazów sprzedała E. Zambrzycka.[4]

Zambrzyccy herbu Kościesza

Wielu członków rodu Zambrzyckich h. Kościesza zamieszkiwało okolice spadku meteorytu Pułtusk. Genealogia i historia tego rodu jest dobrze opisana (portale: Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego; Genealogia Rodziny Zambrzyckich), więc można pokusić się o zidentyfikowanie osób, które mogły mieć związek ze spadkiem meteorytów pod Pułtuskiem w 1868 roku:

# uwagi źródło[5]
-2 Karol Zambrzycki
(1770-1821)
sekretarz dworu królewskiego; żona Elżbieta Paschalis-Jakubowicz h. wł. Minakowski
-1 Aleksander Zambrzycki
(1811-1860)
syn Karola (1770-1821); dziedzic Brzeźna i Gostkowa, gmina Obryte; ożeniony z Franciszką Leppert Minakowski; GRZ
Franciszka Leppert
(1815-1887)
żona Aleksandra (1811-1860); matka Adolfa, Aleksandra i Zygmunta Wincentego; zmarła w Gostkowie Minakowski
-1 Emilian Zambrzycki
(1807-1884)
syn Karola (1770-1821); zmarł w Gostkowie Minakowski
-1 Eufemia Zambrzycka
(1805-1850)
córka Karola (1770-1821); siostra Aleksandra i Emiliana; żona Macieja Rybińskiego (ślub w 1823 roku w Zambskach); wyemigrowała z mężem do Paryża Minakowski
0 Adolf Zambrzycki
(1850-1928)
syn Aleksandra (1811-1860) Minakowski; Biała et al. 2018
0 Aleksander Zambrzycki
(1848-1874)
syn Aleksandra (1811-1860) Minakowski
0 Zygmunt Wincenty Zambrzycki
(1851-)
syn Aleksandra (1811-1860) Minakowski
0 Eufemia Zambrzycka
(1820-?)
córka x(1785-1874) i y(1800-1864); żona Henryka Modzelewskiego h. Trzywdar dziedzica dworu w Gładczynie (ślub 17 lutego 1852 roku w kościele paraf. w Zambskach; wesele w Gostkowie) Minakowski, DPM[6]

Zapewne wykaz ten nie jest kompletny?


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(C) Cygany, (G) Gładczyn, (G) Gostkowo, (Z) Stare Zambski

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Miejsca w rejonie spadku meteorytu pułtuskiego, związane z rodem Zambrzyckich.

Zygmunt Zambrzycki był właścicielem majątku w Gostkowie. Antoni Zambrzycki był właścicielem majątku w Cyganach.


Bibliografia

  • Biała Jadwiga, Jakubowski Tomasz, (2018), Meteoryt Pułtusk w zagranicznych kolekcjach, Streszczenia referatów, X Konferencja Meteorytowa, Pułtusk 2018. Plik PDF.
  • Kosiński Janusz W., (1999), Meteoryt pułtuski – 130 lat później, w: Meteoryt Pułtusk. Kamienny deszcz sprzed 130 lat. Materiały VIII Seminarium Meteorowo-Meteorytowego, Wyszków-Kraków 1999, s. 12-16.

Przypisy

  1. ^ prawdopodobnie Franciszka Leppert
  2. ^ Zygmunt Wincenty Zambrzycki
  3. ^ Adolf Zambrzycki
  4. ^ a b prawdopodobnie Eufemia Zambrzycka (1820-?) córka Aleksandra i Franciszki z Leppertów lub Emilian Zambrzycki? (na pewno nie była to Eufemia Zambrzycka (1805-1850), gdyż zmarła przed 1868 rokiem)
  5. ^ portale: DPM – Dwory i Pałace Mazowsza; GRZ – Genealogia Rodziny Zambrzyckich; Minakowski – Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
  6. ^ na portalu podano, że żona Henryka Modzelewskiego Eufemia Zambrzycka, była córką Aleksandra i Franciszki z Sepertów (Leppertów?), ale to nie jest prawda

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Wikipedia []
Osobiste