O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Niedoszły 19. polski meteoryt

Jezierzyce Małe – artefakt, siekierka z żelaza meteorytowego (źródło: Kotowiecki 2003)

Poszukując „zaginionych” artefaktów meteorytowych Częstochowa Raków I i II oraz Wietrzno-Bóbrka członek Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Andrzej Kotowiecki odkrył jeszcze jeden artefakt wykonany z żelaza meteorytowego. Żelazna siekierka z okresu halsztackiego miała zostać w tamtym czasie (rok 2003) 19. oficjalnym polskim meteorytem.

Według Kotowieckiego (2003):

(…) Nowo odkrytym meteorytem jest siekierka pochodząca z Jezierzyc Małych k/Strzelina. Ustaliłem na podstawie dokumentacji Muzeum Wrocławskiego, że siekierka została znaleziona w II płw. XIX w. w miejscowości Klein Jeseritz, Kres Strehlen – Jezierzyce Małe koło Strzelina. Jest to znalezisko luźne, datowane na okres halsztacki D.^[1] Znalezisko zostało zbadane i opisane przez Prof. Jerzego Piaskowskiego.^[2] Według J. Piaskowskiego, jak wykazały badania gammagraficzne^[3], siekierka została wykonana w całości z jednego kawałka metalu.

Wycięta jednak próbka z ostrza wykazała strukturę warstwową. Jak wykazały późniejsze badania składu siekierki zawiera ona m.in.: Ni od 1,6 do 3,0%, Co od 0,2 do 0,5%, Si 0,177% i P 0,56%. Po składzie i strukturze można śmiało powiedzieć, że siekierka ta została wykonana z jednego kawałka meteorytu typu oktaedryt i jest następnym polskim meteorytem, który winien być wpisany na światową listę meteorytów prowadzoną przez Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. (Co oczywiście dopełnił autor niniejszego opracowania kompletując odpowiednią dokumentację i wypełniając stosowny formularz). (…)

Ostatecznie artefakt Jezierzyce Małe nie został zarejestrowany w Meteoritical Bulletin. Według informacji otrzymanych od Andrzeja Kotowieckiego, artefakt znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu (w magazynie). Natomiast zgłoszenie do Meteoritical Bulletin nie zostało w końcu wysłane, ze względu na brak kompletu badań.

Meteoryty żelazne typu Iron

O meteorytach żelaznych typu Iron (Woźniak 2021):

Grupa Iron

W Meteoritical Bulletin Database wydzielono jeszcze grupę Iron. Znajdują się w niej tak egzotyczne meteoryt, jak te znalezione na Marsie (Aeolis Mons #, Aeolis Palus #, Gusev Crater #, Meridiani Planum #).^[4] Do tej grupy zaliczono również polskie artefakty z żelaza meteorytowego Wietrzno-Bobrka i Czestochowa Rakow I i II oraz zaginiony meteoryt Krzadka.

Lokalizacja

Bibliografia

• Kotowiecki Andrzej, (2003), Dziewiętnasty polski meteoryt, Meteoryt, 2, 2003, s. 25. Plik PDF.

• Kotowiecki Andrzej, (2003), Polskie zabytki wykonane z żelaza meteorytowego, materiały, II Seminarium Meteorytowe, 24-26 kwietnia, Olsztyn 2003, s. 55-64. Plik PDF.

• Kotowiecki Andrzej, (2004), Artifacts in Polish collections made of meteoritic iron, Meteoritics & Planetary Science, vol. 39(S8), 2004, s. A151-A156. Plik doi; plik aDs.

• Kotowiecki Andrzej, (2016), Polskie zabytki wykonane z żelaza meteorytowego, Meteoryt, 1, 2016, s. 18-22. Plik PDF.

• Piaskowski Jerzy, (1959), Metaloznawcze badania wyrobów żelaznych z okresu Halsztackiego i wczesnolateńskiego znalezionych na Śląsku, Przegląd Archeologiczny, tom XII, rocznik 34, 1959, Wrocław 1960, s. 124-135.

• Piaskowski Jerzy, (1980), Czy człowiek wykorzystywał żelazo meteorytowe?, Wszechświat, nr 2, 1980, s. 32-34. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  .

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Art&Met – Polskie zabytki wykonane z żelaza meteorytowego

• Wikipedia – Kultura halsztacka  ●  Okres halsztacki  ●  wieś Jezierzyce Małe
• Wikipedia – Artefakt  ●  Scyntygrafia

• MSMK – Czajka Wiesław, Mapa Spadków Materii Kosmicznej na obszar Polski (astroblemy.pl/MSMK; Internet Archive, Wayback Machine – http://astroblemy.pl/)