(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Meteoryty/TKW
Z Wiki.Meteoritica.pl
Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
- | {{VerifyLevel |level= | + | {{VerifyLevel|level=1}} |
- | == TKW (''total known weight'') – całkowita znana | + | == TKW (''total known weight'') – całkowita znana waga meteorytu == |
- | '''Całkowita znana waga wszystkich meteorytów z danego spadku'''. Wielkość podawana w opisie meteorytu dająca wyobrażenie o ilości zebranego materiału, która pozwala na oszacowanie początkowej masy meteoroidu. TKW odpowiada często całkowitej masie wszystkich zebranych okazów, która jest podawane przez znalazców podczas klasyfikacji i nie | + | '''Całkowita znana waga wszystkich meteorytów z danego spadku'''. Wielkość podawana w opisie meteorytu dająca wyobrażenie o ilości zebranego materiału, która pozwala na oszacowanie początkowej masy meteoroidu. TKW odpowiada często całkowitej masie wszystkich zebranych okazów, która jest podawane przez znalazców podczas klasyfikacji i nie uwzględnia późniejszych znalezisk. Dla wielu meteorytów TKW osiąga kilka i więcej ton (np. Campo del Cielo{{MBD-record|name=Campo del Cielo}}, Canyon Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}}, Sikhote-Alin){{MBD-record|name=Sikhote-Alin}}. |
- | Mocno niedoszacowana jest np. masa meteorytu [[Pułtusk|pułtuskiego]]. Podawana oficjalnie wartość 250 kg wydaje się za mała. To samo dotyczy meteorytów [[Morasko]], dla których TKW = 290 kg, a wiadomo, że współcześnie znaleziono już ich dużo więcej. Znaleziony w październiku 2012 roku największy okaz meteorytu [[Morasko]] ma około 261,8 kg<ref name="204kg"></ref>. | + | Mocno niedoszacowana jest np. masa meteorytu [[Pułtusk|pułtuskiego]]. Podawana oficjalnie wartość 250 kg wydaje się za mała. To samo dotyczy meteorytów [[Morasko]], dla których TKW = 290 kg, a wiadomo, że współcześnie znaleziono już ich dużo więcej. Znaleziony w październiku 2012 roku największy okaz meteorytu [[Morasko]] ma około 261,8 kg<ref name="204kg"></ref>. |
Linia 28: | Linia 28: | ||
| [[Lechówka]] || znalezisko ||data-sort-value="000002"| ~1,9 g || kilka mocno zwietrzałych fragmentów | | [[Lechówka]] || znalezisko ||data-sort-value="000002"| ~1,9 g || kilka mocno zwietrzałych fragmentów | ||
|- | |- | ||
- | | [[Łowicz]] || spadek ||data-sort-value="059000"| 59 kg || dziesiątki (deszcz meteorytów), największy okaz miał ~10 kg | + | | [[Łowicz]] || spadek ||data-sort-value="059000"| 59 kg || dziesiątki (deszcz meteorytów), największy okaz miał ~10 kg; patrz → [[Łowicz/Okazy]] |
|- | |- | ||
| [[Morasko]] || znalezisko ||data-sort-value="290000"| >290 kg (wg współczesnych szacunków >1500 kg) || [[Morasko/In situ|setki (tysiące ?)]]; [[Morasko/Galerie|największe okazy]]: 271 kg (Andrzej Owczarzak, 2017), ~262 kg, 180 kg (Łukasz Smuła, 2012, 2017), 174 kg (Andrzej Owczarzak, 2015) i 164 kg (Krzysztof Socha, 2006)<ref name="204kg">podobno kilka lat temu, niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204 kg, który obecnie znajduje się w jednej z prywatnych kolekcji w Niemczech (inf. niepotwierdzona)</ref><ref name="imiona okazów">zaproponowano by wzorem największych meteorytów żelaznych (np. Cape York – ''Ahnighito'', ''Woman'', ''Dog''; Campo del Cielo – ''el Chaco'', ''Otumpa'', ''Meteorito Santiagueño'') nazywać największe znaleziska swoistymi „imionami”, i tak okaz 261,2 kg został ochrzczony '''MEMORSS''' ('''Me'''teoryt '''Mor'''asko-'''S'''kirzewska-'''S'''muła), a 164 kg okaz Krzysztofa Sochy otrzymał nazwę '''„Rudy”'''; znaleziony w 2015 roku 174 kg okaz otrzymał nazwę '''„Bobola”'''; patrz → [[Morasko/Galerie]]</ref> | | [[Morasko]] || znalezisko ||data-sort-value="290000"| >290 kg (wg współczesnych szacunków >1500 kg) || [[Morasko/In situ|setki (tysiące ?)]]; [[Morasko/Galerie|największe okazy]]: 271 kg (Andrzej Owczarzak, 2017), ~262 kg, 180 kg (Łukasz Smuła, 2012, 2017), 174 kg (Andrzej Owczarzak, 2015) i 164 kg (Krzysztof Socha, 2006)<ref name="204kg">podobno kilka lat temu, niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204 kg, który obecnie znajduje się w jednej z prywatnych kolekcji w Niemczech (inf. niepotwierdzona)</ref><ref name="imiona okazów">zaproponowano by wzorem największych meteorytów żelaznych (np. Cape York – ''Ahnighito'', ''Woman'', ''Dog''; Campo del Cielo – ''el Chaco'', ''Otumpa'', ''Meteorito Santiagueño'') nazywać największe znaleziska swoistymi „imionami”, i tak okaz 261,2 kg został ochrzczony '''MEMORSS''' ('''Me'''teoryt '''Mor'''asko-'''S'''kirzewska-'''S'''muła), a 164 kg okaz Krzysztofa Sochy otrzymał nazwę '''„Rudy”'''; znaleziony w 2015 roku 174 kg okaz otrzymał nazwę '''„Bobola”'''; patrz → [[Morasko/Galerie]]</ref> | ||
Linia 34: | Linia 34: | ||
| [[Podgrodzie]] || znalezisko ||data-sort-value="000009"| 0,0089 kg || 1 | | [[Podgrodzie]] || znalezisko ||data-sort-value="000009"| 0,0089 kg || 1 | ||
|- | |- | ||
- | | [[Pułtusk]] || spadek ||data-sort-value="250000"| >250 kg (prawdopodobnie 2 tony) || dziesiątki (setki ?) tysięcy okazów (deszcz meteorytów)<ref>deszcz meteorytów [[Pułtusk]] jest zaliczany do najobfitszych spadków meteorytów kamiennych w historii</ref>, największy okaz 9,095 kg | + | | [[Pułtusk]] || spadek ||data-sort-value="250000"| >250 kg (prawdopodobnie 2 tony) || dziesiątki (setki ?) tysięcy okazów (deszcz meteorytów)<ref>deszcz meteorytów [[Pułtusk]] jest zaliczany do najobfitszych spadków meteorytów kamiennych w historii</ref>, największy okaz 9,095 kg; patrz → [[Pułtusk/Największe okazy]] |
|- | |- | ||
| [[Ratyń]] || spadek ||data-sort-value="000910"| 0,910 kg || 1 (zaginiony) | | [[Ratyń]] || spadek ||data-sort-value="000910"| 0,910 kg || 1 (zaginiony) | ||
Linia 46: | Linia 46: | ||
| [[Seeläsgen (Przełazy)]] || znalezisko ||data-sort-value="102000"| ~102 kg || 1 | | [[Seeläsgen (Przełazy)]] || znalezisko ||data-sort-value="102000"| ~102 kg || 1 | ||
|- | |- | ||
- | | [[Siewierz]] || znalezisko ||data-sort-value="002463"| 2,463 kg || 1 | + | | ''[[Siewierz]]'' || znalezisko ||data-sort-value="002463"| 2,463 kg || 1 |
|- | |- | ||
| [[Sołtmany]] || spadek ||data-sort-value="001066"| ~1,066 kg || 1 | | [[Sołtmany]] || spadek ||data-sort-value="001066"| ~1,066 kg || 1 | ||
Linia 72: | Linia 72: | ||
* galeria największych okazów meteorytu [[Morasko/Galerie|Morasko]] | * galeria największych okazów meteorytu [[Morasko/Galerie|Morasko]] | ||
+ | * [[Łowicz/Okazy]] | ||
+ | * [[Pułtusk/Największe okazy]] | ||
+ | |||
* '''[[:Szablon:Koblitz_MetBase|lista największych na świecie kolekcji meteorytów]]''' | * '''[[:Szablon:Koblitz_MetBase|lista największych na świecie kolekcji meteorytów]]''' | ||
Wersja z 20:55, 27 sty 2019
TKW (total known weight) – całkowita znana waga meteorytu
Całkowita znana waga wszystkich meteorytów z danego spadku. Wielkość podawana w opisie meteorytu dająca wyobrażenie o ilości zebranego materiału, która pozwala na oszacowanie początkowej masy meteoroidu. TKW odpowiada często całkowitej masie wszystkich zebranych okazów, która jest podawane przez znalazców podczas klasyfikacji i nie uwzględnia późniejszych znalezisk. Dla wielu meteorytów TKW osiąga kilka i więcej ton (np. Campo del Cielo[1], Canyon Diablo[2], Sikhote-Alin)[3].
Mocno niedoszacowana jest np. masa meteorytu pułtuskiego. Podawana oficjalnie wartość 250 kg wydaje się za mała. To samo dotyczy meteorytów Morasko, dla których TKW = 290 kg, a wiadomo, że współcześnie znaleziono już ich dużo więcej. Znaleziony w październiku 2012 roku największy okaz meteorytu Morasko ma około 261,8 kg[4].
- Waga (TKW) i liczba znalezionych okazów[5]
Nazwa TKW Liczba okazów Baszkówka spadek 15,5 kg 1 Białystok spadek ~4 kg wiele (deszcz meteorytów ?) Gnadenfrei (Piława Górna) spadek 1,75 kg 2 (1 i 0,75 kg) Grüneberg (Wilkanówko) spadek ~1 kg 2 Grzempach (Grzempy) spadek 0,690 kg 1 Krzadka (Krządka) znalezisko ~2-3 kg 1 (zaginiony) Lechówka znalezisko ~1,9 g kilka mocno zwietrzałych fragmentów Łowicz spadek 59 kg dziesiątki (deszcz meteorytów), największy okaz miał ~10 kg; patrz → Łowicz/Okazy Morasko znalezisko >290 kg (wg współczesnych szacunków >1500 kg) setki (tysiące ?); największe okazy: 271 kg (Andrzej Owczarzak, 2017), ~262 kg, 180 kg (Łukasz Smuła, 2012, 2017), 174 kg (Andrzej Owczarzak, 2015) i 164 kg (Krzysztof Socha, 2006)[4][6] Podgrodzie znalezisko 0,0089 kg 1 Pułtusk spadek >250 kg (prawdopodobnie 2 tony) dziesiątki (setki ?) tysięcy okazów (deszcz meteorytów)[7], największy okaz 9,095 kg; patrz → Pułtusk/Największe okazy Ratyń spadek 0,910 kg 1 (zaginiony) Sagan (Dąbrowa Łużycka) spadek ~120 kg (?) 1 (zaginiony) Schellin (Skalin) spadek ~10 kg[8] 2 (~7 i ~2 kg) Schwetz (Świecie) znalezisko 21,5 kg 1 Seeläsgen (Przełazy) znalezisko ~102 kg 1 Siewierz znalezisko 2,463 kg 1 Sołtmany spadek ~1,066 kg 1 Święcany znalezisko 0,008 kg 1 Tartak znalezisko ~7,5 kg 1 Zakłodzie znalezisko 8,68 kg 1
Fakty i rekordy (meteoryty polskie)
- największy okaz meteorytu: Morasko – ~271 kg[6]
- najmniejszy meteoryt: Lechówka – ~1,9 g; Święcany – ~8 g
- największy okaz meteorytu kamiennego: Baszkówka – 15,5 kg
- najobfitszy deszcz meteorytów: Pułtusk – kilkadziesiąt tysięcy okazów
Przypisy
Zobacz również
- galeria największych okazów meteorytu Morasko
- Łowicz/Okazy
- Pułtusk/Największe okazy
Linki zewnętrzne
- woreczko.pl – Statystyki spadków wg masy (TKW)