PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Vicenice

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
Linia 19: Linia 19:
  | synonimy = po czesku: Vícenice
  | synonimy = po czesku: Vícenice
}}
}}
-
W październiku 1911 roku około 400 metrów na wschód od wsi ''Vícenice'' (ok. 2&nbsp;km na południowy-zachód od ''Náměště nad Oslavou'') na parceli o&nbsp;numerze 344 (w&nbsp;miejscu zwanym ''Velké Štěpky'') gospodarz Jan Svoboda, podczas kopania gliny na cegły do stodoły, znalazł na głębokości ok. ¾&nbsp;metra bryłę meteorytu żelaznego o&nbsp;masie 4,65&nbsp;kg<ref name="mm"></ref> (Skála et&nbsp;al. 2000). Zatrzymał on znaleziony okaz jako ciekawostkę, który później służył jako obciążnik podczas wyciskania wosku pszczelego. Okaz został zidentyfikowany jako meteoryt dopiero po 50 latach w&nbsp;1961 roku (1964?) przez prof. Josefa Sekanina!
+
W październiku 1911 roku około 400 metrów na wschód od wsi ''Vícenice'' (ok. 2&nbsp;km na południowy-zachód od ''Náměště nad Oslavou'') na parceli o&nbsp;numerze 344 (w&nbsp;miejscu zwanym ''Velké Štěpky'') gospodarz Jan Svoboda, podczas kopania gliny na cegły do stodoły, znalazł na głębokości ok. ¾&nbsp;metra bryłę meteorytu żelaznego o&nbsp;masie 4,65&nbsp;kg<ref name="mm"></ref> (Skála et&nbsp;al. 2000). Zatrzymał on znaleziony okaz jako ciekawostkę, która później służyła mu jako obciążnik podczas wyciskania wosku pszczelego.
 +
Okaz został zidentyfikowany jako meteoryt dopiero po 50 latach w&nbsp;1961 roku (1964?) przez prof. Josefa Sekanina!
-
Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – [http://www.hvezdarna.cz/mapa/index.php?id=139 Vířenice — meteorit].<ref>błąd, nie ''Vířenice'', a ''Vícenice''</ref> Tam też znajduje się link do strony Google Maps z zaznaczonymi miejscami, gdzie znaleziono w 1911 roku masę główną i nowe znalezisko (luty 2015) o masie 95,4 g!
+
 
 +
Krótki opis okoliczności znalezienia okazu znajduje się na portalu: Astronomická mapa České republiky – [http://www.hvezdarna.cz/mapa/index.php?id=139 Vířenice — meteorit].<ref>błąd, nie ''Vířenice'', a&nbsp;''Vícenice''</ref> Tam też znajduje się link do strony Google Maps z&nbsp;zaznaczonymi miejscami, gdzie prawdopodobnie znaleziono w&nbsp;1911 roku masę główną i&nbsp;lokalizacja współczesnego znaleziska (luty 2015?) o&nbsp;masie 95,4&nbsp;g!
=== Rzadki typ IID ===
=== Rzadki typ IID ===
Linia 28: Linia 30:
'''Meteoryt Vicenice należy do rzadkiego typu meteorytów żelaznych IID'''. W&nbsp;bazie ''Meteoritical Bulletin'' (stan: ''sierpień 2016'') jest zarejestrowanych tylko [http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?sea=Iron%2C+IID 21 meteorytów tego typu].<ref>oraz 2 meteoryty typu IID-an</ref>
'''Meteoryt Vicenice należy do rzadkiego typu meteorytów żelaznych IID'''. W&nbsp;bazie ''Meteoritical Bulletin'' (stan: ''sierpień 2016'') jest zarejestrowanych tylko [http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?sea=Iron%2C+IID 21 meteorytów tego typu].<ref>oraz 2 meteoryty typu IID-an</ref>
-
Na Europę przypada ich aż 5: dwa spadki – '''[[Elbogen]]''' ([[Czechy]]) i&nbsp;'''[[Hraschina]]''' ([[Chorwacja]]) oraz trzy znaleziska – '''Vicenice''' i&nbsp;'''[[Alt Bela]]'''<ref>cz. ''Stará Bělá''</ref> (też w&nbsp;Czechach!) oraz '''Cheder''' ([[Rosja]]). '''Więc aż 3 meteoryty typu IID przypadają na małe Czechy!''' Na terenie dużo większych Stanów Zjednoczonych znaleziono ich tylko&nbsp;7, a&nbsp;spośród dziesiątków tysięcy meteorytów znalezionych na Antarktydzie tylko&nbsp;1 jest tego typu (meteoryt Miller Butte 03002).
+
Na Europę przypada ich aż 5: dwa spadki – '''[[Elbogen]]''' ([[Czechy]]) i&nbsp;'''[[Hraschina]]''' ([[Chorwacja]]) oraz trzy znaleziska – '''Vicenice''', '''[[Alt Bela]]'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=2283 Alt Bela]''' (cz. ''Stará Bělá''), znalezisko z&nbsp;1898 roku w&nbsp;[[Czechy|Czechach]]; typ IID, TKW 4&nbsp;kg</ref> (też w&nbsp;Czechach!) oraz '''Cheder''' ([[Rosja]])<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5336 Cheder]''', znalezisko z&nbsp;2003 roku w&nbsp;[[Rosja|Rosji]], typ IID, TKW 5,39&nbsp;kg</ref>. '''Więc aż 3 meteoryty typu IID przypadają na niewielkie Czechy!''' Na terenie dużo większych Stanów Zjednoczonych znaleziono ich tylko&nbsp;7, a&nbsp;spośród dziesiątków tysięcy meteorytów znalezionych na Antarktydzie tylko&nbsp;1 jest tego typu (meteoryt Miller Butte 03002).
Meteoryt Vicenice ma (podejrzanie?!) bardzo podobny skład do innych „nieodległych” meteorytów typu IID: [[Alt Bela]], [[Elbogen]] i&nbsp;[[Hraschina]]. Za&nbsp;Koblitz&nbsp;MetBase:
Meteoryt Vicenice ma (podejrzanie?!) bardzo podobny skład do innych „nieodległych” meteorytów typu IID: [[Alt Bela]], [[Elbogen]] i&nbsp;[[Hraschina]]. Za&nbsp;Koblitz&nbsp;MetBase:
Linia 34: Linia 36:
! Meteoryt !! Ni<br />[mg/g] !! Ga<br />[μg/g] !! Ge<br />[μg/g] !! Ir<br />[μg/g] !! Co<br />[mg/g] !! Au<br />[ng/g] !! P<br />[mg/g] !! bandwidth<br />[mm]
! Meteoryt !! Ni<br />[mg/g] !! Ga<br />[μg/g] !! Ge<br />[μg/g] !! Ir<br />[μg/g] !! Co<br />[mg/g] !! Au<br />[ng/g] !! P<br />[mg/g] !! bandwidth<br />[mm]
|-
|-
-
| '''Vicenice''' (Czechy, znalezisko 1911 rok) || 97,7 || 74,8 || 87,4 || 12,7 || 6,8 || 773 || 2,7 || 0,63-0,80
+
| '''Vicenice''' (Czechy, znalezisko 1911&nbsp;rok, 4,65&nbsp;kg) || 97,7 || 74,8 || 87,4 || 12,7 || 6,8 || 773 || 2,7 || 0,63-0,80
|-
|-
-
| '''[[Elbogen]]''' (Czechy, spadek ~1400 rok) || 102 || 75 || 87 || 14 || 6,4 || – || 2,2 || 0,75
+
| '''[[Elbogen]]''' (Czechy, spadek ~1400&nbsp;rok, ~107&nbsp;kg) || 102 || 75 || 87 || 14 || 6,4 || – || 2,2 || 0,75
|-
|-
-
| '''[[Alt Bela]]''' (Czechy, znalezisko 1898 rok) || 100,4 || 75 || 84 || 16 || – || – || – || 0,70  
+
| '''[[Alt Bela]]''' (Czechy, znalezisko 1898&nbsp;rok, ~4&nbsp;kg) || 100,4 || 75 || 84 || 16 || – || – || – || 0,70  
|-
|-
-
| '''[[Hraschina]]''' (Chorwacja, spadek 1751 rok) || 106 || 75 || 89 || 13 || – || – || – || 0,70
+
| '''[[Hraschina]]''' (Chorwacja, spadek 1751&nbsp;rok, 49&nbsp;kg) || 106 || 75 || 89 || 13 || – || – || – || 0,70
|}
|}
-
Jest to stosunkowo rzadka grupa meteorytów, ale mimo wszystko, rozrzut wartości pierwiastków śladowych wewnątrz niej jest dużo większy, niż dla tych trzech meteorytów żelaznych z&nbsp;Czech! Okaz Vicenice również bardzo przypomina swym kształtem i&nbsp;stopniem zwietrzenia okaz meteorytu [[:Image:Elbogen_(Šreinová_2012)_cast.jpg|Elbogen]].
+
Jest to stosunkowo rzadka grupa meteorytów, ale rozrzut wartości zawartości pierwiastków śladowych wewnątrz niej jest większy, niż dla tych trzech meteorytów żelaznych z&nbsp;Czech! Okaz Vicenice również bardzo przypomina swym kształtem i&nbsp;charakterem zwietrzenia okaz meteorytu [[:Image:Elbogen_(Šreinová_2012)_cast.jpg|Elbogen]].
== Kolekcje ==
== Kolekcje ==
Linia 79: Linia 81:
Współrzędne podane w ''Meteoritical Bulletin'' wskazują na miejsce odległe o&nbsp;kilkadziesiąt kilometrów na zachód od rzeczywistego miejsca znalezienia okazu.
Współrzędne podane w ''Meteoritical Bulletin'' wskazują na miejsce odległe o&nbsp;kilkadziesiąt kilometrów na zachód od rzeczywistego miejsca znalezienia okazu.
-
Na portalu [http://www.hvezdarna.cz/mapa/ Astronomická mapa České republiky] znajduje się link do Google Maps – [http://www.google.com/maps/d/viewer?mid=1nW6R6l89iFwxwxG0mDeQoRlElV8 Meteorit Vícenice], gdzie zaznaczono prawdopodobne miejsce znalezienia w 1911 roku masy głównej oraz współczesnego (luty 2015?) znaleziska o masie 95,4 g przez poszukiwacza posługującego się nickiem ''Mitom07''.
+
 
 +
Na portalu [http://www.hvezdarna.cz/mapa/ Astronomická mapa České republiky] znajduje się link do Google Maps – [http://www.google.com/maps/d/viewer?mid=1nW6R6l89iFwxwxG0mDeQoRlElV8 Meteorit Vícenice], gdzie zaznaczono prawdopodobne miejsce znalezienia w&nbsp;1911&nbsp;roku masy głównej oraz współczesnego (luty 2015?) znaleziska o&nbsp;masie 95,4&nbsp;g przez poszukiwacza posługującego się nickiem ''Mitom07''. Nie udało się potwierdzić tej informacji, ale wynika z&nbsp;niej, że [[:Category:Warto szukać|są prowadzone współcześnie poszukiwania innych fragmentów (okazów) tego meteorytu]].
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
[[Image:Vicenice_map_(Skála_2000).jpg|thumb|left|400px|Miejsce znalezienia okazu (Skála et&nbsp;al. 2000)]]
[[Image:Vicenice_map_(Skála_2000).jpg|thumb|left|400px|Miejsce znalezienia okazu (Skála et&nbsp;al. 2000)]]
-
Przybliżone współrzędne znalezienia okazu: '''49°12'N, 16°08'E'''.
+
Przybliżone współrzędne znalezienia w 1911 roku masy głównej: '''49°12'N, 16°08'E'''.
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>

Wersja z 22:53, 31 sie 2016

„Bliźniak” meteorytu Elbogen

0i
Vicenice
Vicenice (Tuček 1981).jpg
Meteoryt Vicenice (źródło: Tuček 1981)
Znalezisko
Lokalizacja Czechy
Położenie[2] 49°13'N, 15°48'E[1]
Data październik 1911
Charakterystyka
Typ żelazny IID (Om)[3]
Masa 4,65 kg[4]
Liczba okazów jeden okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
po czesku: Vícenice

W październiku 1911 roku około 400 metrów na wschód od wsi Vícenice (ok. 2 km na południowy-zachód od Náměště nad Oslavou) na parceli o numerze 344 (w miejscu zwanym Velké Štěpky) gospodarz Jan Svoboda, podczas kopania gliny na cegły do stodoły, znalazł na głębokości ok. ¾ metra bryłę meteorytu żelaznego o masie 4,65 kg[4] (Skála et al. 2000). Zatrzymał on znaleziony okaz jako ciekawostkę, która później służyła mu jako obciążnik podczas wyciskania wosku pszczelego.

Okaz został zidentyfikowany jako meteoryt dopiero po 50 latach w 1961 roku (1964?) przez prof. Josefa Sekanina!


Krótki opis okoliczności znalezienia okazu znajduje się na portalu: Astronomická mapa České republiky – Vířenice — meteorit.[5] Tam też znajduje się link do strony Google Maps z zaznaczonymi miejscami, gdzie prawdopodobnie znaleziono w 1911 roku masę główną i lokalizacja współczesnego znaleziska (luty 2015?) o masie 95,4 g!

Rzadki typ IID

Meteoryt Vicenice należy do rzadkiego typu meteorytów żelaznych IID. W bazie Meteoritical Bulletin (stan: sierpień 2016) jest zarejestrowanych tylko 21 meteorytów tego typu.[6]

Na Europę przypada ich aż 5: dwa spadki – Elbogen (Czechy) i Hraschina (Chorwacja) oraz trzy znaleziska – Vicenice, Alt Bela[7] (też w Czechach!) oraz Cheder (Rosja)[8]. Więc aż 3 meteoryty typu IID przypadają na niewielkie Czechy! Na terenie dużo większych Stanów Zjednoczonych znaleziono ich tylko 7, a spośród dziesiątków tysięcy meteorytów znalezionych na Antarktydzie tylko 1 jest tego typu (meteoryt Miller Butte 03002).

Meteoryt Vicenice ma (podejrzanie?!) bardzo podobny skład do innych „nieodległych” meteorytów typu IID: Alt Bela, ElbogenHraschina. Za Koblitz MetBase:

Meteoryt Ni
[mg/g]
Ga
[μg/g]
Ge
[μg/g]
Ir
[μg/g]
Co
[mg/g]
Au
[ng/g]
P
[mg/g]
bandwidth
[mm]
Vicenice (Czechy, znalezisko 1911 rok, 4,65 kg) 97,7 74,8 87,4 12,7 6,8 773 2,7 0,63-0,80
Elbogen (Czechy, spadek ~1400 rok, ~107 kg) 102 75 87 14 6,4 2,2 0,75
Alt Bela (Czechy, znalezisko 1898 rok, ~4 kg) 100,4 75 84 16 0,70
Hraschina (Chorwacja, spadek 1751 rok, 49 kg) 106 75 89 13 0,70

Jest to stosunkowo rzadka grupa meteorytów, ale rozrzut wartości zawartości pierwiastków śladowych wewnątrz niej jest większy, niż dla tych trzech meteorytów żelaznych z Czech! Okaz Vicenice również bardzo przypomina swym kształtem i charakterem zwietrzenia okaz meteorytu Elbogen.

Kolekcje

Masa główna meteorytu Vicenice znajduje się w Muzeum Mineralogicznym w Brnie (Koblitz MetBase).

Fragmenty meteorytu Vicenice w kolekcjach:

Zbiór waga okazów
(Koblitz MetBase)
uwagi
Brno, Min. Mus. Moravia 3920 g [main mass]; oraz trzy płytki o masach 190, 87,5 i 35 g (Skála et al. 2000)
Prague, Nat. Mus. 313 g
Vienna, Naturhist. Mus. 2.6 g

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(N) Náměšť nad Oslavou, (V) Vícenice u Náměště nad Oslavou

prawdopodobne miejsca znalezienia masy głównej i późniejszego mniejszego fragmentu

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Współrzędne podane w Meteoritical Bulletin wskazują na miejsce odległe o kilkadziesiąt kilometrów na zachód od rzeczywistego miejsca znalezienia okazu.


Na portalu Astronomická mapa České republiky znajduje się link do Google Maps – Meteorit Vícenice, gdzie zaznaczono prawdopodobne miejsce znalezienia w 1911 roku masy głównej oraz współczesnego (luty 2015?) znaleziska o masie 95,4 g przez poszukiwacza posługującego się nickiem Mitom07. Nie udało się potwierdzić tej informacji, ale wynika z niej, że są prowadzone współcześnie poszukiwania innych fragmentów (okazów) tego meteorytu.


Miejsce znalezienia okazu (Skála et al. 2000)

Przybliżone współrzędne znalezienia w 1911 roku masy głównej: 49°12'N, 16°08'E.


Bibliografia

  • Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975. ISBN 0-520-02934-8.[9] Pliki PDF.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • +Sekanina Josef, (1964), Objaven nový železny meteorit, Rudé právo, 109 (19.04.1964), s. [8].[10] Plik PDF.
  • +Sekanina Josef, (1971), Železný meteorit (oktaedrit) Vícenice u Náměště n. Oslavou, unpublished report (81 pp.) and photo-atlas (158 figs), Brno, 1971 (po czesku).
  • +Sekanina Josef, (1971), Kosmická mineralogie, Folia fac. sc. nat. univ. Purkynianae Brunensis, 12, Geologia, 21, 6, 1971, s. 63-76.[11]
  • +Skála Roman, Frýda Jiří, Sekanina Josef, (2000), Mineralogy of the Vicenice octahedrite, Journal of the Czech Geological Society, vol. 45(1-2), 2000, s. 175-192. Plik PDF.
  • Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269, (s. 205-207). Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    (tablice
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ).[12]


Przypisy

  1. ^ współrzędne podane w Meteoritical Bulletin wskazują na miejsce odległe o kilkadziesiąt kilometrów na zachód od rzeczywistego miejsca znalezienia okazu
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ Om – oktaedryt średnioziarnisty (medium octahedrite)
  4. ^ a b wg Tuček (1981) okaz ważył 4,34 kg
  5. ^ błąd, nie Vířenice, a Vícenice
  6. ^ oraz 2 meteoryty typu IID-an
  7. ^ meteoryt żelazny Alt Bela (cz. Stará Bělá), znalezisko z 1898 roku w Czechach; typ IID, TKW 4 kg
  8. ^ meteoryt żelazny Cheder, znalezisko z 2003 roku w Rosji, typ IID, TKW 5,39 kg
  9. ^ trzytomowe opracowanie (ponad 1400 stron), „biblia” meteorytów żelaznych (patrz → Woźniak (2021, ASMP)), znajduje się w zbiorach W&W
  10. ^ w artykule dwie fotografie meteorytu
  11. ^ za Tuček (1981)
  12. ^ w katalogu Tuček (1968) nie ma tego meteorytu!

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Vicenice
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Vicenice


Osobiste