O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

450 kg meteorytu do wzięcia!

Bolid, który otrzymał oznaczenie EN171101^[1] pojawił się nad Ukrainą 17 listopada 2001 roku o godz. 16:52:46.7 UT. Bardzo jasne zjawisko było widoczne nad południowo-wschodnią Polską, wschodnią Słowacją, zachodnią Ukrainą i północnymi Węgrami. Przelod bolidu zarejestrowały 3 stacje bolidowe w Czechach i 2 na Słowacji. Ponieważ zjawiska miało miejsce nad Ukrainą daleko od stacji (najbliższa była w odległości 190 km) wszystkie obrazy zarejestrowano nisko nad horyzontem (<15 stopni). Udało się wyznaczyć parametry przelotu bolidu przez atmosferę (niskie położenie nad horyzontem powodowało jednak duży błąd wyznaczenia).

Bolid w maksimum jasności osiągnął -18,5^m. Cała trasa przelotu miała długość 106 km i została przebyta w 6,9 sekundy. Widoczny przelot rozpoczął się na wysokości 81,4 km nad punktem o współrzędnych 48.9196N, 23.7428E, bolid miał wtedy prędkość 18,5 km/s. Po niecałych 7 sekundach ślad bolidu zniknął na wysokości 13,5 km nad punktem 48.733N, 22.671E, bolid miał prędkość tylko 4,2 km/s. Była to najniższy punkt końcowy zanotowany w historii działalności EN. Na wyskokości 31,9 km meteoroid uległ fragmentacji tracąc 72% swojej masy, a dalszy lot kontynuował w postaci trzech dużych fragmentów.

Model spadku bolidu EN171101 pomimo sporych trudności obliczeniowych, ze względu na niską rejestrację nad horyzontem, dawał nadzieję na spadek. Wg obliczeń w atmosferę weszło ciało o masie około 4300 kg. Co najmniej 450±100 kg powinno dotrzeć do powierzchni ziemi. Modele miejsca spadku poszczególnych fragmentów, w zależności od ich masy uwzgladniające dynamikę brył w zależności od ich masy i wpływ wiatru na lot w fazie ciemnej, pozwoliły wyznaczyć potencjalne miejsca spadku^[2].

Podejmowane wielokrotnie wyprawy poszukiwawcze, m.in. przez Akademię Nauk Ukrainy^[3], na miejsce ewentualnego spadku, kończyły się jak do tej pory niepowodzeniem. Nie znaleziono najmniejszego choćby fragmentu meteorytu. Teren jest bardzo trudny do poszukiwań. Wysokie góry, silnie zalesienie nie sprzyjają poszukowaniom, ale prawdopodobieństwo spadku jest bardzo dużę!

Lokalizacja

Bolid leciał (na mapie) z kierunku NEE na SWW.

Zaznaczono przypuszczalne miejsca spadku fragmentów w zależności od ich masy. W modelach uwzgledniono dynamikę brył w funkcji ich masy i wpływ wiejącego w czasie spadku wiatru.

Bibliografia

• +Olech Arkadiusz, (2005), EN171101 - 450 kilogramów meteorytu do wzięcia! Cyrqlarz, 174, 2005, s. 15-17 i 27. Plik PDF

• +Semenenko Vira P., (2010), The most interesting meteorites in a meteoritic collection of the National Academy of Science of Ukraine. Referat na VI Konferencji Meteorytowej, Kraków 2010.

• +Semenenko Wiera (Vira) P., (2010), Czy po ukraińskim bolidzie EN171101 spadły meteoryty? Meteoryt, 1, 2010, s. 12–14. Przedruk: Did the Ukrainian Bolide EN 171101 Survive as a Meteorite? by Vira P. Semenenko, Meteorite, 4, 2009.

• +Spurný Pavel, Porubčan Vladimír, (2002), The EN171101 bolide - the deepest ever photographed fireball. Proceedings of Asteroids, Comets, Meteors - ACM 2002. International Conference, 29 July-2 August 2002, Berlin, Germany. Ed. Barbara Warmbein. ESA SP-500. Noordwijk, Netherlands: ESA Publications Division, ISBN 92-9092-810-7, 2002, s. 269-272. Plik PDF

Przypisy

1. ^ oznaczenie bolidów stosowane przez European Fireball Network
2. ^ szczegółowe wyniki w Spurný et al. 2002
3. ^ Semenenko 2010, 2010

Linki zewnętrzne

• Sieci bolidowe (fireball network)