O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Kamień, który spadł na więzienie

Doniesienie o spadku kamienia, który zniszczył w 1600 roku w Warszawie wieżę więzienną.

W katalogu Kleina (1904) jest informacja o spadku

Zeit des Falles, ...	Tageszeit	Fallort oder Fundort
1600	-	Warschau7)

⁷⁾ Stein, welcher den Turm eines Gefängnisses zerstörte.

(tłum.: Kamień, który zniszczył wieżę więzienną)

Ciekawe, czy w 1600 roku w Warszawie było więcej więzień, czy tylko jedno i gdzie?

Początkowo wydawało się, iż chodzi o więzienie mieszczące się w Wieży Okrągłej wzniesionej po 1379 roku u zbiegu ulic Krzywe Koło i Brzozowej. Ale okazało się, że funkcję tę pełniła ona dopiero od 1627 roku, wtedy też zmieniono jej nazwę na Wieżę Marszałkowską.^[1]

Zwróciliśmy się o pomoc w ustaleniu lokalizacji więzienia do znanego varsavianisty Marka Ostrowskiego. Nie musieliśmy długo czekać, szybko nadeszła od niego odpowiedź:

Tak, jak mówiłem, kiedy się spotkaliśmy na wydziale. Więzienie było od strony Gnojnej Góry dokładnie w wieży znajdującej się przy furcie rybackiej u wylotu Kamiennych Schodków. Ale było również inne, od strony Podwala, bardziej jako areszt, ale w nim przetrzymywano głownie prostytutki (były pod ręką) i baby krnąbrne (przekupki).

Furta rybacka to Wieża Biała, zwana też Rybacką i Wiślaną. Ulica Kamienne Schodki na Starym Mieście w Warszawie prowadzi w dół w kierunku Wisły, wiodła ona pierwotnie przez Wieżę Białą. Wieżę przebudowano w 1560 roku na bramę dla pieszych (furtę w murach obronnych^[2]). Wiadomo, że w końcu XVI wieku Wieża Biała mieściła więzienie.^[3]

Nie znaleziono jednak żadnych zapisów mówiących o spadku (zniszczeniu) Wieży Białej w 1600 roku.

Lokalizacja

Wieżę Marszałkowską (zwaną wcześniej Wieżą Okrągłą) rozebrano po 1808 roku.^[1] Wieżę Białą rozebrano w połowie XIX wieku.^[3]

Mapy

Mapa z 1715 roku (De Fer. 1715)

Plan Warszawy i panorama z drugiego brzegu (montaż) z 1772 roku (Rizzi-Zannoni 1772)

Lokalizacja warszawskiej Syrenki ze Starówki przed przeniesieniem na Rynek

Galeria

Schemat murów obronnych Starego Miasta w Warszawie	Warszawa 1600 (widok na Górę Gnojną).jpg Widok na Górę Gnojną (pomnik Siłacza)	Ulice Kamienne Schodki i Brzozowa, tu wychodziła Furta Rybacka
Miejsce, gdzie stała Wieża Biała	Miejsce, gdzie stała Wieża Marszałkowska

Bibliografia

• Klein Hermann Joseph, (1904), Jahrbuch der Astronomie und Geophysik. Enthaltend die wichtigsten Fortschritte auf den Gebieten der Astrophysik, Meteorologie und physikalischen Erdkunde, XIV. Jahrgang 1903, Eduard Heinrich Mayer, Leipzig 1904. Plik DjVu (str. tytułowa).

• Rizzi-Zannoni Giovanni Battista Antonio, (1772), Carte de la Pologne, Londyn 1772. Plik sLib.

Przypisy

1. ^ ^{a b} za Wikipedią: Wieżę Marszałkowską rozebrano po 1808 roku. Do końca XX wieku w pomieszczeniu w przyziemiu wieży znajdował się sklep z pamiątkami. Na kamiennej przyporze Baszty Marszałkowskiej do 1998 roku stał pomnik warszawskiej syrenki, który przeniesiono na Rynek Starego Miasta.
2. ^ za Wikipedią: Furta Biała nazywana Rybacką lub Wiślaną.
3. ^ ^{a b} za Wikipedią: W połowie XIX wieku Wieżę Białą rozebrano. Dolne partie pierwotnej wieży odkryto podczas badań archeologicznych i w większości zniszczono podczas późniejszych remontów nawierzchni ulicy Kamienne Schodki.

Linki zewnętrzne

• Wikipedia - Góra Gnojna • Wieża Biała w Warszawie • Wieża Marszałkowska w Warszawie • Ulica Kamienne Schodki w Warszawie
• MSMK - Mapa Spadków Materii Kosmicznej na obszar Polski - MSMK astroblemy.pl

Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …)

• plan, schemat, mapa murów obronnych Starego Miasta z położeniami wież!