O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 00:41, 29 gru 2012

Spadła galareta?

Doniesienie o spadku u Baguslawskiego^[1]
(Pogg. Ann. d. Phys. u. Chem., IV, 90 uzup., 1854)

Doniesienie o spadku 21 stycznia 1803 roku w Bojanowie na Śląsku.

Spadło coś co w katalogu Greg'a zostało określone jako jelly-like mass co można przetłumaczyć jako galaretowata masa! Natomiast u Klein'a określono to enigmatycznie Substanz, co po niemiecku znaczy substancja. Być może w Bojanowie spadło coś, co jest dosyć często opisywane w literaturze, ale traktowane trochę po macoszemu. O dziwnych substancjach spadających z nieba traktuje artykuł Jerzego Strzeji^[2].

W doniesieniach prasowych po spadku meteorytu Pułtusk w Gazecie Warszawskiej (nr 40 z 19 lutego 1868 r.) znalazło się doniesienie o spadku "słonego śniegu". Jak szczegółowo relacjonuje dziennik, tego samego dnia i o tej samej godzinie co spadek meteorytu Pułtusk, obserwowano na Węgrzech dwa meteory, i w Sünnyöda w nocy spadł śnieg, który był słony i pozyskiwano z niego sól!! Kompletna relacja → Gazeta Warszawska 19 lutego 1868 r.

U Boguslawskiego^[1]

» 1803 Januar 21 zwischen 11 und 12 Uhr Abends beobachtete Pastor Schmidt zu Festenberg zwischen Barsdorf bei Bojanowo und dem Schlosse zu Tribusch auf einer Reise in Begleitung seines Zöglings und eines Bedienten, gegen den südlichen Horizont im Sternbilde der Schlange des Ophiuchus, eine Sternschnuppe gewöhnlicher Art: diese wendete sich gegen NO; dehnte sich während ihres Falles zur Grösse einer gewöhnlichen Kegelkugel von bläulich rothem Feuer aus und fuhr vor den Reisenden über die Köpfe der Pferde mit einem Gezisch, wie Wasser auf glühendes Eisen, schnell dahin, so dass die Pferde erschraken und aus einander sprangen. Die Sternschnuppe zerplatzte über dem Strassengraben auf dem mit Schnee bedeckten Felde ohne Knall. Am anderen Morgen sand sich auf dieser selbigen Stelle ein nicht ganz geregelter, aber doch mehr runder, als eckiger Fleck von gallertartiger Materie, ohne gefroren zu seyn, von blaugrünlicher Farbe und von schwefelsaurem Geruche (?). Der Umfang dieses Fleckes betrug in seiner grössten Ausdehnung 11¾" und in der kleinsten 9½". Die Mäntel der Reisenden und die Haare der Pferde waren noch bis zum folgenden Morgen mit gelblichen feuchten, handbreiten Streisen bedeckt, die nach Schwefel rochen. (Nach einer Mitth. des Grafen Reichenbach in den Ber. der Schles. Gesellsch. für d. J. 1834). Dieser Fall ist einer der wenigen Beispiele, dass mit einer Sternschnuppe wirklich eine Substanz herabgefallen sey und dürste daher vielleicht der Beachtung nicht ganz unwerth seyn.

U Greg'a (1861)

Year.	Day of month.	Locality.	Size or weight.	Direction.	Duration; rate; hour;	Remarks, &c.
1803.	Jan. 21	Silesia	...	...	...	a shooting-star; got larger and larger till it fell to earth. 1803. January 21. Between Barsdorf and Freiburg. Seemed to pass close to the ground; a whizzing noise heard, then it seemed to lie burning on the ground; next day a jelly-like mass found on the snow. Curious, if true.

(tłum.: spadająca gwiazda; stawała się większa i większa, aż spadła na ziemię. 21 stycznia 1803 roku, między Barsdorf i Freiburgu. Zdawała się lecieć blisko ziemi, słyszano hałas-świst, to wydawało się spaliło ziemię, następnego dnia znaleziono na śniegu galaretowatą masę. Ciekawe, jeśli prawdziwe.)

W katalogu Klein'a (1904) jest informacja o spadku

1803 Januar 21

11-12h nachts nachm.

Bojanowo, Schlesien2)

²⁾ Substanz.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

© Jan Woreczko & Wadi

(B) Bojanowo, (G) Gołaszyn

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Miejscowość Gołaszyn (niem. Barsdorf, Bärsdorf) w woj. wielkopolskim przylega bezpośrednio do Bojanowa.

Mapy

Mapy okolic Bojanowa

Fragment arkusza A2 mapy Gilly'ego z 1802-1803 roku (źródło: BCUL)	Fragment arkusza 113 Lissa mapy Reymanna (źródło: Archiwum Map WIG)
Fragment arkusza 4266 Bojanowo mapy Messtischblatt (źródło: MAPSTER)

Bibliografia

• Boguslawski Georg von, (1854), Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (Wien 1819), Annalen der Physik, IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), 1854, s. 1-155. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  .

• Boguslawski Georg von, (1854a), Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (Wien 1819) (Schluss von S. 155.), Annalen der Physik, IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), 1854, s. 353-456. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  .

• Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860^[3], Report of the British Association for the Advancement of Science (B.A.A.S.), 30th Meeting (1860), London 1861, s. 48-120.^[4] Źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; plik PDF; wersja full-HTML (h) (str. tytułowa).

• +Dziennik Bałtycki, (1963), Tajemniczy gość z Kosmosu. Po raz pierwszy uczeni badają lodowy meteoryt.^[5] nr 213, 1963, s. 5. Plik DjVu

• Klein Hermann Joseph, (1904), Jahrbuch der Astronomie und Geophysik. Enthaltend die wichtigsten Fortschritte auf den Gebieten der Astrophysik, Meteorologie und physikalischen Erdkunde, XIV. Jahrgang 1903, Eduard Heinrich Mayer, Leipzig 1904. Plik DjVu (str. tytułowa).

• Strzeja Jerzy, (2009), Lodowe meteoryty, kosmiczne galarety i kamienie jak pył? Acta Soc. Metheor. Polon., 1, 2009, s. 129-136. Plik PDF

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wikipedia - miejscowość Gołaszyn
• MSMK - Mapa Spadków Materii Kosmicznej na obszar Polski - MSMK astroblemy.pl

Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …)

•  ? Freiburg ?
• wpisać Boguslawskiego i przetłumaczyć