(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Pusté Úľany
Z Wiki.Meteoritica.pl
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Sukces polskich poszukiwaczy!
Spadek meteorytów po bolidzie obserwowanym nad Słowacją 25 czerwca 2022 roku.
Dwa pierwsze, i jak na razie jedyne, znaleziska. Dwóch polskich poszukiwaczy: Mateusz Żmija znalazł okaz 8,55 g, Jarosław Morys – okaz 10,73 g. Okaz Mateusza Żmii został przekazany do badań na Uniwersytet Komeńskiego. Zostanie on sklasyfikowany i zgłoszony do Meteoritical Bulletin Database pod nazwą Pusté Úľany. Znalezione okazy są chondrytami zwyczajnymi.
Tak Jarek Morys opisuje poszukiwania i znaleziska na FB:
Mamy nowy meteoryt! Dwa okazy!
W czasie czterodniowych poszukiwaniach w Słowacji odnaleźliśmy dwa okazy meteorytu, którego przelot przez atmosferę był obserwowany o godzinie 19:54 (UT+2), 25 czerwca 2022 roku.
20 sierpnia o godzinie 17:42 (UT+2) Mateusz znalazł okaz, który po osuszeniu ważył 8,55 gramów. 22 sierpnia o godzinie 19:45 (UT+2) znalazłem okaz, który po osuszeniu ważył 10,73 gramów. Są to pierwsze i – jak na razie – jedyne okazy odnalezione z tego spadku. 23 sierpnia Mateusz zawiózł swój okaz na Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie w celu przeprowadzenia badań krótko żyjących izotopów promieniotwórczych oraz dla celów klasyfikacyjnych. Część tego okazu będzie podobno prezentowana na wystawie w Słowackim Muzeum Narodowym. Mój okaz będzie badany w polskiej placówce naukowej. Meteoryt będzie najprawdopodobniej nazywał się Pusté Úľany, od nazwy wsi, przez którą przechodzi elipsa spadku. Jest to dopiero czwarty w historii odnaleziony obserwowany spadek meteorytu na terenie obecnej Słowacji.[1]
Warunki jakie zastaliśmy nie napawały optymizmem. Ogólnie teren równy z dogodnym dojazdem, ale... elipsę spadku w tym terminie stanowiły zaorane pola po zbiorach zbóż z wyjątkiem pól, na których rosną gęsto obsiane słoneczki oraz kukurydza. Jeden fragment elipsy stanowiła łąka, gdzie powinny znajdować się okazy o wagach od 150 do 200 gramów. Niestety trawa była dość wysoka, a powierzchnia gruntu pokryta była warstwą wcześniej skoszonej trawy. Poszukiwania rozpoczęliśmy od małego końca elipsy (najmniejsze okazy) do wielkiego końca elipsy (największe okazy), omijając wieś. Po sukcesie z pierwszego dnia, kiedy to został znaleziony pierwszy okaz na przeoranej ziemi, pod koniec trzeciego dnia wróciliśmy na to samo pole i wtedy został znaleziony drugi okaz. Ostatniego dnia kontynuowaliśmy przeszukiwanie tego pola, a ostatnie dwie godziny przeznaczyliśmy na obchód miejscowości.
Pogoda nas nie rozpieszczała, ponieważ przez około 1/3 czasu padał deszcz. Raz przegoniła nas burza - na szczęście już późnym popołudniem - a raz ulewa. Po jej przejściu kontynuowaliśmy pracę w lżejszym deszczu.
Każdego dnia poświęcaliśmy od 8. do 10. godzin na poszukiwania.
Post z informacją o znaleziskach jest publikowany z opóźnieniem na prośbę słowackich badaczy.
Podziękowania dla Kolegów z Astronomicznego Instytutu Czeskiej Akademii Nauk w Ondřejovie za obliczenie i udostępnienie mapy z wyznaczonym obszarem rozrzutu meteorytów. Znaleziska potwierdziły poprawność tychże wyliczeń.
- Fall of the Pusté Úľany meteorite: June 25, 2022., 5:54 PM UT., Slovakia
- We found two specimens two months after the fall:
- -8.55 grams, by Mateusz (specimen studied by Slovak scientists)
- -10.73 grams, by me.
- The current total known weight is 19.28 grams. (As of September 19, 2022)
Więcej szczegółów na stronach: Astronomický ústav AV ČR, cosmoartel.pl i skarbykosmosu.pl.
Lokalizacja
(P) Pusté Úľany
wyliczone prawdopodobne miejsca spadku fragmentów w zależności od ich masy
Trajektoria bolidu
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Polskie tłumaczenie nazwy miejscowości Pusté Úľany brzmi Opuszczone Uhlany, teraz zapewne się tam zaludni? Zaludni, od poszukiwaczy 😀.
Galerie
Znalezisko Mateusza Żmii
Znalezisko Jarosława Morysa
Bibliografia
- Morys Jarosław, Żmija Mateusz, (2023), Nie takie zaorane pole straszne, jak się wydaje. Poszukiwania meteorytów na Słowacji (A plowed field is not as scary as it seems. Meteorite hunting in Slovakia), Acta Soc. Metheor. Polon., 14, 2023, s. 134-140. Plik ASMP.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryty: Gross-Divina, Košice, Nagy-Borové
- meteoryt Ribbeck
Linki zewnętrzne
- Astronomický ústav AV ČR – Jasný bolid na podvečerní obloze 25. června 2022 pravděpodobně skončil pádem meteoritů na JZ Slovensku
- Facebook – Mamy nowy meteoryt! Dwa okazy! ● Astronomický ústav AV ČR
- Portal skarbykosmosu.pl – Meteoryt Pusté Úľany został odnaleziony!