Gdynia

20. SPADEK W GDYNI

21 stycznia 1959 r. około godz 5 rano doker Jan Blok, znajdujący się w tym czasie na pokładzie statku P.L.O. „Jarosław Dąbrowski” przycumowanym dziobem na SW w Basenie Portowym nr IV w Gdyni na Nadbrzeżu Polskim, zauważył czerwony punkt na niebie, który zbliżał się do niego z błyskawiczną szybkością od strony mostku kapitańskiego. Zdawało mu się, że ów „punkt” leci prosto na niego, w związku z czym pochylił się całym ciałem w prawą stronę, aby – jak podał – uniknąć zderzenia. Po chwili zauważył jasny błysk w formie stożkowej, o średnicy około 1,5 m i długości około 4 m. Światło lecącego przedmiotu tak go przeraziło i oślepiło, że zakrył rękoma oczy. Jednocześnie usłyszał „bardzo silne tarcie powietrza”, czy też dźwięk metaliczny „przypominający dźwięk blachy”.

O opisanym zdarzeniu dowiedziała się z prasy Sekcja Meteorytyki P.T.M.A. w Warszawie^[2], która zwróciła się do oddziału P.T.M.A. w Gdyni o zebranie dalszych informacji i przesłuchanie świadków, co zostało dokonane w dniach 25 II, 7 III i 11 IV. Dodatkowo przesłuchania głównych świadków zjawiska dokonał autor w dniach 10 i 11 VIII 1959 r. w Gdyni.

Na podstawie przeprowadzonych dochodzeń, które całkowicie potwierdziły obserwacje Bloka, ustalono dalsze szczegóły i przybliżone miejsce spadku. Miejsce to zostało przeszukane przez nurków, niestety z wynikiem negatywnym; przypuszczalny meteoryt mógł się wbić na pewną głębokość w muliste dno basenu, zaś przy każdym stąpnięciu nurka muł unosił się z dna i utrudniał widoczność.

Dalsze poszukiwania zostały przeprowadzone z inicjatywy autora w lipcu 1960 r. przy współudziale miejscowego Oddziału P.T.M.A. w Gdyni. Dokonano bagrowania (tzw. „rakiem”) dna basenu, przesiewając wydobyty muł denny przez specjalnie sporządzoną kratę zmontowaną na przycumowanej do „raka” barce. Prace te niestety nie dały wyników pozytywnych.

Wnioski, do jakich można dojść w omawianej sprawie, są następujące:

1. Zjawiska świetlne i dźwiękowe zauważone przez świadków są dość typowe dla spadków meteorytów. Bliższa charakterystyka tych zjawisk zależy oczywiście w dużej mierze od subiektywnych ocen, tym niemniej są one zgodne ze sobą.

2. Spadająca masa nie rozproszyła się całkowicie w atmosferze, lecz dała spadek pewnej bryły o nieokreślonej bliżej wadze do basenu portowego. Bryła ta najprawdopodobniej była meteorytem, gdyż trudno znaleźć inne tłumaczenie.

3. Twierdzenie świadków, że kolor bryły po pogrążeniu się jej w wodzie zmienił się na czerwony, jest zrozumiałe, jeżeli założymy, że bryła miała stosunkowo dużą masę i być może była syderytem^[3].

4. Wbrew hamującemu działaniu wody, które jest – jak wiemy – bardzo znaczne, przypuszczalny meteoryt musiał się jednak wbić w dno basenu na pewną, bliżej nieokreśloną głębokość¹.

Przypisy

¹ Literatura źródłowa: „Wieczór Wybrzeża” nr 22, 23, 25, 30, 33, 43, 45, 191 z 1959 r. oraz 167 z 1960 r.; „Życie Warszawy” nr 35 z 1959 r.; „Ekspres Wieczorny” nr 35 z 1959 r.; „Dziennik Bałtycki” nr 155 z 1960 r.; Pokrzywnicki: „O prawdopodobnym spadku meteorytu do basenu portowego w Gdyni”, Postępy Astronomii, t. VII, z. 2, 1960^[4].