PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Duszatyn

Z Wiki.Meteoritica.pl

1

W Wielką Sobotę 13 kwietnia 1907 roku (sobota) z zachodniego zbocza góry Chryszczatej (997 m.n.p.m.), na wschód od Duszatyna, osunęło się w dolinę około 12 mln m3 ziemi[1]. Przemieszczone masy ziemi i skał zatamowały odpływ potoku Olchowatego co doprowadziło do spiętrzenia napływających wód i utworzenia kilku jeziorek. W obrębie jęzora osuwiskowego powstały trzy duże jeziorka – Jeziorka Duszatyńskie. Towarzyszący zdarzeniu potężny huk wywołał panikę wśród mieszkańców oddalonej o 3 km wsi Duszatyn, część z nich w popłochu opuściła swoje domy.

Padające przez wiele dni ulewne deszcze w pierwszych miesiącach 1907 roku[2] spowodowały rozmięknięcie i nasiąknięcie wodą, składającego się z piaskowców i łupków zbocza góry. Pod naporem nasyconych wodą mas skalnych i ziemi, fragment zbocza zsunął się po „śliskich” łupkach. Skala zjawiska i jego wyjątkowość spowodowały pojawienie się różnych teorii wyjaśniających zdarzenie. Jedną z rozważanych hipotez był upadek meteorytu, którego energia uderzenia miała spowodować osunięcie się ziemi. Wyniki badań dowiodły jednak, że za to zdarzenie odpowiadały siły ziemskiej natury oraz nie znaleziono dowodów na ingerencję ciała z kosmosu.


Weryfikacją hipotezy, że osunięcie ziemi było wynikiem spadku meteorytu, zajmowali się uczestnicy obozu meteorowo-meteorytowego w lipcu 1998 roku. Obozy astronomiczne o tematyce meteorowo-meteorytowej organizowane przez Sekcję Obserwatorów Meteorów PTMA, później również przy współudziale Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego oraz Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, odbywały się z przerwami w latach 1977-1998 (Kosiński 2006). Podczas tych obozów prowadzono m.in. badania kraterów we Fromborku oraz poszukiwano meteorytów PułtuskGaj.[3]


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(D) Duszatyn

Jeziorka Duszatyńskie

Góra Chryszczata

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki


Bibliografia

  • Kosiński Janusz W., (2006), Działalność popularyzatorska i popularno-naukowa na polu meteorytyki w Polsce w latach 1975-2000, artykuł na portalu Polski Serwis Meteorytów. Link artykuł.

Przypisy

  1. ^ piramida Cheopsa w Egipcie ma około 2,5 mln m3 objętości; to tak, jakby z góry zsunęły się co najmniej cztery piramidy!
  2. ^ na przełomie lat 1906/07 w okolicznych górach spadła rekordowa ilość deszczu – ponad 1000 mm na m2
  3. ^ ostatni taki obóz w 1998 roku organizował Janusz W. Kosiński

Linki zewnętrzne

Osobiste