(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Tartak
Z Wiki.Meteoritica.pl
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Tartak → | |
Znalezisko | |
Lokalizacja | okolice wsi Tartak, powiat suwalski, Polska |
Położenie[2] | 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E[1] |
Data | 2008 |
Charakterystyka | |
Typ | meteoryt żelazny (oktaedryt), IIIAB |
Masa | ~7,5 kg |
Liczba okazów | jeden okaz; znalazca Piotr Pryzowicz z Suwałk |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
Pietronajć |
14 maja 2014 roku meteoryt Tartak został zarejestrowany w Meteoritical Bulletin Database, jako 22 polski meteoryt.
W marcu 2013 roku na portalu aukcyjnym Allegro (nr aukcji 3129450563) pojawiła się oferta sprzedaży meteorytu żelaznego znalezionego, jak podawał sprzedawca (nick karegot2005), w 2008 roku w okolicach jeziora Pietronajć. Okaz wg sprzedawcy został sprzedany[3]. Był to duży (po oczyszczeniu 7,596 kg[4]) mocno zwietrzały okaz meteorytu żelaznego (na wytrawionym małym przekroju widać było charakterystyczne figury Widmanstättena). Znalazcą i sprzedawcą okazu był Piotr Pryzowicz z Suwałk.
Fragmenty okazu trafiły do badań.[5] Meteoryt został sklasyfikowany jako oktaedryt typu IIIAB (tego typu jest również meteoryt Schwetz (Świecie)).
Wyniki analiz zawartości niklu, kobaltu i pierwiastków śladowych w meteorycie Tartak oraz dla kilku meteorytów o podobnym składzie (wszystkie typu IIIAB) (Wasson 2014[6], Koblitz MetBase, MB 103):
Meteoryt/
/pierwiastekTartak Duketon[7] Ssyromolotovo[8] Uwharrie[9] Villa Regina[10] Schwetz[11] Ni [%] 7,37 7,51 7,77 7,75 7.93 7,44 Ga [μg/g] 19,8 19,8 20,4 20,1 19,3 18,3 Ge [μg/g] <100** 38,1* 40,9* 39* <70** 33,5 Ir [μg/g] 4,20[12] 4,19 4,20 4,20 4,32 11 Co [%] 0,501 0,506 0,507 0,496 0,501 Cr [μg/g] 108 148 121 95 139 Cu [μg/g] 179 164 163 160 164 As [μg/g] 4,31[12] 4,21 4,51 4,68 4,30 W [ng/g] 1,01 0,99 1,1 1,14 1,06 Re [ng/g] 358 338 338 371 331 Pt [μg/g] 14,2 12,8 13,6 13,3 13,9 Au [μg/g] 0,606 0,615 0,619 0,623 0,598
- * Koblitz MetBase (Scott et al. 1973, Scott et al. 1976)
- ** Meteoritical Bulletin
Według Wassona (MB 103) meteoryt Tartak różni się w składem od znanych europejskich meteorytów żelaznych typu IIIAB, ale jest podobny do meteorytu Ssyromolotovo. Chociaż Tartak zawiera cohenit, tak jak meteoryty typu IIIE, to jednak położenie na wykresie zawartości Co-Au lub Ga-Au nie pozwala zaliczyć go do tej grupy.
Lokalizacja
(T) wieś Tartak
miejsce znalezienia okazu podane przez znalazcę
Jezioro Pierty, Jezioro Pietronajć
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Okaz został znaleziony w 2008 roku w okolicy wsi Tartak (wg znalazcy w miejscu o współrzędnych 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E), na południe od Jeziora Pierty[13].
Galeria
Fotografie oferowanego na Allegro okazu (fotografie i informacje Piotr Pryzowicz (nick karegot2005), za zgodą)
Rozmiar figur Widmanstättena wskazuje na oktaedryt średnioziarnisty – Om[14] |
Fragment (połówka) okazu (fot. Piotr Pryzowicz, za zgodą)
Bibliografia
- Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975. ISBN 0-520-02934-8.[15] Pliki PDF.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Meteoritical Bulletin, 103.
- Scott Edward R.D., Wasson John T., Buchwald Vagn Fabritius, (1973), The chemical classification of iron meteorites—VII. A reinvestigation of irons with Ge concentrations between 25 and 80 ppm, Geochimica et Cosmochimica Acta, 37(8), 1973, s. 1957-1983. Plik doi.
- Scott Edward R.D., Wasson John T., (1976), Chemical classification of iron meteorites—VIII. Groups IC. IIE, IIIF and 97 other irons, Geochimica et Cosmochimica Acta, 40(1), 1976, s. 103-115. Plik doi.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Schwetz (Świecie)
- Jezioro Pietronajć
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Tartak
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Tartak
- Meteoryt Tartak w kolekcjach polskich – Wadi & Jan Woreczko Collection
- woreczko.pl – O budowie meteorytów żelaznych: Figury, struktury Widmanstättena (Widmanstätten pattern; Widmanstatten) ● meteoryt Villa Regina
- Allegro.pl – Meteoryt żelazny całkowity 7346g HIT! ZOBACZ