PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Tartak

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (Lokalizacja)
(Nie pokazano 14 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
 +
__NOTOC__
 +
{{VerifyLevel |level=0}}
{{Strona w budowie}}
{{Strona w budowie}}
 +
{{InfoboxMeteorite
 +
| nazwa = Tartak
 +
| klasa = Znalezisko
 +
| mbclass = find
 +
| metbull = 59591
 +
| lokalizacja = okolice wsi Tartak, powiat suwalski, Polska
 +
| położenie = 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E<ref>współrzędne podane przez znalazcę</ref>
 +
| data = 2008
 +
| typ = meteoryt żelazny (oktaedryt), IIIAB
 +
| masa = ~7,5 kg
 +
| liczba = jeden okaz; znalazca Piotr Pryzowicz z&nbsp;Suwałk
 +
| synonimy = Pietronajć
 +
}}
 +
'''14 maja 2014 roku meteoryt Tartak został zarejestrowany w&nbsp;{{!MBD}}, jako [[:Category:Meteoryty polskie|22 polski meteoryt]].'''
-
Meteoryt został sklasyfikowany jako oktaedryt [[Meteoryty/Klasyfikacja|typu IIIAB]] (tego typu jest również meteoryt [[Schwetz (Świecie)]]).
+
W marcu 2013 roku na portalu aukcyjnym Allegro (nr aukcji [http://allegro.pl/meteoryt-zelazny-calkowity-7346g-hit-zobacz-i3129450563.html 3129450563]) pojawiła się oferta sprzedaży meteorytu żelaznego znalezionego, jak podawał sprzedawca (nick ''karegot2005''), w&nbsp;2008 roku w&nbsp;okolicach [[Jezioro Pietronajć|jeziora Pietronajć]]. Okaz wg&nbsp;sprzedawcy został sprzedany<ref>początkowa cena wywoławcza wynosiła 1,00&nbsp;zł, sprzedawca o&nbsp;nicku '''''karegot2005''''' oczekiwał za okaz 22000&nbsp;zł. W&nbsp;trakcie licytacji cena osiągnęła ponad 90000&nbsp;zł(!), ale aukcja została przerwana i&nbsp;miała status: „''Cena kup teraz: 22000&nbsp;zł/Zakończona/Nie było ofert kupna''”; później na portalu Allegro były również do kupienia małe wypolerowane i&nbsp;wytrawione fragmenty tego meteorytu (''inf.&nbsp;prywatna/marzec 2013'': podobno kilka z nich zostało sprzedanych)</ref>. Był to duży (po oczyszczeniu 7,596&nbsp;kg<ref>w opisie aukcji podano 7,346&nbsp;kg, wymiary 18×13×9&nbsp;cm</ref>) mocno zwietrzały okaz meteorytu żelaznego (na wytrawionym małym przekroju widać było charakterystyczne figury Widmanstättena). Znalazcą i&nbsp;sprzedawcą okazu był Piotr Pryzowicz z&nbsp;Suwałk.
-
Wyniki analiz pierwiastków śladowych (Wasson 2014)<ref>źródło: portal Allegro.pl</ref>:
+
Fragmenty okazu trafiły do badań.<ref>''inf. prywatna/marzec 2013'': nabywca meteorytu deklarował, że okaz będzie dostępny tylko w&nbsp;ofercie dla zagranicy</ref> Meteoryt został sklasyfikowany jako oktaedryt [[Meteoryty/Klasyfikacja|typu IIIAB]] (tego typu jest również meteoryt [[Schwetz (Świecie)]]).
-
:{| class="wikitable" style="zzwidth:800px; font-size:85%"
+
 
 +
 
 +
Wyniki analiz zawartości niklu, kobaltu i pierwiastków śladowych w meteorycie [[Tartak]] oraz dla kilku meteorytów o&nbsp;podobnym składzie (wszystkie typu IIIAB) (Wasson 2014<ref>źródło: znalazca meteorytu Piotr Pryzowicz</ref>, Koblitz MetBase, MB&nbsp;103):
 +
:{| {{Table data}}
|-
|-
-
! Meteoryt/<br />/pierwiastek !! [[Tartak]] !! [[Schwetz]]<ref>Buchwald (1975), Koblitz MetBase; w obu źródłach zawartość pierwiastków jest podawana jako [ppm] lub [μg/g], co nie jest tożsame!</ref>
+
! Meteoryt/<br />/pierwiastek !! [[Tartak]] !! Duketon{{MBD-record |name=Duketon}} !! Ssyromolotovo{{MBD-record |name=Ssyromolotovo}} !! Uwharrie{{MBD-record |name=Uwharrie}} !! Villa Regina{{MBD-record |name=Villa Regina}} !! !! [[Schwetz]]<ref>Buchwald (1975), Koblitz MetBase; w&nbsp;obu źródłach zawartość pierwiastków podawana jest wymiennie jako [ppm] lub [μg/g] (odpowiednio również [ppb] lub [ng/g]), co nie jest tożsame!</ref>
|-
|-
-
| '''Ni [%]''' || 7,73 || 7,44
+
| '''Ni [%]''' || 7,37 || 7,51 || 7,77 || 7,75 || 7.93 || || 7,44
|-
|-
-
| '''Co [%]''' || 0,51 ||
+
| '''Ga [μg/g]''' || 19,8 || 19,8 || 20,4 || 20,1 || 19,3 || || 18,3
|-
|-
-
| '''Cr [ppm]''' || 108 ||
+
| '''Ge [μg/g]''' || <100** || 38,1* || 40,9* || 39* || <70** || || 33,5
|-
|-
-
| '''Cu [ppm]''' || 179 ||
+
| '''Ir [μg/g]''' || 4,20<ref name="MB data">w Meteoritical Bulletin (MB 103) podano inne wartości dla: Ir 4.0&nbsp;μg/g; As 9.2&nbsp;μg/g</ref> || 4,19 || 4,20 || 4,20 || 4,32 || || 11
|-
|-
-
| '''Ga [ppm]''' || 19,8 || 18,3
+
| '''Co [%]''' || 0,501 || 0,506 || 0,507 || 0,496 || 0,501 || ||
|-
|-
-
| '''Ge [ppm]''' || || 33,5
+
| '''Cr [μg/g]''' || 108 || 148 || 121 || 95 || 139 ||
|-
|-
-
| '''Ir [ppm]''' || 4,20 || 11
+
| '''Cu [μg/g]''' || 179 || 164 || 163 || 160 || 164 ||
|-
|-
-
| '''Pt [ppm]''' || 14,2 ||
+
| '''As [μg/g]''' || 4,31<ref name="MB data"></ref> || 4,21 || 4,51 || 4,68 || 4,30 ||
|-
|-
-
| '''Au [ppm]''' || 0,606 ||
+
| '''W [ng/g]''' || 1,01 || 0,99 || 1,1 || 1,14 || 1,06 ||
|-
|-
-
| '''W [ppm]''' || 1,01 ||
+
| '''Re [ng/g]''' || 358 || 338 || 338 || 371 || 331 ||
|-
|-
-
| '''As [ppm]''' || 4,31 ||
+
| '''Pt [μg/g]''' || 14,2 || 12,8 || 13,6 || 13,3 || 13,9 ||
 +
|-
 +
| '''Au [μg/g]''' || 0,606 || 0,615 || 0,619 || 0,623 || 0,598 ||
|-
|-
-
| '''Re [ppb]''' || 358 ||
 
|}
|}
 +
: * Koblitz MetBase (Scott et al. 1973, Scott et al. 1976)
 +
: ** Meteoritical Bulletin
-
Patrz → [[Jezioro Pietronajć]]
+
Według Wassona (MB 103) meteoryt Tartak różni się w składem od znanych europejskich meteorytów żelaznych typu IIIAB, ale jest podobny do meteorytu Ssyromolotovo. Chociaż Tartak zawiera cohenit, tak jak meteoryty typu IIIE, to jednak położenie na wykresie zawartości Co-Au lub Ga-Au nie pozwala zaliczyć go do tej grupy.
 +
 
 +
<br clear="all"/>
 +
 
 +
== Lokalizacja ==
 +
 
 +
{{GEFrame-begin}}
 +
{{GEMap
 +
| htmlFileMap = wiki-Tartak.htm
 +
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
 +
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Tartak.kml
 +
| kml3 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Craters.kml
 +
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Tartak-fit.kml
 +
| lat = 54.088
 +
| lon = 23.085
 +
| zoom = 12
 +
| type = roadmap
 +
}}
 +
{{GEIcon-PointRed}}
 +
(T) wieś Tartak
 +
{{GEIcon-PlaceOfFinding}}
 +
miejsce znalezienia okazu podane przez znalazcę
 +
{{GEIcon-Water}}
 +
Jezioro Pierty, [[Jezioro Pietronajć]]
 +
{{GEFrame-end}}
 +
 
 +
Okaz został znaleziony w&nbsp;2008 roku w&nbsp;okolicy wsi '''Tartak''' (wg&nbsp;znalazcy w&nbsp;miejscu o&nbsp;współrzędnych  54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E), na południe od Jeziora Pierty<ref>w opisie aukcji podano początkowo – „''Z&nbsp;tego co mi wiadomo znaleziony prawdopodobnie w&nbsp;okolicach Suwałk niedaleko jeziora Piertanie''”</ref>.
 +
 
 +
<br clear="all"/>
 +
 
 +
== Galeria ==
 +
 
 +
Fotografie oferowanego na Allegro okazu (fotografie i informacje Piotr Pryzowicz (nick ''karegot2005''), ''za zgodą'')
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
 +
File:Tartak_(main_mass)_1.jpg|Okaz po oczyszczeniu ważył 7,596&nbsp;kg
 +
File:Tartak_(main_mass)_2.jpg|Wymiary 18×13×9&nbsp;cm
 +
File:Tartak_(main_mass)_3.jpg|
 +
File:Tartak_(figury)_1.jpg|Stuktury obserwowane na powierzchni i wytrawionym okienku są podobne do struktur meteorytu Nantan
 +
File:Tartak_(figury)_2.jpg|Rozmiar figur Widmanstättena wskazuje na oktaedryt średnioziarnisty – Om<ref>o strukturalnym podziale meteorytów żelaznych, patrz → [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Widmanstatten.htm Figury Widmanstättena]</ref>
 +
</gallery>
 +
 
 +
 
 +
Fragment (połówka) okazu (fot. Piotr Pryzowicz, ''za zgodą'')
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="136px" perrow="3">
 +
File:Tartak_(ep_4,415kg)_1.jpg|Połówka okazu o wadze 4,415&nbsp;kg
 +
File:Tartak_(ep_4,415kg)_2.jpg|Wygląd powierzchni po oczyszczeniu
 +
</gallery>
 +
 
 +
<br clear="all"/>
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==
Linia 40: Linia 110:
* {{Koblitz MetBase}}
* {{Koblitz MetBase}}
 +
 +
* '''''Meteoritical Bulletin''''', 103.
 +
 +
* Scott Edward R.D., Wasson John T., Buchwald Vagn Fabritius, (1973), '''The chemical classification of iron meteorites—VII. A reinvestigation of irons with Ge concentrations between 25 and 80 ppm''', ''Geochimica et Cosmochimica Acta'', 37(8), 1973, s. 1957-1983. Plik {{!doi|10.1016/0016-7037(73)90151-8}}.
 +
 +
* Scott Edward R.D., Wasson John T., (1976), '''Chemical classification of iron meteorites—VIII. Groups IC. IIE, IIIF and 97 other irons''', ''Geochimica et Cosmochimica Acta'', 40(1), 1976, s. 103-115. Plik {{!doi|10.1016/0016-7037(76)90198-8}}.
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
Linia 47: Linia 123:
* meteoryt [[Schwetz (Świecie)]]
* meteoryt [[Schwetz (Świecie)]]
* [[Jezioro Pietronajć]]
* [[Jezioro Pietronajć]]
 +
 +
== Linki zewnętrzne ==
 +
 +
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=59591 Tartak]
 +
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=59591 Tartak]
 +
 +
* Meteoryt Tartak w kolekcjach polskich – [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/Tartak.htm Wadi & Jan Woreczko Collection]
 +
 +
* woreczko.pl – O budowie meteorytów żelaznych: [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Widmanstatten.htm Figury, struktury Widmanstättena (''Widmanstätten pattern; Widmanstatten'')] {{SeparatorBull}} meteoryt [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/VillaRegina.htm Villa Regina]
 +
 +
* Allegro.pl – [http://allegro.pl/meteoryt-zelazny-calkowity-7346g-hit-zobacz-i3129450563.html Meteoryt żelazny całkowity 7346g HIT! ZOBACZ]
[[Category:MetBullDatabase]]
[[Category:MetBullDatabase]]

Wersja z 15:21, 17 paź 2018

0
Tartak
Znalezisko
Lokalizacja okolice wsi Tartak, powiat suwalski, Polska
Położenie[2] 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E[1]
Data 2008
Charakterystyka
Typ meteoryt żelazny (oktaedryt), IIIAB
Masa ~7,5 kg
Liczba okazów jeden okaz; znalazca Piotr Pryzowicz z Suwałk
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
Pietronajć

14 maja 2014 roku meteoryt Tartak został zarejestrowany w Meteoritical Bulletin Database, jako 22 polski meteoryt.

W marcu 2013 roku na portalu aukcyjnym Allegro (nr aukcji 3129450563) pojawiła się oferta sprzedaży meteorytu żelaznego znalezionego, jak podawał sprzedawca (nick karegot2005), w 2008 roku w okolicach jeziora Pietronajć. Okaz wg sprzedawcy został sprzedany[3]. Był to duży (po oczyszczeniu 7,596 kg[4]) mocno zwietrzały okaz meteorytu żelaznego (na wytrawionym małym przekroju widać było charakterystyczne figury Widmanstättena). Znalazcą i sprzedawcą okazu był Piotr Pryzowicz z Suwałk.

Fragmenty okazu trafiły do badań.[5] Meteoryt został sklasyfikowany jako oktaedryt typu IIIAB (tego typu jest również meteoryt Schwetz (Świecie)).


Wyniki analiz zawartości niklu, kobaltu i pierwiastków śladowych w meteorycie Tartak oraz dla kilku meteorytów o podobnym składzie (wszystkie typu IIIAB) (Wasson 2014[6], Koblitz MetBase, MB 103):

Meteoryt/
/pierwiastek
Tartak Duketon[7] Ssyromolotovo[8] Uwharrie[9] Villa Regina[10] Schwetz[11]
Ni [%] 7,37 7,51 7,77 7,75 7.93 7,44
Ga [μg/g] 19,8 19,8 20,4 20,1 19,3 18,3
Ge [μg/g] <100** 38,1* 40,9* 39* <70** 33,5
Ir [μg/g] 4,20[12] 4,19 4,20 4,20 4,32 11
Co [%] 0,501 0,506 0,507 0,496 0,501
Cr [μg/g] 108 148 121 95 139
Cu [μg/g] 179 164 163 160 164
As [μg/g] 4,31[12] 4,21 4,51 4,68 4,30
W [ng/g] 1,01 0,99 1,1 1,14 1,06
Re [ng/g] 358 338 338 371 331
Pt [μg/g] 14,2 12,8 13,6 13,3 13,9
Au [μg/g] 0,606 0,615 0,619 0,623 0,598
* Koblitz MetBase (Scott et al. 1973, Scott et al. 1976)
** Meteoritical Bulletin

Według Wassona (MB 103) meteoryt Tartak różni się w składem od znanych europejskich meteorytów żelaznych typu IIIAB, ale jest podobny do meteorytu Ssyromolotovo. Chociaż Tartak zawiera cohenit, tak jak meteoryty typu IIIE, to jednak położenie na wykresie zawartości Co-Au lub Ga-Au nie pozwala zaliczyć go do tej grupy.


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(T) wieś Tartak

miejsce znalezienia okazu podane przez znalazcę

Jezioro Pierty, Jezioro Pietronajć

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Okaz został znaleziony w 2008 roku w okolicy wsi Tartak (wg znalazcy w miejscu o współrzędnych 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E), na południe od Jeziora Pierty[13].


Galeria

Fotografie oferowanego na Allegro okazu (fotografie i informacje Piotr Pryzowicz (nick karegot2005), za zgodą)


Fragment (połówka) okazu (fot. Piotr Pryzowicz, za zgodą)


Bibliografia

  • Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975. ISBN 0-520-02934-8.[15] Pliki PDF.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Meteoritical Bulletin, 103.
  • Scott Edward R.D., Wasson John T., Buchwald Vagn Fabritius, (1973), The chemical classification of iron meteorites—VII. A reinvestigation of irons with Ge concentrations between 25 and 80 ppm, Geochimica et Cosmochimica Acta, 37(8), 1973, s. 1957-1983. Plik doi.
  • Scott Edward R.D., Wasson John T., (1976), Chemical classification of iron meteorites—VIII. Groups IC. IIE, IIIF and 97 other irons, Geochimica et Cosmochimica Acta, 40(1), 1976, s. 103-115. Plik doi.

Przypisy

  1. ^ współrzędne podane przez znalazcę
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ początkowa cena wywoławcza wynosiła 1,00 zł, sprzedawca o nicku karegot2005 oczekiwał za okaz 22000 zł. W trakcie licytacji cena osiągnęła ponad 90000 zł(!), ale aukcja została przerwana i miała status: „Cena kup teraz: 22000 zł/Zakończona/Nie było ofert kupna”; później na portalu Allegro były również do kupienia małe wypolerowane i wytrawione fragmenty tego meteorytu (inf. prywatna/marzec 2013: podobno kilka z nich zostało sprzedanych)
  4. ^ w opisie aukcji podano 7,346 kg, wymiary 18×13×9 cm
  5. ^ inf. prywatna/marzec 2013: nabywca meteorytu deklarował, że okaz będzie dostępny tylko w ofercie dla zagranicy
  6. ^ źródło: znalazca meteorytu Piotr Pryzowicz
  7. ^ meteoryt żelazny Duketon, znalezisko z 1948 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 118,3 kg
  8. ^ meteoryt żelazny Ssyromolotovo (Сыромолотово), znalezisko z 1873 roku w Rosji; typ IIIAB, TKW 217 kg
  9. ^ meteoryt żelazny Uwharrie, znalezisko z 1930 roku w USA; typ IIIAB, TKW 72,7 kg
  10. ^ meteoryt żelazny Villa Regina, znalezisko sprzed 2005 roku w Argentynie; typ IIIAB, TKW 5,03 kg
  11. ^ Buchwald (1975), Koblitz MetBase; w obu źródłach zawartość pierwiastków podawana jest wymiennie jako [ppm] lub [μg/g] (odpowiednio również [ppb] lub [ng/g]), co nie jest tożsame!
  12. ^ a b w Meteoritical Bulletin (MB 103) podano inne wartości dla: Ir 4.0 μg/g; As 9.2 μg/g
  13. ^ w opisie aukcji podano początkowo – „Z tego co mi wiadomo znaleziony prawdopodobnie w okolicach Suwałk niedaleko jeziora Piertanie
  14. ^ o strukturalnym podziale meteorytów żelaznych, patrz → Figury Widmanstättena
  15. ^ trzytomowe opracowanie (ponad 1400 stron), „biblia” meteorytów żelaznych (patrz → Woźniak (2021, ASMP)), znajduje się w zbiorach W&W

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Tartak
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Tartak
Osobiste