PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Bolid 1631

Z Wiki.Meteoritica.pl

1i

Fikcja w służbie perswazji?

Strona tytułowa Roszyński (1632)

Opis „cudownego zjawiska” u Pokrzywnickiego (1960) 13 grudnia 1631 roku

«
Pokrzywnicki (1960)

(…) ROK 1631. Około Białocerkwi w roku 1631 musiał spaść jakowyś meteor, albowiem zaraz w następnym roku wyszła w Warszawie broszura ćwiartkowa w drukarni Jana Kossowskiego pod napisem: Discurs Stanisława Roszyńskiego o nowinie cudownej, która do Warszawy na dzień Św. Łucji (tj. 13 grudnia — m. p.) przeszłego roku 1631 przyszła. Kozacy zaporoscy idący niedaleko Białocerkwi usłyszeli w jednej górze krzyk i wołania, którym strwożeni przystąpić bliżej nie śmieli, aż się z nich niektórzy ośmieliwszy podeszli pod górę, która się natychmiast rozstąpiła, z niej strumień krwi z wodą wypłynął i kul niemało wypadło. Na dowód tego przysłana jest do Warszawy jedna kula z klejowatej jakiejść materii, spiekłej smole podobnej, zapachu siarczanego a za uderzeniem żelaza iskry sypiąca. Światło jakoby lejące się z góry w różnej barwie wydało się z daleka przestraszonym strumieniem krwi z wodą. S. [2][1]. Pomijając dodatki fantastyczne, mamy tu jak się zdaje fakt spadku deszczu meteorytów. Okaz przysłany do Warszawy nie zachował się. (…)

»


Oryginalne brzmienie Dyskursu (Roszyński 1632):

«

Kozacy Zaporowscy idący niedáleko Białocerkwie / usłyszeli w iednej gorze krzyk y wołánie / ktorym strwożeni / przystąpić blisko nie śmieli / áż się z nich niektorzy ośmieliwszy / podeszli pod gorę / ktora się nátychmiast rozstąpiłá / z niey strumień krwie z wodą wypłynął y kul niemáło wypádło. Ná dowod tego przysłána iest do Wárszáwy iedná kulá / z klejowátey iákiejśiś máteryey spiekłey smole podobney / zapáchu śiárczánego / á zá uderzeniem żelázá iskry sypiąca.

»


W dziele Roszyńskiego (1632) znajduje się bardzo ciekawa i „pokrętna” analiza tego zjawiska. Mocno naznaczona religijnością oraz erudycją autora interpretacja poszczególnych elementów opisanej historii miała za zadanie nieść przestrogę i szerzyć pokorę religijną. Zajmująca lektura! Według Kroczaka (2007), jakichkolwiek wzmianek, o opisanym w Dyskursie cudownym zjawisku, nie udało się znaleźć w innych współczesnych mu relacjach. Prawdopodobnie cała ta historia została wymyślona na potrzeby perswazyjnego wymiaru dzieła?


Bibliografia

  • Kurier Codzienny, nr 46 (26 lutego 1868).[2]
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1960), O bolidach obserwowanych nad Polską, Acta Geophys. Polon., vol. VIII, nr 3, 1960, s. 224-257, (s. 226).[3] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Roszyński Stanisław, (1632), Discvrs Stanislawa Roszynskiego O Nowinie Cudowney Ktora do Wárszáwy w dzień S. Luciey przeszłego Roku 1631. przyszła, W Warszawie, W Drukárni Ianá Rossowskiego, 1632, (strona tytułowa).[4]

Przypisy

  1. ^ Kurier Codzienny, 1868
  2. ^ za Pokrzywnickim (1960)
  3. ^ wszystkie części: cz. 1Pokrzywnicki (1960, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 2Pokrzywnicki (1965, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 3Pokrzywnicki (1965, Bull. soc. amis sci. et lettres Poznan, B)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 4Pokrzywnicki (1969, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  4. ^ przedruk w: Kroczak Jerzy, (2007), Staropolskie przepowiednie i mirabilia, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2007, (s. 75-86, 173-176).

Linki zewnętrzne

Osobiste