Obserwatorium Astronomiczne UW

__NOTOC__
{{VerifyLevel|level=1i}}
{{InfoboxMuzeum
 | nazwa = Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie
 | adres = al. Ujazdowskie 4<br>00-478 Warszawa<br>http://www.astrouw.edu.pl
 | pracownicy = kustosz: prof. Szymon Kozłowski
 | kontakt = [mailto:library@astrouw.edu.pl library@astrouw.edu.pl]<br>tel. (22) 553 05 07
 | wystawy = obserwatorium w swych zbiorach posiada m.in.: okaz meteorytu '''[[Łowicz]]''' o wadze 3,75&nbsp;kg (z&nbsp;wyciętym okienkiem) oraz okaz meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o&nbsp;wadze 1,235&nbsp;kg (pierwotnie 1,305&nbsp;kg)
 | revision = {{REVISIONDAY}}-{{REVISIONMONTH}}-{{REVISIONYEAR}}
 | KoblitzMetBase = Astronomic Observatory, Warsaw Univ. (Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu) (''Warsaw, Astron. Observ.'')
}}

<br clear="all"/>

== Kolekcja ==

Obserwatorium w swoich zbiorach ma tylko kilka meteorytów (wagi w&nbsp;gramach): 
:{| {{Koblitz Repository |max-width=1280px}}
! Meteoryt !! Pilski (2001) !! Pokrzywnicki (1964) !! uwagi
|-
| [[Łowicz]] || {{Txt2Img|Lowicz_(OA_UW)_JW1.jpg|3750}}&nbsp;(wcs) || 3900<br />(okaz&nbsp;z&nbsp;okienkiem)<ref name="Pilski cut">piętkę od okazu odciął Andrzej S. Pilski dla [[Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne|Olsztyńskiego Planetarium i&nbsp;Obserwatorium Astronomicznego]]</ref> || jest to trzeci co do wielkości zachowany okaz meteorytu [[Łowicz]]<br />''patrz dalej''
|-
| [[Pułtusk]] || {{Txt2Img|Pultusk_(OA_UW)_JW1.jpg|1235}} (wcs) || 1305 (okaz&nbsp;z&nbsp;okienkiem)<ref name="Pilski cut"></ref> || przed wojną pewnie to ten okaz znajdował się na biurku dyrektora obserwatorium (Gadomski 1929); okaz 1305&nbsp;g był wystawiany na wystawie „Budowa Wszechświata” w&nbsp;1953 roku w&nbsp;Warszawie ([[Urania (1955)|''Urania'', 1955]])
|-
| Allende{{MBD-record|name=Allende}} || {{Txt2Img|Allende_(OA_UW)_JW.jpg|41,6}} (ep) || – ||
|-
| Canyon&nbsp;Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}} || {{Txt2Img|CanyonDiablo_(OA_UW)_JW.jpg|103}} (ep) || – ||
|-
| Gibeon{{MBD-record|name=Gibeon}} || {{Txt2Img|Gibeon_(OA_UW)_JW.jpg|155}} (ep) || – ||
|-
| Millbillillie{{MBD-record|name=Millbillillie}} || {{Txt2Img|Millbillillie_(OA_UW)_JW.jpg|31,9}}&nbsp;(ep) || – ||
|-
|}

Na profilu Facebook Polskiego Towarzystwa Meteorytowego znajduje się [http://scontent-waw1-1.xx.fbcdn.net/t31.0-8/12370933_1023529804354833_7768104643660794894_o.jpg fotografia] okazów ze zbioru OA&nbsp;UW.


Przez wiele lat w holu budynku obserwatorium przy alejach Ujazdowskich, leżał ponad 200 kilogramowy głaz, który wszyscy traktowali jako okaz meteorytu [[Pułtusk]]. Oczywiście nie był to meteoryt lecz pseudometeoryt [[Łapino]]. Krótka historia tego głazu znajduje się w artykule „Pseudometeoryt Łapino” na portalu woreczko.pl.

== Meteoryt [[Łowicz]] w zbiorach OA UW ==

Na {{Txt2Img|Łowicz_(Uranja_1_1936).jpg|fotografiach}} przedstawiających okazy meteorytu [[Łowicz]] w przedwojennych zbiorach OA UW znajdują się {{Txt2Img|Lowicz_(Stenz_1936).jpg|cztery okazy (fragmenty)}}.

Według Gadomskiego (1936, ''Uranja'') w zbiorach OA UW oprócz okazu {{Txt2Img|Lowicz_(OA_UW)_JW1.jpg|3,9&nbsp;kg}} znajdowały się jeszcze trzy odłamy meteorytu [[Łowicz]], w&nbsp;tym dwa „naturalne” (Pokrzywnicki 1964). Po wojnie udało się w&nbsp;gruzach obserwatorium odszukać tylko największy okaz (Gadomski 1946, ''Urania''). Było to zasługą dra&nbsp;Gadomskiego i&nbsp;pracownika obserwatorium Grudkowskiego.

Według relacji Różyckiego (1936) delegaci OA UW (Maciej Bielicki{{Bielicki M-biogram|}} i&nbsp;Jan Gadomski{{Gadomski J-biogram|}}) pozyskali trzy fragmenty meteorytu [[Łowicz]] z&nbsp;dużego okazu Barbuchy w&nbsp;łącznej wadze ok. 2&nbsp;kg oraz dwa okazy o&nbsp;wagach 1 i&nbsp;4&nbsp;kg. Według Pilskiego (1995, ''Urania'') z&nbsp;tych trzech fragmentów jeden podarowano prezydentowi Ignacemu Mościckiemu, a&nbsp;drugi marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Prezydent Mościcki przekazał swój fragment do Muzeum Przemysłu i&nbsp;Techniki w&nbsp;Warszawie ({{Txt2Img|Łowicz_(Orędownik_80_1935).jpg|''Orędownik'', 1935}}; {{Txt2Img|Łowicz_(Tygodnik_Ilustrowany_4_1936).jpg|''Tygodnik Ilustrowany'', 1936}}), gdzie później zaginął po zburzeniu budynku muzeum. Natomiast nie wiadomo co się dalej działo z&nbsp;okazem przekazanym marszałkowi Piłsudskiemu.

;Zobacz również → [[Łowicz/Okazy]].

== Galerie ==

<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Łowicz_okaz_(IKC_267_1935).jpg|''[[Łowicz/Ilustrowany Kuryer Codzienny|Ilustrowany Kuryer Codzienny]]'', '''267''', 1935, s. 6:<br />„''Jeden z&nbsp;większych odłamków [[Łowicz|meteorytu łowickiego]], trzymany w&nbsp;rękach przez dorosłego człowieka. Własność obserwatorjum astronom. Uniwersytetu J.&nbsp;Piłsudskiego.''”
File:Łowicz_(Uranja_1_1936).jpg|''Uranja'', '''1''', 1936, s.&nbsp;12:<br />„''Fig. 5. Odłamki [[Łowicz|meteoru łowickiego]], znajdujące się w&nbsp;Obserwatorium Astronomicznem U.&nbsp;J.&nbsp;P. w&nbsp;Warszawie.''”<ref>w 1935 Senat UW zmienił nazwę uczelni na Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w&nbsp;Warszawie</ref>
File:Lowicz_(Stenz_1936).jpg|Stenz (1936):<br />(''U góry''). Największy odłamek meteorytu [[Łowicz|Łowickiego]] wagi 5,7&nbsp;kg<ref>prawdopodobnie jest to największy zachowany okaz ({{Txt2Img|Łowicz_(MG_IMG_PAN-5670g).jpg|5670&nbsp;g}}) tego meteorytu</ref> będący w&nbsp;posiadaniu [[Obserwatorium Astronomiczne UJ|Narodowego Instytutu Astr. w&nbsp;Krakowie]]<ref>zakończona niepowodzeniem przedwojenna inicjatywa Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, zmierzająca do powołania Narodowego Instytutu Astronomicznego</ref>.<br />(''U dołu''). 4&nbsp;odłamki tegoż meteorytu, wagi ogółem 8&nbsp;kg, znajdujące się w&nbsp;[[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorjum Warszawskiem]]. (''Fot.&nbsp;P.&nbsp;A.&nbsp;T.'').
</gallery>


Meteoryty ze zbiorów OA UW (fot. [[Jan Woreczko]], ''za zgodą'' prof. Szymona Kozłowskiego)
<gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="4">
File:Pultusk_(OA_UW)_JW1.jpg|Meteoryt [[Pułtusk]] ([[Pułtusk/Największe okazy|wcs&nbsp;1235&nbsp;g]]). Na powierzchni widać stary, wykaligrafowany opis:&nbsp;„AEROLIT”
File:Pultusk_(OA_UW)_JW2.jpg|Meteoryt [[Pułtusk]]. Odcięta część<ref name="Pilski cut"></ref>
File:Lowicz_(OA_UW)_JW1.jpg|Meteoryt [[Łowicz]] ([[Łowicz/Okazy|wcs&nbsp;3750&nbsp;g]])
File:Lowicz_(OA_UW)_JW2.jpg|Meteoryt [[Łowicz]]. Skorupa obtopieniowa i&nbsp;wewnętrzna budowa
File:Allende_(OA_UW)_JW.jpg|Meteoryt Allende{{MBD-record|name=Allende}} (ep&nbsp;41,6&nbsp;g)
File:CanyonDiablo_(OA_UW)_JW.jpg|Meteoryt Canyon&nbsp;Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}} (ep&nbsp;103&nbsp;g)
File:Gibeon_(OA_UW)_JW.jpg|Meteoryt Gibeon{{MBD-record|name=Gibeon}} (ep&nbsp;155&nbsp;g)
File:Millbillillie_(OA_UW)_JW.jpg|Meteoryt Millbillillie{{MBD-record|name=Millbillillie}} (ep&nbsp;31,9&nbsp;g)
</gallery>

<br clear="all"/>

== [[Bibliografia]] ==

* {{Gadomski (1929)}}

* Gadomski Jan, (1936), '''Jasne meteory nad Polską''', ''Uranja'', 1, 1936, s. 11-14. Plik {{Link-Urania|r=1936|n=1}}.

* {{Gadomski (1946)}}

* {{Pilski (1992 katalog)}}

* {{Pilski (2001)}}

* {{Pokrzywnicki (1964, Bulletin)|page=135}}

* {{Pokrzywnicki (1964)|page=171}}

* {{Stenz (1936)}}

{{Przypisy}}

== Zobacz również ==

* [[Łowicz]], [[Łowicz/Okazy|okazy meteorytu Łowicz w zbiorach polskich]]
* [[Pultusk (Pułtusk)]], [[Pułtusk/Największe okazy]]

* pseudometeoryt [[Łapino]]

== Linki zewnętrzne ==

* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')]

* Facebook – [http://www.facebook.com/Polskie-Towarzystwo-Meteorytowe-181632445211244 Polskie Towarzystwo Meteorytowe] {{SeparatorBull}} [https://www.facebook.com/szymon.kozlowski/posts/10159901793057367 Prof. Szymon Kozłowski]

[[Category:Muzea i kolekcje]]