PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Hirschfelde 1885

Z Wiki.Meteoritica.pl

0i

Bryłę węgla brunatnego wzięto za meteoryt

Doniesienie w Chemiker-Zeitung, nr 23, 1885, s. 415

Domniemany spadek meteorytów 14 lutego 1885 roku (sobota)[1] w Hirschfelde pod Zittau (pol. Żytawa) na Śląsku. Hirschfelde leży w tzw. Worku Turoszowskim w województwie dolnośląskim w pobliży Kopalni Węgla Brunatnego Turów.

Informacja w gazecie Wszechświat nr 15 z 1885 roku (za Chemiker-Zeitung, nr 23, 1885) (pisownia oryginalna):[2]

«

Niezwykły meteoryt. W dniu 14 Lutego b. r. w Hirschfelde pod Zittau na Szląsku, jak informuje Dr. Th. Schuchardt z Görlitz, spadł pomiędzy 7¼ i 7½ godziną wieczorem meteoryt, z którego znaleziono trzy większe odłamki, Cały ważył około 1 kg i znajduje się z wyjątkiem drobnych odpadków w posiadaniu p. Dr. Th. Schuchardta. Aerolit ten różni się swym składem chemicznym od wszystkich dotychczas badanych. Przedwstępne jakościowe poszukiwanie wykazało, że przeważnie składa się on z Fe S2 i nie zawiera niklu. Przy rozpuszczaniu w kwasie azotnym wydziela się siarka i pozostają drobne części węglowe. Ze świeżéj substancyi woda wyługowywa siarczan żelaza. Krzemianów, alkalijów i żelaza metalicznego dotychczas nie wykryto. Główna masa meteorytu jest czarna, nieprzezroczysta, krucha i wewnątrz dziurkowata. W niektórych kawałkach rozpoznać można wyraźne oktaedry pirytu i zbite części o połysku i barwie pirytom właściwych. Wszystkie prawie kawałki pokryte są wykwitem bezbarwnym lub żółtawym, widocznie będącym siarczanem żelaza. Na niektórych kawałkach zauważyć można pewnego rodzaju skorupę z polewy. Według tych danych aerolit, o którym mowa, byłby unikatem. Nasamprzód jego powierzchowność różni się w zupełności od innych dotychczas spotykanych, tak dalece, iż wątpićby należało o jego kosmicznéj naturze, gdyby nie wiarogodne świadectwo jego spadnięcia;powtóre, nie spotkano dotychczas aerolitu zawierającego dwusiarek żelaza. (Chem. Ztg. 1885 p. 415).[3]

St. Pr.
»


Później prasa (Wszechświat, nr 11, 1886) relacjonowała proces sądowy, którego bohaterem był domniemany meteoryt (pisownia oryginalna):[2]

«

Proces o meteoryt. Donosiliśmy swego czasu1)[4] o spadku niezwykłego meteorytu na Szląsku przed rokiem. Miał on zawierać siarek żelaza według rozbioru na zlecenie dra T. Schuchardta wykonanego. Dr Geinitz[5], dyrektor królewskiego muzeum mineralogicznego w Dreznie, niezaprzeczając obecności w okazie od p. S. nabytym siarku żelaza, odmiennego jednak na pochodzenie samego okazu był zapatrywania. Był on zdania, że meteoryt ów nie jest niczem innem jak „węglem brunatnym skamieniałym, na którym z łatwością rospoznać się dały rombiczne kryształy iskrzyku”[6]. Wypowiedzenie wręcz tego poglądu, skłoniło p. Schuchardta, z uwagi na sposób, w jaki to uczyniono, do pociągnięcia dra G. za obelgę do odpowiedzialności sądowéj. Proces niedawno ukończono, a wyrok sądu, wykazując brak zamiaru obelgi, uniewinnił dra. G., skazując dr T. S. na poniesienie kosztów procesu.

St. Pr.
»


Prawdopodobnie była to bryła węgla brunatnego – wg relacji (Wszechświat, nr 11, 1886): „węglem brunatnym skamieniałym, na którym z łatwością rospoznać się dały rombiczne kryształy iskrzyku[6].


Bibliografia

  • Chemiker-Zeitung, nr 23, 1885, s. 415. Plik fbc.
  • Geinitz Bruno H., (1885), Zur Geschichte des angeblichen Meteoriten-Falles in Hirschfelde bei Zittau, Verhandlungen der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, Jahrgang 1885, s. 188-191. Plik DjVu; plik PDF.
  • Prauss St., (1885), Niezwykły meteoryt, Wszechświat, nr 15, 1885, s. 239-240. Plik rLib.
  • Prauss St., (1886), Proces o meteoryt, Wszechświat, nr 11, 1886, s. 175. Plik rLib.

Przypisy

  1. ^ wg Geinitz (1885) było to 7 lutego
  2. ^ a b tekst odczytany OCR może zawierać błędy
  3. ^ Chemiker-Zeitung, nr 23, 1885
  4. ^ Wszechświat, nr 15 z 1885 roku
  5. ^ Geinitz (1885)
  6. ^ a b iskrzyk – stara nazwa pirytu; minerał krystalizujący w układzie rombowym, siarczek żelaza FeS2. W meteorytach siarczek żelaza występuje w postaci niemagnetycznego troilitu, FeS, jego ziemskim odpowiednikiem jest magnetyczny pirotyn; nazwę troilit wprowadził Gustav Rose na cześć Dominico Troili, który jako pierwszy opisał ten minerał w meteorycie Albareto (mindat.org)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste