O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 15:11, 5 kwi 2016

Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)

Leciał nad Austrią, zarejestrowali go w Czechach, spadł w Niemczech

Bolid i spadek meteorytu 6 marca 2016 roku – EN060316 „Stubenberg”.

6 marca 2016 roku o godzinie 21:36:51 czasu lokalnego obserwowano z terenów Austrii i Czech bardzo jasny bolid (o jasności dochodzącej do –15,5^m)^[1]. Przelot bolidu został zarejestrowany przez 6 stacji bolidowych European Fireball Network (EN; Evropské bolidové sítě). Pozwoliło to wyliczyć orbitę meteoroidu i dane dotyczące spadku fragmentów.

Według portalu Astronomický ústav AV ČR (Pavel Spurný, koordinátor Evropské bolidové sítě) meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 14,0 km/s i zapłonął na wysokości 84,5 km. Zgasł na małej wysokości 17,6 km! W 5,5 sekundy bolid przebył 72 kilometry poruszając się po stromej ścieżce pod kątem ok. 70 stopni w stosunku do powierzchni Ziemi. Według obserwatorów z EN początkowa masa meteoroidu wynosiła około 600 kg (miał ok. 70 cm średnicy).

Po kilku dniach (12 marca) w wyliczonym rejonie spadku leżącym na terenie Niemiec przy granicy z Austrią, ekipa poszukiwawcza pod kierunkiem Dietera Heinlein z EN, znalazła kilka fragmentów świeżego meteorytu o łącznej masie ok. 45 g (największy fragment 23,9 g znaleziono na południowy wschód od Stubenberg). Mały fragment znaleziska (1,6 g) badał dr Jakub Haloda z České geologické služby v Praze. Według wstępnych wyników jest to chondryt zwyczajny typu LL6, brekcja, o stopniu szokowym S3.

W marcu i kwietniu znaleziono kolejne fragmenty (portal Karmaka Meteorites, 04.04.2016).

Coordinates of the recovered meteorites from the Stubenberg/Ering fall.

#	Date of find	finder	mass [g]	longitude, latitude	photos
1	March 12, 2016	Heinlein Dieter	~45, largest fragment 23.93	48°17'42.53"N, 13°06'58.57"E	photo
2	March 26, 2016	Moritz Karl	42.43, complete specimen	48°16'58.5"N, 13°07'25.0"E	photo
3 4	March 27, 2016	Ralph Sporn and Martin Neuhofer	7.22, with a broken edge 19.25, complete specimen	48°17’44.9"N, 13°07’57.7"E 48°17’43.9"N, 13°07’45.8"E
5	April 3, 2016	Dennis H.	35.9, fragment	48°17’53.64"N, 13°05’59.90"E

Znalazcy zaproponowali nieoficjalną nazwę dla meteorytu – Stubenberg, ale funkcjonuje też inna propozycja Ering. Więcej szczegółów na filmie na YouTube (Pavel Spurný).

Przełom?

Czy spadek meteorytów z bolidu EN060316 to kolejny pozytywny przykład zmiany strategii informacyjnej obserwatorów z European Fireball Network? Większość szczegółowych informacji o obserwacjach bolidów, z których mogły spaść meteoryty, jak do tej pory nie trafiała do publicznej wiadomości. Dane o nich nie są udostępniane szerokiej rzeszy poszukiwaczy (np. EN300410 „Węgliniec”). Są one czasami publikowane w trudno dostępnych periodykach (np. WGN, The Journal of IMO) lub znajdują się w specjalistycznych materiałach pokonferencyjnych.

W 2014 roku po obserwacji bolidu EN091214 stosunkowo szybko upubliczniono informacje na temat potencjalnego rejony spadku fragmentów meteorytu Žďár nad Sázavou. Wydaje się, że obserwatorzy z EN przyjęli strategię, która może zaowocować zwiększoną liczbą znajdowanych okazów po zarejestrowanych bolidach. Typowy scenariusz stosowany dotychczas – po obserwacji bolidu i wyznaczeniu rejonu ewentualnego spadku w teren wyruszały ekipy poszukiwawcze związane z siecią EN. Obecnie – to już kolejny taki przypadek^[2] – w razie sukcesu i znalezienia pierwszych okazów, informacja o lokalizacji i schemat rejonu spadku zostają upublicznione w Internecie. Naukowcy zajmujący się obserwacjami bolidów i badacze meteoryty mają już materiał do badań, natomiast ujawnienie lokalizacji zwiększa wielokrotnie szanse na znalezienie kolejnych okazów. Wiele osób amatorsko szuka meteorytów – więcej par oczu w terenie, to większa szansa na pozyskanie dodatkowego materiału do badań i dla kolekcjonerów. Oby tak było.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

© Jan Woreczko & Wadi

(E) Ering, (S) Stubenberg

miejsca znalezienia fragmentów (źródła: Vesmír.cz; Karmaka Meteorites)

Obliczony rejon spadku fragmentu(ów)

Trasa bolidu

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Pierwsze fragmenty meteorytu znaleziono w rejonie, w którym wg obliczeń powinny znajdować się okazy o wadze kilkudziesięciu gram (Pavel Spurný). Większe okazy mogły spaść na ESE od miejscowości Stubenberg w zalesionym terenie.

Znaleziono kolejne fragmenty (portal Karmaka Meteorites, 05.04.2016).

Oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (na podstawie portalu www.asu.cas.cz)

Szybkie opublikowanie wyników obserwacji i danych dotyczących potencjalnego rejonu spadku fragmentów meteorytu, pozwala na zwiększenie szans znalezienia kolejnych okazów, niekoniecznie przez zorganizowane grupy poszukiwawcze związane z obserwatorami z sieci bolidowych!

Przypisy

Zobacz również

• bolid i meteoryt EN091214/Žďár nad Sázavou
• doniesienie EN300410 „Węgliniec”

Linki zewnętrzne

• portal www.asu.cas.cz – Další pád meteoritu s rodokmenem podrobně zachycený Českou bolidovou sítí (17.03.2016)
• portal Vesmír.cz – Neděle 6. března 2016, krátce po půl jedenácté v noci (22:36:51 SEČ) prozářil středeoevropskou oblohu velmi jasný bolid…
• Universität Münster – Seltener Meteoritenfall in Deutschland (17.03.2016)
• Karmaka Meteorites (Meteoritics & Cosmochemistry) – First meteorite of the fall near ‘Stubenberg’ (prov.), Bavaria, Germany on 6 March at 9:36:51 p.m. UTC has been found (17.03.2016)  ●  A third (7.22 g) and fourth (19.25 g) ‘Ering’ meteorite have been found – Second specimen (42.43 g) found on March 26 / First meteorite found on March 12 – Fall near Ering (‘Stubenberg’), Bavaria, Germany on 6 March at 9:36:51 p.m. UTC (28.03.2016)

• woreczko.pl – Sieci bolidowe (fireball network)

Media