(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Benešov (bolid)
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
m (Benešov przeniesiono do Benešov (bolid)) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
== A jednak opłaca się szukać! == | == A jednak opłaca się szukać! == | ||
[[Image:Benesov_(EN_data).jpg|280px|thumb|Dane bolidu EN070591 „Benešov” <br>(wg Spurný et al. 1992)<ref name="new data"></ref>]] | [[Image:Benesov_(EN_data).jpg|280px|thumb|Dane bolidu EN070591 „Benešov” <br>(wg Spurný et al. 1992)<ref name="new data"></ref>]] | ||
| - | ;Po kilkunastu latach od bolidu, na przewidywanym obszarze spadku, znaleziono dwa meteoryty '''Benešov (a)''' i '''Benešov (b)'''! | + | ;Po kilkunastu latach od bolidu, na przewidywanym obszarze spadku, znaleziono dwa meteoryty '''[[Benešov (a)|Benešov (a)]]''' i '''[[Benešov (b)|Benešov (b)]]'''! |
| - | Bolid z 7 maja 1991 roku | + | Bolid z 7 maja 1991 roku – '''EN070591 „Benešov”'''. |
| - | O godzinie 23:03:58 (UT) 7 maja 1991 roku na południe od Pragi w Czechach obserwowano bardzo jasny bolid (o jasności dochodzącej do -18,5<sup>m</sup>). Przelot bolidu został zarejestrowany przez stacje bolidowe European Fireball Network (EN). Pozwoliło to wyliczyć orbitę meteoroidu i dane dotyczące ewentualnego spadku. | + | O godzinie 23:03:58 (UT) 7 maja 1991 roku na południe od Pragi w Czechach obserwowano bardzo jasny bolid (o jasności dochodzącej do -18,5<sup>m</sup>). Przelot bolidu został zarejestrowany przez stacje bolidowe ''European Fireball Network'' (EN). Pozwoliło to wyliczyć orbitę meteoroidu i dane dotyczące ewentualnego spadku. |
Meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 21,08 km/s i zapłonął na wysokości 97,7 km. Spadał niemal pionowo. Zgasł na bardzo małej wysokości 16,05 km mając prędkość tylko 2 km/s! Był to bolid [[Bolidy (typy)|typu I]] (ale możliwy typ II). Według obserwatorów z EN (Spurný et al. 1991, 1992) początkowa masa meteoroidu wynosiła około 15 ton<ref>w publikacji z 1992 roku jest podana błędna wartość 1500 kg</ref>. W momencie największej jasności (rozbłysku) na wysokości 25 km miał jeszcze masę 2 ton. Wyniki modelowania przelotu dopuszczają spadek fragmentu o wadze nawet 10 kg w zalesionej okolicy około 2,5 km na zachód od miasta Benešov.<ref name="new data">nowsze wyliczenia dotyczące trajektorii bolidu i ewentualnego spadku w publikacjach Borovicka et al. (1996, 1998)</ref> | Meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 21,08 km/s i zapłonął na wysokości 97,7 km. Spadał niemal pionowo. Zgasł na bardzo małej wysokości 16,05 km mając prędkość tylko 2 km/s! Był to bolid [[Bolidy (typy)|typu I]] (ale możliwy typ II). Według obserwatorów z EN (Spurný et al. 1991, 1992) początkowa masa meteoroidu wynosiła około 15 ton<ref>w publikacji z 1992 roku jest podana błędna wartość 1500 kg</ref>. W momencie największej jasności (rozbłysku) na wysokości 25 km miał jeszcze masę 2 ton. Wyniki modelowania przelotu dopuszczają spadek fragmentu o wadze nawet 10 kg w zalesionej okolicy około 2,5 km na zachód od miasta Benešov.<ref name="new data">nowsze wyliczenia dotyczące trajektorii bolidu i ewentualnego spadku w publikacjach Borovicka et al. (1996, 1998)</ref> | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
{{GEMap | {{GEMap | ||
| kml--1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | | kml--1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | ||
| - | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolidy.kml | + | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Czech-MM.kml |
| + | | kml3 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolidy.kml | ||
| + | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Benesov-fit.kml | ||
| lat = 49.76 | | lat = 49.76 | ||
| lon = 14.61 | | lon = 14.61 | ||
| Linia 27: | Linia 29: | ||
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
| - | Jest bardzo prawdopodobne, że na niewielkim obszarze 2,5 km na zachód od miasta Benešov spadł 10 kg meteoryt. | + | Jest bardzo prawdopodobne, że na niewielkim obszarze 2,5 km na zachód od miasta Benešov spadł 10 kg meteoryt. Przybliżony rejon spadku meteorytów z bolidu na podstawie wyliczeń z 1991 roku (Spurný et al. 1991). |
| - | W 2011 roku znaleziono w tym obszarze dwa meteoryty prawdopodobnie z bolidu Benešov | + | W 2011 roku znaleziono w tym obszarze dwa meteoryty prawdopodobnie z bolidu Benešov – '''[[Benešov (a)|Benešov (a)]]''' i '''[[Benešov (b)|Benešov (b)]]'''! <br>Więcej szczegółów w [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=54854 Meteoritical Bulletin]. |
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| Linia 42: | Linia 44: | ||
* Ceplecha Zdeněk, ReVelle Douglas O., (2005), '''Fragmentation model of meteoroid motion, mass loss, and radiation in the atmosphere''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 40, nr 1, 2005, s. 35–54. Plik [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1945-5100.2005.tb00363.x/pdf PDF]. | * Ceplecha Zdeněk, ReVelle Douglas O., (2005), '''Fragmentation model of meteoroid motion, mass loss, and radiation in the atmosphere''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 40, nr 1, 2005, s. 35–54. Plik [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1945-5100.2005.tb00363.x/pdf PDF]. | ||
| + | |||
| + | * +'''Nález meteoritů Benešov – překvapivé rozuzlení velké záhady po 20 letech''', ''Tisková zpráva Astronomického ústavu AV ČR z 19. května 2012''. Plik [http://press.avcr.cz/miranda2/export/sitesavcr/data.avcr.cz/press/sys/galerie-download/TZ_meteority_Benesov.pdf?0.7446082547207743 PDF]. | ||
* +Spurný Pavel, Borovička Jiří, Ceplecha Zdeněk, (1991), '''Very Bright Fireball. Czechoslovakia, May 7, 1991, 23<sup>h</sup>03<sup>m</sup>58<sup>s</sup> UT''', ''WGN'', ''JIMO'', vol. 19, nr 3, 1991, s. 99-100. Plik [http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1991JIMO...19...99S PDF]. | * +Spurný Pavel, Borovička Jiří, Ceplecha Zdeněk, (1991), '''Very Bright Fireball. Czechoslovakia, May 7, 1991, 23<sup>h</sup>03<sup>m</sup>58<sup>s</sup> UT''', ''WGN'', ''JIMO'', vol. 19, nr 3, 1991, s. 99-100. Plik [http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1991JIMO...19...99S PDF]. | ||
| Linia 51: | Linia 55: | ||
== Zobacz również == | == Zobacz również == | ||
| + | * meteoryty [[Benešov (a)]] i [[Benešov (b)]] | ||
* [[Bolidy (typy)]] | * [[Bolidy (typy)]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| - | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' | + | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=54854 Benešov (a)] |
| - | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' | + | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=54855 Benešov (b)] |
| + | |||
| + | * Akademie věd České republiky, v.v.i. – [http://press.avcr.cz/miranda2/export/sitesavcr/data.avcr.cz/press/sys/galerie-download/TZ_meteority_Benesov.pdf?0.7446082547207743 Nález meteoritů Benešov – překvapivé rozuzlení velké záhady po 20 letech] | ||
| + | * Astronomical Institute of the Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i. – [http://www1.asu.cas.cz/english/ Astronomický ústav Akademie věd České republiky, v.v.i.] | ||
| - | * | + | * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe (''fireball network'')] |
| - | + | ||
[[Category:Doniesienia]] | [[Category:Doniesienia]] | ||
[[Category:Bolidy]] | [[Category:Bolidy]] | ||
Wersja z 11:21, 4 gru 2013
A jednak opłaca się szukać!
Plik:Benesov (EN data).jpg
Dane bolidu EN070591 „Benešov”
(wg Spurný et al. 1992)[1]
(wg Spurný et al. 1992)[1]
- Po kilkunastu latach od bolidu, na przewidywanym obszarze spadku, znaleziono dwa meteoryty Benešov (a) i Benešov (b)!
Bolid z 7 maja 1991 roku – EN070591 „Benešov”.
O godzinie 23:03:58 (UT) 7 maja 1991 roku na południe od Pragi w Czechach obserwowano bardzo jasny bolid (o jasności dochodzącej do -18,5m). Przelot bolidu został zarejestrowany przez stacje bolidowe European Fireball Network (EN). Pozwoliło to wyliczyć orbitę meteoroidu i dane dotyczące ewentualnego spadku.
Meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 21,08 km/s i zapłonął na wysokości 97,7 km. Spadał niemal pionowo. Zgasł na bardzo małej wysokości 16,05 km mając prędkość tylko 2 km/s! Był to bolid typu I (ale możliwy typ II). Według obserwatorów z EN (Spurný et al. 1991, 1992) początkowa masa meteoroidu wynosiła około 15 ton[2]. W momencie największej jasności (rozbłysku) na wysokości 25 km miał jeszcze masę 2 ton. Wyniki modelowania przelotu dopuszczają spadek fragmentu o wadze nawet 10 kg w zalesionej okolicy około 2,5 km na zachód od miasta Benešov.[1]
Fotografia okazów meteorytów Benešov znajduje się na portalu Akademie věd České republiky.
Lokalizacja
Trasa bolidu i rejon prawdopodobnego spadku
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Jest bardzo prawdopodobne, że na niewielkim obszarze 2,5 km na zachód od miasta Benešov spadł 10 kg meteoryt. Przybliżony rejon spadku meteorytów z bolidu na podstawie wyliczeń z 1991 roku (Spurný et al. 1991).
W 2011 roku znaleziono w tym obszarze dwa meteoryty prawdopodobnie z bolidu Benešov – Benešov (a) i Benešov (b)!
Więcej szczegółów w Meteoritical Bulletin.
Bibliografia
- +Borovička Jiří, Spurný Pavel, (1996), Radiation Study of Two Very Bright Terrestrial Bolides and an Application to the Comet S-L 9 Collision with Jupiter, Icarus, 121, 2, 1996, s. 484-510. Plik PDF.
- +Borovicka Jiří, Popova Olga P., Nemtchinov Ivan V., Spurný Pavel, Ceplecha Zdeněk, (1998), Bolides produced by impacts of large meteoroids into the Earth's atmosphere: comparison of theory with observations. I. Benesov bolide dynamics and fragmentation, Astronomy and Astrophysics, vol. 334, 1998, s. 713-728. Plik adsabs.
- +Borovicka Jiří, Popova Olga P., Golub' A.P., Kosarev I.B., Nemtchinov Ivan V., (1998), Bolides produced by impacts of large meteoroids into the Earth's atmosphere: comparison of theory with observations. II. Benesov bolide spectra, Astronomy and Astrophysics, vol. 337, 1998, s. 591-602. Plik adsabs.
- Ceplecha Zdeněk, ReVelle Douglas O., (2005), Fragmentation model of meteoroid motion, mass loss, and radiation in the atmosphere, Meteoritics & Planetary Science, vol. 40, nr 1, 2005, s. 35–54. Plik PDF.
- +Nález meteoritů Benešov – překvapivé rozuzlení velké záhady po 20 letech, Tisková zpráva Astronomického ústavu AV ČR z 19. května 2012. Plik PDF.
- +Spurný Pavel, Borovička Jiří, Ceplecha Zdeněk, (1991), Very Bright Fireball. Czechoslovakia, May 7, 1991, 23h03m58s UT, WGN, JIMO, vol. 19, nr 3, 1991, s. 99-100. Plik PDF.
- +Spurný Pavel, Borovička Jiří, Ceplecha Zdeněk, (1992), Wow…, Radiant, vol. 14, nr 3, 1992, s. 64-65. Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryty Benešov (a) i Benešov (b)
- Bolidy (typy)
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Benešov (a)
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Benešov (b)
- Akademie věd České republiky, v.v.i. – Nález meteoritů Benešov – překvapivé rozuzlení velké záhady po 20 letech
- Astronomical Institute of the Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i. – Astronomický ústav Akademie věd České republiky, v.v.i.
- woreczko.pl – Sieci bolidowe (fireball network)
.jpg){kind=link}