PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Ribbeck

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (→Znaleziska)
m (→Lokalizacja)
Linia 347: Linia 347:
Po kilku dniach intensywnych poszukiwań, dziesiątkach ludzi chodzących po polach {{Txt2Img|2024_BX1_(Marcin_Cimała)-2.jpg|krok-w-krok}}, miejscowi rolnicy wezwali policję. Już część pól, na żądanie właścicieli, została wyłączone z poszukiwań.
Po kilku dniach intensywnych poszukiwań, dziesiątkach ludzi chodzących po polach {{Txt2Img|2024_BX1_(Marcin_Cimała)-2.jpg|krok-w-krok}}, miejscowi rolnicy wezwali policję. Już część pól, na żądanie właścicieli, została wyłączone z poszukiwań.
 +
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
[[Image:Ribbeck_(AKM_strewn_field).jpg|thumb|left|450px|Mapa znalezisk (autor Andreas Möller (Arbeitskreis Meteore e.V.), ''with&nbsp;permission'')]]
 +
Mapa zgłoszonych znalezisk, tzw. elipsa spadku (ang. ''strewn field'', niem. ''Streufeld''). Znaleziono w sumie około 1146 g.
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>

Wersja z 21:36, 18 mar 2024

1i
Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)


Hasło powstało w oparciu o informacje dostępne na portalu facebook i dzięki życzliwości poszukiwaczy. Dziękujemy.

Zauważony jeszcze w Kosmosie!

Ribbeck →
2024 BX1 (X-Krisztián Sárneczky).gif
Asteroida 2024 BX1 (fot. Krisztián Sárneczky; źródło: X)
Spadek
Lokalizacja Brandenburgia, Ribbeck, Niemcy
Położenie[1] 52°37'15"N, 12°45'40"E
Data 21 stycznia 2024 r.,
00:32:38 UTC
Uwagi spadek asteroidy zaobserwowanej 3 godziny przed wejściem w atmosferę
Charakterystyka
Typ achondryt, aubryt AUB
Masa >983 g; masa główna 225 g znaleziona przez poszukiwaczy z Polski
Liczba okazów deszcz meteorytów
Cechy wiele okazów pokrywa przezroczysta, jasna skorupa
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
2024 BX1, Sar2736, EN210124, Nennhausen

Asteroida 2024 BX1, z której spadły meteoryty, została odkryta niecałe trzy godziny wcześniej[2] przed wejściem w atmosferę ziemską, przez węgierskiego astronoma Krisztiána Sárneczkyego w stacji Piszkéstető Obserwatorium Konkoly w górach Mátra na Węgrzech. Bolid zarejestrowały kamery sieci AllSky7 i Fripon. 2024 BX1 to ósma asteroida odkryta przed uderzeniem w Ziemię i trzecie[3] odkrycie Sárneczkyego dotyczące „uderzającej” asteroidy. Przed uderzeniem 2024 BX1 była asteroidą bliską Ziemi (Near-Earth asteroids, NEA) z grupy Apollo.

Jedna z pierwszych informacji o możliwym bolidzie i spadku:

«

Alex Folta
niedziela, 21 stycznia 2024 00:01 UTC
🛑 ☄️ IMMINENT ASTEROID ATMOSPHERIC ENTRY ☄️ 🛑 In 75 minutes, on January 21st, ~00h 32min UT (between 00h29 and 00h36 UT), a small freshly discovered 1-m (0.8-1.4 m) diameter asteroid, Sar2736 is to enter the Earth atmosphere above North-Eastern Germany (lat. ~52.54494°N, lon. ~12.52813°E), 100 km West of Berlin. A bright fireball should be visible from Northern Germany, Poland, Czechia and Denmark should be alerted for a nice fireball coming! Every picture of the event may be important, so please go out if you're in those regions. Stay tuned for more information!
@alle

»


Jedna z pierwszych obserwacji bolidu:

«

Alex Folta
niedziela, 21 stycznia 2024 01:04 UTC
🌠🚀 INCREDIBLE ASTEROID Sar2736 ATMOSPHERIC ENTRY CAPTURED LIVE! 🚀🌠
Thrilling news, everyone! In a jaw-dropping celestial spectacle just moments ago, the heavens themselves put on a show! The freshly discovered 1-meter diameter #asteroid, #Sar2736, made its grand entrance into Earth's atmosphere above North-Eastern Germany. @alle
Timestamp of entry: 3:40
(Will edit the Video now and make corrections)
VIDEO BY: ALEX FOLTA

»


Asteroida 2024 BX1, wcześniej znana pod tymczasowym oznaczeniem Sar2736, była wielkości ~1 metra. Wleciała w ziemską atmosferę 21 stycznia 2024 r. (niedziela) o godzinie 00:32:38,48 UTC i rozpadła się, jako spektakularny bolid, na zachód od Berlina.

Meteoroid wszedł w atmosferę pod kątem 75,56 stopnia z prędkością 15,2 km/s i zapłonął na wysokości 93,3 km. Zgasł na wysokości 21,26 km. W 5,95 sekundy meteoroid pokonał dystans 74,4 kilometrów. Największą jasność absolutną –14,4 magnitudo[4] osiągnął na wysokości 33,8 km. Według obserwatorów z EN (Spurný et al., ASU; Spurný et al. 2024) wystąpiły trudności z oszacowaniem początkowej masy meteoroidu. Ostatecznie wyliczono ją na 140 kg. Wyniki modelowania przelotu dopuszczają spadek wielu fragmentów o masie 150 g. Obszar spadku fragmentów leży na zachód od Berlina w okolicach miejscowości Ribbeck, Berge i Lietzow. W kilka dni po spadku, po opublikowaniu przez zespół Spurnýego wyliczonego prawdopodobnego rejonu spadku, ruszyły w teren grupy poszukiwaczy. Już 25 stycznia znaleziono pierwszy okaz!

Level 999: asteroida → meteoroid → meteoryt

Pierwszym przypadkiem, kiedy zaobserwowano meteoroid przed jego wejściem w ziemską atmosferę, była zaobserwowana 7 października 2008 roku asteroida 2008 TC3, z której spadł meteoryt Almahata Sitta.[5]

Również znaleziony w 2023 roku meteoryt Saint-Pierre-le-Viger był wcześniej zaobserwowany przed wejściem w atmosferę przez Węgra Krisztiána Sárneczkyego. 12 lutego 2023 roku odkrył on asteroidę 2023 CX1 (Sar2667), która po kilku godzinach, po efektownym bolidzie, dała deszcz meteorytów w okolicy miejscowości Saint-Pierre-le-Viger we Francji. Poszukiwania prowadziły tam zespoły projektu FRIPON/Vigie-Ciel[6], które obecnie zjawiły się na miejscu spadku meteoroidu 2024 BX1 (z sukcesem!). Poszukiwania we Francji w lutym/marcu 2023 roku prowadziły też grupy poszukiwaczy z Polski, którzy odnaleźli nieznaną liczbę kamieni (przypuszczalnie kilka tuzinów, o łącznej masie kilkuset gramów). Według portalu karmaka.de para Łukasz Smuła i Magdalena Skirzewska znaleźli 20 okazów (największy 148,6 g) o łącznej wadze 231,84 g (karmaka.de).


Spis treści


Kolejny sukces poszukiwaczy z Polski

Post na FB informujący o znalezieniu pierwszego okazu z bolidu 2024 BX1. Na zdjęciu ekipa z Polski (od lewej): Andrzej Owczarzak (vel Kazimierz Magneto), Filip Samuel Nikodem, Michał Nebelski i Kryspin Kmieciak

W kilka dni po bolidzie 2024 BX1 w rejon spadku udały się liczne grupy poszukiwaczy z Niemiec. Później dołączyli do nich m.in. poszukiwacze z Polski. Już 25 stycznia (czwartek) znaleziono pierwszy okaz! Dokonała tego grupa poszukiwaczy: Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem.[7] Znaleziony przez nich kompletny okaz (rozpadł się on na trzy części) to achondryt (sic!) o wadze 171 g. Okaz pokryty jest jasną, przezroczystą skorupą w kolorze wnętrza. Znalazcy typują, że jest to aubryt. Na dużą zawartość minerału enstatyt w asteroidzie 2024 BX1, głównego składnika aubrytów, zwracał już wcześniej uwagę Pavel Spurný, analizując charakterystykę obserwowanego bolidu. Znalazcy okazów podkreślają fakt intensywnego zapachu siarkowodoru, jaki wydzielają ich znaleziska! Zapach ten pochodzi zapewne z reakcji siarczku żelaza (troilitu) z wodą (wilgocią), który występuje dość licznie w aubrytach. Jest też możliwe, że za intensywny zapach siarkowodoru odpowiada inny siarczek popularny m.in. w aubrytach – siarczek wapnia oldhamit ((Ca,Mg,Fe)S), który jest dobrze rozpuszczalny w wodzie.

Ekipa Andrzeja Owczarzaka może się już (niedziela 28 stycznia) pochwalić kilkoma kolejnymi znaleziskami. Pierwsze znalezisko ma jasną przezroczystą skorupę, co wydaje się dziwne, zważywszy na występowanie troilitu w okazach, który powinien „zabarwiać” skorupę na beżowy kolor. Ale wiele kolejnych znaleziska ma już skorupy ciemniejsze, co potwierdza występowanie siarczku żelaza w okazach.

Dlaczego kolejny sukces polskich poszukiwaczy? Ekipa Andrzeja Owczarzaka znalazła również wiele okazów ze spadku meteorytu Saint-Pierre-le-Viger w 2023 roku we Francji.

W piątek (26 stycznia) znaleziono kolejne okazy. Drugi okaz z tego spadku znalazła grupa z Węgier. Waży on 114 g i jest fragmentem większej bryły. Tego samego dnia na portalu FB o swoim sukcesie poinformowali też poszukiwacze z Niemiec. W rejonie spadku działają liczne grupy. Nawet z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie zjawiła się na miejscu ekipa, która również może pochwalić się swoimi kilku gramowymi znaleziskami (3,1 i 4,5 g).

W sobotę 27 stycznia swoimi sukcesami pochwaliła się niemiecka ekipa Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM), która znalazła w sumie 10 sztuk, największe z nich ważą 21,25 i ~16 g.

W rejon spadku udały się kolejne ekipy z Polski, które niezwłocznie podjęły poszukiwania. W niedzielę 28 stycznia Agata Roicka i Mieszko Kołodziej znaleźli okaz 21,16 g. Tego też dnia dwoma znaleziskami pochwaliła się ekipa Michała Zimnego: Marzena Rogozińska, Jarosław Morys i Mateusz Żmija.

29 stycznia Kryspin Kmieciak znalazł masę główna (main mass) o wadze 225 g!

Worek ze znaleziskami się rozwiązał (patrz → znaleziska).

Część poszukiwaczy zwraca uwagę, że okoliczny teren obfituje w kamienie bardzo podobne do „wiarygodnych znalezisk”. Znajdowane okazy są tak nietypowe, że zbierane przez poszukiwaczy są wszystkie jasne kamienie z jasnymi plamkami. Weryfikacji swoich znalezisk dokonują oni później. Stąd pewnie część ogłoszonych sukcesów będzie podlegać negatywnej weryfikacji?

Kalendarium

Od obserwacji do klasyfikacji:

  • 20 stycznia o godzinie 21:48 UTC węgierski astronom Krisztián Sárneczky zaobserwował asteroidę 2024 BX1 (Sar2736).
  • 21 stycznia o godzinie 00:32:38 UTC meteoroid wszedł w atmosferę.
  • 22 stycznia zespół Pavela Spurnýego publikuje wyniki modelowania spadku i prawdopodobny rejon spadku fragmentów.
  • 25 stycznia grupa polskich poszukiwaczy znajduje pierwszy okaz.
  • 29 stycznia pierwsze fragmenty trafiły do klasyfikacji.
  • 2 lutego zgłoszono do Nomenclature Committee (The Meteoritical Society) nowy spadek pod nazwą Ribbeck!
  • 5 lutego badacze z Museum für Naturkunde Berlin potwierdzają, że spadek pod Ribbeck to aubryt (inf. prasowa NHM Berlin).
  • 6 lutego Mieszko Kołodziej zidentyfikował w badanym okazie minerał brezinait!
  • 16 lutego meteoryt Ribbeck zostaje oficjalnie sklasyfikowany i trafia do Meteoritical Bulletin Database!

Tempo iście kosmiczne 😀!

Za Meteoritical Bulletin Database:

«

History: (P. Jenniskens, SETI; L. Hecht, A. Greshake, MNB; J. Helbert, DLR): A small asteroid 2024 BX1 was discovered at 21:48 UTC on 20 January 2024, by Hungarian astronomer K. Sárneczky observing from the Piszkéstet Station of Konkoly Observatory, Mátra Mountains, Hungary. From early astrometry, NASA’s Scout and ESA’s Meerkat Asteroid Guard impact hazard assessment systems identified the object as a potential impactor, gradually narrowing the impact time to 0:33 UTC on 21 January, and in the half hour before impact predicting it to pass in a steep trajectory over the village of Nennhausen about 60 km west of Berlin, Germany. At that time, a fireball was observed by many eyewitnesses and recorded by allsky cameras of the European Fireball Network, IMO/AllSky7, FRIPON and by video security cameras. Bolide analysis and strewn field calculations performed by P. Spurný and J. Borovička (Astronomical Institute of the Czech Academy of Sciences), using an ALADIN model wind profile provided by R. Brožková (Czech Hydrometeorological Institute), indicated that strong winds blew the surviving meteorites in a south-east direction, predicting the meteorites to fall just south of the village of Ribbeck, between Retzow and Berge. The calculations were confirmed by D. Vida (UWO) based on a WTF model wind profile provided by H. Devillepoix (Curtin University, Australia). Ribbeck is known from an 1889 poem by T. Fontane, "Herr von Ribbeck auf Ribbeck im Havelland," well known to German school children.[8] Starting on 22 January, searches were conducted by a team of scientists and students from the Museum für Naturkunde Berlin (MNB), the German Aerospace Center (DLR), the Free University Berlin (FUB), the Technical University Berlin (TUB), SETI, and members of the Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM), as well as by professional and amateur meteorite hunters. Spectral observations of the fireball in the European Fireball Network indicated that the meteorites were poor in iron and possibly rich in enstatite. Due to the terrestrial appearance of the meteorites, the first find was made not until 25 January, when F. Nikodem, A. Owczarzak, M. Nebelski and K. Kmieciak of Poland, found the first meteorite on a field just west of Ribbeck broken up into three fragments totaling 171 g. The next morning, FUB students D. Dieter and C. Weihe located two small meteorites, 5.2 and 3.1 g, that confirmed the calculated location of the strewn field and the ambient winds. Several tens of meteorites were found in the next days. The largest fragment so far is a 225 g found by K. Kmieciak on 29 January.

»

Patrz → Ribbeck/Badania.


Okazy

Masa główna

Poszukiwania trwają (…), znajdowane są coraz większe okazy

Data waga [g] znalazca uwagi
25 stycznia 2024 r. 171 Filip Samuel Nikodem okaz rozpadł się na trzy części
29 stycznia 2024 r. 225 Kryspin Kmieciak kompletny okaz, 99,9% skorupy
24 lutego 2024 r. Trzy+ największe okazy 😀
Zespół Spurnýego wyliczył rejon, gdzie miałby spaść okaz ~380 g! (…) czekamy na kolejne, jeszcze większe znaleziska.


Ekipy poszukiwaczy przeczesują teren, choć już pojawiły się na FB posty o utrudnieniach. Lokalni rolnicy zaniepokojeni są najazdem poszukiwaczy.

Znaleziska

Znalezione okazy (30 stycznia 2024 r.: szacuje się, że znaleziono około 700-800 g; źródło: karmaka.de, FB).
W zgłoszeniu w Meteoritical Bulletin Database podano sumaryczną wagę wszystkich znalezionych okazów >983 g.

Waga [g] data (2024 r.) znalazca(y) uwagi
171 25 stycznia Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem pierwsze znalezisko! okaz rozpadł się na trzy części (23+57+91 g); znalazcy poszczególnych fragmentów: 91 g – Filip, 57 g – Kryspin, 23 g – Michał
114 26 stycznia Balla Zoltan, Gucsik Bence drugie znalezisko; po wysuszeniu okaz waży 111,193 g
~39 26 stycznia David Göttlich trzecie znalezisko; po wysuszeniu okaz waży 37,79 g (patrz → Ribbeck/Badania)
3,1 i 4,5 26 stycznia Dominik Dieter, Cara Weher (MfN-DLR-FU team)*
47,01 (wiele fragm.) 27 stycznia4 09:22 (AKM) 14,76 g – Ina Rendtel, 20,67 g – Peter Lindner (at VKTA Felsenkeller for research), 4,30 g – Ina Redtel (at Addi Bischoff, Uni Münster for research), 1,46 g – Felix Bettonvil (at TU Delft for research), 3,56 g – Jürgen Rendtel
20,51 27 stycznia 11:09 Jürgen Rendtel (AKM)
15,59 27 stycznia ;14:04 Andreas Möller (AKM) w wielu fragmentach (fragment 2,95 g)
21,16 27 stycznia 09:34 Agata Roicka, Mieszko Kołodziej
10,2 27 stycznia Dennis Harries w miejscu: 52.61542°N, 12.77355°E
4,2+ 27 stycznia Nimisha Verma, Julia Maia, Laëtitia Allibert (DLR-MfN-FU team) 10 szt.
14,2 27 stycznia Tobias Hofmann, astronom amator z Berlina w okolicy Ribbeck; w miejscu: 52.618139°N 12.759250°E
22,04 27 stycznia Julien Liehmann
55 27 stycznia Filip Samuel Nikodem początkowo oceniono wagę na 60 g; okaz po wyschnięciu ważył 53,9 g
26 27 stycznia Michał Nebelski
16 27 stycznia Kryspin Kmieciak znaleziony o 14:23
4,77 28 stycznia 13:15 Petra Strunk (AKM)
25,48 28 stycznia 16:16 Antal Igaz (AKM) at VKTA Felsenkeller for research; okaz
9 szt. 28 stycznia MfN-DLR
3,4 28 stycznia Szilard Csizmadia (DLR-MfN-FU team) (karmaka.de)
3,4 i 9,8 28 stycznia Michał Zimny, Marzena Rogozińska, Mateusz Żmija, Jarosław Morys wg znalazców: 3,0 g (oraz ~0,5 g okruszków) i 7,8 g (oraz 2,0 g okruszków) znalezione w miejscach, odpowiednio: 52.611944°N 12.784306°E i 52.611361°N 12.777806°E
5 28 stycznia Zsofia Biro, Gucsik Bence okaz in situ
60 g 28 stycznia Filip Samuel Nikodem ~60 g
225 29 stycznia Kryspin Kmieciak masa główna; kompletny okaz, 99,9% skorupy
1 szt. 29 stycznia Ina Rendtel (AKM) grupa AKM znalazła w sumie >90 g
3,95 29 stycznia Marcin Cimała duży fragment + okruszki; po wyczyszczeniu i osuszeniu okaz waży 3,83 g
29 stycznia 2024, pierwsze fragmenty trafiły do klasyfikacji
11,04 i ~20 30 stycznia członkowie Hungarian Meteoritical Society 2 szt.; znalezione w miejscu, odpowiednio: 52.609530°N 12.789356°E, 52.608439°N 12.789238°E; po wysuszeniu mniejszy okaz waży 10,62 g
14,13 30 stycznia Miguel Hulk (Michael Hurtig) znalezisko może być częścią znaleziska Sang-Hyeok Lee (Sang Joek) z 3 lutego, znalezionego 300 m dalej? znalazca ma na koncie 4 fragmenty: 14.13g/2.80g + 0.02g/12.40g
14,84 30 stycznia Mirko Graul ładny, reprezentatywny okaz
2,1 1 lutego Filip Samuel Nikodem
17 2 lutego Paweł Zaręba dwa okazy w czterech fragmentach (9,2 i 8 g) oraz okruszki; radość znalazcy; znalezione w miejscach: 52.60817°N 12.79684°E (10:43) i 52.60519°N 12.80516°E (13:36)
3,28 2 lutego Kazimierz Magneto (Andrzej Owczarzak)
4 szt. 2 lutego Serbowie Dusan Ilic i Acko Acke m.in. okazy 3, 5, 5 i 5 g; poszukiwacze z Serbii szukają dla Mike Farmera
4,93 3 lutego Maksymilian Jakubczak fragment ten pasuje do fragmentu Szymona Kozłowskiego, zostały one znalezione w odległości 750 m od siebie!; okaz znaleziono w miejscu: 52.608611°N 12.803889°E
5,7 3 lutego Paweł Zaręba okaz w dwóch fragmentach; 4 lutego Paweł zważył wszystkie znalezione przez niego okazy: 9,2, 8,0, 5,7 g; znaleziony w miejscu: 52.60695°N 12.80463°E (10:08)
5,68 3 lutego Szymon Kozłowski fragment z ciemną skorupą; po wyczyszczeniu i osuszeniu okaz wazy 5,30 g; fragment ten pasuje do fragmentu Maksymiliana Jakubczaka
5,3 3 lutego Artur Jaśkiewicz znaleziony w miejscu: 52.60561°N 12.81444°E
3,3 3 lutego Owczarzak team
5,45 3 lutego Daniel Steiniger okaz znaleziono w miejscu: 52.605361°N 12.807833°E (karmaka.de)
2,86 3 lutego 13:40 Andreas Möller (AKM) wilgotny ważył 3,09 g; zdjęcia znalezisk zespołu AKM znajdują się na Wikipedii (karmaka.de)
4,4 3 lutego Tom Hughes w miejscu: 52.610467°N 12.808550°E; po wysuszeniu fragment waży 4,14 g
12,4 3 lutego Sang-Hyeok Lee (Sang Joek) fragment po wysuszeniu waży 11,7 g; okaz znaleziono w miejscu: 52.613944°N 12.785611°E; fragment może być częścią znaleziska Miguel Hulk z 30 stycznia?
12 3 lutego Thomas Becker (karmaka.de)
22 3 lutego 11:22 Mieszko Kołodziej, Agata Roicka waga po osuszeniu 22,039 g
… 3 lutego 2024 …na FB pojawiają się kolejne doniesienia o znalezionych okazach; wytrwałość poszukiwaczy nagradzana jest okazami wyjątkowego meteorytu. Zapewne przez kolejne tygodnie poszukiwacze będą przeczesywali teren w nadziei znalezienia swojego upragnionego meteorytu – SWOJEGO!
* skróty: AKM – Arbeitskreis Meteore e.V.; DLR – Deutsche Zentrum für Luft- und Raumfahrt (German Aerospace Center); FU – Freie Universität Berlin; MfN – Museum für Naturkunde


Parada „gigantów” 😀

Poszukiwania wciąż trwają:

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie; patrz → Ribbeck/Badania


Już pojawiły się oferty sprzedaży fragmentów meteorytu z tego spadku. Jak na razie w cenie około 1000-1500$/g!


Aubryty

Andrzej S. Pilski po zapoznaniu się z dostępnymi zdjęciami znalezisk, zasugerował, iż mamy do czynienia ze spadkiem aubrytu podobnego do spadku meteorytu Pesyanoe (Старое Песьяное) w 1933 roku w Rosji (portal Meteorite Times Magazine).

Za woreczko.pl: Aubryt (AUB, aubrite) – typ meteorytu kamiennego; achondryt. Nazwa od meteorytu Aubres. Aubryty to achondryty ubogie w wapń (Ca-poor), główny ich składnik to enstatyt i diopsyd (En50Wo50), występują też w nich małe ilości oliwinu (fajalitu, Fa0) i śladowe plagioklazu (albitu, An2–8). Aubryty są bardzo rzadko znajdywane. Mają często jasną skorupę obtopieniową, białe wnętrze i są bardzo kruche. Ich białe wnętrze to często duże kryształy enstatytu, z małymi ilościami oliwinu, stopu Fe-Ni, troilitu i wieloma egzotycznymi, akcesorycznymi minerałami wskazującymi na silnie redukcyjne środowisko pochodzenia magmy. Porównanie widm aubrytów i planetoid wskazuje na ich podobieństwo do planetoidy (44) Nysa (lub innego typu E (E-class)). Bliska Ziemi planetoida (3103) Eger jest typowana na ciało macierzyste aubrytów. Najbardziej popularne aubryty to meteoryty Cumberland Falls i Norton County[12].

Fluorescencja minerałów

Fluoryzujący fragment meteorytu 2024 BX1

Jedną z cech charakterystycznych aubrytów jest ich świecenie (fluorescencja) w promieniowaniu UV, co pozwala odróżnić je od ziemskich kamieni.

Podstawowe minerały aubrytów: ubogi w żelazo enstatyt (En, członek szeregu piroksenów) fluoryzuje na niebiesko, natomiast forsteryt (Fo, z szeregu oliwinów), bogaty w magnez (ubogi w żelazo) fluoryzuje na żółto. Za fluorescencję w aubrytach odpowiadają m.in. diposyd (Di; (Ca,Mg)Si2O6), wollastonit (Wo; Ca2Si2O6) oraz minerały z grupy apatytów. Zjawisko fluorescencji przypisuje się obecności jonów-aktywatorów, defektom sieci krystalicznej spowodowanymi wakansami, jonami międzywęzłowymi lub dyslokacjami. Na fluorescencję wpływają też związki lantanowców (Kosina 2014). Obecność w sieci krystalicznej atomów pierwiastków chemicznych zwanych ekranami luminescencyjnymi („wygaszaczami”, np. dwuwartościowe jony Fe, Cu i Ni) powoduje, że nawet w najbardziej typowych minerałach luminescencyjnych zjawisko to nie wystąpi (redbor.pl). W innych meteorytach fluoryzują, np. inkluzje wapniowo-glinowe (CAI, calcium-aluminium inclusion), popularne, np. w chondrycie węglistym Allende.[13] Dobrym przykładem fluorescencji minerałów zawartych w meteorytach jest meteoryt księżycowy El Hareicha 001.

Patrz → Ribbeck/Badania.


W Meteoritical Bulletin Database zarejestrowanych jest tylko 82 meteoryty typu aubryt (stan: luty 2024 r.). Jeśli wykluczymy z tej liczby meteoryty pochodzące z Antarktydy, zostaje tylko 40. Jeśli jeszcze wykluczymy meteoryty pochodzące z pustyń (non-NWAs), zostaje 17, z czego aż 12 (>70%) to spadki! Spadek meteorytu z bolidu 2024 BX1 powiększył jeszcze tę pulę rzadkich spadków.

Brezinait

Mieszko Kołodziej z UAM w Poznaniu przeprowadził już pierwsze badania znalezionego okazu pod mikroskopem elektronowym (SEM). Wstępne wyniki wskazują na występowanie w znalezionym aubrycie nie tylko siarczku żelaza, troilitu (FeS), ale stwierdzono występowanie popularnego w aubrytach siarczku chromu, brezinaitu (brezinaite, Cr3S4).

Brezinait – siarczek chromu (Cr,Fe,V,Ti,Mn)S4. Występuje w aubrytach i ureilitach oraz w anomalnych meteorytach żelaznych. Tworzy mikroskopijne wrostki w stopie Fe-Ni. Stwierdzony w ataksycie Tucson (ATAX)[14]. Nie stwierdzony na Ziemi. Nazwa na cześć Aristidesa Breziny – austriackiego badacza meteorytów, historycznego dyrektora Natural History Museum w Wiedniu.


Alan Mazur sfotografował wewnątrz jednego z okazów purpurowy kryształ, prawdopodobnie halitu (NaCl). Halit to łatwo rozpuszczalna w wodzie popularna sól kuchenna, więc zaobserwowanie jej kryształu w okazie, który przez wiele dni leżał na bardzo wilgotnej glebie, przy często padającym deszczu, to istny cud!

Patrz → Ribbeck/Badania.


Bolid

Fragmentacja

Kadry z filmu nakręconego przez Sirko Molau w Ketzür. Posłużył on zespołowi Spurnýego do obliczenia masy i miejsca uderzenia poszczególnych fragmentów (źródło: Spurný et al.; udostępnił Jiri Borovicka, with permission)

Spurný et al. (8 lutego): „Úlomky viditelné na výřezech ze snímků videa AMS16 (operátor Sirko Molau, video poskytl vedoucí programu AllSky7 Mike Hankey). U každého snímku je uveden čas v sekundách uplynulý od času 00:32:38 UT.”

Patrz → Ribbeck/Badania.


Predykcja

obliczone miejsca spadku fragmentów

Kompilacja map z 8 i 14 lutego (Spurný et al.)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

W oparciu o sukcesywnie napływające informacje o kolejnych znaleziskach, zespół Spurnýego dokonuje korekty prawdopodobnych obszarów spadku okazów o zadanych masach.

Spurný et al. (8 lutego): „Podle výpočtů pravděpodobně dopadlo pět úlomků s hmotnostmi většími než 75 gramů. Ze zveřejněných údajů lze soudit, že tři z toho již byly nalezeny (o hmotnostech 225 g, 114 g, a kus rozbitý na tři části s celkovou hmotností 171 g). Jejich polohy však nebyly zveřejněny. Nález největšího kusu, který by podle upřesněných výpočtů měl vážit kolem 380 g, zatím ohlášen nebyl. V pádové oblasti by se dále měly nacházet přinejmenším dva úlomky s hmotnostmi kolem 50 g (byl hlášen nález jednoho o hmotnosti 54 g). Úlomků menších než 30 gramů bude mnohem více než je vyznačeno na mapě. Tam jsou jen ty úlomky, které byly dobře rozlišitelné na obou videích.”

(14 lutego): „Za tohoto předpokladu (a také za předpokladu, že úlomky se během temné fáze nerozpadly) jsme spočítali možné oblasti dopadu dosud nenalezených úlomků M (asi 400 g) a F (80-90 g). Na obrázku 8 jsou vyznačeny červeně pro M a fialově pro F. Nejistota v podélném směru je dána neznalostí tvaru meteoritu.”


Szczegóły mapy: Spurný et al..

Patrz → Ribbeck/Badania.


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(B) Berge, (N) Nauen, (R) Ribbeck

miejsca znalezienia okazów

obliczone miejsca spadku fragmentu(ów)

Obszary wyłączone z poszukiwań!

Trasa bolidu 2024 BX1

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Obszar spadku fragmentów leży na zachód od Berlina w okolicach miejscowości Ribbeck, Berge i Lietzow. Większość obszaru spadku to pola uprawne i, o tej porze roku, wdzięczny teren poszukiwań. Na filmie Szymona Kozłowskiego na portalu YouTube widać piękną okolicę obfitującą w wiatraki.

W wyliczonym prawdopodobnym rejonie spadku szybko znaleziono wiele okazów. Jest to potwierdzenie doskonałego modelu teoretycznego i precyzyjnego numerycznego modelowania ruchu meteoroidów (bolidów) w atmosferze, fragmentacji i spadku fragmentów na ziemię, opracowany przez zespół Pavla Spurnýego z Astronomický ústav AV ČR.

Wielu poszukiwaczy opublikowało współrzędne miejsc w których znaleźli swoje okazy. Zgodność z przewidzianym rejonem spadku jest imponująca!


Po kilku dniach intensywnych poszukiwań, dziesiątkach ludzi chodzących po polach krok-w-krok, miejscowi rolnicy wezwali policję. Już część pól, na żądanie właścicieli, została wyłączone z poszukiwań.


Mapa znalezisk (autor Andreas Möller (Arbeitskreis Meteore e.V.), with permission)

Mapa zgłoszonych znalezisk, tzw. elipsa spadku (ang. strewn field, niem. Streufeld). Znaleziono w sumie około 1146 g.


Ribbeck/Galerie

Redakcja nie mogła udać się w rejon spadku, ale śledziła na portalu facebook poszukiwania i kolejne znaleziska. Zamieszczone poniżej informacje i zdjęcia pochodzą z postów, w których poszukiwacze chwalili się swoimi znaleziskami. Wiele osób dzieliło się z nami swoimi materiałami na Messengerze, dziękujemy.

Poszukiwania i ich rezultaty można śledzić na facebooku na specjalnej grupie: Asteroid 2024 BX1 - RIBBECK Meteorite.

Pierwszy znaleziony okaz – sukces ekipy poszukiwaczy z Polski (25 stycznia 2024 r.; Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~171 g, który rozpadł się na trzy części (znalazcy poszczególnych fragmentów: 91 g – Filip, 57 g – Kryspin, 23 g – Michał) i szczęśliwi znalazcy

Na powierzchni okazu widać jaśniejsze klasty, zapewne enstatyt?

Okaz pokrywa szklista jasna skorupa w kolorze wnętrza meteorytu

Znaleziony okaz ~171 g rozpadł się na trzy części (23+57+91 g)

Kolejne znalezisko! ~16 g Kryspina Kmieciaka

Okaz ~55 g; znalazca Filip Samuel Nikodem (okaz trzyma Szymon Kozłowski)


Masa główna (29 stycznia 2024 r.; fot. Kryspin Kmieciak; źródło: FB)

Masa główna (main mass) ~225 g, 99,9% skorupy obtopieniowej, znalazca Kryspin Kmieciak

O takim znalezisku marzy każdy poszukiwacz

Ciemna skorupa o strukturze przypominającej caliche pokrywające zwietrzałe powierzchnie meteorytów pustynnych

Spękana skorupa, według Marcina Cimały powstała ona wtórnie po spadku w wyniku zamarzania wody, którą nasiąkły okazy; wielu znalazców podkreśla, że okazy są kruche

Spieniona skorupa

Te żółte przebarwienia mogą pochodzić od troilitu

Druga strona okazu, ciemniejsza i mniej spieniona

To mogą być prawdziwe cracki

Cacuszko 😀


W rejon spadku udały się kolejne ekipy z Polski (źródło: FB)

Ekipa z Opola

Ekipa PKiM

Ekipa z Warszawy

Agata Roicka, Mieszko Kołodziej, okaz 21,16 g

«Houston, tu Baza Spokoju.
„Orzeł” wylądował» 😀

Znalezisko Marcina Cimały ~3 g

Znalezisko Michała Zimnego i przyjaciół

Znaleziska Michała Zimnego i przyjaciół; wg znalazców: 3,0 g (oraz ~0,5 g okruszków) i 7,8 g (oraz 2,0 g okruszków) znalezione w miejscach, odpowiednio: 52.611944°N 12.784306°E i 52.611361°N 12.777806°E

Znalezisko Pawła Zaręby ~8,2 g

Okaz 4,93 g Maksymiliana Jakubczaka

Okaz 5,68 g znaleziony przez Szymona Kozłowskiego

Creme de la creme

Znalezisko Pawła Żochowskiego

Okaz 3,19 g Tomasza Aurora

Mieszko Kołodziej ze swoim znaleziskiem (22,039 g)

Kolejne znalezisko (3,28 g) Andrzeja Owczarzaka (Kazimierz Magneto)

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie


Kolejne okazy znalezione przez inne zespoły poszukiwaczy (źródło: FB)

Drugie w kolejności znalezisko, tym razem zespołu z Węgier, okaz waży ~114 g; okaz pachnie siarkowodorem (Gucsik Bence, Balla Zoltan)

Okaz 5 g znaleziony przez Zsofia Biro

Znalezisko (~39 g) zespołu niemieckiego (David Göttlich) (patrz → Ribbeck/Badania)

Grupa poszukiwawcza z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (Museum für Naturkunde) i projektu FRIPON/Vigie-Ciel ze znalezionym przez nich kilku gramowym okazem. W grupie poszukiwaczy Peter Jenniskens z Instytutu SETI

Worek z okazami się rozwiązał 😀. Ekipa Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM) znalazła 10 sztuk, największe ważą >20 g

Okaz o wadze 22,04 g (Julien Julien)

Znalezisko Mirko Graul ~14,8 g

Zespół węgierski znalazł dwa okazy: 11,04 i ~21 g

Okaz ~21 g zespołu węgierskiego

Współrzędne znalezisk zespołu węgierskiego

Sukces zespołu z Serbii, okaz ~3 g

Okaz 14,2 g znaleziony przez Tobiasa Hofmann

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie; patrz → Ribbeck/Badania


Okazy

Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski i Filip Nikodem w programie TVP Pytanie na śniadanie

Okaz ~171 g (fot. Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~171 g (fot. Filip Samuel Nikodem)

Fragment 91 g z okazu 171 g; na przełamie widać skupiska/gniazda troilitu (fot. Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~60 g (znalazca i fot. Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~55 g (znalazca i fot. Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~2,1 g (znalazca i fot. Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~16 g Kryspina Kmieciaka

Fragment 3,83 g; widoczna szara skorupa (1 rzędu), szklista skorupa (2 rzędu?) i powierzchnia przełamu z widocznym troilitem (fot. Marcin Cimała)

Okaz ~14,8 g Mirko Graul

Okaz ~12,4 g znaleziony przez Sang-Hyeok Lee (Sang Joek)

Okazy (5,7, 8,0 i 9,2 g) znalezione przez Pawła Zarębę (fot. Paweł Zaręba)

Okaz 1,70 g, znalezisko Tomasza Walesiaka (52.611788°N 12.890320°E)

Znaleziska zespołu: Michał Zimny, Marzena Rogozińska, Jarek Morys, Mateusz Żmija, Marcin Rościszewski

Okaz 37,79 g Davida Göttlich (patrz → Ribbeck/Badania)

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie; patrz → Ribbeck/Badania


Kolekcje

Fragment ze skorupą (0,12 g 😀) w kolekcji W&W pochodzący z okazu 9,2 g znalezionego przez Pawła Zarębę

Fragment ze skorupą (0,20 g 😀) w kolekcji W&W pochodzący z okazu 171 g; prezent od zespołu Andrzeja Owczarzaka

Okazy i fragmenty znalezione przez Pawła Zarębę oraz eleganckie „ekspozytory” (fot. Paweł Zaręba)

Teren

Przykłady zwykłych kamieni, których w rejonie spadku jest bardzo dużo, a które są podobne do znajdowanych meteorytów, tzw. „fake” (fot. Szymon Kozłowski)

2024 BX1 (fake)-1.jpg
2024 BX1 (fake)-2.jpg
2024 BX1 (fake)-3.jpg


Obszar poszukiwań (fot. Szymon Kozłowski)

2024 BX1 (area)-2.jpg
2024 BX1 (area)-3.jpg
2024 BX1 (area)-4.jpg

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie

Mass media

#WGabinecieAstronoma

#WGabinecieAstronoma

Poszukiwania meteorytów w Ribbeck (Niemcy) - 26-28 stycznia 2024

PolandMET Meteorite RIBBECK (3.83 gram)

Funde in Brandenburg: Meteorite mit Seltenheitswert

Hunting 2024 BX1

Bibliografia

  • Kosina Romuald, (2014), O nieznanej naturze meteorytów (On the unknown nature of meteorites), Acta Soc. Metheor. Polon., 5, 2014, s. 72-80.[15] Plik ASMP.
  • Manecki Andrzej, (2004), Encyklopedia minerałów. Minerały Ziemi i materii kosmicznej, AGH Uczelniane Wyd. Naukowo-dydaktyczne, Kraków 2004, ISBN 83-89388-67-7.[16]
  • +Sárneczky Krisztián, Felber T., Stecklum B., Buzzi L., Galli G., Losse F., Campestrin M., Micheli M., Bacci R., Bacci P., Sonka A., Dupouy P., Bernede J., Galli G., Korlevic K., Valvasori A., (2024), 2024 BX1, Minor Planet Electronic Circulars, No. 2024-B76, January 2024.[17] Plik doi.
  • Spurný Pavel, Borovicka Jiří, Shrbený Lukáš, Hankey Mike, Neubert Ralf, (2024), Atmospheric entry and fragmentation of small asteroid 2024 BX1: Bolide trajectory, orbit, dynamics, light curve, and spectrum, arXiv.org, arXiv:2403.00634, 2024, ss. 8. Plik doi.

Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ asteroida przez te trzy godziny pokonała odległość równą prawie połowie odległości Ziemia-Księżyc
  3. ^ Sárneczky ma na swoim koncie: 2022 EB5, 2023 CX1 i 2024 BX1
  4. ^ jasność Księżyca w pełni to –12,7 magnitudo
  5. ^ spadek meteorytu Almahata Sitta 7 października 2008 roku w Sudanie; achondryt, ureilit URE, TKW 3,95 kg
  6. ^ FRIPON – akronim od Fireball Recovery and InterPlanetary Observation Network, to sieć kamer stale monitorujących niebo w celu wykrycia bolidów. Od 2015 roku zainstalowano około stu kamer z obiektywem typu „rybie oko”. Obrazy nieba są rejestrowane 24 godziny na dobę, wyniki są przetwarzane w czasie rzeczywisty. W poszukiwaniach w rejonach potencjalnych spadków biorą też udział wolontariusze
  7. ^ para Andrzej Owczarzak i Michał Nebelski znana jest z bardzo efektywnych poszukiwań meteorytu Morasko; Kryspin Kmieciak znalazł meteoryt Antonin
  8. ^ bardzo popularny w Niemczech wiersz „Herr von Ribbeck auf Ribbeck im Havelland”
  9. ^ Enrico Hoff znalazł 4 okazy (karmaka.de)
  10. ^ piąte znalezisko Davida Göttlich (FB, karmaka.de)
  11. ^ Miguel Hulk znalazł w sumie 10 okazów!
  12. ^ spadek meteorytu Norton County (syn. Furnas County) 18 lutego 1948 roku w USA; achondryt, aubryt AUB, TKW 1,1 tony
  13. ^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
  14. ^ meteoryt żelazny Tucson (syn. Ring Meteorite), znalezisko z 1850 roku w USA; typ Iron-ung, TKW 975 kg
  15. ^ o fluorescencji minerałów w meteorytach
  16. ^ zawiera zestawienie i opis ponad 4000 znanych minerałów; osobno opisano 295 minerałów wykrytych w meteorytach; więcej → woreczko.pl – Minerały w meteorytach (Meteorite minerals)
  17. ^ pierwsze doniesienie: „K. Sarneczky reported a new NEOCP candidate observed at GINOP-KHK (K88). Rapid follow-up from multiple sites indicated an impact with the Earth's atmosphere on January 21 2024 at 0:33 UTC Berlin, Germany as determined by imminent impact monitoring services such as JPL's Scout, ESA's Meerkat and MPC's internal warning system.”

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Ribbeck
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Ribbeck
  • Portal X – Krisztián Sárneczky (The discovery images of the imminent impactor #2024BX1 (aka #Sar2736 ) with the 60-cm Schmidt Telescope at #Piszkéstető Mountain Station, part of Konkoly Observatory (#konkolyobs) in #Hungary.)
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Ribbeck”
Osobiste