O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony, z następujących powodów:

• Wykonywanie tej operacji zostało ograniczone do użytkowników w grupie editor.
• Wyłączono możliwość edycji tej strony.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

__NOTOC__ {{VerifyLevel|level=2i}} == Rozglądaj się uważnie – szczęście sprzyja przygotowanym == {{InfoboxMeteorite | nazwa = Zakłodzie | grafika = Zakłodzie_(masa_główna).jpg | opis = Meteoryt Zakłodzie masa główna (fot. Marcin Cimała) | klasa = Znalezisko | mbclass = find | metbull = 30390 | lokalizacja = Zakłodzie, Polska | położenie = 50°45'46"N, 22°51'58"E | data = wrzesień 1998 | uwagi = znaleziony przez Stanisława Jachymka na poboczu lessowej drogi gruntowej w pagórkowatym rolniczym terenie | typ = achondryt, Enst achon-ung (wcześniej: ach-ung, enstatite-ung, AUB-ung) | masa = 8,68 kg | liczba = jeden okaz }} W [[Lublin 1897|kwietniu 1897 roku]] nad południowo wschodnią Polską był widziany przelot bardzo jasnego bolidu. O&nbsp;zjawisku tym rozpisywała się tamtejsza ''Gazeta Lubelska''. Z&nbsp;zamieszczonych w&nbsp;niej relacji wynika, że był to bolid, z&nbsp;którego można było spodziewać się spadku. Ale sprawa żyła tak krótko, jak sam bolid. Po kilku dniach inne ważniejsze sprawy zapełniły łamy gazet. Po ponad 100&nbsp;latach, miłośnik ziemi roztoczańskiej, sołtys gminy Guciów '''{{Txt2Img|Zakłodzie_(Stanisław_Jachymek,_Guciów_2015).jpg|Stanisław Jachymek}}''', jak zwykle wędrując po urokliwych miejscach wypatrywał ciekawych kamieni. Od dawna interesował się on kamieniami, minerałami i&nbsp;skamieniałościami, którymi natura słabo obdarzyła tamtejsze okolice. Pan Jachymek marzył również o&nbsp;znalezieniu meteorytu – jego romantyczna dusza wypatrywała „kamieni z&nbsp;nieba”. Jego cierpliwość i&nbsp;dociekliwość zostały wynagrodzone pewnego wrześniowego dnia 1998 roku znalezieniem wyjątkowego meteorytu. Duża, bura, pordzewiała bryła na poboczu drogi nie wydawała się obiektem wyjątkowym, ale na znalezienie meteorytu trzeba być przygotowanym. Stach Jachymek zachrumkał, wziął bryłę pod pachę i&nbsp;z&nbsp;nikłą nadzieją wrócił do domu. Tak rozpoczął się nowy wyjątkowy rozdział w&nbsp;jego życiu oraz za sprawą Zakłodzia rozszerzyły się horyzonty wiedzy o&nbsp;meteorytach. Długo oczekiwany, nowy polski meteoryt. Został znaleziony we wrześniu 1998&nbsp;r. na Roztoczu (na poboczu lessowej drogi gruntowej) przez kolekcjonera minerałów, skamieniałości i&nbsp;meteorytów – Stanisława Jachymka z&nbsp;Guciowa. Okaz w&nbsp;momencie znalezienia ważył 8,68&nbsp;kg. Obecnie masa główna meteorytu jest w&nbsp;posiadaniu znalazcy w&nbsp;jego [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Muzeum Etnograficzno-Przyrodniczym – Zagroda Guciów]]. Masa największego zachowanego fragmentu wynosi 5,02&nbsp;kg. Pierwszy meteorytową naturę znaleziska rozpoznał prof. Łukasz Karwowski. Zidentyfikował on w&nbsp;okazie m.in. specyficzny dla meteorytów enstatytowych minerał keilit (ang. ''keilite'') (ferroalabandyn) siarczek żelazo-magnezowy, podobny do niningerytu, ale bogatszy w&nbsp;żelazo. Badaczy z&nbsp;PIGu początkowo zmyliły „ziemskie proporcje” izotopów tlenu.{{!oxygen isotopic|}} Badania gazów szlachetnych zawartych w meteorycie Zakłodzie (Patzer et&nbsp;al. 2001, 2002) wskazują, że mamy do czynienia ze świeżym spadkiem i jest bardzo prawdopodobne, że pochodzi on [[Lublin 1897|z&nbsp;bolidu w&nbsp;1897 roku]] lub [[Lublin 1885|1885 roku]].<ref name="Patzer">badania wieku ziemskiego (ang. ''terrestrial age'') meteorytu Zakłodzie prowadziła Andrea Patzer z&nbsp;zespołem (2001, 2002) i&nbsp;oszacowano jego wartość na '''nie więcej niż 200&nbsp;lat'''!</ref> === Zakłodzieity === Jest to nowy bardzo rzadki typ meteorytu – '''achondryt enstatytowy niezgrupowany''' ('''Enst achon-ung'''). Jest tylko kilka meteorytów podobnych do Zakłodzia.<ref>meteoryty podobne do Zakłodzia (stan na koniec 2011 roku): [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=11821 Happy Canyon], antarktyczne [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=19846 QUE&nbsp;94204], [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=29451 Y&nbsp;8404] i&nbsp;pustynne [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=12014 Ilafegh&nbsp;009], [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=33415 NWA&nbsp;2965], [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=35416 NWA&nbsp;4301], [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=45724 NWA&nbsp;4799], [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=36587 SaU&nbsp;402]</ref> Trwały (!?) intensywne badania nad ustaleniem genezy i&nbsp;budowy meteorytów tej grupy, jest bardzo prawdopodobne, że zostanie wydzielona nowa grupa meteorytów tzw. '''zakłodzieity''' (prace nad wyodrębnieniem grupy ''zakłodzieity'' prowadził [[Bibliografia/Przylibski Tadeusz Andrzej|prof. Tadeusz Przylibski]]; projekt badawczy N&nbsp;N307&nbsp;117736 w&nbsp;ramach 36.&nbsp;konkursu MNiSzW – [http://nauka.money.pl/wnioski-o-dofinansowanie/konkurs-36/zaklodzieity---pierwotne-achondryty-enstatytowe---nowa-grupa-meteorytow-wsrod-achondrytow-298705.html „Zakłodzieity – pierwotne achondryty enstatytowe – nowa grupa meteorytów wśród achondrytów”]; czas trwania projektu: 05.2009-05.2012, wartość: 195000&nbsp;zł).<ref>badacze wystosowali m.in. [http://www.ptmet.org.pl/old/info7.htm apel o&nbsp;udostępnienie próbek do badań]</ref> Patrz → [[Bibliografia/Projekty badawcze, granty]]. == Czy meteoryt Zakłodzie spadł na Ukrainie? == Czy okazy meteorytu widziane przez profesora Łukasza Karwowskiego na giełdzie w&nbsp;Tišnovie miają związek z&nbsp;meteorytem [[Zakłodzie]]?! '''Ciekawy wątek z meteorytem Zakłodzie w tle?! Patrz → [[Sokal]].''' == Historia znalezienia i badań == Historia znalezienia meteorytu Zakłodzie opowiedziana przez Stacha Jachymka. Fragmenty artykułu z&nbsp;kwartalnika ''Meteoryt'' (Jachymek 2000) (''skróty w&nbsp;tekście [[Redakcja]]''): {{BQuote-begin |max-width=1000px}} (''Wstęp do artykułu jest poświęcony opisowi jasnego bolidu z&nbsp;[[Lublin 1897|21 kwietnia 1897 roku]], który był widoczny nad południowo wschodnią Polską'')<br /> {{Wielokropek}} '''Kamień''' {{LimerickBox |L1=Wysłuchaj polski narodzie<br />co spadło we wsi Zakłodzie<br />sołtysowi z Guciowa.<br />Meteoryt to rzecz wyjątkowa,<br />więc bieda go nie ubodzie.}} Pod koniec września 1998 roku, idąc z Zakłodzia-Doły na Zakłodzie-Góry, {{Txt2Img|Zakłodzie_(miejsce_znalezienia)_a.jpg|przy polnej drodze wcinającej się w&nbsp;less}} znalazłem kamień obrdzewiały, ciężki. Miałem nadzieję na meteoryt i&nbsp;nie miałem nadziei na meteoryt; jedna z&nbsp;powierzchni była sztucznie płaska, jak na stole. Wietrzyłem, zachrumkałem, przymrużyłem jedno oko i&nbsp;uznałem, że może to być kolejny żużel. Nie było to pewne, w&nbsp;drodze powrotnej postanowiłem jeszcze raz pooglądać to miejsce, ten kamień. Z moich wypraw na skamieniałości i&nbsp;minerały zawsze przywoziłem jakieś kamienne dziwolągi. Przeważnie jednak były to szkliwa ze starych hut szkła, dziwne betony, kawałki zardzewiałych podków, a&nbsp;od czasu do czasu tutejsze minerały. Już od późno dziecięcych czasów nie mogę pogodzić się ze stwierdzeniem, że Wyżyna Lubelska z&nbsp;Roztoczem jest, pod względem skupień minerałów, nieciekawym, monotonnym, piaszczysto wapiennym regionem. Można tu jednak znaleźć minerały i&nbsp;skały, których uczeni jak dotąd nie opisywali na tym terenie: opale, chalcedony, piryty, markasyty, bursztyny, glaukonityty, tufity, ankeryty, lidryty, kryształy górskie i&nbsp;ametysty w&nbsp;bułach krzemiennych, różnokolorowe krzemienie, barwne piaskowce, kryształy kalcytu. Jest też nadzieja na rozsypane topazy wołyńskie. Wołyń Zachodni jest już w&nbsp;granicach Polski. O znalezieniu meteorytu marzyłem od wielu lat. Moje podejrzane próbki już 10&nbsp;lat temu odrzucali m.in. dr&nbsp;Sylwestrzak, [[Bibliografia/Manecki Andrzej|prof. Manecki]] i&nbsp;inni. Działo się to na pierwszych giełdach minerałów. Byłem wtedy zwierzęciem giełdowym, chodziłem jak pijany między stolikami i&nbsp;wąchałem tę atmosferę, atmosferę pierwszych wystaw minerałów i&nbsp;skamieniałości. Pozostały miłe wspomnienia. Pozostawiłem kamień przy drodze i noga za nogą powlokłem się dalej do mojego kuzyna, sędziwego brata mojej babki Władysława Kucharskiego. Liczący około 90&nbsp;lat Władysław jest lutnikiem. Chciałem zdobyć wykonane przez niego skrzypce, rodzinne przecież; zakupić je dla stworzonego wspólnie z&nbsp;żoną Anną [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|muzeum w&nbsp;Zagrodzie Guciów]]. Pogadało się, umówiło i&nbsp;wracało. Zygzakiem przez pola doszedłem do miejsca, gdzie leżał ten kamień. Obejrzałem go jeszcze raz, zachrumkałem{{Kropek}} i&nbsp;już z&nbsp;kamieniem pod pachą i&nbsp;tysiąc którąś tam nadzieją wróciłem do domu. [[Grafika:Zakłodzie_(Stanisław_Jachymek_i_jego_znalezisko).jpg|left|200px|thumb|Znalazca meteorytu Zakłodzie Stanisław Jachymek. Zdjęcie zrobiono dla zagranicznych meteorytofilów, aby nie przekręcali nazwy meteorytu (fot.&nbsp;Anna Jachymek)]] '''Badania''' W stodole odciąłem od kamienia piętkę. Na przekroju błysnęły ziarenka metalu. Nadzieja rośnie. Poprosiłem o&nbsp;zbadanie próbki w&nbsp;Lublinie. Po miesiącu oczekiwania pierwsze wyniki: jest nikiel w&nbsp;żelazie rodzimym. Intuicja podpowiada mi, że znalazłem meteoryt. Jednocześnie zdałem sobie sprawę, jak wiele muszę się nauczyć, jak duże ponieść koszty, by nie zostać pozbawionym meteorytu już na samym wstępie przez społeczność meteorytową. Tak bardzo zależy mi na otwarciu nowego rozdziału o&nbsp;meteorytach: Meteoryty w&nbsp;poezji. Uważam, że tzw. czysta nauka nie wyczerpuje całego obszaru meteorytów. Jest tutaj jeszcze coś dla mnie i&nbsp;innych pograniczników: filozofów, mistyków, awanturników czy artystów. Mój przyjaciel, zawodowy muzyk mieszkający na stałe w&nbsp;Szwajcarii obiecał, że przekaże mały fragment meteorytu do Swiss Meteorite Laboratory. Do dziś nie ma odpowiedzi od pana Bühlera.<ref>'''Swiss Meteorite Laboratory''' już chyba nie funkcjonuje, pod jego adresem http://www.meteorite.ch znajduje się strona Bruno Fectay i Carine Bidaut http://www.meteorite.fr</ref> W lutym 1999 roku wysłałem próbkę do zbadania na Uniwersytecie Wrocławskim. W&nbsp;ciągu miesiąca otrzymałem odpowiedź: „Naszym zdaniem, zarówno badania mikroskopowe, testy chemiczne, jak i&nbsp;diagnostyczna analiza ilościowa sugerują, że badana próbka jest materią meteorytową. Ze względu na ograniczony zakres przeprowadzonych badań wszelkie dalej idące wnioski byłyby nadinterpretacją.” Poradzono mi, abym zwrócił się do dr&nbsp;Jacka Siemiątkowskiego z dolnośląskiego oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego. Przekazałem w marcu próbkę dr Siemiątkowskiemu.<ref name="Siemiatkowski">dr Jacek Siemiątkowski, Państwowy Instytut Geologiczny we Wrocławiu</ref> Stwierdził obecność enstatytu i&nbsp;wysunął przypuszczenie, że może być to anomalny aubryt.<ref>początkowo sklasyfikowano meteoryt Zakłodzie jako aubryt</ref> Nie był jednak pewien, czy nie jest to odpad przemysłowy, np. fragment osłony ogniotrwałej z&nbsp;pieca hutniczego. Na jednej z giełd minerałów poradzono mi, aby zwrócił się do [[Bibliografia/Karwowski Łukasz|prof. Łukasza Karwowskiego]] z&nbsp;Uniwersytetu Śląskiego<ref name="Karwowski">[[Bibliografia/Karwowski Łukasz|prof. Łukasz Karwowski]] z&nbsp;Wydziału Nauk o&nbsp;Ziemi Uniwersytetu Śląskiego jest honorowym prezesem '''[http://www.ptmet.org.pl/ Polskiego Towarzystwa Meteorytowego]'''; prowadzi również badania próbek znalezisk w&nbsp;ramach statutowej działalności PTMet – [http://www.ptmet.org.pl/old/badania/badania.htm więcej szczegółów]</ref>. Wysłałem do niego próbkę w&nbsp;czerwcu, a&nbsp;w&nbsp;sierpniu nadeszła odpowiedź: '''Meteoryt z{{Kropek}}?''' ''Otrzymane kawałki wyszlifowano i wypolerowano. Obserwacje makroskopowe wskazują, że zewnętrzne strefy meteorytu zostały poddane działaniu wysokiej temperatury i uległy częściowemu utlenieniu. Obserwacje mikroskopowe w&nbsp;świetle odbitym, spolaryzowanym, wykazały, że główną fazą meteorytu jest przezroczysta faza krzemianowa o&nbsp;wyraźnej łupliwości zgodnej z&nbsp;osią&nbsp;Z minerału. Ziarna minerału są najczęściej okrągławe. Kształty przypominają chondry, jednak przekonywujących o&nbsp;tym dowodów brak. Towarzyszą im ziarna o&nbsp;dużej zdolności refleksyjnej, typowej dla metali rodzimych. Minerał ten zidentyfikowano jako kamacyt. Ziarna kamacytu, szczególnie w&nbsp;pobliżu zewnętrznych partii meteorytu, są wyraźnie utlenione. Powstają na brzegach fazy wodorotlenków i&nbsp;tlenków żelaza (goethyt i&nbsp;hematyt). Są to oczywiście fazy wtórne. Trzecią fazą wyraźnie odbiegającą od pozostałych jest kremowo-różowa faza siarczkowa zidentyfikowana jako troilit. W&nbsp;obrazie mikroskopowym strefy zewnętrzne są drobnoziarniste i&nbsp;przepojone wtórnymi związkami żelaza. Jest to efekt temperatury i&nbsp;oddziaływania tlenu i&nbsp;wilgoci.'' :{{Wielokropek}} [tu szczegółowy opis przeprowadzonych analiz] ''Podsumowując, z przeprowadzonych badań wynika, że jest to niewątpliwie meteoryt i&nbsp;to niezbyt popularny. Przeglądając najnowszą literaturę nie natknąłem się na coś podobnego. Niewątpliwie mieści się on w&nbsp;klasyfikacji w&nbsp;okolicach chondrytów enstatytowych lub ich odpowiedników wśród achondrytów. Przypomina chondryt enstatytowy. Niestety brak w&nbsp;nim oliwinów, jak też skład kamacytu zbliża go do achondrytów (aubrytów). Tu też coś nie pasuje – zawiera on za dużo fazy kamacytowej i&nbsp;troilitowej i&nbsp;nie posiada innych faz krzemianowych obecnych w&nbsp;aubrytach. Może faza nazwana szklistą odpowiada brakującym fazom.'' :::''prof. dr hab. Łukasz Karwowski''<ref name="Karwowski"></ref> :::''Uniwersytet Śląski'' Nie mogłem jednak wyzbyć się wątpliwości. W&nbsp;końcu prof. Karwowski jest specjalistą od skał ziemskich, nie od meteorytów. Postanowiłem pojechać na targi meteorytowe w&nbsp;Gifhorn. Tam zainteresował się meteorytem organizator targów, Rainer Bartoschewitz<ref>'''[[:Szablon:GifhornBC|Bartoschewitz Meteorite Lab., Gifhorn]]''' jedna z&nbsp;najbogatszych prywatnych kolekcji meteorytów w&nbsp;Europie</ref>, który stwierdził, że prawdopodobnie jest to unikalny, pierwotny achondryt i&nbsp;obiecał przekazać próbkę specjalistom do badań. Próbkę otrzymał też znany poszukiwacz meteorytów Robert A.&nbsp;Haag.<ref>[[:Szablon:Haag (2003)|Robert A.&nbsp;Haag]] jeden z&nbsp;najsłynniejszych amerykańskich dealerów i&nbsp;kolekcjonerów. Zasłynął m.in. zidentyfikowaniem meteorytu Calcalong Creek znalezionym w&nbsp;Australii – pierwszego meteorytu księżycowego znalezionego poza Antarktydą i&nbsp;pustyniami północnej Afryki i&nbsp;Półwyspu Arabskiego; strony Roberta Haaga http://meteoriteman.com/</ref> Tymczasem przyszła opinia dra Siemiątkowskiego:<ref name="Siemiatkowski"></ref> ''Próbka pochodząca z Ukrainy<ref name="Ukraina"></ref><br />'' ''Wykonano preparat do badań mikroskopowych w świetle odbitym i&nbsp;przechodzącym (cienki polerowany), który mógł być również wykorzystany do badań w&nbsp;mikrosondzie elektronowej.'' :{{Wielokropek}} [tu szczegółowy opis przeprowadzonych analiz] ''G. Wnioski końcowe:<br />'' ''Obecność minerałów występujących tylko w&nbsp;meteorytach: kamacytu i&nbsp;troilitu oraz obecność charakterystycznego dla meteorytów enstatytowych ferroalabandytu z&nbsp;manganem, struktury ułożenia minerałów, brak obecności chondr potwierdzają przypuszczenia, że jest to meteoryt typu aubrytu, a&nbsp;więc achondrytu enstatytowego.'' ''Grupa tych meteorytów jest bardzo rzadko reprezentowana w&nbsp;zbiorach muzealnych, tak więc do ostatecznego rozstrzygnięcia brakuje jego miejsca odnalezienia lub spadku.'' :::''Dr Jacek Siemiątkowski'' :::''Państwowy Instytut Geologiczny'' :::''Oddział Dolnośląski'' :::''Wrocław, 27.10.1999 r.'' Wszystkim wymienionym ośrodkom podawałem lokalizację „Ukraina” lub „[[Sokal]]”.<ref name="Ukraina"></ref> Obawiałem się, że to znalezisko zostanie mi odebrane przez jakieś czynniki oficjalne. Tak bym chciał, by to znalezisko było prezentowane w&nbsp;Guciowie, na Roztoczu. Wierzę, że ogłoszenia, które teraz daję do prasy w&nbsp;sprawie żelaznych kamieni, i&nbsp;stała wystawa meteorytów, którą chciałbym zorganizować w&nbsp;Guciowie (odwiedzana przez tysiące młodzieży i&nbsp;dorosłych z&nbsp;regionu środkowowschodniej Polski) zaowocowałaby kolejnymi znaleziskami meteorytów. Nie trzeba się uczyć. Czy wszystkie arcydzieła natury muszą wyjechać do Warszawy czy Krakowa i&nbsp;zniknąć w&nbsp;przepastnych szufladach? Ani w&nbsp;obecnej, ani w&nbsp;byłej stolicy nie ma nawet jednej stałej wystawy meteorytów. Dlaczego? Ponieważ i z Europy i zza oceanu nie było żadnych wieści o przekazanych w&nbsp;Gifhorn próbkach, wiosną 2000 roku zainteresowałem meteorytem dr Mariana Stępniewskiego<ref name="Stepniewski">dr Marian Stępniewski pracował w&nbsp;Państwowym Instytucie Geologicznym w&nbsp;Warszawie, w&nbsp;2001 roku odszedł na emeryturę</ref> [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|z&nbsp;Państwowego Instytutu Geologicznego w&nbsp;Warszawie]] podając po raz pierwszy, że jest to moje znalezisko i&nbsp;pochodzi z&nbsp;Zamojszczyzny. Dr&nbsp;Stępniewski wysłał próbkę do znajomego naukowca w&nbsp;USA z&nbsp;prośbą o&nbsp;zbadanie proporcji izotopów tlenu.{{!oxygen isotopic|}} Tymczasem przyszła {{Txt2Img|Zakłodzie_(Haag).jpg|odpowiedź od Haaga}}: :„Przepraszam za zwlekanie z odpowiedzią. Na podstawie małej próbki, którą dostałem w&nbsp;Gifhorn, nie sądzę, by był to chondryt enstatytowy. Niestety nie mam tu odpowiednich przyrządów, by określić dokładny typ. Wiem, że '''jest''' to meteoryt. Radziłbym poprosić o&nbsp;zbadanie próbki najbliższy uniwersytet. Gratuluję znaleziska i&nbsp;życzę powodzenia w&nbsp;badaniach celem sklasyfikowania. Z&nbsp;poważaniem Robert A.&nbsp;Haag.” Życzenia okazały się potrzebne. Pewnego dnia zadzwonił dr Stępniewski<ref name="Stepniewski"></ref> z&nbsp;informacją, że w&nbsp;próbce stwierdzono ziemskie proporcje izotopów tlenu, a&nbsp;więc prawdopodobnie nie jest to meteoryt. Czarna rozpacz. Na szczęście i&nbsp;Rainer Bartoschewitz i&nbsp;Andrzej Pilski<ref>[http://www.ptmet.org.pl/old/019.htm Andrzej S.&nbsp;Pilski], badacz meteorytów i&nbsp;ich popularyzator, członek [http://www.imca.cc/ IMCA]</ref> pocieszali, że przecież chodzi o&nbsp;meteoryt enstatytowy, więc proporcje izotopów tlenu muszą być ziemskie.{{!oxygen isotopic|}} Dr&nbsp;Stępniewski pewnie sobie zażartował. Znów odzyskałem nadzieję. W końcu przyszły wyniki badań z Niemiec od dr Wlotzki<ref>Frank Wlotzka uznany badacz i&nbsp;popularyzator</ref>, Rainer Bartoschewitz nawiązał współpracę z&nbsp;dr&nbsp;Stępniewskim i&nbsp;przyszła pora na postawienie kropki nad&nbsp;i: {{Txt2Img|Zakłodzie_(Bartoschewitz).jpg|wypełnienie kwestionariusza}}, aby oficjalnie zgłosić Komisji Nazewnictwa the Meteoritical Society znalezienie nowego meteorytu.<ref>nazwy meteorytów zatwierdza Komitet Nazewnictwa ([https://meteoritical.org/society/leadership/nomenclature-committee Nomenclature Committee]) [https://meteoritical.org/society The Meteoritical Society]. Aby meteoryt został zarejestrowany i&nbsp;została mu nadana oficjalna nazwa, poza zgłoszeniem zawierającym okoliczności znalezienia, opisem znaleziska/spadku, wynikami podstawowych badań składu, budowy i&nbsp;typu potwierdzonymi przez osobę zajmującą się zawodowo geologią lub mineralogią, należy przekazać do jakiejś uznanej kolekcji lub instytucji fragment co najmniej 10–20% od małych okazów lub 20&nbsp;gram dla większych. Taka procedura deponowania kawałka w&nbsp;innym miejscu niż „masa główna” służy temu, aby w&nbsp;razie kontynuowania badań, można było zwrócić się do takiej instytucji z&nbsp;prośbą o&nbsp;próbkę. Dokument regulujący nazewnictwo meteorytów: [https://www.lpi.usra.edu/meteor/docs/nc-guidelines.htm Guidelines for Meteorite Nomenclature]</ref> :{{TrzyGwiazdki}} Dalej nie wiemy, czym jest ten gość z kosmosu: anomalnym aubrytem? zrekrystalizowanym chondrytem enstatytowym? enstatytowym acapulcoitem? Czymś jeszcze nie nazwanym? Mam nadzieję, że na wrześniowym spotkaniu, na które serdecznie zapraszam Czytelników, część tajemnic meteorytu zostanie już ujawniona.<ref>w dniach 15-17 września 2000 roku odbyło się w&nbsp;Guciowie spotkanie meteorytowe poświęcone m.in. meteorytowi Zakłodzie. Była wizyta w&nbsp;miejscu znalezienia meteorytu i&nbsp;wiele innych atrakcji</ref> {{BQuote-end}} ---- Tak w 2000 roku opisywał tę historię Pilski (2000, ''Wirtualny Wszechświat''): {{BQuote-begin |max-width=1000px}} [[Image:Zakłodzie_(Stanisław_Jachymek).jpg|thumb|right|200px|Stanisław Jachymek z&nbsp;meteorytem Zakłodzie w&nbsp;miejscu jego znalezienia.]] Nowy polski meteoryt Pewnego wrześniowego dnia 1998&nbsp;r. Stanisław Jachymek, idąc drogą wcinającą się płytkim wąwozem w&nbsp;lessowe pola, zauważył spory, zardzewiały kamień leżący na jej skraju. Kamień okazał się dziwnie ciężki. Pan Jachymek postanowił więc zabrać go do domu, podejrzewając, że może to być meteoryt. Znalazca wiedział, że większość meteorytów zawiera metaliczne żelazo. Odciął więc mały fragment i&nbsp;na przekroju ujrzał liczne ziarenka metalu. Pomyślał jednak, że lepiej się upewnić, czy nie jest to jakiś odpad hutniczy, i&nbsp;poprosił naukowców z&nbsp;Uniwersytetu Wrocławskiego o&nbsp;sprawdzenie, czy w&nbsp;metalu znajduje się nikiel. Okazało się, że nikiel jest, ale poza tym kamień ma nietypową budowę i&nbsp;badacze nie wykluczali sztucznego pochodzenia. [[Image:Zakłodzie_(struktura_wnętrza).jpg|thumb|left|200px|Przekrój meteorytu Zakłodzie. Działanie ziemskiej wilgoci sprawiło, że pierwotnie biała skała zyskała rdzawe zabarwienie. Oryginalna barwa zachowała się tylko w&nbsp;środku kamienia. Metal na zdjęciu jest czarny.]] Spotkałem pana Jachymka na Seminarium Meteorowo-Meteorytowym w&nbsp;Pułtusku wiosną 1999&nbsp;r. Pokazał mi kawałek kamienia, który rzekomo kupił na giełdzie minerałów od jakiegoś Ukraińca.<ref name="Ukraina">„wątek ukraiński” pojawia się również w&nbsp;relacji Andrzeja S. Pilskiego w&nbsp;jego artykule z&nbsp;2005 roku (Pilski 2005, ''Meteoryt''); patrz → [[Sokal]]</ref> Stwierdziłem, że istotnie wygląda to na meteoryt i&nbsp;że najbardziej przypomina chondryt enstatytowy. Spytałem, czy nie mógłby dowiedzieć się od sprzedawcy, skąd ten okaz pochodzi. Przypuszczałem, że jest to zbadany już meteoryt i&nbsp;że nie ma sensu badać go ponownie. Potem dopiero dowiedziałem się, że pan Jachymek sam go znalazł. Znalazca poprosił następnie o&nbsp;zbadanie kamienia prof. Łukasza Karwowskiego z&nbsp;Uniwersytetu Śląskiego. Opinia profesora była pozytywna: „Z&nbsp;przeprowadzonych badań wynika, że jest to niewątpliwie meteoryt, i&nbsp;to niezbyt popularny. Przypomina chondryt enstatytowy. Brak chondr i&nbsp;skład kamacytu zbliża go do achondrytów aubrytów. Zawiera jednak za dużo fazy kamacytowej i&nbsp;troilitowej i&nbsp;nie posiada innych faz krzemianowych obecnych w&nbsp;aubrytach”. W czerwcu 2000 r. w&nbsp;„Meteoritical Bulletin” pojawił się oficjalny komunikat, że w&nbsp;Polsce został znaleziony meteoryt enstatytowy, nie pasujący do żadnego ze znanych typów meteorytów. Otrzymał on nazwę Zakłodzie od nazwy wsi znajdującej się w&nbsp;powiecie zamojskim, niedaleko Szczebrzeszyna. Gdy dowiedziałem się, gdzie znaleziono meteoryt, przypomniałem sobie, że w&nbsp;„Gazecie Lubelskiej” z&nbsp;24 kwietnia 1897&nbsp;r. doniesiono [[Lublin 1897|o&nbsp;jasnym bolidzie i&nbsp;potężnej eksplozji w&nbsp;nocy 21 kwietnia]]. Z&nbsp;relacji ówczesnych świadków wynika, że meteoryt mógł spaść gdzieś w&nbsp;tej właśnie okolicy. Wygląd przekroju meteorytu, ukazujący, że w&nbsp;środku zachował się pierwotny biały kolor skały, potwierdza, iż niszczące działanie ziemskiej wilgoci nie trwało długo. Opis zjawiska bolidu w&nbsp;„Gazecie Lubelskiej” przypomina relacje spod [[Pułtusk]]a, gdzie w&nbsp;1868&nbsp;r. spadł największy deszcz meteorytów kamiennych. Możliwe więc, że zawitało do nas więcej meteorytów, ale w&nbsp;okolicy pociętej głębokimi wąwozami, gdzie ziemia ma kolor zardzewiałej powierzchni meteorytu, niełatwo je zauważyć. ::::Andrzej S. Pilski {{BQuote-end}} {{Txt2Img|Zakłodzie_(Bartoschewitz).jpg|Rejestracji}} meteorytu dokonał Rainer Bartoschewitz w&nbsp;czerwcu 2000 roku, a&nbsp;została ona opublikowana w&nbsp;sierpniowym numerze ''Meteoritical Bulletin'' nr&nbsp;84 z&nbsp;2000 roku. <br clear="all"/> [[Image:Zakłodzie_(Stanisław_Jachymek,_Guciów_2015).jpg|right|200px|thumb|Stanisław Jachymek (piknik meteorytowy w&nbsp;[[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Guciowie]], październik 2015&nbsp;r.) (fot.&nbsp;Wadi)]] === Stach Jachymek === Meteoryt Zakłodzie jest unikatowy, nie tylko przez swoją wyjątkowość, jako obiekt badań, ale też przez wyjątkowość osoby {{Txt2Img|Zakłodzie_(Stanisław_Jachymek,_Guciów_2015).jpg|Stanisława Jachymka}} – sołtysa gminy Guciów, działacza na rzecz ochrony przyrody i&nbsp;piękna roztoczańskich przestrzeni, inicjatora wielu inicjatyw społecznych, poety i&nbsp;miłośnika przyrody oraz folkloru<ref>portal Roztocze.com – [http://www.roztocze.com/content/view/818/94/ Opowieść o&nbsp;człowieku, który zbiera gwiazdki z&nbsp;nieba]<br>portal DziennikWschodni.pl – [http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080502/MAGAZYN/131469006 Czy słońce mnie lubi]<br>portal RoztoczeOnline – [http://www.roztocze.net/newsroom.php/14123_Jachymek_m%C3%B3wi.....html Jachymek mówi...]</ref>. Pewne wyobrażenie o nietuzinkowości Stacha Jachymka oddaje fragment relacji w&nbsp;wizyty laureata Nagrody Nobla Jamesa Watsona (współodkrywcy struktury DNA) na Roztoczu w&nbsp;[[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Zagrodzie „Guciów”]] (za ''Tygodnikiem Zamojskim''): {{BQuote-begin |width=640px |bgcolor=white}} {{Wielokropek}} Prawdziwa uczta czekała na nich w Zagrodzie „Guciów”. Stach Jachymek specjalnie upiekł dla gości podpłomyki, zaprosił do swoich chałup. Pokazywał {{Txt2Img|Zakłodzie-Guciów_(skansen)_3.jpg|tropy dinozaurów}}, {{Txt2Img|Zakłodzie-Guciów_(ekspozycja)_1.jpg|meteoryty}}, wystawę minerałów, częstował wilgocią wąwozu<ref>słynne stachowe nalewki zwane „wilgocią wąwozu”</ref>. Zachwalał Roztocze, najpiękniej jak to on potrafi, i&nbsp;jak ono na to zasługuje. Przy muzyce Chopina goście delektowali się poziomkami ze śmietanką, zupą z&nbsp;kurek, smakowali reczczoniak, ktoś zamówił kaszę gryczaną ze skwarkami i&nbsp;zsiadłym mlekiem, inny poprosił o&nbsp;rydze marynowane, komuś smakowały pierogi z&nbsp;miętą. Stach dziadówką (z tarniny dojrzałej na miedzy) wzniósł toasty; za DNA, przepijając do Watsona i&nbsp;drugi, zwracając się do prof.&nbsp;Szybalskiego, za&nbsp;Lwów. {{BQuote-end}} <br clear="all"/> == Kolekcje == Masa główna jest w posiadaniu znalazcy Stacha Jachymka. :{| {{Koblitz Repository |max-width=1000px}} ! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi |- | '''[[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Zwierzyniec, Natural-Ethnol. Mus.]]''' || 8,5&nbsp;kg || masa główna |- | [[Gifhorn, Bartoschewitz Colln.]] || 202 g || 3 fragmenty, 204,40 g oraz płytka cienka (PTS) (Bartoschewitz catalog) |- | '''[[Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ]]''' || {{Txt2Img|Zakłodzie_(CEP_UJ).jpg|99,58 g}} || płytka za skorupą<ref>fragment nie wymieniony w&nbsp;katalogu Pilskiego (2001) (''inf. Bartłomiej Kajdas z&nbsp;[[CEP UJ]]'')</ref>; wcześniej zbiór: [[Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ]] |- | '''[[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|Warsaw, Geol. Inst., Polish Acad. Sci.]]''' || 35 g || |- | {{Wielokropek}} |- | [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || – || {{Txt2Img|Zaklodzie_(NHM_Vienna)_TJ.jpg|22,96 g}} (dar Tomasza Jakubowskiego) |} <br clear="all"/> == „Bolid” Zakłodzie == Spadek meteorytu Zakłodzie wiązany jest z doniesieniami o obserwacji jasnych bolidów: '''[[Lublin 1897]]''' i&nbsp;'''[[Lublin 1885]]'''. Być może jednak spadek był wcześniejszy, a&nbsp;relacja o&nbsp;nim ukazała się w&nbsp;dodatku ''Rozmaitości'' do ''Gazety Lwowskiej'' z&nbsp;1834 roku? ''Rozmaitości'' nr '''11''' z 1834 roku (s. 87): {{AQuote-begin |width=640px}} {{Sparse-b}}Z Rzeszowa{{Sparse-e}}. Dnia 4. lutego r.&nbsp;b. pokazał się przepyszny meteor w&nbsp;okolicy Rzeszowa, około 9téj godziny wieczorem. Śród cichéj, ślicznie rozjaśnionéj nocy zatlało raptem niebo od strony północnéj, jak gdyby od pożaru; jakoż sądzono powszechnie, że gdzieś w&nbsp;sąsiedztwie musiał ogień wybuchnąć. Lecz płomień ten nie trwał dłużéj, jak kilka sekund, a&nbsp;potém zmienił się w&nbsp;pas széroki, ku stronie południowo-zachodniéj. Niektórzy postrzegali nawet przy gaśnieniu tego meteoru coś podobnego do iskier. Powietrzomiar stał wysoko; ciepłomiérz okazywał zero. Wielu mieszkańców okolicznych włości powiada, że podobne zjawisko widzieli tego samego dnia zrana, na kilka godzin przed wschodem słońca. {{AQuote-end}} Ciekawy wątek z meteorytem Zakłodzie w tle?! Patrz → [[Sokal]]. <br clear="all"/> == Lokalizacja == {{GEFrame-begin}} {{GEMap | htmlFileMap = wiki-Zaklodzie.htm | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Zaklodzie.kml | lat = 50.765 | lon = 22.876 | zoom = 13 | type = roadmap }} {{GEIcon-PointRed}} (G) Zagroda Guciów, (Z) wieś Zakłodzie Góra i&nbsp;Dół, (S)&nbsp;[[Sokal]] (ukr.&nbsp;''Сокаль'') [E-u] miejsce znalezienia okazu podane w&nbsp;{{!MBD}} {{GEFrame-end}} Meteoryt został znaleziony przy lessowej drodze pomiędzy wsiami Zakłodzie-Dół i&nbsp;Zakłodzie-Góra. Jest bardzo prawdopodobne, że meteoryt Zakłodzie pochodzi ze spadku bolidu widzianego nad Polską południowo wschodnią [[Lublin 1897|21 kwietnia 1897 roku]].<ref name="Patzer"></ref> Wiele osób szukało kolejnych okazów, sam znalazca szuka nadal, gdyż nie można wykluczyć, że '''leżą tam jeszcze dalsze kamienie z&nbsp;tego spadku'''. <br clear="all"/> == [[Zakłodzie/Galerie]] == '''Miejsce znalezienia meteorytu''' (patrz → [[Zakłodzie/Galerie]]) <gallery caption="" widths="240px" heights="180px" perrow="3"> File:Zakłodzie_(Stanisław_Jachymek).jpg|Stanisław Jachymek w&nbsp;miejscu znalezienia meteorytu, w&nbsp;tle Podlesie (''czerwiec&nbsp;2000&nbsp;roku''<ref>fotografia wykonana nie później niż w&nbsp;czerwcu 2000 roku</ref>; fot.&nbsp;Anna Jachymek) File:Zakłodzie_(miejsce_znalezienia)_4.jpg|Miejsce znalezienia meteorytu (stan:&nbsp;''2&nbsp;maja&nbsp;2013&nbsp;roku''; fot.&nbsp;[[W&W]]) File:Zakłodzie_(PG_48_5_2000_Stanisław_Jachymek).jpg|''W tym miejscu, w&nbsp;końcu września 1998&nbsp;r. Stanisław Jachymek (na zdjęciu) zauważył leżący na poboczu meteoryt. Celem odsłonięcia wnętrza i&nbsp;opróbkowania okaz został przecięty. Demonstrowany fragment waży około 1&nbsp;kg i&nbsp;na płaszczyźnie cięcia ukazuje niejednorodną budowę skały'' (źródło:&nbsp;Stępniewski et&nbsp;al. 2000)<ref>fotografię wykonał M. Stępniewski 14 marca 2000 roku</ref> </gallery> ;Meteoryt Zakłodzie <gallery caption="" widths="240px" heights="180px" perrow="3"> File:Zakłodzie_(przekrój).jpg|Przekrój meteorytu (fot.&nbsp;Marcin&nbsp;Cimała) File:Zakłodzie_(wnętrze).jpg|Wnętrze meteorytu (fot.&nbsp;Marcin&nbsp;Cimała) File:Zakłodzie_(struktura_wnętrza).jpg|Trzy różne litologie (fot.&nbsp;Stanisław Jachymek; źródło: ''Meteoryt'', 2, 2000) File:Zakłodzie_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-0004.jpg|Ponad 300 gramowy pełen przekrój meteorytu ze zbiorów [[PAN Muzeum Ziemi w Warszawie]] File:Zakłodzie_(CEP_UJ).jpg|Fragment ze zbiorów [[Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ]] (fot.&nbsp;Szymon Kozłowski) File:Zaklodzie_(NHM_Vienna)-TJ21.jpg|Płytka meteorytu [[Zakłodzie]] o&nbsp;wadze 22,96&nbsp;g ze zbiorów [[:Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]] ([http://www.collectingmeteorites.com/vienna-donnation/ dar Tomasza Jakubowskiego]) (fot. Tomasz Jakubowski) File:Zakłodzie_(płytka).jpg|Wnętrze meteorytu (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Zakłodzie_(grafit).jpg|Grafitowe inkluzje (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Zakłodzie_(grafit)-1.jpg|Grafitowe inkluzje (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) File:Zakłodzie_(zachowana_(relikt)_chondra).jpg|Zachowana (relikt) chondra (fot.&nbsp;Tomasz&nbsp;Jakubowski) </gallery> Obrazy mikroskopowe (materiał pochodzi od Jacka Drążkowskiego<ref>fotografie udostępnił redaktor kwartalnika ''Meteoryt'' Jacek Drążkowski; pochodzą one z&nbsp;artykułu Przylibski et&nbsp;al. 2000</ref>)<br> (oznaczenia na zdjęciach: En&nbsp;-&nbsp;enstatyt (piroksen), Gr&nbsp;-&nbsp;grafit, Me&nbsp;-&nbsp;metal, kamacyt, Pl&nbsp;-&nbsp;plagioklaz, Schr&nbsp;-&nbsp;schreibersyt, Tro&nbsp;-&nbsp;trolilit<ref>[http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Minerals.htm o&nbsp;minerałach] w&nbsp;meteorytach </ref>) <gallery caption="" widths="240px" heights="190px" perrow="3"> File:Zakłodzie_(plagioklaz).jpg|Równoległe lamelki w&nbsp;oddalonych od siebie kryształach plagioklazu (mikroskop polaryzacyjny, światło przechodzące, skrzyżowane nikole) (źródło:&nbsp;''Meteoryt'', 2, 2000) File:Zakłodzie_(piroksen)_1.jpg|Automorficzne i&nbsp;hipautomorficzne kryształy piroksenów (mikroskop polaryzacyjny, światło przechodzące, skrzyżowane nikole) (źródło:&nbsp;''Meteoryt'', 2, 2000) File:Zakłodzie_(piroksen)_2.jpg|Lamelkowe kryształy piroksenów (nieodmieszane pirokseny rombowe i&nbsp;jednoskośne) (mikroskop polaryzacyjny, światło przechodzące, skrzyżowane nikole) (źródło:&nbsp;''Meteoryt'', 2, 2000) File:Zakłodzie_(PG_48_5_2000_mikro).jpg|''Na zdjęciu mikroskopowym próbki meteorytu widoczne są głównie składniki mineralne: liczne zaokrąglone ziarna piroksenów, w&nbsp;znacznie mniejszej ilości plagioklazów (jasne) oraz nieregularne skupiska kamacytu i&nbsp;troilitu (ciemne). Czy widoczna w&nbsp;lewym górnym rogu struktura może być zarysem chondry?'' (źródło:&nbsp;Stępniewski&nbsp;et&nbsp;al. 2000) File:Zakłodzie_(stop_Fe-Ni).jpg|Stop Fe-Ni oraz dwie fazy siarczkowe (mikroskop polaryzacyjny, światło odbite) (źródło:&nbsp;''Meteoryt'', 2, 2000) File:Zakłodzie_(stop_metaliczny).jpg|Stop metaliczny otaczający kryształ piroksenu i&nbsp;dwie fazy mineralne (nieprzezroczyste) (mikroskop polaryzacyjny, światło odbite) (źródło:&nbsp;''Meteoryt'', 2, 2000) </gallery> Więcej zdjęć i materiałów patrz → [[Zakłodzie/Galerie]] == [[Bibliografia]] == * Gurdziel Agnieszka, (2003), '''Wtórne fazy mineralne powstałe w wyniku wietrzenia meteorytów''', Praca magisterska, wykonana pod kierunkiem prof. dr hab. Łukasza Karwowskiego na Wydziale Nauk o&nbsp;Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec 2003. Plik {{Link-PTMet|v=psm|l=mgr.htm |text=praca magisterska}}. [[Grafika:Humor_(WZieba_NS-07-2004)_09.jpg|200px|thumb|Autor ''Wiesław Zięba'' (za&nbsp;zgodą)]] * Jachymek Stanisław, (2000), '''[[Zakłodzie]]. Informacja o nowym meteorycie''', ''Meteoryt'', 2, 2000, s.&nbsp;3-7. Plik {{Link-Meteoryt|r=00|n=2}}. * Karwowski Łukasz, Jachymek Stanisław, Siemiątkowski Jacek, (2001), '''The mineralogy and origin of the [[Zakłodzie]] meteorite''', ''Mineralogical Society of Poland – Special Papers'', vol. 18, 2001, s.&nbsp;65-69. Plik [http://www.mineralogia.pl/special.html PDF]. * Karwowski Łukasz, (2001), '''Nowy Polski meteoryt [[Zakłodzie]]''', materiały XXI Terenowej Szkoły Geologów Uniwersytetu Śląskiego, Lewin Kłodzki, 2001, s.&nbsp;21-22. * Karwowski Łukasz, Siemiątkowski Jacek, (2001), '''Skład fazowy meteorytu [[Zakłodzie]]''', streszczenie referatu, I Seminarium Meteorytowe, 26-27 kwietnia, Olsztyn 2001, Wyd. PIG, 2001, s.&nbsp;24-25. * Karwowski Łukasz, Jachymek Stanisław, Ludwig Anna, Gurdziel Agnieszka, (2003), '''Skorupa wietrzeniowa i obtopieniowa meteorytów w warunkach klimatu umiarkowanego na przykładzie [[Zakłodzie|Zakłodzia]] i&nbsp;[[Morasko|Moraska]]–[[Przełazy|Przełazów]]''', materiały, II&nbsp;Seminarium Meteorytowe, 24-26 kwietnia, Olsztyn 2003, s.&nbsp;48-54. Plik {{Link-PTMet|v=old|l=wydawnictwa/2003%2006%20Karwowski%20et.al.pdf |text=PDF}}. * Karwowski Łukasz, Kryza Ryszard, Przylibski Tadeusz A., Pavlyuk V., (2006), '''High manganoan keilite from the [[Zakłodzie]] meteorite''', ''XIIth International Seminar on Physic and Chemistry of Solids'', Lviv, abstracts, 2006, s.&nbsp;53. * Karwowski Łukasz, Kryza Ryszard, Przylibski Tadeusz A., (2007), '''New chemical and physical data on keilite from [[Zakłodzie]] enstatite achondrite''', ''American Mineralogist'', 92, 2007, s.&nbsp;204-209. Plik [http://rruff.info/uploads/AM92_204.pdf PDF]. * +Kryza Ryszard, Przylibski Tadeusz A., Łuszczek Katarzyna, (2012), '''The [[Zakłodzie]] and alike achondrites: mineral chemistry (preliminary data)''', ''Mineralogia Special Papers'', vol.&nbsp;40, s.&nbsp;33-35, 2012. Plik [http://mineralogia.pl/special.html PDF]. Materiały ''19^th Meeting of the Petrology Group of the Mineralogical Society of Poland, Obrzycko, 19-21^th October 2012''. * Krzesińska Agata M., Wirth Richard, Kusiak Monika A., (2019), '''Petrogenesis of ungrouped enstatite meteorite [[Zakłodzie]]: Fabric, texture, and nanostructure analysis for identification of mechanisms responsible for chondrite–achondrite transition''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 54(7), 2019, s. 1462-1477. Plik {{!doi|10.1111/maps.13296}}. * Łodziński Marek, (2001), '''Mineralogical study of weathering of the [[Zakłodzie]] meteorite''', Konferencia doktorandov a mladých vedeckých pracovníkov, Herlany (Slovakia), 23-24 April 2001. ''Miner. Slov., Geovestnik'', 2001, 33(2): s.&nbsp;20-21. * Łodziński Marek, Manecki Andrzej, (2001), '''Minerały meteorytu [[Zakłodzie]] – próba ustalenia sukcesji (''Minerals of the [[Zaklodzie]] meteorite – trail of succession settlement'')''', streszczenie referatu, I Seminarium Meteorytowe, 26-27 kwietnia, Olsztyn 2001, Wyd. PIG, 2001, s.&nbsp;28-30. * Łodziński Marek, (2003), '''Meteoryt [[Zakłodzie]] – skład mineralny i pochodzenie''', Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych PAN, Oddział Kraków, 45(1), 2003, s.&nbsp;269-270. * Łodziński Marek, Żmudzka Magdalena, (2003), '''Dwa najnowsze polskie meteoryty – [[Baszkówka]] i [[Zakłodzie]]''', ''Otoczak'', 29, 2003, s.&nbsp;17-21. * +Ma Chi, Beckett John R. Rossman George R., (2012), '''Buseckite, (Fe,Zn,Mn)S, a new mineral from the [[Zakłodzie]] meteorite''', ''American Mineralogist'', 97, 2012, s. 1226-1233. Plik [http://www.its.caltech.edu/~chima/publications/2012_AM_buseckite.pdf PDF]. * {{Maliszewski (2008)|page=51-64}} * Maliszewski Adam, Szlachta Karol, Gałązka-Friedman Jolanta, Bakun-Czubarow Nonna, (2008), '''Mössbauer studies of Polish enstatite meteorite – [[Zakłodzie]]''', ''Hyperfine Interactions'', 186, 2008, s.&nbsp;121-125. Plik {{!doi|10.1007/s10751-008-9841-3}}. * Maliszewski Adam, Gałązka-Friedman Jolanta, Bakun-Czubarow Nonna, (2009), '''Badania Mössbauerowskie meteorytu [[Zakłodzie]]''', ''Acta Soc. Metheor. Polon.'', 1, 2009, s.&nbsp;110-121. Plik {{Link-ASMP|bwmeta1.element.psjd-d27a3f6b-003d-4f2e-b4d2-eb6c01dc7042}}. * Manecki Andrzej, Łodziński Marek, (2001), '''Czy obserwowane w meteorycie [[Zakłodzie]] kuliste skupienia piroksenów są chondrami? [Can spherical concentrations of pyroxenes in the Zakłodzie meteorite be interpretated as chondrules?]''', materiały konferencyjne „Nauki o Ziemi w badaniach podstawowych, złożowych i ochronie środowiska na progu XXI wieku”, Wyd. AGH, Kraków, 2001, s.&nbsp;21-24. * '''''Meteoritical Bulletin''''', No. 84, 2000 August. Plik {{!ADS|f=2000M%26PSA..35..199G}}. * Patzer Andrea, Franke Luitgard, Schultz Ludolf, (2001), '''New noble gas data of four enstatite chondrites and [[Zakłodzie]]''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 36(S9), 2001, s.&nbsp;A157-A158. Plik {{!doi|10.1111/j.1945-5100.2001.tb01534.x}}. * Patzer Andrea, Hill Dolores H., Boynton William V., Franke Luitgard, Schultz Ludolf, Jull A.J.Timothy, McHargue Lanny R., Franchi Ian A., (2002), '''Itqiy: A study of noble gases and oxygen isotopes including its terrestrial age and a comparison with [[Zakłodzie]]''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 37(6), 2002, s. 823-833.{{!oxygen isotopic|}} Plik {{!doi|10.1111/j.1945-5100.2002.tb00858.x}}. * {{Pilski (1999)}} * Pilski Andrzej S., (2000), [https://web.archive.org/web/20010524011037/http://www.wiw.pl/nowinki/astronomia/200006/20000617-001.asp '''Nowy polski meteoryt'''], ''Wirtualny Wszechświat'', czerwiec 2000. * Pilski Andrzej S., (2002), '''Itqiy i [[Zakłodzie]]: podobne, a jednak niepodobne''', ''Meteoryt'', 3, 2002, s.&nbsp;14-15. Plik {{Link-Meteoryt|r=02|n=3}}. * Pilski Andrzej S., (2004), '''[[Zakłodzie|Pierwotne achondryty enstatytowe]]''', materiały, III&nbsp;Konferencja Meteorytowa, 25-26 września, Poznań 2004, s.&nbsp;41-46. * Pilski Andrzej S., (2005), '''[[Zakłodzie]] – tajemniczy meteoryt enstatytowy''', ''Meteoryt'', 1, 2005, s. 7-9. Plik {{Link-Meteoryt|r=05|n=1}}. * Pilski Andrzej S., (2005), '''[[Zakłodzie]] – A mysterious enstatite meteorite''', ''Meteorite'', 11(2), 2005, s.&nbsp;31-33. * Pilski Andrzej S., (2023), '''''Od Redaktora''''', ''Meteoryt'', 103, 2023, s. 2. Plik {{Link-Meteoryt|r=2021}}. * Przylibski Tadeusz A., Zagożdżon Paweł P., (2000), '''Wyniki wstępnych badań mineralogiczno-petrologicznych meteorytu kamiennego [[Zakłodzie]]''', ''Meteoryt'', 2, 2000, s.&nbsp;8-10. {{Link-Meteoryt|r=00|n=2}}. * Przylibski Tadeusz A., Zagożdżon Paweł P., Kryza Ryszard, Pilski Andrzej S., (2003), '''Mineralogia, petrologia, geneza i&nbsp;propozycja nowej klasyfikacji meteorytu enstatytowego [[Zakłodzie]]''', materiały, II Seminarium Meteorytowe, 24-26 kwietnia, Olsztyn 2003, s.&nbsp;80-101. Plik {{Link-PTMet|v=old|l=wydawnictwa/2003%2012%20Przylibski%20et.al.pdf |text=PDF}}. * Przylibski Tadeusz A., Zagożdżon Paweł P., Kryza Ryszard, Pilski Andrzej S., (2005), '''The [[Zakłodzie]] enstatite meteorite: Mineralogy, petrology, origin and classification''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 40(S9), 2005, s. 185-200. Plik {{!doi|10.1111/j.1945-5100.2005.tb00424.x}}. * Przylibski Tadeusz A., Jakubowski Tomasz, Karwowski Łukasz, Kryza Ryszard, Łuszczek Katarzyna, (2011), '''New data on graphite from the [[Zakłodzie]] enstatite achondrite''', {{!metsoc|n=74|nabs=5198}}. * ''Rozmaitości'' (pismo dodatkowe do ''Gazety Lwowskiej''), nr '''11''', s. 87, '''Z Rzeszowa'''. Plik {{Link-dLibra|JBC|d|60768}}. * Siemiątkowski Jacek, Starnawska Ewa, (2002), '''[[Zakłodzie]] – nowy meteoryt enstatytowy z Roztocza''', ''Pos. Nauk PIG'', 58, 2002, s.&nbsp;37-38. * Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, Durakiewicz Tomasz, Giro Leszek, Sharp Zachary D., (2000), '''Preliminary study of a new enstatite meteorite from [[Zakłodzie|Zaklodzie]] (Southeast Poland)''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 35(S5), 2000, s. A152-A153. Plik {{!doi|10.1111/j.1945-5100.2000.tb01796.x}}. * Stępniewski Marian, Jachymek Stanisław, (2000), '''[[Zakłodzie|Kolejny polski meteoryt]]''', ''Przegląd Geol.'', 48(5), 2000, s.&nbsp;382. Plik {{Djvu|Zakłodzie_(PGeol_5_2000).djvu|DjVu}}. * Szczypiorski Rafał, Szlachta Karol, Ludwig Anna, Tłaczała Wiesław, Gałązka-Friedman Jolanta, (2003), '''Wstępne badania mössbauerowskie meteorytu [[Zakłodzie]]''', materiały, II Seminarium Meteorytowe, 24-26 kwietnia, Olsztyn 2003, s. 128–130. Plik {{Link-PTMet|v=old|l=wydawnictwa/2003%2017%20Szczypiorski%20et.al.pdf |text=PDF}}. {{Koblitz References |1=An 8.68kg stone partially covered with fusion crust was found beside a dirt road by Stanislaw Jachymek while he was searching for rocks and fossils; reported with classification and mineral analysis, shows granoblastic texture, may be similar with QUE 97289, J.N.Grossman, Met. Bull. 84, MAPS, 2000, 35, p.A199. Mineralogy, oxygen isotopic composition and study of weathering products, M.Stepniewski et al., MAPS, 2000, 35, p.A152 (abs.). Remarks on proper rendition of name, J.N.Grossman and J.Zipfel, Met. Bull. 85, MAPS, 2001, 36 (Suppl.), p.A293. Noble gases and C-14 terrestrial age, A.Patzer et al., MAPS, 2002, 37, p.823. Study of silica polymorphs; thermometry, M.Kimura et al., MAPS, 2005, 40, p.855.}} {{Przypisy}} == Zobacz również == * [[Zakłodzie/Galerie]] * [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów]] * '''doniesienie [[Sokal]]''' * możliwy spadek w okolicach '''[[Lublin 1897|Lublina w 1897 roku]]''' i&nbsp;doniesienie '''[[Lublin 1885]]''' * [[Bibliografia/Projekty badawcze, granty]] – projekt badawczy N N307 1177 36 == Linki zewnętrzne == * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=30390 Zakłodzie] * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=30390 Zakłodzie] * Meteoryt Zakłodzie w kolekcjach polskich – [http://www.ptmet.org.pl/old/kat-mka-pier.htm#zaklodzie katalog PTMet] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/Zaklodzie.htm Wadi & Jan Woreczko Collection] * Polski Serwis Meteorytów – meteoryt [http://www.ptmet.org.pl/old/psm/defzak.htm Zakłodzie] * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Zakłodzie_(województwo_lubelskie) Zakłodzie (województwo lubelskie)] * [http://www.guciow.pl/ Zagroda Guciów] – muzeum etnograficzno-przyrodnicze * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Minerals.htm Minerały w meteorytach (''Meteorite minerals'')] * {{MPOD|name=Zaklodzie|text=Zakłodzie}} * Roztocze.com – [http://www.roztocze.com/content/view/818/94/ Opowieść o&nbsp;człowieku, który zbiera gwiazdki z&nbsp;nieba] {{SeparatorBull}} [http://www.roztocze.com/index.php?option=com_content&task=view&id=294&Itemid=94 JAK JACHYMEK DINOZAURA WYTROPIŁ] {{SeparatorBull}} DziennikWschodni.pl – [http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080502/MAGAZYN/131469006 Czy słońce mnie lubi] {{SeparatorBull}} RoztoczeOnline – [http://www.roztocze.net/newsroom.php/14123_Jachymek_m%C3%B3wi.....html Jachymek mówi...] {{SeparatorBull}} Tygodnik Zamojski – [http://www.tygodnikzamojski.pl/ludzie/41/1/ Watson James, noblista, odkrywca struktury DNA – z Nowego Jorku na Roztocze] * Projekt badawczy NN307117736 – 36. konkursu MNiSzW: [http://nauka.money.pl/wnioski-o-dofinansowanie/konkurs-36/zaklodzieity---pierwotne-achondryty-enstatytowe---nowa-grupa-meteorytow-wsrod-achondrytow-298705.html Zakłodzieity - pierwotne achondryty enstatytowe - nowa grupa meteorytów wśród achondrytów] {{SeparatorBull}} OPI, nauka-polska.pl: [http://nauka-polska.pl/dhtml/raporty/praceBadawcze?rtype=opis&lang=pl&objectId=236262 Zakłodzieity - pierwotne achondryty enstatytowe{{Kropek}}] {{SeparatorBull}} NCN (Narodowe Centrum Nauki): [http://ncn.gov.pl/sites/default/files/pliki/uchwaly-rady/2015/uchwala17_2015-zal4.pdf Załącznik nr 4 do uchwały Rady NCN nr 17/2015 z dnia 12 lutego 2015 r.] [[Category:MetBullDatabase]] [[Category:Meteoryty polskie]] [[Category:Znaleziska]]

Wróć do strony Zakłodzie.