(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Stubenberg
Z Wiki.Meteoritica.pl
Leciał nad Austrią, zarejestrowali go w Czechach, spadł w Niemczech
Stubenberg → | |
Spadek | |
Lokalizacja | Stubenberg, Bawaria, Niemcy |
Położenie[2] | 48°17'42"N, 13°07'00"E[1] |
Data | 6 marca 2016 r., 21:37 |
Uwagi | spadek po obserwacji bolidu EN060316 |
Charakterystyka | |
Typ | chondryt zwyczajny typu LL6, brekcja |
Masa | ~1473 g |
Liczba okazów | sześć okazów |
Cechy | stopień szokowy S3 |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
Ering, EN060316 |
Bolid i spadek meteorytu 6 marca 2016 roku – EN060316 „Stubenberg”.
6 marca 2016 roku o godzinie 21:36:51-56 UTC obserwowano z terenów Austrii i Czech bardzo jasny bolid (o jasności dochodzącej do –15,5m)[3]. Przelot bolidu został zarejestrowany przez 6 stacji bolidowych European Fireball Network (EN; Evropské bolidové sítě). Pozwoliło to wyliczyć orbitę meteoroidu (pochodził on z wewnętrznego pasa planetoid) i dane dotyczące spadku fragmentów.
Według portalu Astronomický ústav AV ČR (Pavel Spurný, koordinátor Evropské bolidové sítě) meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 14,0 km/s i zapłonął na wysokości 84,5 km. Zgasł na małej wysokości 17,6 km! W 5,5 sekundy bolid przebył 72 kilometry poruszając się po stromej ścieżce pod kątem ok. 70 stopni w stosunku do powierzchni Ziemi. Według obserwatorów z EN początkowa masa meteoroidu wynosiła około 600 kg (miał ok. 70 cm średnicy).
Znaleziska
Po kilku dniach (12 marca) w wyliczonym rejonie spadku leżącym na terenie Niemiec przy granicy z Austrią, ekipa poszukiwawcza pod kierunkiem Dietera Heinlein z EN, znalazła kilka fragmentów świeżego meteorytu o łącznej masie ok. 45 g (największy fragment 23,9 g znaleziono na południowy wschód od Stubenberg). Mały fragment znaleziska (1,6 g) badał dr Jakub Haloda z České geologické služby v Praze. Sklasyfikowany został, jako chondryt zwyczajny typu LL6, brekcja, o stopniu szokowym S3.
W marcu i kwietniu znaleziono kolejne fragmenty (portal Karmaka Meteorites, 11.04.2016).
Coordinates of the recovered meteorites from the Ering/Stubenberg fall. # Date of find finder mass [g] longitude, latitude 1 March 12, 2016 (Sat)[4] Michael Krippner ~47.9, largest fragment 23.58 48°17'42.53"N, 13°06'58.57"E photo 2 March 26, 2016 (Sat) Karl Moritz 42.43[5], complete specimen 48°16'58.5"N, 13°07'25.0"E photo 3
4March 27, 2016 (Sun) Ralph Sporn and
Martin Neuhofer7.22+0.45, with a broken edge
19.24, complete specimen48°17’44.9"N, 13°07’57.7"E
48°17’43.9"N, 13°07’45.8"Ephoto
photo5 April 1, 2016 (Fri) Ralph Sporn and
Martin Neuhofer1320, main mass? 48°18’20.9"N, 13°05’36.5"E photo 6 April 3, 2016 (Sun) Dennis H. 35.88, fragment 48°17’53.64"N, 13°05’59.90"E photo
Więcej szczegółów na filmie na YouTube (Pavel Spurný).
Znalazcy zaproponowali dla meteorytu nieoficjalną nazwę – Ering, ale w bazie Meteoritical Bulletin zarejestrowano go 12 maja 2016 roku, jako Stubenberg.
Przełom?
Czy spadek meteorytów z bolidu EN060316 to kolejny pozytywny przykład zmiany strategii informacyjnej obserwatorów z European Fireball Network? Większość szczegółowych informacji o obserwacjach bolidów, z których mogły spaść meteoryty, jak do tej pory nie trafiała do publicznej wiadomości. Dane o nich nie są udostępniane szerokiej rzeszy poszukiwaczy (np. EN300410 „Węgliniec”). Są one czasami publikowane w trudno dostępnych periodykach (np. WGN, The Journal of IMO) lub znajdują się w specjalistycznych materiałach pokonferencyjnych.
W 2014 roku po obserwacji bolidu EN091214 stosunkowo szybko upubliczniono informacje na temat potencjalnego rejony spadku fragmentów meteorytu Žďár nad Sázavou. Wydaje się, że obserwatorzy z EN przyjęli strategię, która może zaowocować zwiększoną liczbą znajdowanych okazów po zarejestrowanych bolidach. Typowy scenariusz stosowany dotychczas – po obserwacji bolidu i wyznaczeniu rejonu ewentualnego spadku w teren wyruszały ekipy poszukiwawcze związane z siecią EN. Obecnie – to już kolejny taki przypadek[6] – w razie sukcesu i znalezienia pierwszych okazów, informacja o lokalizacji i schemat rejonu spadku zostają upublicznione w Internecie. Naukowcy zajmujący się obserwacjami bolidów i badacze meteoryty mają już materiał do badań, natomiast ujawnienie lokalizacji zwiększa wielokrotnie szanse na znalezienie kolejnych okazów. Wiele osób amatorsko szuka meteorytów – więcej par oczu w terenie, to większa szansa na pozyskanie dodatkowego materiału do badań i dla kolekcjonerów. Oby tak było.
Lokalizacja
(E) Ering, (S) Stubenberg
miejsca znalezienia fragmentów (źródła: Vesmír.cz; Karmaka Meteorites)
Obliczony rejon spadku fragmentu(ów)
Trasa bolidu
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Pierwsze fragmenty meteorytu znaleziono w rejonie, w którym wg obliczeń powinny znajdować się okazy o wadze kilkudziesięciu gram (Pavel Spurný). Większe okazy mogły spaść na ESE od miejscowości Stubenberg w zalesionym terenie.
Teren spadku odwiedził znany polski dealer Marcin Cimała, jak na razie bez sukcesu.
Znaleziono sześć okazów (fragmentów) (portal Karmaka Meteorites, 17.04.2016).
Szybkie opublikowanie wyników obserwacji i danych dotyczących potencjalnego rejonu spadku fragmentów meteorytu, pozwala na zwiększenie szans znalezienia kolejnych okazów, niekoniecznie przez zorganizowane grupy poszukiwawcze związane z obserwatorami z sieci bolidowych!
Jak zauważył jeden z wikitariuszy, większość okazów znaleziono w soboty i niedziele (w weekendy), wygląda na to, że poszukiwania nie są prowadzone zbyt intensywnie?!
Przypisy
Zobacz również
- bolid i meteoryt EN091214/Žďár nad Sázavou
- doniesienie EN300410 „Węgliniec”
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Stubenberg
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Stubenberg
- portal www.asu.cas.cz – Další pád meteoritu s rodokmenem podrobně zachycený Českou bolidovou sítí (17.03.2016) ● Recoveries of more Stubenberg meteorites fully confirmed the predicted impact area (17.04.2016)
- portal meteor.asu.csa.cz – New meteorite fall observed in detail by Czech fireball cameras (05.04.2016)
- portal Vesmír.cz – Neděle 6. března 2016, krátce po půl jedenácté v noci (22:36:51 SEČ) prozářil středeoevropskou oblohu velmi jasný bolid…
- Universität Münster – Seltener Meteoritenfall in Deutschland (17.03.2016)
- Karmaka Meteorites (Meteoritics & Cosmochemistry) – First meteorite of the fall near ‘Stubenberg’ (prov.), Bavaria, Germany on 6 March at 9:36:51 p.m. UTC has been found (17.03.2016) ● A third (7.22 g) and fourth (19.25 g) ‘Ering’ meteorite have been found – Second specimen (42.43 g) found on March 26 / First meteorite found on March 12 – Fall near Ering (‘Stubenberg’), Bavaria, Germany on 6 March at 9:36:51 p.m. UTC (28.03.2016) ● ERING aka 'Stubenberg' (prov.) (17.04.2016)
- Meteorite Picture of the Day (MPOD) – Stubenberg
- meteoryty.pl – Masa główna meteorytu STUBENBERG odnaleziona!
- woreczko.pl – Sieci bolidowe (fireball network)
Media
YouTube – Astronomové zveřejnili místo dopadu stovek meteoritů (Pavel Spurný) | YouTube – Stubenberg 5 |