PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Morasko/Galerie

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→~40 kg)
Linia 45: Linia 45:
Okaz znaleziono na głębokości około pół metra. Okaz jest świeży, ma zachowane na powierzchni regmaglipty i resztki skorupy obtopieniowej. Według Pokrzywnickiego (1964) okaz znaleziono ''"{{Wielokropek}} w lesie na samej granicy pól ornych, gdzie dotychczas widnieją ślady niemieckich okopów z pierwszej wojny światowej."''.
Okaz znaleziono na głębokości około pół metra. Okaz jest świeży, ma zachowane na powierzchni regmaglipty i resztki skorupy obtopieniowej. Według Pokrzywnickiego (1964) okaz znaleziono ''"{{Wielokropek}} w lesie na samej granicy pól ornych, gdzie dotychczas widnieją ślady niemieckich okopów z pierwszej wojny światowej."''.
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
 +
File:Pokrzywnicki_(Morasko).jpg|[[Pokrzywnicki|Ernest Jerzy Grzymała Pokrzywnicki]] (obok 77,5 kg [[Morasko]] Coblinera)
File:Morasko_1914_Cobliner.jpg|Znaleziony przez dr Coblinera pierwszy okaz meteorytu [[Morasko]] (okaz znajduje się w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych PAN w&nbsp;Krakowie]])
File:Morasko_1914_Cobliner.jpg|Znaleziony przez dr Coblinera pierwszy okaz meteorytu [[Morasko]] (okaz znajduje się w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych PAN w&nbsp;Krakowie]])
</gallery>
</gallery>
Linia 91: Linia 92:
Kompletny okaz znajduje się obecnie w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Mineralogiczne Instytutu Nauk Geologicznych UWr|Muzeum Mineralogicznego Instytutu Nauk Geologicznych UWr]].
Kompletny okaz znajduje się obecnie w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Mineralogiczne Instytutu Nauk Geologicznych UWr|Muzeum Mineralogicznego Instytutu Nauk Geologicznych UWr]].
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
 +
File:Morasko_(78kg_1947).jpg|Meteoryt [[Morasko]]. Okaz całkowity (nr&nbsp;6) o&nbsp;wadze ok. 78&nbsp;kg (''fot.&nbsp;J.&nbsp;Pokrzywnicki'' 1964)
 +
</gallery>
Według Pokrzywnickiego (1964): ''"{{Wielokropek}} udało mi się znaleźć na podwórzu kolonii nr&nbsp;34 Józefa Oleksy duży okaz meteorytu wagi 78&nbsp;kg (tabl.&nbsp;IV, fig.&nbsp;1, 4). Okaz ten został znaleziony przez gospodarza w&nbsp;jesieni 1947&nbsp;r. na sąsiadującym z&nbsp;kolonią polu podczas orki. Meteoryt tkwił w ziemi szpicem w&nbsp;dół na głębokości około pół metra i&nbsp;po wydobyciu z&nbsp;ziemi leżał cały czas na podwórzu gospodarskim."''
Według Pokrzywnickiego (1964): ''"{{Wielokropek}} udało mi się znaleźć na podwórzu kolonii nr&nbsp;34 Józefa Oleksy duży okaz meteorytu wagi 78&nbsp;kg (tabl.&nbsp;IV, fig.&nbsp;1, 4). Okaz ten został znaleziony przez gospodarza w&nbsp;jesieni 1947&nbsp;r. na sąsiadującym z&nbsp;kolonią polu podczas orki. Meteoryt tkwił w ziemi szpicem w&nbsp;dół na głębokości około pół metra i&nbsp;po wydobyciu z&nbsp;ziemi leżał cały czas na podwórzu gospodarskim."''

Wersja z 12:26, 23 maj 2013

Największe i najciekawsze okazy meteorytu Morasko.

Parada "gigantów"

Największe okazy meteorytu Morasko (Muszyński et al. 2012; wg zamieszczonej tam mapy znalezisk znaleziono 8 okazów o wadze powyżej 50 kg):

waga (kg) data znalezienia
(miejsce znalezienia) 		znalazca opis; miejsce przechowywania
261,2 8 października 2012
(teren rezerwatu) 		Łukasz Smuła i Magda Skirzewska okaz orientowany; otrzymał nazwę "MeMorSS"[1]; nieoczyszczony ważył ok. 300 kg; Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu
164 11 września 2006
(teren rezerwatu) 		Krzysztof Socha otrzymał nazwę "Rudy"[2]; okaz nieoczyszczony ważył ok. 178 kg; okaz został przecięty; Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu
78 1956 nieznany znaleziony przez Jerzego Pokrzywnickiego w obejściu gospodarstwa rolnego (wyorany w 1947 roku)[3]; Muzeum Mineralogiczne Instytutu Nauk Geologicznych UWr
77,5 12 października 1914
(nieznane) 		dr Cobliner pierwszy znaleziony okaz meteorytu Morasko, obecnie okaz waży 71,2 kg[4]; Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie
71,1 1995 lub 1997 Henryk Nowacki[5] okaz został wywieziony z Polski
56 1992 nieznany okaz został przecięty; obecnie znajduje się w Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu
54 2003 Waldemar Ruliński okaz został przecięty na pół
51 2000 Alexander Gehler, Thomas Kurtz, Matthias Kurtz wywieziony z Polski i pocięty na fragmenty[6]
34 lipiec 2011
(teren rezerwatu) 		Steve Arnold, Geoffrey Notkin znaleziony w trakcie nagrywania programu popularnonaukowego"Meteorite Men" dla kanału Science Channel; Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu
29 - Łukasz Smuła i Magda Skirzewska okaz był wystawiony na sprzedaż w serwisie aukcyjnym eBay.com
28 2008 Łukasz Smuła i Magda Skirzewska przed oczyszczeniem ważył ok. 40 kg; okaz został przecięty; w kolekcji Tomasza Jakubowskiego


Spis treści


Okaz Cobliner'a

Pierwszy znaleziony w 1914 roku okaz meteorytu Morasko, początkowo ważył 77,5 kg, obecnia waga okazu - 71,2 kg[4] (odcięto małą piętkę u dołu bryły).

Okaz znaleziono na głębokości około pół metra. Okaz jest świeży, ma zachowane na powierzchni regmaglipty i resztki skorupy obtopieniowej. Według Pokrzywnickiego (1964) okaz znaleziono "(…) w lesie na samej granicy pól ornych, gdzie dotychczas widnieją ślady niemieckich okopów z pierwszej wojny światowej.".

Ernest Jerzy Grzymała Pokrzywnicki (obok 77,5 kg Morasko Coblinera)

Znaleziony przez dr Coblinera pierwszy okaz meteorytu Morasko (okaz znajduje się w zbiorach Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie)


261,2 kg - MeMorSS

Okaz orientowany znaleziony jesienią 2012 roku na terenie rezerwatu przez tandem Magda Skirzewska i Łukasz Smuła, nieoczyszczony ważył ok. 300 kg, po oczyszczeniu - 261,2 kg. Obecnie kompletny, nienaruszony znajduje się w zbiorach Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu.

Okaz znaleziono na głębokości 218 cm w materiale piaszczystym. Okaz jest świeży z regmagliptami i fragmentami skorupy obtopieniowej.

Największy okaz meteorytu Morasko i jego szczęśliwi znalazcy Magda Skirzewska i Łukasz Smuła (fot. Andrzej Muszyński)

Wygląd 262 kg okazu po konserwacji (fot. dla Wiki.Meteoritica.pl Andrzej Muszyński, Muzeum Ziemi w Poznaniu; stan styczeń 2013 r.)

Pierwsza publiczna prezentacja okazu 31 października 2012 roku (od lewej: prof. Andrzej Muszyński, dziekan WNGiG prof. Leszek Kasprzak, prorektor UAM prof. Jacek Witkoś)

Zaproponowano nazwać okaz akronimem MeMorSS - Meteoryt Morasko Skirzewska Smuła.

YouTube - MEMORSS - meteoryt Morasko

Więcej informacji o znalezisku na stronach Magdy Skirzewskiej i Łukasza Smuły (ART&MET):


164 kg - "Rudy"

Okaz został znaleziony 11 września 2006 na terenie rezerwatu przez Krzysztofa Sochę. Otrzymał nazwę "Rudy"[2]. Nieoczyszczony ważył ok. 178 kg po oczyszczeniu 164 kg. Okaz został przecięty, a jego fragmenty znajdują się w Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu.

Został znaleziony na głębokości 80 cm. (…)


~80 kg

Pokrzywnicki (1964) piesze, że: "(…) dowiedziałem się od jednego z miejscowych gospodarzy - Ryszarda Nowackiego - (którego pole graniczy z lasem od północy), że w 1936 r. wyorane zostały jaszcze następujące odłamy meteorytów: odłam wagi około 80 kg, który zaginął podczas II wojny światowej, (…)". W dalszej części piesze, że Jan Kunecki (dom nr 42) posiadał 2 odłamy: "Na rok lub dwa przed II wojną światową J. Kunecki orząc pod lasem 2,5 ha pole dzierżawione od wojska, zaczepił pługiem na głębokości około 15 cm o bryłę żelazną wagi około 1,5 cetnara (75 kg), o rozmiarach ponad 0,5 m na około 0,25 m. Bryła ta została przez Kuneckiego wykopana i przetransportowana do domu. (…) Jeżeli znajdował się on na swoim miejscu za ogrodem, to albo został wmurowany w fundamenty jego obory, albo też został użyty przy budowie szosy z Moraska do Piątkowa.". Okaz ten wg Pokrzywnickiego to ten sam o którym wspominał Nowacki.

Okaz zaginął.


78 kg

Kompletny okaz znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Mineralogicznego Instytutu Nauk Geologicznych UWr.

Meteoryt Morasko. Okaz całkowity (nr 6) o wadze ok. 78 kg (fot. J. Pokrzywnicki 1964)

Według Pokrzywnickiego (1964): "(…) udało mi się znaleźć na podwórzu kolonii nr 34 Józefa Oleksy duży okaz meteorytu wagi 78 kg (tabl. IV, fig. 1, 4). Okaz ten został znaleziony przez gospodarza w jesieni 1947 r. na sąsiadującym z kolonią polu podczas orki. Meteoryt tkwił w ziemi szpicem w dół na głębokości około pół metra i po wydobyciu z ziemi leżał cały czas na podwórzu gospodarskim." (…)


71,1 kg

Okaz znaleziony w 1995 (lub 1997) przez Henryka Nowackiego z Wrocławia[5], był badany przez prof. Andrzeja Muszyńskiego. Okaz został wywieziony z Polski.

Kompletny okaz meteorytu (49×28×27 cm) (fot. Marcin Cimała)

Na okazie zachowały się resztki skorupy obtopieniowej (fot. Marcin Cimała)

Na powierzchni widać było wiele (>15) inkluzji troilitowych[7] (fot. Marcin Cimała)


56 kg

(…)


54 kg

Okaz znaleziony w 2003 roku przez Waldemara Rulińskiego. Okaz został przecięty na pół (jedna z połówek znajduje się w kolekcji Stanisława Jachymka na wystawie meteorytów w Zagrodzie Guciów).

Kompletny okaz meteorytu, przed i po czyszczeniu metodą galwaniczną (fot. Marcin Cimała)

Okaz po przecięciu, widać figury Widmanstättena i nodule troilitowo-grafitowe (fot. Jan Woreczko)

Okaz po przecięciu, widać regmaglipty i miejsca po nodulach (fot. Jan Woreczko)


~40 kg

Marcin Cimała, który kupował okazy meteorytu Morasko (i Przełazy) od pana Nowackiego w swej relacji ze spotkania z nim wspomina o piętce 2,791 kg odciętej z 40 kg okazu (?!).


34 kg - okaz "Meteorite Men"

34 kg okaz znaleziony na terenie rezerwatu w trakcie nagrywania programu popularnonaukowego"Meteorite Men" dla kanału Science Channel. Znalazcy Steve Arnold i Geoffrey Notkin. Obecnie okaz znajduje się w Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu.

Okaz znaleziono na głębokości 160 cm w warstwie pstrych iłów poznańskich. Silnie zwietrzały meteoryt wbijając się zachował na swojej czołowej powierzchni nieco materii czwartorzędowej w postaci żwirków granitoidowych i kwarcowych (Muszyński et al. 2012).

Okaz 34 kg (28×24×18 cm) w stanie w jakim został znaleziony (fot. Andrzej S. Pilski)

Wytrawione okienko. W dolnej części widać liczne inkluzje cohenitowe, w środkowej dwa poziome wtrącenia schreibersytu (dolne w otoczce cohenitu). W górnej fragment troilitowej inkluzji ze schreibersytową otoczką (fot. Andrzej S. Pilski)


28 kg

Znaleziony w 2008 roku przez duet Łukasz Smuła i Magda Skirzewska. Przed oczyszczeniem ważył ok. 40 kg. Okaz został przecięty i znajduje się w kolekcji Tomasza Jakubowskiego

Morasko (28kg endcut).jpg

Połowka okazu w kolekcji Tomasza Jakubowskiego (fot. Jan Woreczko)


Bibliografia

  • Muszyński Andrzej, Kryza Ryszard, Karwowski Łukasz, Pilski Andrzej S., Muszyńska Jadwiga, (2012), Morasko. Największy deszcz meteorytów żelaznych w Europie środkowej (Morasko. The largest iron meteorite shower in Central Europe), Seria: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 28. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2012, ss. 111 (grant badawczy własny MNiI nr N N307 3533 33). ISBN 978-83-63400-50-7.[8] Plik PDF (za zgodą autorów).

Patrz również → Bibliografia meteorytu i kraterów Morasko

Przypisy

  1. ^ MeMorSS - akronim Meteoryt Morasko Skirzewska Smuła
  2. ^ a b Rudy - nazwa wyłoniona na drodze konkursu wśród czytelników Głosu Wielkopolskiego
  3. ^ wg relacji Pokrzywnickiego, przed II wojną światową wyorano również 80 kg okaz, który później zaginął
  4. ^ a b wg Pokrzywnickiego (1964) okaz waży 61 kg
  5. ^ a b Marcin Cimała, który kupował okazy meteorytu Morasko (i Przełazy) od pana Nowackiego w swej relacji ze spotkania z nim wspomina o piętce 2,791 kg odciętej z 40 kg okazu (?!) (inf. meteoryty.net; tam też oryginalne fotografie okazu 71,1 kg)
  6. ^ podobno kilka lat temu, niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204 kg, który obecnie znajduje się w jednej z prywatnych kolekcji w Niemczech (inf. niepotwierdzona)
  7. ^ informacja Andrzej Muszyński
  8. ^ monografia meteorytu Morasko; rozdziały:
    1. Muszyński Andrzej, Muszyńska Jadwiga, Wstęp (Introduction);
    2. Muszyński Andrzej, Pilski Andrzej S., Muszyńska Jadwiga, Kryza Ryszard, Karwowski Łukasz, Z historii – odkrycie i badania meteorytów Morasko, Przełazy (Seeläsgen), Jankowo Dolne (Historical notes – discovery and investigation of the Morasko, Przełazy (Seeläsgen) and Jankowo Dolne meteorites);
    3. Muszyński Andrzej, Stankowski Wojciech, Pilski Andrzej S., Kryza Ryszard, Nowak Monika, Deszcz meteorytów żelaznych Morasko, Przełazy, Jankowo Dolne (Iron meteorite shower Morasko, Przełazy, Jankowo Dolne);
    4. Kryza Ryszard, Pilski Andrzej S., Muszyński Andrzej, Karwowski Łukasz, Petrologia, skład chemiczny i pozycja systematyczna Moraska i pokrewnych meteorytów żelaznych (Petrology, bulk chemistry and systematic position of Morasko and other twin irons);
    5. Karwowski Łukasz, Kryza Ryszard, Muszyński Andrzej, Pilski Andrzej S., Zarys mineralogii meteorytu Morasko (Outline mineralogy of the Morasko meteorite);
    6. Kryza Ryszard, Helios Katarzyna, Karwowski Łukasz, Muszyński Andrzej, Drożdżewski Piotr, Spektroskopia Ramana w badaniach wybranych minerałów meteorytu Morasko (Raman spectroscopy investigations of selected minerals in the Morasko meteorite);
    7. Pack Andreas, Kryza Ryszard, Karwowski Łukasz, Muszyński Andrzej, Słaby Ewa, Raith Michael, Jakieła Rafał, Badania izotopowe wybranych minerałów meteorytu Morasko: wstępne wyniki (Isotopic studies of selected minerals from the Morasko iron: preliminary data), plik PDF;
    8. Dworzyńska Magdalena, Muszyński Andrzej, Mikrometeoryty: część deszczu meteorytu Morasko (Micrometeorites: a part of the Morasko meteorite shower);
    9. Gurdziel Agnieszka, Karwowski Łukasz, Pilski Andrzej S., Muszyński Andrzej, Kryza Ryszard, Wietrzenie w meteorycie Morasko (Weathering in the Morasko meteorite);
    10. Muszyński Andrzej, Pilski Andrzej S., Muszyńska Jadwiga, Kryza Ryszard, Karwowski Łukasz, Poszukiwania i nowe odkrycia w rezerwacie Meteoryt Morasko (Meteorite prospecting and new discoveries in the “Morasko Meteorite” reserve)
  9. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  10. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Linki zewnętrzne


Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Morasko/Galerie”
Osobiste