O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)

Spadek deszczu meteorytów 8 sierpnia 1863 roku (sobota) w Estonii (chondryt enstatytowy, EL6).

Po detonacjach spadł deszcz kamieni. Znaleziono cztery okazy ważące: 14 kg (w Aukoma), 7,5 kg (w Kurla), 1,5 kg (w Wahhe) i 0,25 kg (w Sawiauk). Okaz, który spadł w Kurla przebił dach budynku gospodarczego. Spadł na dach stodoły, połamał dachówki i belki stropu, następnie zarył się w ziemi (klepisku) (wg terminologii kolekcjonerskiej, jest to tzw. hammer). Znajduje się on w zbiorach uniwersytetu w Tartu.

Pełen opis okoliczności spadku i wyniki badań meteorytu znajdują się w pracy Grewingka (Grewingk et al. 1864, s. 36-41, 57-65). Tam też znajduje się mapka rejonu spadku. W publikacji Grewingka opisano również inne meteoryty: Nerft, Buschhof oraz jedyny w historii przypadek spadku tektytu Igast, sklasyfikowanego później jako pseudometeoryt!

Okoliczności spadku według portalu meteorite.narod.ru:

Пилиствере

После падения метеорита Пилиствере (ныне территория Эстонской ССР), сяучившегося 8 августа 1863 г., при котором выпало восемь камней, было найдено только четыре камня. Из них один, весом в "17 фунтов", упал на постоялый двор и попал на крышу сарая. Пробив черепицу крыши, ребро балки в накате и нижнюю крышу над свиным хлевом в сарае, он углубился в землю. Метеорит этот хранится в Тартуском университете.

Największe fragmenty meteorytu Pillistfer znajdują w następujących zbiorach (Koblitz MetBase): 10,6 kg - Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci.; 1726 g - Vienna, Naturhist. Mus.; 1216 g - Moscow, Acad. Sci.; 336 g - London, Nat. Hist. Mus.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

© Jan Woreczko & Wadi

(P) Pilistvere, (A) Arussaare, (K) Kurla, (S) Saviaugu

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Pillistfer (obecnie Pilistvere)

Według portalu meteorite.narod.ru spadło osiem kamieni, ale odnaleziono tylko cztery!

Zaznaczone lokalizacje: Aukoma, Kurla, Arrosaar (obecnie Arussaare), Pillistfer (obecnie Pilistvere), Sawiauk (obecnie Saviaugu), Wahhe.

Współrzędne na mapie są w starym układzie odniesienia.^[2]

Mapy

Galeria

Wygląd okazów znalezionych w poszczególnych lokalizacjach (źródło: Grewingk 1864)

Bibliografia

• Buchner Otto, (1864), Die Meteoriten in Sammlungen. Annalen der Physik, 122, Bd. 198, 1864, s. 317-331. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  ; plik PDF.

• Grewingk Constantin C.A. von, Schmidt Carl E.H., (1864), Ueber die Meteoriten-Fälle von Pillistfer, Buschhof und Igast in Liv- und Kurland (Mit zwei Tafeln und einer Karte.^[3]), Archiv für die Naturkunde Liv-, Ehst- und Kurlands, Erste Serie, Dritter Band, Dorpat 1864, s. 421-556.^[4][5] Plik PDF; plik DjVu.

• Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.

• +Tiirmaa Reet, (1994), Kolekcja meteorytów Instytutu Geologicznego Estońskiej Akademii Nauk. Meteoryt, 1, 1994, s. 6-10 (tłum. Michał Kosmulski). Plik PDF.

• Szablon:Заварицний (1952)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Pillistfer
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Pillistfer

• Wikipedia (EN) - Pilistvere
• Wikipedia (RU) - Пилиствере (метеорит)
• Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - Pillistvere  ●  Пилиствере (tam fotografie okazu)
• meteorite.narodu.ru - История падений и находок некоторых российских метеоритов
• Uniwersytet w Tartu, Estonia (University of Tartu, Estonia) - Tartu Ülikool, Eesti  ●  Geoloogia-Muuseum
• Meteoryt Pillistfer w kolekcjach polskich - katalog PTMet  ●  Wadi & Jan Woreczko Collection

Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …)

• mapa miejscowości
• lepszej jakości reprodukcje
• referencje: After detonations, several stones fell, and four were found, at Aukoma, Kurla, Wahhe, and Sawiauk, weighing respectively about 14kg, 7.5kg, 1.5kg and 0.25kg, G.Rose, Monatsber. Akad. Wiss. Berlin, 1863, p.441. The metal contains over 1% Si, A.E.Ringwood, GCA, 1966, 30, p.23, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.381. The year of fall is incorrectly given as 1868, A.L.Graham et al., Cat. Met., 1985, p.285. Analysis, 27.84% total Fe, M.I.Dyakonova, Meteoritika, 1968, 28, p.131. Analysis, 27.78% total Fe, E.Jarosewich and B.Mason, GCA, 1969, 33, p.411. Mineralogy, I.A.Yudin, Meteoritika, 1972, 31, p.83, K.Keil, J. Geophys. Res., 1968, 73, p.6945. Mineralogy, I.A.Judin, Meteoritika, 1972, 31, p.83. Volatile trace element abundances, J.C.Laul et al., GCA, 1973, 37, p.329. Hg abundance, N.A.Ozerova et al., GCA, 1973, 37, p.569. Trace element abundances, C.M.Binz et al., GCA, 1974, 38, p.1579; J.Hertogen et al., GCA, 1983, 47, p.2241. Infrared photometry, albedo, JHK colors, M.Leake et al., Meteoritics, 1978, 13, p.101. Chemistry and size distribution of metal grains, A.V.Fisenko et al., LPSC, 1981, 12, p.288 (abs.). Noble gas data, J.Crabb and E.Anders, GCA, 1981, 45, p.2443. Classification and analysis, EL6 chondrite, D.W.Sears et al., GCA, 1982, 46, p.597. Uranium and Th content of oldhamite grains, M.T.Murrell and D.S.Burnett, GCA, 1982, 46, p.2453. Oxygen isotopic composition, R.N.Clayton et al., J. Geophys. Res., 1984, 89 (suppl.), p.C245; see also, LPSC, 1984, 15, p.172 (abs.). Carbon content and isotopic composition, P.Deines and F.E.Wickman, GCA, 1985, 49, p.89. Calculation of metamorphic temperatures, R.A.Fogel et al., LPSC, 1986, 17, p.231 (abs.). Mayor and trace element composition, G.W.Kallemeyn and J.T.Wasson, GCA, 1986, 50, p.2153. Bulk composition of metal, A.J.Easton, Meteoritics, 1986, 21, p.79. Xe isotopic composition of mineral separates, A.K.Lavrukhina et al., Meteoritika, 1987, 46, p.45; see also, LPSC, 1987, 18, p.543 (abs.). Analysis of sphalerite, S.T.Kissin, GCA, 1989, 53, p.1649. Sulfur isotopic composition, X.Gao and M.Thiemens, LPSC, 1990, 21, p.401 (abs.). Re-Os isotope systematics, J.W.Morgan et al., LPSC, 1990, 21, p.809 (abs.). Ar-Ar dating, D.D.Bogard and D.H.Garrison, LPSC, 1991, 22, p.115 (abs.). Volatile contents, D.W.Muenow et al., GCA, 1992, 56, p.4267. Bulk density and porosity, M.Terho et al., Studia Geophysica et Geodaedica, 1993, 37, p.65; see also, D.T.Britt and G.J.Consolmagno, MAPS, 2003, 38, p.1161. Petrographic shock classification, A.E.Rubin et al., LPSC, 1995, 26, p.1197 (abs.); see also, GCA, 1997, 61, p.849. Ferrosilite content of enstatite grains, Fs0.044, J.T.Wasson et al., Meteoritics, 1994, 29, p.658. Chemical composition of grain-sized main mineral fractions, Z.A.Lawrentjava, LPSC, 1996, 27, p.737 (abs.). Thermometry, Y.Zhang and D.W.G.Sears, MAPS, 1996, 31, p.647. EPMA analysis of fusion crust, M.J.Genge and M.M.Grady, MAPS, 1999, 34, p.341. Re-Os data, R.J.Walker et al., LPSC, 1999, 30, abs. #1208. Chlorine abundance, D.H.Garrison et al., MAPS, 2000, 35, p.419. Noble gas data; cosmic-ray exposure age, R.Okazaki et al., Antarct. Meteorite Res., 2000, (13), p.153. Oxygen isotopic composition, J.Newton et al., MAPS, 2000, 35, p.689. Noble gas data and cosmic-ray exposure ages, A.Patzer and L.Schultz, MAPS, 2001, 36, p.947. Trapped noble gas record, A.Patzer and L.Schultz, MAPS, 2002, 37, p.601. Re-Os isotopic composition, R.J.Walker et al., GCA, 2002, 66, p.4187. Abundances of REEs and other trace elements in mineral fractions, Z.A.Lavrentjeva et al., LPSC, 2003, 34, abs. #1026. Study of shock-thermal history by TL, track density, and trace element analysis of metal particles, A.Ivliev et al., LPSC, 2004, 35, abs. #1073.