(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Lublin 1897
Z Wiki.Meteoritica.pl
Czy był to spadek Zakłodzia?
Po godzinie 1 w nocy z 20 na 21 kwietnia 1897 roku[1] (z wtorku na środę) obserwowano w wielu miejscowościach południowej i południowo-wschodniej Polski przelot bardzo jasnego bolidu, któremu towarzyszyły efekty dźwiękowe.
Opis bolidu nad Lublinem w 1897 roku
Ponad 100 lat temu nad Lublinem przeleciał jasny bolid. Badania wieku ziemskiego meteorytu Zakłodzie wskazują, że nie jest on starszy niż 130 lat. Być może to właśnie z tego bolidu w 1897 roku spadł ten zagadkowy i wyjątkowy meteoryt?
Fragmenty doniesień o bolidzie zamieszczone w Gazecie Lubelskiej z kwietnia 1897 roku[2]
Gazeta Lubelska z 21 IV 1897 r. (pisownie oryginalna):
(…) Aerolit. Dzisiaj nocą o godzinie 110 przebiegła nad naszym miastem niezwykle wielki aerolit rzucający ogromne światło, który spowodował huk podobny do grzmotów i trwający przeszło dwie minuty. Aerolit przechodził w kierunku z zachodu na wschód, biegł wzglednie dość nisko. (…)
Gazeta Lubelska z 24 IV 1897 r. (pisownie oryginalna):
(…) O aerolicie, który przebiegł nad Lublinem w nocy z wtorku na środę (20/21 IV) otrzymalismy dotąd wiadomości z Rzeczycy, Kazimierza, Rejowca i Tomaszowa, jako też z najbliższych rejonów Lublina. Są to wszakże jeszcze niezupełnie dokładne dane o kierunku przebiegu owego zjawiska, to wszakże wydaje się być pewne, że aerolit biegł nie z zachodu na wschód, jak to się wydało narazie, ale z północy ku południowi i dotąd nie wiadomo, gdzie opadł.
Wszyscy nasi korespondenci jednozgodnie donoszą, że przebieg aerolitu poprzedzony był ogromnem światłem białem, zbliżonem do elektrycznego, poczem rozległ się huk orgomny trwajacy od 3 do 4 minut, który we wsiach i miasteczkach tak wstrząsnął domami, że zadźwięczały szyby. W Tomaszowie Lubelskim konsystujace tam wojsko zaniepokojone zostało owym hukiem, zdawało się bowiem, że pochodzi z wystrzałów armatnich, ale wkrótce rzecz się wyjaśniła.
Rzecz naturalna, że to zjawisko ludziom ciemnym dało pochop do rozmaitych wniosków i opowieści na swój ład, jakoby się niebo otworzyło i stąd pochodzi światło tak oślepiające.
Pan E. Ż. pisze nam, że we wsiach Rzeczycy i Skowieszynie włościanie słyszeli jakby huk podziemny i wstrząśnienie ziemi, co jest niemożebnem i pochodzi ze złudzenia tylko.
(…) Według prawdopodobieństwa aerolit spadły w nocy z 20 na 21 b.m. opadł gdzieś w okolicach tomaszowskiego lub hrubieszowskiego, albo też w guberni wołyńskiej. (…)
Zjawisko musiało być imponujące?! W odległym o ponad 230 km od Lublina Zawierciu przelot bolidu noc ciemną zamieniło w jasny dzień. Notka w tygodniku Tydzień z 2 maja 1897 roku (pisownie oryginalna):
— Meteor. W nocy z 20 na 21 kwietnia o 1 m. 20, pod Zawierciem, na niebie pokrytem chmurami, ukazało się zjawisko świetlane, w kształcie półksiężyca, dążące od południa ku wschodowi. Światło było tak silne, że na 5 sekund noc ciemną zamieniło w jasny dzień.
Lokalizacja
(K) Kazimierz Dolny, (R) Rejowiec, Rzeczyca (dwie lokalizacje), (T) Tomaszów, (Z) wieś Zakłodzie
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Panuje spore zamieszanie co do kierunku poruszania się bolidu. Ale obserwacja z najodleglejszego miejsca, z Zawiercia, mówi o ruchu z południa na wschód i ten kierunek jest najpewniejszy.
Czy z tego bolidu spadł pod Zakłodziem meteoryt? Badania gazów szlachetnych w meteorycie Zakłodzie wskazują, że jest to bardzo prawdopodobne.
Bibliografia
- Gazeta Lubelska nr. z 21, 22 i 24 kwietnia 1897 r. Pismo Codzienne Rolniczo-Przemysłowo-Handlowe i Literackie.
- Jachymek Stanisław, (2000), Zakłodzie. Informacja o nowym meteorycie, Meteoryt, 2, 2000, s. 3-7.
- Pilski Andrzej S., (1999), Nieziemskie skarby. Poradnik poszukiwacza meteorytów, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. ISBN 83-7180-173-4.
- Tydzień, Meteor, nr 18 (2 maja 1897), s. 3. Plik DjVu.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Zakłodzie
- doniesienie Lublin 1885
Linki zewnętrzne
- Wikipedia – "Gazeta Lubelska" – pismo ukazywało się od 1875 do 1911 roku.
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- są dwie wsie Rzeczyce w woj. lubelskim!