PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Zielona Góra 1845

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→Bibliografia)
m (→Ciekawy trop Pokrzywnickiego)
 
(Nie pokazano 29 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
-
[[Grafika:Zielona_Góra_(AdPhysik_1854_90-uzup).jpg|200px|thumb|Doniesienie o spadku u Baguslawskiego<ref name="Boguslawski">Boguslawski 1854</ref><br>(''Ann. d. Phys. u. Chem.'', IV, 90 uzup., 1854)]]
+
{{VerifyLevel |level=0}}
-
'''Doniesienie o spadku 20 stycznia 1845 roku w Zielonej Górze.'''
+
== Ciekawy trop Pokrzywnickiego ==
 +
[[Grafika:Zielona_Góra_(AdPhysik_1854_90-uzup).jpg|240px|right|thumb|Doniesienie o spadku u&nbsp;Baguslawskiego (1854) (''Ann. d.&nbsp;Phys. u.&nbsp;Chem.'', IV, 90 uzup., 1854)]]
 +
'''Doniesienie o bolidzie (spadku?) 20 stycznia 1845 roku (poniedziałek) w&nbsp;Zielonej Górze.'''
-
Pokrzywnicki wymienia meteoryt '''[[Sulechów]]''' znaleziony w zbiorach Zakładu Mineralogii i Petrografii Uniwersytetu Wrocławskiego i sugeruje, że jest to efekt spadku [[Zielona Góra 1845]].
+
Pokrzywnicki wymienia meteoryt '''[[Sulechów]]''' znaleziony w zbiorach Zakładu Mineralogii i&nbsp;Petrografii [[Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego im. Kazimierza Maślankiewicza|Uniwersytetu Wrocławskiego]] i&nbsp;sugeruje, że jest to efekt spadku z&nbsp;bolidu [[Zielona Góra 1845]].
-
Jerzy Pokrzywnicki<ref>Pokrzywnicki 1964</ref> przegladając zbiory meteorytów Uniwersytetu Wrocławskiego natknął się na ~38 g fragment meteorytu żelaznego, któremu towarzyszyła nieczytelna etykietka z której mogłoby wynikać, że jest to fragment meteorytu ze spadku 20 stycznia w Zielonej Górze (niem. ''Grünberg''). Więcej szczegółów w opisie meteorytu '''[[Sulechów]]'''.
+
Jerzy Pokrzywnicki (1964) przeglądając zbiory meteorytów Uniwersytetu Wrocławskiego natknął się na ~38&nbsp;g fragment meteorytu żelaznego, któremu towarzyszyła nieczytelna etykietka, z&nbsp;której mogłoby wynikać, że jest to fragment meteorytu ze spadku 20 stycznia w&nbsp;Zielonej Górze (niem. ''Grünberg''). '''Więcej szczegółów w&nbsp;opisie meteorytu [[Sulechów]]'''.
-
=== Źródła ===
 
-
;U von Boguslawskiego <ref name="Boguslawski"></ref> na stronie 106 jest następujący zapis:
+
 
-
:{| class="wikitable-MET-cite"
+
U '''Boguslawskiego (1854)''' na stronie 106-107 jest następujący zapis:
-
|-
+
{{AQuote-begin |max-width=640px}}
-
|(...) 1845 Jan. 20 zwischen 5½ und 6 Uhr Morg. Grosse Feuerkugel und muthmasslicher Meteorsteinfall bei Grünberg in Schlesien. Hr. Apotheker '''Weimann''' daselbst (ein eifriger Naturforscher, welchen wir auch die interessanten Notizen über den Grünberger Meteorstein von 1841 März 22. verdanken) schreibt hierüber d.d. Jan. 22:
+
{{Wielokropek}} 1845 Jan. 20 zwischen 5½ und 6 Uhr Morg. Grosse Feuerkugel und muthmasslicher Meteorsteinfall bei Grünberg in Schlesien. Hr. Apotheker {{sparse-b}}Weimann{{sparse-e}} daselbst (ein eifriger Naturforscher, welchen wir auch die interessanten Notizen über den [[Grüneberg (Wilkanówko)|Grünberger]] Meteorstein von 1841 März 22. verdanken<ref>spadek [[Grüneberg (Wilkanówko)]], Weimann (1841)</ref>) schreibt hierüber d.d. Jan.&nbsp;22:
   
   
-
»Am letzten Montage (Jan. 20.) früh zwischen 5½ und 6 Uhr ist von mehreren Landbewohnern, welche zum hiesigen Wochenmarkt unterwegs waren, eine Feuererscheinung am Himmel, die nach Einigen mit einem Knalle begleitet war, beobachtet worden, die auf einen Meteorsteinfall schliessen lässt. Die augenblickliche, sehr helle Erleuchtung ist von einem Bewohner des Dorfes Sawade (zwischen Grünberg und Züllichau) slebst in seiner Stube beobachtet worden. Der feurige Schweif zog von Nordwest nach Osten.«.(...)
+
»Am letzten Montage (Jan. 20.) früh zwischen 5½ und 6 Uhr ist von mehreren Landbewohnern, welche zum hiesigen Wochenmarkt unterwegs waren, eine Feuererscheinung am Himmel, die nach Einigen mit einem Knalle begleitet war, beobachtet worden, die auf einen Meteorsteinfall schliessen lässt. Die augenblickliche, sehr helle Erleuchtung ist von einem Bewohner des Dorfes Sawade (zwischen Grünberg und Züllichau) slebst in seiner Stube beobachtet worden. Der feurige Schweif zog von Nordwest nach Osten.«.&nbsp;{{Wielokropek}}
-
|}
+
{{AQuote-end}}
-
:(tłum.: ''W ostatni poniedziałek (20 stycznia) między godziną 5½ i 6 mieszkańcy lokalnych wsi w drodze na cotygodniowy targ, byli świadkami ognistego zjawiska na niebie, któremu towarzyszył huk i bliski spadek meteorytu. Mieszkaniec wsi Sawade (między Zieloną Górą i Sulechowem) zaobserwował ze swojego domu bardzo jasne światło. Ognisty ogon przemieszczał się z północnego zachodu na wschód.'')
+
-
:Pokrzywnicki (1964) cytuje niedokładnie ten fragment w opisie meteorytu [[Sulechów]]!
+
:(tłum.: ''W ostatni poniedziałek (20 stycznia) między godziną 5½ i 6 mieszkańcy lokalnych wsi w drodze na cotygodniowy targ, byli świadkami ognistego zjawiska na niebie, któremu towarzyszył huk i&nbsp;bliski spadek meteorytu. Mieszkaniec wsi Sawade (między Zieloną Górą i&nbsp;Sulechowem) zaobserwował ze swojego domu bardzo jasne światło. Ognisty ogon przemieszczał się z&nbsp;północnego zachodu na wschód.'')
 +
:Pokrzywnicki (1964) cytuje ten fragment w opisie meteorytu [[Sulechów]], ale niedokładnie!
-
;U Greg'a<ref>Greg 1861</ref> jest następujący zapis:  
+
== Źródła ==
-
:{| class="wikitable-MET-cite"
+
 
 +
'''Kesselmeyer (1861)''' (s. 436)
 +
:{| {{Old sources |max-width=}}
 +
| 581. || – || 1845.&nbsp;20.&nbsp;Jan. || {{sparse-b}}Grüneberg{{sparse-e}}<ref name="Grüneberg/Grünberg"></ref>; Schlesien. || Deutschland || 51º55'N.<br />15º30'O. || P.&nbsp;IV.&nbsp;1854.&nbsp;106.<ref>powołanie na Boguslawski (1854) (wg klucza: '''P'''oggendorff, Bd.&nbsp;'''IV''', rok '''1854''', s.&nbsp;'''106''')</ref> || Feuerkugel von einem Knalle begneitet, der auf einen Steinfall schliessen liess.
 +
|}
 +
:(tłum.: ''{{Kropek}}'')
 +
 
 +
 
 +
'''Greg (1861)'''
 +
:{| {{Old sources |max-width=}}
|-
|-
-
! Year.
+
! Year. !! Day of month. !! Locality. !! Size or weight. !! Direction. !! Duration; rate; hour; !! Remarks, &c.
-
! Day of month.
+
-
! Locality.
+
-
! Size or weight.
+
-
! Direction.
+
-
! Duration; rate; hour;
+
-
! Remarks, &c.
+
|-
|-
-
| 1845.? || Jan. 20 || Grüneberg, Silesia || ... || N.W. to S.E. ||  || remarkable fiery meteor and tail; detonation?.
+
| 1845.? || Jan. 20 || Grüneberg<ref name="Grüneberg/Grünberg">błąd, powinno być '''Grünberg'''</ref>, Silesia || {{Kropek}} || N.W. to S.E. ||  || remarkable fiery meteor and tail; detonation?.
|}
|}
:(tłum.: ''niezwykły meteor ognisty i ogon; detonacje?'')
:(tłum.: ''niezwykły meteor ognisty i ogon; detonacje?'')
-
:U Greg'a jest ''Grüneberg''?! Jest to raczej pomyłka. ''Grüneberg'' to niemiecka nazwa wsi (sołectwa) '''Golice''' w [http://de.wikipedia.org/wiki/Cedynia#Gemeinde_Cedynia powiecie Cedynia].
 
 +
U Greg'a i Kesselmeyera (1861) jest ''Grüneberg''?! Ale jest to raczej pomyłka.<ref>''Grüneberg'' to również niemiecka nazwa sołectwa (wsi) '''Golice''' w&nbsp;[http://de.wikipedia.org/wiki/Cedynia#Gemeinde_Cedynia powiecie Cedynia]</ref>
-
;W katalogu Klein'a<ref>Klein 1904</ref> jest informacja o spadku:
+
 
-
:{| class="wikitable-MET-cite"
+
'''Klein (1904)'''
 +
:{| {{Old sources |max-width=}}
| 1845 Januar 20 || 5<sup>h</sup> 30<sup>m</sup> bis 6<sup>h</sup> nachm. || Grünberg, Schlesien<sup>1)</sup>  
| 1845 Januar 20 || 5<sup>h</sup> 30<sup>m</sup> bis 6<sup>h</sup> nachm. || Grünberg, Schlesien<sup>1)</sup>  
|}
|}
Linia 45: Linia 50:
:(tłum.: ''podejrzewa się spadek meteorytu'')
:(tłum.: ''podejrzewa się spadek meteorytu'')
-
=== Lokalizacja ===
+
== Lokalizacja ==
-
<div class="GooglePlace">
+
{{GEFrame-begin}}
-
<div class="GooglePlaceMap">
+
{{GEMap
-
<googlemap lat="52.011" lon="15.588" zoom="10" width="400" height="300" type="map" controls="medium" scale="yes" units="meters" selector="yes">
+
| htmlFileMap = wiki-Sulechow.htm
-
http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
+
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Sulechow.kml
-
http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Sulechow.kml
+
| lat = 52.011
-
</googlemap>
+
| lon = 15.588
-
</div>
+
| zoom = 10
-
<div class="GEIcon-PointRed"></div>
+
| type = roadmap
 +
}}
 +
{{GEIcon-PointRed}}
(S) Sulechów, (Z) wieś Zawada
(S) Sulechów, (Z) wieś Zawada
-
</div>
+
{{GEFrame-end}}
-
Pomiędzy Zieloną Górą a Sulechowem znajduje się wieś [http://pl.wikipedia.org/wiki/Zawada_(powiat_zielonog%C3%B3rski) Zawada] (niem. ''Sawade'').
+
Pomiędzy Zieloną Górą (niem. ''Grünberg'') a '''Sulechowem''' (niem. ''Züllichau'') znajduje się wieś '''Zawada''' (niem. ''Sawade'').
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
-
 
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==
-
* von Boguslawski Georg, (1854), '''Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (''Wien'' 1819).''' ''Pogg. Annalen der Physik und Chemie'', IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), s. 1-155, 1854. Plik [[:File:Boguslawski_1854_(AnP_90-uzup).djvu|DjVu]]
+
* {{Boguslawski (1854) |page=106-107}}
-
 
+
-
* Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), '''A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860.''' w: Report of the Thirtieth Meeting of the British Association for the Advancement of Science; held at Oxford in June and July 1860. Published by John Murray, Albemarle Street, London 1861. Źródło: [http://www.meteoritehistory.info/UKIRELAND/GREG.HTM MeteoriteHistory.info]; plik [http://books.google.pl/books?id=QzEUAAAAYAAJ&pg=PA48&dq=A+Catalogue+of+Meteorites+and+Fireballs,+from+A.D.+2+to+A.D.+1860&hl=pl&ei=Q-tJTbOgIMn4sgb9voS2Dw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDIQ6AEwAQ#v=onepage&q=A%20Catalogue%20of%20Meteorites%20and%20Fireballs%2C%20from%20A.D.%202%20to%20A.D.%201860&f=false GoogleBooks]; full-HTML(h) [http://www.woreczko.pl/meteorites/references/Greg/INDEX.html version]
+
-
* Klein Hermann J., (1904), '''Jahrbuch der Astronomie und Geophysik. Enthaltend die wichtigsten Fortschritte auf den Gebieten der Astrophysik, Meteorologie und physikalischen Erdkunde.''' '''''XIV. Jahrgang 1903.''''' Eduard Heinrich Mayer, Leipzig 1904.
+
* {{Greg (1861)}}
-
* Pokrzywnicki Jerzy, (1964), '''I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich.''' ''Studia Geologica Polonica'', vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, s. 109-112.
+
* {{Kesselmeyer (1861) |page=436}}
-
* Weimann C.G., (1841), '''Niederfall eines Meteorites.''' '' Pogg. Annalen der Physik'', 53, 1841, s. 172-178. Plik [[:File:Weimann_1841_(AnP_53_129).djvu|DjVu]]
+
* {{Klein (1904)}}
-
== Przypisy ==
+
* {{Pokrzywnicki (1964) |page=109-112}}
-
<references />
+
{{Przypisy}}
== Zobacz również ==
== Zobacz również ==
-
* meteoryt [[Sulechów]]
+
* meteoryty: [[Seeläsgen (Przełazy)]] i [[Sulechów]]
-
* spadek [[Grüneberg (Wilkanówko)]]
+
* spadek meteorytu [[Grüneberg (Wilkanówko)]]
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
-
* MSMK - Mapa Spadków Materii Kosmicznej na obszar Polski - [http://www.astroblemy.pl/msmk.htm MSMK astroblemy.pl]
+
* Polski Serwis Meteorytów – meteoryt {{Link-PTMet|v=psm|l=defsul.htm |text=Sulechów}}
-
* Polski Serwis Meteorytów - meteoryt [http://jba1.republika.pl/defsul.htm Sulechów]
+
-
==== Co jeszcze na stronie? ====
+
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sulechów Sulechów] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Zawada_(powiat_zielonogórski) Zawada (powiat zielonogórski)]
-
* ???
+
* {{Czajka MSMK}}
[[Category:Doniesienia]]
[[Category:Doniesienia]]
-
[[Category:Bolidy]]
+
[[Category:Bolidy historyczne]]

Aktualna wersja na dzień 23:11, 22 gru 2024

0

Ciekawy trop Pokrzywnickiego

Doniesienie o spadku u Baguslawskiego (1854) (Ann. d. Phys. u. Chem., IV, 90 uzup., 1854)

Doniesienie o bolidzie (spadku?) 20 stycznia 1845 roku (poniedziałek) w Zielonej Górze.

Pokrzywnicki wymienia meteoryt Sulechów znaleziony w zbiorach Zakładu Mineralogii i Petrografii Uniwersytetu Wrocławskiego i sugeruje, że jest to efekt spadku z bolidu Zielona Góra 1845.

Jerzy Pokrzywnicki (1964) przeglądając zbiory meteorytów Uniwersytetu Wrocławskiego natknął się na ~38 g fragment meteorytu żelaznego, któremu towarzyszyła nieczytelna etykietka, z której mogłoby wynikać, że jest to fragment meteorytu ze spadku 20 stycznia w Zielonej Górze (niem. Grünberg). Więcej szczegółów w opisie meteorytu Sulechów.


U Boguslawskiego (1854) na stronie 106-107 jest następujący zapis:

«

(…) 1845 Jan. 20 zwischen 5½ und 6 Uhr Morg. Grosse Feuerkugel und muthmasslicher Meteorsteinfall bei Grünberg in Schlesien. Hr. Apotheker Weimann daselbst (ein eifriger Naturforscher, welchen wir auch die interessanten Notizen über den Grünberger Meteorstein von 1841 März 22. verdanken[1]) schreibt hierüber d.d. Jan. 22:

»Am letzten Montage (Jan. 20.) früh zwischen 5½ und 6 Uhr ist von mehreren Landbewohnern, welche zum hiesigen Wochenmarkt unterwegs waren, eine Feuererscheinung am Himmel, die nach Einigen mit einem Knalle begleitet war, beobachtet worden, die auf einen Meteorsteinfall schliessen lässt. Die augenblickliche, sehr helle Erleuchtung ist von einem Bewohner des Dorfes Sawade (zwischen Grünberg und Züllichau) slebst in seiner Stube beobachtet worden. Der feurige Schweif zog von Nordwest nach Osten.«. (…)

»


(tłum.: W ostatni poniedziałek (20 stycznia) między godziną 5½ i 6 mieszkańcy lokalnych wsi w drodze na cotygodniowy targ, byli świadkami ognistego zjawiska na niebie, któremu towarzyszył huk i bliski spadek meteorytu. Mieszkaniec wsi Sawade (między Zieloną Górą i Sulechowem) zaobserwował ze swojego domu bardzo jasne światło. Ognisty ogon przemieszczał się z północnego zachodu na wschód.)
Pokrzywnicki (1964) cytuje ten fragment w opisie meteorytu Sulechów, ale niedokładnie!

Źródła

Kesselmeyer (1861) (s. 436)

581. – 1845. 20. Jan. Grüneberg[2]; Schlesien. Deutschland 51º55'N.
15º30'O. 		P. IV. 1854. 106.[3] Feuerkugel von einem Knalle begneitet, der auf einen Steinfall schliessen liess.
(tłum.: …)


Greg (1861)

Year. Day of month. Locality. Size or weight. Direction. Duration; rate; hour; Remarks, &c.
1845.? Jan. 20 Grüneberg[2], Silesia … N.W. to S.E. remarkable fiery meteor and tail; detonation?.
(tłum.: niezwykły meteor ognisty i ogon; detonacje?)

U Greg'a i Kesselmeyera (1861) jest Grüneberg?! Ale jest to raczej pomyłka.[4]


Klein (1904)

1845 Januar 20 5h 30m bis 6h nachm. Grünberg, Schlesien1)
1) Mutmaßlicher Meteoritenfall.
(tłum.: podejrzewa się spadek meteorytu)

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(S) Sulechów, (Z) wieś Zawada

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Pomiędzy Zieloną Górą (niem. Grünberg) a Sulechowem (niem. Züllichau) znajduje się wieś Zawada (niem. Sawade).


Bibliografia

  • Boguslawski Georg von, (1854), Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (Wien 1819), Annalen der Physik, IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), 1854, s. 1-155, (s. 106-107). Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860[5], Report of the British Association for the Advancement of Science (B.A.A.S.), 30th Meeting (1860), London 1861, s. 48-120.[6] Źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; plik PDF; wersja full-HTML (h) (str. tytułowa).
  • Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 436). Plik PDF; plik DjVu.
  • Klein Hermann Joseph, (1904), Jahrbuch der Astronomie und Geophysik. Enthaltend die wichtigsten Fortschritte auf den Gebieten der Astrophysik, Meteorologie und physikalischen Erdkunde, XIV. Jahrgang 1903, Eduard Heinrich Mayer, Leipzig 1904. Plik DjVu (str. tytułowa).

Przypisy

  1. ^ spadek Grüneberg (Wilkanówko), Weimann (1841)
  2. ^ a b błąd, powinno być Grünberg
  3. ^ powołanie na Boguslawski (1854) (wg klucza: Poggendorff, Bd. IV, rok 1854, s. 106)
  4. ^ Grüneberg to również niemiecka nazwa sołectwa (wsi) Golice w powiecie Cedynia
  5. ^ patrz → kategoria Bolidy historyczne
  6. ^ oraz suplementy: Supplement No. II., (B.A.A.S.), 37th Meeting (1867), s. 414-430, źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; Supplement No. III., (B.A.A.S.), 39th Meeting (1869), s. 282-284, źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu
  7. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  8. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Polski Serwis Meteorytów – meteoryt Sulechów
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Zielona_G%C3%B3ra_1845”
Osobiste