O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Rumanová →
Znalezisko
Lokalizacja	Nitrianský kraj, Słowacja
Położenie[1]	48°20'53"N, 17°51'58"E
Data	sierpień 1994 r.
Charakterystyka
Typ	chondryt zwyczajny H5
Masa	4,3 kg
Liczba okazów	jeden okaz
Cechy	stopień zwietrzenia W2, stopień zszokowania S3
Meteoritical Bulletin Database

Historia znalezienia meteoryt według Bališ (2007).

Kamień, który później okazał się meteorytem, został znaleziony podczas żniw w upalny sierpniowy dzień 1994 roku w pobliżu wsi Rumanová (1,25 km na NNW). Dostał się on między łopatki kombajnu obsługiwanego przez Janko Novosedlíka i zablokował ich ruch. Kombajnista próbował usunąć go rękoma, ale pomimo siłowania się z nim jego próby spełzły na niczym. Świadkiem zmagań kombajnisty był robotnik Milan Talian, który początkowo obserwował zdarzenie z odległości około 150 metrów, znajdując się przy stojącej nieopodal cysternie z wodą. Według jego relacji, zablokowany między łopatkami kamień był czarny, jego powierzchnia była pulchna i podobna do żużla. Aby go usunąć, Milan za pomocą kilogramowego młotka rozbił go na kawałki. Kamień był niezwykle twardy i ciężki. Pozbierał następnie największe fragmenty i zaniósł na pobliską cysternę z wodą. Drobniejsze fragmenty pozostawił leżące na ziemi. Ponieważ kombajn nie został uszkodzony obaj wrócili do pracy. Później przekazali fragmenty kamienia kierownikowi spółdzielni inżynierowi Jozefovi Tehlárovi, który zabrał je do służbowego samochodu. On również zwrócił uwagę na dziwny kształt kamienia, jego fakturę i ciężar oraz kolor, jakby "utleniony" i "zwęglony". Zapakował te kawałki do plastikowych worków i woził w samochodzie przez kilka tygodni. Zabrał je dopiero wówczas i przeniósł do biura, gdy niejaki Jozef Blažíček chciał je z niego wyrzucić. Później, gdy sprzątaczka w biurze również chciała je wyrzucić, zabrał do domu.

Dopiero wiosną 1995 roku udał się z fragmentami kamienia do Astronomického kabinetu Regionálneho kultúrneho strediska w Nitre, gdzie zainteresował się nimi dyrektor Peter Poliak. Dalej trafiły one za sprawą entuzjastów meteorytów do Instytutu Astronomicznego w Bratysławie (Astronomického ústavu SAV v Bratislave), a później do Instytutu Geologicznego Słowackiej Akademii Nauk (Geologického ústavu SAV) na szczegółowe badania i analizy. Meteorytowe pochodzenie kamienia potwierdził profesor Vladimír Porubčan z Instytutu Astronomicznego w Bratysławie. Jozef Tehlár przekazał część fragmentów do zbiorów Słowackiego Muzeum Narodowego w Bratysławie (Slovenské národné múzeum (SNM) v Bratislave).

Dwa duże fragmenty meteorytu Rumanová znajdują się w zbiorach Słowackiego Muzeum Narodowego (Slovenské národné múzeum) i Muzeum Historii Naturalnej w Bratysławie (Prírodovedné múzeum v Bratislave). Trzeci fragment, który badał prof. Porubčan, znajduje się nadal zapakowany w plastikowej torbie w jego biurze. Kilka mniejszych fragmentów zachował inż. Jozef Tehlár. Jeden z kawałków wymieniono z muzeum w Pradze na fragment meteorytu Magura. Podjęto również próbę wymieniany na słowackie meteoryt z muzeum w Budapeszcie, ale się ona nie powiodła. Odmówiono!

Okaz ważył około 4,3 kg (18,5×14×12,5 cm). Meteoryt Rumanová to chondryt zwyczajny typu H5. Jego wiek kosmiczny (cosmic-ray exposure ages of meteorites) określono na około 7 milionów lat, natomiast wiek ziemski (terrestrial ages of meteorites) na ok. 10000-12000 lat.

Lokalizacja

Meteoryt znaleziono około 50 metrów od miejsca, gdzie kładziono kilka lat wcześniej rurociąg, jest prawdopodobne, że został wówczas wydobyty z wykopu (Rojkovič et al. 1995)?

Galerie

Miejsce znalezienia meteorytu, na horyzoncie widać zabudowania wsi Sasinkovo (źródło: Rojkovič et al. 1995)

Bibliografia

• +Bališ Milan, (2007), Meteorit Rumanová, Divadelná spoločnosť Meteorit Rumanová, občianske združenie, 2007. Plik PDF.

• Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.

• Ozdín Daniel, Porubčan Vladimír, (2014), Nové poznatky o mineralógii chondritov Veľké Borové a Rumanová, Esemestník. Spravodajca Slovenskej mineralogickej spoločnosti, 1, 2014, s. 22-23. Plik PDF.

• Rojkovič Igor, Porubčan Vladimír, Siman Pavol, (1995), Nález meteoritu pri obci Rumanová, Mineralia Slovaca, 27, 1995, s. 331-342. Plik PDF.

Przypisy

Zobacz również

• meteoryt Zakłodzie

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Rumanová
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Rumanová

• Słowackie Muzeum Narodowe (Slovak National Museum) – Slovenské národné múzeum (SAV)
• Muzeum Historii Naturalnej w Bratysławie (Natural History Museum Bratislava) – Prírodovedné múzeum Bratislava (SNM)

• Wikipedia (SK) – Rumanová