O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Grupa kraterów podejrzewanych o meteorytowe pochodzenie

Morasko [crater] →
Rezerwat Morasko, widok z góry na pole kraterów (fot. Marek Ostrowski) Widać 'dziury' w drzewach w miejscu kraterów 1, 3, 5 i 7
Krater impaktowy (impact crater)
Lokalizacja	wieś Morasko na północ od Poznania, Polska
Położenie[1]	52°29'N 16°54'E
Data	ich powstanie datowane jest na >10000 lat
Uwagi	w ich okolicy znajdowane są meteoryty żelazne Morasko
Charakterystyka
Typ	kratery impaktowe (?)
Liczba okazów	siedem (9?) kraterów; największy ma 85-95 m średnicy
Meteoritical Bulletin Database

Obiekt skalsyfikowany w Meteoritical Bulletin Database jako krater impaktowy (Impact crater)

Powiązany z meteorytem Morasko

Historia 'odkrycia'

Hipotezę, że zagłębienia na północ od Poznania są pochodzenia meteorytowego, wysunął Jerzy Pokrzywnicki.

Hipotezy za i przeciw meteorytowemu pochodzeniu

.............

Morasko (Pokrzywnicki 1964)

Lokalizacja

Rezerwat "Meteoryt Morasko"

Rozmieszczenie kraterów

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

U Hodge^[2] za Kuźmińskim (1980) jest jeszcze krater nr 9 na północny wschód.

Mapy

Fragment mapy topograficznej z 1888 r. z niektórymi nieistniejącymi już utworami grupy kraterów Morasko (utwory A, B i 11).

Fragment arkusza Posen Nord mapy Messtischblatt z 1916 r. północnej części Poznania. Widać struktury A i 11, struktura B słabo widoczna (źródło: MAPSTOR)

Mapa z Pokrzywnickiego (1964) Fig. 4 Położenie kraterków nr 1-8 (grube kropki) i miejsca znalezienia odłamów meteorytu (gwiazdki) w Morasku (Localization of "craters" (thick dots) and of meteorite finds (asterisks) at Morasko)]

Fragment mapy topograficznej (źródło: geoportal.gov.pl)

Galerie

Kratery i inne struktury

Fotografie kraterów i struktur krateropodobnych (stan marzec 2011; fot. Wadi & Jan Woreczko)

Kratery 1-4

Morasko, plan kraterków 1–7 (wg W. Mroza i M. Piekutowskiego, listopad 1962 r.)

Kratery nr 1-4

Przekroje kraterów nr 1-4

Krater 1 (mapa)

Widok na krater z punktu widokowego (SE wał)	Krater 1 - panorama	Widok od południa na krater	Widok od zachodu	Widok na zachodnią część wału
Widok na południowy wał	Wadi na zachodnim skraju jeziorka	Widok z poziomu wody od strony południowej	Widok z poziomu wody od strony południowej	Kanał do odprowadzenia wody na NW brzegu

Krater 2 (mapa)

Krater nr 2, co pokazuje patykami Wadi. Widok od strony SW

Widok na wał południowy

Widok na wał północny

Widok krateru od strony wschodniej

Widok na najwyższą część południową

Krater 3 (mapa)

Krater nr 3. Widok z zachodu, Wadi pokazuje III

Widok na krater w kierunku NNE

Widok w kierunku wschodnim

Widok krateru z północnego zachodu

Brzeg wewnętrznego jeziorka

Krater 4 (mapa)

Krater nr 4, widok ze ścierzki turystycznej od wschodu

Widok od południowego zachodu na cały krater

Widok od południa

Widok od południowego wschodu

Widok od południowego wschodu

Krater 5

Morasko, plan i przekroje kraterku nr 5

Wadi pokazuje IIIIi. Gdyby nie stojąca w nim woda byłby trudny do zlokalizowania

Krater nie ma wyraźnych wałów, jest bardzo płytki

Widok od SE. O istnienu zagłębienia terenu świadczy stojąca w nim woda

Widok od NE. Torf i zarośla maskują krater

Krater 6

Morasko, plan i przekroje kraterku nr 6

Widok na krater nr 6 od strony SW

Widok od strony zachodniej

Widok od strony zachodniej

Ogólny widok krateru od strony południowej

Krater 7

Morasko, plan i przekroje kraterku nr 7	Krater 7	Krater 7	Krater 7	Krater 7
Krater 7	Krater 7	Krater 7	Krater 7	Krater 7
Krater 7

Krater 8

Morasko, plan i przekroje kraterku nr 8

Widok z drogi od strony wsi Morasko

Wadi pokazuje VIII, widok od północy

Część od strony pól

Widok w kierunku SSW

Krater 9

Krater 9	Krater 9	Krater 9	Krater 9	Krater 9
Krater 9	Krater 9

Struktury A, B i 11

Struktura A - niewidoczna

Struktura B. Widok w kierunku NE

Struktura B. Widok w kierunku zachodnim

Struktura 11. Widok w kierunku wschodnim

Struktura 11. Widok w kierunku zachodnim

Bibliografia

• Bartoschewitz Rainer, (2001), Morasko – największy znany obszar rozrzutu na świecie? Meteoryt, 4, 2001, s. 20.

• +Bartoschewitz Rainer, Spettel B., (2001), Tabarz – A Fragment of the Morasko Strewn Field? Meteoritics & Planetary Science, vol. 36, 2001, A15-A16. Plik PDF

• Bartoschewitz Rainer, (2002), The Largest Known Meteorite Strewnfield? Meteorite, 8(2), 2002, s. 20.

• +Classen Johannes Robert, (1978), The meteorite craters of Morasko in Poland. Meteoritics, 13, 1978, s. 245-255.

• Classen Johannes Robert, (1980), Kratery meteorytowe w Morasku. Urania, 51, 1980, s. 361-372.

• Classen Johannes Robert, (1987), Die Meteoritenkrater von Morasko in der VR Polen. Veröffentl. der Sternwarte Pulnitz, 17, 1987, ss. 16.

• Czegka W., (1996), Uwagi na temat pola kraterów Morasko i niektórych jego zniszczonych utworów morfologicznych. Meteoryt, 3, 1996, s. 18-19.

• Czegka W., (1996), Das holozäne Meteoritenkraterfeld von Morasko bei Posen (Polen). Aufschluss, 47, 1996, s. 165-185.

• +Czegka W., (1996), Remarks on the Morasko crater field and some of its lost morphological features (abstract). Meteoritics & Planetary Science, vol. 31, 1996, s. A34. Plik adsabs.

• Derdowski Rafał, (2000), Budowa geologiczna północnej części rezerwatu „Meteoryt Morasko” oraz charakterystyka mineralogiczna mikrometeorytów i szlak znajdowanych na tym obszarze. Praca magisterska Instytut Geologii UAM, promotorzy: A. Muszyński, W. Stankowski, 2000.

• Dzięczkowski Andrzej, (1968), Projekt rezerwatu tzw. Kraterów meteorytowych w Morasku koło Poznania. Urania, 39, 1968, s. 345-348.

• Dzięczkowski Andrzej, Pniewski Z., (1973), Osobliwości geologiczno-florystyczne na Górze Moraskiej. Ziemia, 1973, s. 128-141.

• Dzięczkowski Andrzej, Korpikiewicz Honorata, (1979), Zagadka meteorytu Morasko. KAW, Poznań 1979.

• Hurnik Bogusława, Hurnik Hieronim, (1986), Kratery Morasko. Problemy, 12, 1986, s. 16-21.

• Karaszewski W., (1974), O badaniach geologicznych w kraterach „meteorytowych” Nördlingen Ries (RFN) i Morasko (Polska). Przegląd Geol., 12, 1974, s. 626-627.

• +Kuźmiński H., (1976), Dynamic elements of the meteoritic shower "Morasko". w: Meteorite Morasko and Region of its fall. Zeszyty Naukowe UAM, Seria Astronomia, 2, 1976.

• +Kuźmiński H., (1980), The actual state of research into the Morasko Meteorite and the region of its fall. Bull. Astron. Inst. Czech., 31, 1980, s. 228-230.

• Muszyński Andrzej, Stankowski Wojciech, Klimm K., Schliestedt M., (2002), Mineralogy of Morasko meteorite and the structure of the craters. Proc. Estonian Acad. Sci., Geol. 51, 4, 2002, s. 227–240; © 2002 EBSCO Publishing.

• Muszyński Andrzej, Pilski Andrzej S., Socha Krzysztof, (2006), Dwa lata w Rezerwacie MORASKO. Meteoryt, 4, 2006, s. 16–18.

• +Muszyński Andrzej, Pilski Andrzej S., Socha Krzysztof, (2007), Two Years in the Morasko Reservation. Meteorite, 13(4), 2007, s. 10-12.

• Piszczała E., (1999), Mineralogia osadów wokół kraterów impaktowych z rejonu rezerwatu Morasko. Praca magisterska Instytut Geologii UAM, 1999.

• Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich, Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964.^[4][5] Plik PDF. (s. 49-70, plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  ).

• Stankowski Wojciech Tomasz Jan, (2001), The geology and morphology of the natural reserve "Meteoryt Morasko". Planetary and Space Science, vol. 49, nr 7, 2001, s. 749–753. Plik PDF ; Plik PDF

• +Stankowski Wojciech, Katrusiak A., Budzianowski A., (2006), Crystallographic variety of magnetic spherules from Pleistocene and Holocene sediments in the Northern foreland of Morasko-Meteorite Reserve. Planetary and Space Science, vol. 54, nr 1, 2006, s. 60-70. Plik PDF ; Plik PDF

• +Stankowski Wojciech, (2007), Luminescence dating as a diagnostic criterion for the recognition of Quaternary impact craters. Planetary and Space Science, vol. 55, nr 7-8, 2007, s. 871-875. Plik PDF

• +Stankowski Wojciech, Raukas A., Bluszcz A., Fedorowicz S., (2007), Luminescence dating of the Morasko (Poland), Kaali, Ilumetsa and Tsoorikmae (Estonia) meteorite craters. Geochronometria, 28, 2007, s. 25-29. Plik PDF

• Stankowski Wojciech, (2008), Meteoryt Morasko. Osobliwości obszaru Poznania (Morasko Meteorite. A curiosity the Poznań region). Seria Geologia nr 19, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2008. ISBN 978-83-232-1975-0.

• +Stankowski Wojciech, Muszyński Andrzej, (2008), Time of fall land some properties of the Morasko meteorite. Materials Science-Poland, 26, 2008, s. 879-902. Plik PDF

• Stecki K., (1973), Kratery meteorytowe w Polsce. Wszechświat, nr 11, 1973, s. 287-289.

Patrz również literatura poświęcona meteorytowi Morasko

Przypisy

1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
2. ^ ^{a b} Hodge Paul, (1994), Meteorite craters and impact structures of the Earh. Cambridge University Press, 1994, ISBN 0-521-12604-5
3. ^ na podstawie stron Krzysztofa Kamińskiego "Meteoryt Morasko"
4. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
5. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

• meteoryt Morasko

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - krater meteorytowy (Impact crater) Morasko (crater)
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - krater meteorytowy (Impact crater) Morasko (crater)

• Earth Impact Database - kratery Morasko
• Geoportal.gov.pl - mapa Rezerwatu Morasko
• Wikipedia - Rezerwat przyrody Meteoryt Morasko
• Meteoryt Morasko - strona autorstwa Krzysztofa Kamińskiego
• YouTube - film Morasko - krater meteorytowy nr 9

Co jeszcze na stronie?

• plik DjVu z Pokrzywnickiego
• szczegółowa mapa topograficzna