(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Połtawa
Z Wiki.Meteoritica.pl
Artykuł z 1841 roku w Tygodniku Petersburskim o gwiazdach spadających w Połtawie!
Autor artykułu (właściwie listu do redakcji), posługujący się pseudonimem Podolanin[1], opisuje swoje obserwacje spadających gwiazd w okresie od 29 lipca do 2 sierpnia poczynione przez niego w okolicach Połtawy. Z relacji i wyników obserwacji widać, że autor bardzo rzetelnie i metodycznie podszedł do zagadnienia. Zajął się on tym fenomenem ze względu na aktualność wówczas zagadnienia pochodzenia meteorytów i zainteresowanie budową Układu Słonecznego. Poza dokładnym opisem wyników swoich obserwacji pokusił się on również o próbę ich interpretacji. I tu niestety widać nieprofesjonalne podejście i wpływy nurtów „metafizycznych”. Wyjaśnienie zjawiska i jego przebiegu pełne jest pierwiastków: skrytych elektrodynamicznych strumieni, biegunów strumieniowych, rzutów chmur etherodynamicznych, wpływu kierunku wiatru i temperatury oraz położenia Księżyca (xiężyc) na ilość obserwowanych meteorów i kierunki ich śladów.
Autor obserwował zapewne meteory z roju Perseid, ale jego próba interpretacji zjawiska jest, mówiąc delikatnie, nietrafiona. Cały ten tekst redakcja Tygodnika Petersburskiego, który już wcześniej „odrzuciła” (komentując, że: (*) To nieumieszczenie stało się nie z umysłu, ale z przeszkód czysto materyalnych. (Wyd. Tyg.)), opatrzyła na końcu wiele mówiącym komentarzem:
(*) Umieszczamy ten artykuł z powodu ciekawych wiadomości o gwiazdach spadających, który to przedmiot zajmuje dziś uwagę najsławniejszych uczonych. Co się tyczy poetycznej części tego pisma, tę drukujemy z dyplomatyczną ścisłością, dla pokazania choć raz jeden czytelnikom Tygodnika jaka też jest rozmaitość artykułów które Wydawca jego zewsząd odbiera. (Wyd. Tyg.)
Nic dodać, nic ująć!
Nie jest to zatem doniesienie o spadku meteorytu.
Według Zofii Gąsiorowskiej (1955) autorem listu był Wojciech Zborzewski, profesor matematyki w Liceum Krzemienieckim.
Bibliografia
- Gąsiorowska Zofia H., Polskie meteoryty i meteorytyka w źródłach piśmienniczych, kopia maszynopisu, 1955, (s. 22); opracowanie Janusz W. Kosiński, Biuletyn Pracowni Planetologii i Meteorytyki, 1, 2017, s. 12-29.[2] Plik PDF.
- Podolanin (ps.)[1], (1841), Meteorologia. List do wydawcy, Tygodnik Petersburski. Gazeta Urzędowa Królestwa Polskiego, nr 67, 1841, s. 371-373. Plik eLib.
