(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Bolid 1661
Z Wiki.Meteoritica.pl
Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
[[Grafika:Bolid_1661_(Merkuriusz_Polski_1661).jpg|200px|thumb|''Merkuriusz Polski'', 1661, s. 180 (źródło: BUW)]] | [[Grafika:Bolid_1661_(Merkuriusz_Polski_1661).jpg|200px|thumb|''Merkuriusz Polski'', 1661, s. 180 (źródło: BUW)]] | ||
- | Doniesienie 'o znakach świetlistych na niebie | + | Doniesienie w ''Merkuriuszu Polskim'' "o znakach świetlistych na niebie" (bolidzie?, spadku?) obserwowanych 5 kwietnia 1661 roku<ref name="data">pod tą datą zamieszczono informację w ''Merkuriuszu Polskim''</ref> (wtorek) pod Czernihowem na [[Ukraina|Ukrainie]]. |
- | + | '''Według Pokrzywnickiego (1965)''' | |
- | + | {{PJQuote-begin | align = left | max-width = 640px| source=Pokrzywnicki (1965)}} | |
+ | Rok 1661. Merkurjusz Polski, 5 aprilis 1661: "{{Kropek}}Nieba straszne dawały z siebie znaki{{Kropek}} Gdy nasi stali na straży, po północy w niebie taki grzmot się stał, jakby 10 wielkich zamków naraz się obaliło. Potym jasność uderzyła, że zrozumieli iż troje Słońca świat rozświetliło". Stało się to pod Czernichowem, gdy stanęły wojska Czarnieckiego. Wróżono z tych znaków klęskę Kozaków [8]<ref>''Przekrój'' (1961)</ref> | ||
- | + | {{Wielokropek}} | |
+ | |||
+ | 8. Przekrój, nr 821 (1961).<ref>Pokrzywnicki cytuje za ''Przekrojem'' (1961)</ref> | ||
+ | {{PJQuote-end}} | ||
- | |||
Oryginalne brzmienie fragmentu z ''Merkuriusza Polskiego'' (również na załączonej [[:Grafika:Bolid_1661_(Merkuriusz_Polski_1661).jpg|kopii strony]]) (''pisownia oryginalna''): | Oryginalne brzmienie fragmentu z ''Merkuriusza Polskiego'' (również na załączonej [[:Grafika:Bolid_1661_(Merkuriusz_Polski_1661).jpg|kopii strony]]) (''pisownia oryginalna''): | ||
{{AQuote-begin| max-width = 480px}} | {{AQuote-begin| max-width = 480px}} | ||
- | <p style="text-align:center">'''Dopiero dochodżą nás wiádomośći z Ukrainy / ze y <br />tam ná ten ćzas kiedy J. M. P. Woiewodá Ruski zludem <br />swoim stał pod Czerniechowem / niebá strászne dáwáły z <br />siebie znáki: Wolno rozumieć nie bez podobienstwá / ze <br />Czerniechowskich Kozákow / <tt>mordicus</tt><ref>łac. ''mordicus'' – tu w znaczeniu "zajadle"</ref> w rebelliey stoiących / <br /><tt>funditus delere & eradicare minabantur:</tt><ref>łac. ''funditus delere & eradicare minabantur'' – "grozi całkowicie zniszczyć i wykorzenić"</ref> Albowiem gdy <br />náśi ná straży stali / po pułnocy na niebie taki grzmot sie <br />stał / iakby dżieśięć wielkich Zámkow sie oraz obaliło: <br />Potym táka iásność uderzyłá / że tro-<br />ie słońcá świat roświećiło. Názáiutrz o tymże <br />ćzásie widżiáńy był tákże od plácowey stra-<br />zy / Mąż zbroiny ná niebie <tt>stricto ferro</tt><ref>łac. ''stricto ferro'' – " | + | <p style="text-align:center">'''''Z Wárszáwy 5. Aprilis 1661.'''''<br />{{Wielokropek}}<br />'''Dopiero dochodżą nás wiádomośći z Ukrainy / ze y <br />tam ná ten ćzas kiedy J. M. P. Woiewodá Ruski zludem <br />swoim stał pod Czerniechowem / niebá strászne dáwáły z <br />siebie znáki: Wolno rozumieć nie bez podobienstwá / ze <br />Czerniechowskich Kozákow / <tt>mordicus</tt><ref>łac. ''mordicus'' – tu w znaczeniu "zajadle"</ref> w rebelliey stoiących / <br /><tt>funditus delere & eradicare minabantur:</tt><ref>łac. ''funditus delere & eradicare minabantur'' – "grozi całkowicie zniszczyć i wykorzenić"</ref> Albowiem gdy <br />náśi ná straży stali / po pułnocy na niebie taki grzmot sie <br />stał / iakby dżieśięć wielkich Zámkow sie oraz obaliło: <br />Potym táka iásność uderzyłá / że rozumieli / iż tro-<br />ie słońcá świat roświećiło. Názáiutrz o tymże <br />ćzásie widżiáńy był tákże od plácowey stra-<br />zy / Mąż zbroiny ná niebie <tt>stricto ferro</tt><ref>łac. ''stricto ferro'' – "z dobytym mieczem"</ref>.'''</p> |
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Zdarzenie prawdopodobnie miało miejsce pod Czernihowem na Ukrainie. | ||
+ | |||
+ | <br clear="all"/> | ||
+ | |||
+ | == Lokalizacja == | ||
+ | |||
+ | {{GEFrame-begin}} | ||
+ | {{GEMap | ||
+ | | kml--1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | ||
+ | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolidy_historyczne.kml | ||
+ | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolid1661-fit.kml | ||
+ | | lat = 51.500 | ||
+ | | lon = 31.290 | ||
+ | | zoom = 12 | ||
+ | | type = map | ||
+ | }} | ||
+ | {{GEIcon-PointRed}} | ||
+ | (C) Czernihów | ||
+ | {{GEFrame-end}} | ||
+ | |||
+ | '''Czernihów''' (ukr. ''Чернігів'', ros. ''Чернигов''). | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
Linia 20: | Linia 46: | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
- | * +'''''Merkuryusz Polski Ordynaryiny''''', nr XXIV, Kraków 1661. | + | * {{SGKP (1880-1902) |page=826-829, tom I}} |
+ | |||
+ | * +'''''Merkuryusz Polski Ordynaryiny''''', nr XXIV, Kraków 1661, s. 180. Plik [http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/merkuriusz/numer24/index.htm GIF]. | ||
- | * {{Pokrzywnicki (1965, bolidy 2)}} | + | * {{Pokrzywnicki (1965, bolidy 2) |page=207}} |
- | * | + | * ''Przekrój'', (1961), '''3 stycznia 1661 roku zaczęła wychodzić w Krakowie pierwsza polska gazeta: MERKURIUSZ POLSKI''', nr 821 (1 stycznia 1961), s. 8. Plik [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=59370 DjVu] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Linia 31: | Linia 59: | ||
* Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW) – e-Kolekcja Czasopism Polskich: [http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/merkuriusz/start/start.htm Merkuriusz Polski] | * Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW) – e-Kolekcja Czasopism Polskich: [http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/merkuriusz/start/start.htm Merkuriusz Polski] | ||
+ | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Czernihów Czernihów] | ||
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Merkuriusz_Polski_Ordynaryjny Merkuriusz Polski Ordynaryjny] | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Merkuriusz_Polski_Ordynaryjny Merkuriusz Polski Ordynaryjny] | ||
[[Category:Doniesienia]] | [[Category:Doniesienia]] | ||
[[Category:Bolidy historyczne]] | [[Category:Bolidy historyczne]] |
Wersja z 14:03, 23 sty 2014
Doniesienie w Merkuriuszu Polskim "o znakach świetlistych na niebie" (bolidzie?, spadku?) obserwowanych 5 kwietnia 1661 roku[1] (wtorek) pod Czernihowem na Ukrainie.
Według Pokrzywnickiego (1965)
Pokrzywnicki (1965)
Rok 1661. Merkurjusz Polski, 5 aprilis 1661: "…Nieba straszne dawały z siebie znaki… Gdy nasi stali na straży, po północy w niebie taki grzmot się stał, jakby 10 wielkich zamków naraz się obaliło. Potym jasność uderzyła, że zrozumieli iż troje Słońca świat rozświetliło". Stało się to pod Czernichowem, gdy stanęły wojska Czarnieckiego. Wróżono z tych znaków klęskę Kozaków [8][2] (…) 8. Przekrój, nr 821 (1961).[3] |
Oryginalne brzmienie fragmentu z Merkuriusza Polskiego (również na załączonej kopii strony) (pisownia oryginalna):
Z Wárszáwy 5. Aprilis 1661.
(…)
Dopiero dochodżą nás wiádomośći z Ukrainy / ze y
tam ná ten ćzas kiedy J. M. P. Woiewodá Ruski zludem
swoim stał pod Czerniechowem / niebá strászne dáwáły z
siebie znáki: Wolno rozumieć nie bez podobienstwá / ze
Czerniechowskich Kozákow / mordicus[4] w rebelliey stoiących /
funditus delere & eradicare minabantur:[5] Albowiem gdy
náśi ná straży stali / po pułnocy na niebie taki grzmot sie
stał / iakby dżieśięć wielkich Zámkow sie oraz obaliło:
Potym táka iásność uderzyłá / że rozumieli / iż tro-
ie słońcá świat roświećiło. Názáiutrz o tymże
ćzásie widżiáńy był tákże od plácowey stra-
zy / Mąż zbroiny ná niebie stricto ferro[6].
Zdarzenie prawdopodobnie miało miejsce pod Czernihowem na Ukrainie.
Lokalizacja
(C) Czernihów
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Czernihów (ukr. Чернігів, ros. Чернигов).
Bibliografia
- Chlebowski Bronisław, Sulimierski Filip, Walewski Władysław, et al., (1880-1902), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tomy I-XV, Warszawa 1880-1902, (s. 826-829, tom I). Pliki PDF.
- +Merkuryusz Polski Ordynaryiny, nr XXIV, Kraków 1661, s. 180. Plik GIF.
- Pokrzywnicki Jerzy, (1965), O bolidach obserwowanych nad Polską – II, Acta Geophys. Polon., vol. XIII, nr 3, 1965, s. 207-215, (s. 207).[7] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Przekrój, (1961), 3 stycznia 1661 roku zaczęła wychodzić w Krakowie pierwsza polska gazeta: MERKURIUSZ POLSKI, nr 821 (1 stycznia 1961), s. 8. Plik DjVu
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW) – e-Kolekcja Czasopism Polskich: Merkuriusz Polski
- Wikipedia – Czernihów
- Wikipedia – Merkuriusz Polski Ordynaryjny