PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Haag

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m
m (→Galerie)
 
(Nie pokazano 62 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 3: Linia 3:
{{Strona w budowie}}
{{Strona w budowie}}
 +
== Kolejny [[Ribbeck]]? ==
 +
[[Image:SN20241024_(Leon_Thann)-fb2s.jpg|thumb|right|280px|Pierwsze znalezisko [#1]; Leon Thann]]
 +
Jasny bolid 24 października 2024 roku nad Austrią. Spadły z niego meteoryty! Przelot został zarejestrowany przez kamery ''{{Txt2Img|SN20241024_(ASU)-fb1s.jpg|European Fireball Network}}'' oraz {{Txt2Img|SN20241024_(bolide)-Skytinel1.jpg|kilka stacji sieci Skytinel}}.{{!Skytinel}}
-
Jasny bolid 24 października 2024 roku nad Austrią. Jest bardzo prawdopodobne, że spadły z niego meteoryty! Przelot został zarejestrowany przez kamery ''European Fireball Network'' oraz przez jedną ze stacji (SN02) sieci Skytinel.
+
Za portalem Astronomický ústav AV ČR:
 +
:Dokładnie o 21:24:38 czasu środkowoeuropejskiego letniego (UT+2, w&nbsp;sieci ''European Fireball Network'' otrzymał oznaczenie '''EN241024_192438'''; w&nbsp;sieci Skytinel oznaczono go '''SN20241024''') wszedł w&nbsp;atmosferę ziemską mały meteoroid (ważył około 55&nbsp;kilogramów i&nbsp;miał około 30&nbsp;cm średnicy). Zaczął świecić na wysokości 95,9&nbsp;km nad ziemią nad Alpami Wschodnimi.<ref>na zachód od ważnego austriackiego miejsca pielgrzymkowego Mariazell</ref> W&nbsp;tym czasie meteoroid poruszał się z&nbsp;prędkością 17,4&nbsp;km/s (tj.&nbsp;stosunkowo wolno z&nbsp;punktu widzenia prędkości zderzenia większości ciał docierających do atmosfery Ziemi) i&nbsp;po torze nachylonym pod kątem 51,3&nbsp;stopnia do powierzchni Ziemi. Kontynuował lot w&nbsp;kierunku północno-zachodnim (azymut 48,8&nbsp;stopnia na zachód od północy) i&nbsp;stopniowo się rozjaśniał. Bolid osiągnął maksymalną jasność -13,5&nbsp;magnitudo na stosunkowo dużej wysokości 39,4&nbsp;km, nad rzeką Ybbs w&nbsp;pobliżu wioski Gleiss. Meteoroid kontynuował lot, aż do zgaśnięcia na wysokości 23,2&nbsp;km w&nbsp;pobliżu miasta Haag<ref name="Haag">miasto w Austrii, w&nbsp;kraju związkowym Dolna Austria (''Niederösterreich''), w&nbsp;powiecie Amstetten</ref> w&nbsp;Dolnej Austrii. W&nbsp;drugiej połowie jasnej drogi meteoroid w&nbsp;atmosferze znacznie zwolnił i&nbsp;rozpadł się na fragmenty. Przeleciał całą jasną ścieżkę o&nbsp;długości 93,7&nbsp;km w&nbsp;6,4&nbsp;sekundy. O&nbsp;ile większość pierwotnej masy meteoroidu została rozproszona (w&nbsp;procesie ablacji) podczas przejścia przez atmosferę, o&nbsp;tyle stosunkowo duża liczba małych fragmentów przetrwała przejście i&nbsp;spadła na ziemię. Obszar spadku tych meteorytów, wraz z&nbsp;zakładanymi masami, pokazano schematycznie na rysunku (źródło). Największy meteoryt może mieć rozmiar około 5&nbsp;cm i&nbsp;wagę około ćwierć kilograma.
-
Za portalem Astronomický ústav AV ČR:
+
Znaleziono okazy z tego bolidu!
-
:Dokładnie o 21:24:38 czasu środkowoeuropejskiego letniego (w czasie światowym, w którym podawany jest czas przelotu bolidów na całym świecie, jest on 2 godziny wcześniej i dlatego w tekście i obrazach jest określany jako EN241024_192438) bolidów) meteoroid wszedł w atmosferę ziemską. Ważył on około 55 kilogramów. Zaczął świecić na wysokości 95,9 km nad ziemią nad Alpami Wschodnimi, na zachód od ważnego austriackiego miejsca pielgrzymkowego Mariazell. W tym czasie meteoroid poruszał się z prędkością 17,4 km/s (tj. stosunkowo wolno z punktu widzenia prędkości zderzenia tych ciał z Ziemią) i po torze nachylonym pod kątem 51,3 stopnia do powierzchni Ziemi. Kontynuował lot w kierunku północno-zachodnim (azymut 48,8 stopnia na zachód od północy) i stopniowo się rozjaśniał. Bolid osiągnął maksymalną jasność -13,5 magnitudo przy stosunkowo znaczącym maksimum na wysokości 39,4 km nad rzeką Ybbs w pobliżu wioski Gleiss, a następnie kontynuował lot, aż do wygaśnięcia na wysokości 23,2 km w pobliżu miasta Haag w Dolnej Austrii. W drugiej połowie jasnej drogi meteoroid w atmosferze również znacznie zwolnił i rozpadł się na fragmenty. Przeleciał całą jasną ścieżkę o długości 93,7 km w 6,4 sekundy. O ile większość pierwotnej masy tego meteoroidu o średnicy około 30 cm została pochłonięta podczas przejścia przez atmosferę, o tyle stosunkowo duża liczba małych fragmentów przetrwała przejście i spadła na ziemię. Obszar upadku tych meteorytów, wraz z zakładanymi masami, pokazano schematycznie na rysunku. Największy meteoryt mógł mieć rozmiar około 5 cm i wagę około ćwierć kilograma.
 
 +
'''Czy szykuje się kolejny [[Ribbeck]]? Wysyp znalezisk i małych okazów? Z Polakami w&nbsp;tle?'''
 +
 +
=== Znaleziska ===
 +
 +
Pierwsze znaleziska (i ci sami poszukiwacze co spod [[Ribbeck]]):
 +
:{| {{Table data}}
 +
! [#] !! Waga [g] !! data !! znalazca(y) !! lokalizacja !! uwagi
 +
|-
 +
| [#1] || '''{{Txt2Img|SN20241024_(Leon_Thann)-fb1s.jpg|8,77}}''' || '''2 listopada 2024, 12:05''' || '''Leon&nbsp;Thann''' (Thannheiser) || okaz znaleziony w rejonie wyznaczonym przez Gábora Kővágó || '''pierwsze znalezisko'''; znalazca {{Txt2Img|2024_BX1_(Leon_Thann)-1.jpg|okazu meteorytu Ribbeck}}; {{Txt2Img|Haag_(Marcin_Cimała)-fb.jpg|okaz został pocięty przez Marcina Cimałę}}
 +
|-
 +
| [#2] || {{Txt2Img|SN20241024_(Jarosław_Morys)-fb1s.jpg|3,47}} || 3&nbsp;listopada&nbsp;2024,&nbsp;13:20&nbsp;UT || Jarosław&nbsp;Morys || okaz leżał na granicy pomiędzy obszarem wskazanym przez Pavela Spurnego i Gábora Kővágó || znalazca jest właścicielem stacji SN02 sieci Skytinel, która też zarejestrowała przelot bolidu SN20241024; znalazca {{Txt2Img|Ribbeck_(Jarosław_Morys)-MADEINSPACE_pl-1.jpg|okazu meteorytu Ribbeck}}; okaz został sprzedany na początku grudnia 2024 roku na [https://www.facebook.com/groups/meteoriteclub/posts/10161972898921620/ facebookowej aukcji] za kwotę 1600&nbsp;€<ref name="Ben">kolekcjoner i poszukiwacz meteorytów z&nbsp;Austrii Benjamin Rudelstorfer kupił okaz [#2], sam później, 5&nbsp;kwietnia 2025 roku, znalazł okaz&nbsp;[#5]</ref>; znalazca sporządził {{Txt2Img|Haag_(cast-Jarosław_Morys)-fb1.jpg|kopię okazu}}
 +
|-
 +
| [#3] || {{Txt2Img|SN20241024_(Filip_Nikodem)-fb1s.jpg|46}} || 5 listopada 2024 || Filip&nbsp;Nikodem || okaz znaleziony w rejonie wyznaczonym przez zespół czeski || znalazca {{Txt2Img|2024_BX1_(171g_91g)-1.jpg|okazów meteorytu Ribbeck}}
 +
|-
 +
| [#4] || {{Txt2Img|Haag_(Westermayr-Kronen_Zeitung)-2.jpg|28,61}} || ? || małżeństwo Westermayr || okaz spadł na dach domu jednorodzinnego (''[[:Category:Hammer|hammer]]'') w&nbsp;miejscowości '''Schudutz''' || okaz rozpadł się na dwa fragmenty; ma na powierzchni wyraźnie czerwonawą plamę powstałą w&nbsp;wyniku kontaktu z&nbsp;dachówką (źródło: vienna.at); fragmenty zostały przekazane do zbiorów [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]]
 +
|-
 +
| [#5] || {{Txt2Img|Haag_(64g-Ben)-fb1.jpg|64}} || 5 kwietnia 2025 || Benjamin&nbsp;Rudelstorfer<ref name="Ben"></ref> || ? || '''masa główna'''; okaz ma już silne oznaki wietrzenia
 +
|}
 +
 +
 +
Relacja Jarosława Morysa:
 +
{{BQuote-begin |max-width=800px}}
 +
'''MADEINSPACE.pl'''<br />
 +
:[https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=122178904616048366&id=61551450983416 czwartek, 7 listopada 2024 o&nbsp;21:07]<br />
 +
Mam meteoryt!🖤☄️🥰<br />
 +
Podsumowanie poszukiwań austriackiego meteorytu z obserwowanego spadku z dnia 24.10.2024 r.<br />
 +
W elipsę spadku dotarłem w&nbsp;niedzielne popołudnie, 3&nbsp;listopada. Do zmroku zostało 3&nbsp;godziny. Po 40&nbsp;minutach wypatrzyłem czarny świeży kamień który przytulił się do magnesu&nbsp;🙂 Jeden rzut oka i&nbsp;wiedziałem, że mam meteoryt😊 (fot&nbsp;1-4)<br />
 +
I&nbsp;na tym mogłaby zakończyć się ta historia, ponieważ kolejne 4&nbsp;dni poszukiwań, 9&nbsp;godzin każdego dnia, nie przyniosły rezultatu. Ale, okazało się, że nie był to pierwszy meteoryt znaleziony z&nbsp;tego spadku, ponieważ dobę wcześniej, niemiecki poszukiwacz '''[https://www.facebook.com/profile.php?id=100082584661004 Leon Thann]''' odnalazł okaz o&nbsp;wadze ok 9&nbsp;g&nbsp;👏🏼 (fot&nbsp;5-6)<br />
 +
Kolejny, trzeci, i&nbsp;jak na razie ostatni ze znalezionych okazów, to znalezisko '''[https://www.facebook.com/filip.nikodem.1 Filip Nikodem]''' z&nbsp;dnia 5&nbsp;listopada - meteoryt o&nbsp;wadze ok 46&nbsp;g!💪🏼  (fot&nbsp;7-8)<br />
 +
Całkowita znana masa (TKW), na dzisiaj wynosi więc 58&nbsp;g&nbsp;☺️<br />
 +
:Fot:<br />
 +
:1-4 Jarosław Morys
 +
:5-6 Leon Thann
 +
:7-8 Filip Nikodem
 +
{{BQuote-end}}
 +
 +
 +
Okaz znaleziony przez Leona Thann trafił już do ''Institut für Planetologie, Universität Münster'' do klasyfikacji. Wszystko wskazuje na to, że jest to chondryt zwyczajny. Informacja na fb:
 +
{{BQuote-begin |max-width=800px}}
 +
[[Image:SN20241024_(Leon_Thann)-fb3.jpg|right|200px|]]
 +
'''Leon Thann'''
 +
:wtorek, 12 listopada 2024 o 18:37
 +
 +
A few more impressions of the Haag meteorite situation:
 +
 +
When I made the find on Saturday, I decided to make it available for examination as soon as possible.
 +
A&nbsp;further search was therefore out of the question for me.
 +
So I&nbsp;searched on Sunday until the afternoon and then went to Dieter Heinlein, who was delighted to organize the subsequent scientific analyses.
 +
That same evening I&nbsp;went on to Karl Wimmer from the Ries Museum Nördlingen.{{MBD-record|name=Ries}} Magnetic susceptibility measurements were carried out there.
 +
 +
On November 5, I arrived with the piece in Münster, at Markus Patzek and Addi Bischoff. There we made preliminary measurements on the scanning electron microscope and then started preparing the samples. A&nbsp;third of the stone was removed for classification.
 +
The 3g sample was cut a&nbsp;second time, one part was used for thin section preparation and one for chemical analysis. For this, the crust had to be completely removed.
 +
 +
After an overnight stay with Alex Folta, I&nbsp;drove to Dresden the next morning. There is an institute located deep inside a&nbsp;tunnel.
 +
The VKTA's Felsenkeller laboratory<ref>VKTA – Strahlenschutz, Analytik & Entsorgung Rossendorf e.&nbsp;V. (Radiation Protection, Analytics & Disposal)</ref> is used to detect the decay of radionuclides. It is particularly important to examine freshly fallen meteorites as quickly as possible. Some isotopes decay just a&nbsp;few days after impact and are therefore no longer measurable.
 +
 +
In general, these days were one of the most exciting ever for me. I&nbsp;am very grateful to Pavel Spurny and the team of the Astronomical Institute of the Czech Republic. Also Kóvágó Gábor and Gucsik Bence from Hungary, for another strewn field.
 +
 +
I hope there are still finds to be made, I&nbsp;think there is still something to get.
 +
{{BQuote-end}}
 +
 +
 +
{{Sparse-b}}Ciekawostka:{{Sparse-e}} Fragmenty meteorytów z tego bolidu spadły w&nbsp;pobliżu miejscowości '''Haag'''.<ref name="Haag"></ref> Tak się składa, że jeden z&nbsp;największych kolekcjonerów meteorytów nosi nazwisko '''[[Szablon:Haag_(2003)|Rober A. Haag]]'''. Są już pierwsze znaleziska, więc jest bardzo prawdopodobne, że zostanie on zarejestrowany w&nbsp;{{!MBD}} pod nazwą '''Haag'''.
 +
 +
== Lokalizacja ==
 +
 +
{{GEFrame-begin}}
 +
{{GEMap
 +
| htmlFileMap = wiki-Haag.htm
 +
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolidy.kml
 +
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Haag-fit.kml
 +
| lat = 48.11
 +
| lon = 14.61
 +
| zoom = 11
 +
| type = roadmap
 +
}}
 +
{{GEIcon-PointRed}}
 +
(H) Haag
 +
{{GEIcon-PlaceOfFall}}
 +
'''miejsca znalezienia okazów'''
 +
 +
Wyliczone obszary spadku fragmentów
 +
{{GEFrame-end}}
 +
 +
Oszacowano dwa obszary spadku fragmentów z tego bolidu. Jeden został wyznaczony przez zespół Instytutu Astronomii Czeskiej Akademii Nauk – Pavel Spurný, Jiří Borovička i&nbsp;Lukáš Shrbený (czerwony kontur) oraz drugi, alternatywny rejon obliczony przez Gábora Kővágó z&nbsp;Węgier (zielony kontur) (źródło: Skytinel).
 +
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
=== Mapy ===
 +
 +
Źródło: Żmija (2025, ASMP)
 +
<gallery caption="" widths="410px" heights="210px" perrow="3">
 +
File:Haag_(Zmija_2025)-fig05.jpg|'''Rys. 5.''' Porównanie wyznaczonych obszarów spadku – kolor czerwony: Pavel Spurný, Jiří Borovička oraz Lukáš Shrbený, kolor zielony: Gábor Kővágó. Ostatecznie meteoryty znajdowano głównie w&nbsp;obszarze Gábora Kővágó, choć w&nbsp;pobliżu jego południowej granicy (oprac. Instytut Astronomii Czeskiej Akademii Nauk i&nbsp;Gábor Kővágó).<br />'''''Fig. 5.''' Comparison of simulated strewn fields for Haag meteorite – red shape: Pavel Spurný, Jiří Borovička and Lukáš Shrbený, green: Gábor Kővágó. Finally, meteorites were mainly found in the area of Gábor Kővágó, although near its southern border (created by Institute of Astronomy of the Czech Academy of Sciences and Gábor Kővágó).''
 +
</gallery>
 +
 +
== Galerie ==
 +
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:SN20241024_(Leon_Thann)-fb1s.jpg|Pierwszy znaleziony meteoryt (8,77&nbsp;g; [#1]) z&nbsp;bolidu SN20241024
 +
File:SN20241024_(Leon_Thann)-fb2s.jpg|Znlazaca pierwszego okazu {{Txt2Img|2024_BX1_(Leon_Thann)-1.jpg|Leon Thann}} w&nbsp;towarzystwie m.in. {{Txt2Img|2024_BX1_(Balla_Zoltan)-1.jpg|Gucsik Bence}}
 +
File:SN20241024_(Leon_Thann)-fb1.jpg|Okaz [#1] ''in situ''
 +
</gallery>
 +
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:SN20241024_(Jarosław_Morys)-fb1s.jpg|Znalezisko Jarosława Morysa (3,47&nbsp;g; [#2])
 +
File:SN20241024_(specimen_Jarosław_Morys)-1.jpg|Znalezisko Jarosława Morysa
 +
File:SN20241024_(Jarosław_Morys)-fb1.jpg|Okaz [#2] ''in situ''
 +
</gallery>
 +
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:SN20241024_(Filip_Nikodem)-fb1s.jpg|Znalezisko Filipa Nikodem (46&nbsp;g; [#3])
 +
File:SN20241024_(Filip_Nikodem)-fb2.jpg|Znalezisko Filipa Nikodem
 +
File:SN20241024_(Filip_Nikodem)-fb1.jpg|Okaz [#3] ''in situ''
 +
</gallery>
 +
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:Haag_(Westermayr-Kronen_Zeitung)-1.jpg|Małżeństwo Westermayr i ich znalezisko (źródło: Kronen Zeitung)
 +
File:Haag_(Westermayr-Kronen_Zeitung)-2.jpg|Fragmenty okazu (28,61 g; [#4]), który spadł na dach domu (tzw. ''[[:Category:Hammer|hammer]]'') (źródło: Kronen Zeitung)
 +
File:Haag_(NHM_Vienna)-fb2.jpg|Fragmenty [#4] zostały przekazane przez małżeństwo Westermayr do zbiorów [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]]
 +
</gallery>
 +
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:Haag_(64g-Ben)-fb1.jpg|Masa główna (64 g; [#5]), okaz został znaleziony przez Benjamina Rudelstorfer<ref name="Ben"></ref> 5&nbsp;kwietnia 2025&nbsp;roku, niemal pół roku po spadku, widać na nim wyraźne oznaki wietrzenia
 +
</gallery>
 +
 +
 +
Okaz [#1] Leona Thann (5,930 g, 8,5 g przed cięciem) przed pocięciem (fot. Marcin Cimała)
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:Haag_(Marcin_Cimała)-1.jpg|Fragment okazu [#1] o&nbsp;wadze 5,93&nbsp;g
 +
File:Haag_(Marcin_Cimała)-3.jpg|Spieniona skorupa obtopieniowa (ang. ''fusion crust'') i&nbsp;linie spływu (ang. ''flow-lines'')
 +
File:Haag_(Marcin_Cimała)-2.jpg|Wnętrze meteorytu; fragment skorupy drugiego rzędu; jasne wnętrze i&nbsp;pierwsze oznaki wietrzenia oraz duże inkluzje troilitu
 +
</gallery>
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="240px" perrow="3">
 +
File:Haag_(cast-Jarosław_Morys)-fb1.jpg|[[Meteoryty (kopie)|Kopia]] {{Txt2Img|SN20241024_(Jarosław_Morys)-fb1s.jpg|okazu [#2]}} (fot. Jarosław Morys)
 +
</gallery>
 +
 +
 +
=== Bolid ===
 +
 +
Obserwacja bolidu EN241024/SN20241024
 +
<gallery caption="" widths="240px" heights="200px" perrow="3">
 +
File:SN20241024_(ASU)-fb1s.jpg|Informacja o spadkowym bolidzie EN241024 zamieszczona na facebookowym profilu ''European Fireball Network''
 +
File:Haag_(bolide-fb).jpg|Ślad bolidu na jednej ze stacji ''European Fireball Network''
 +
File:SN20241024_(bolide)-Skytinel1.jpg|Ślady zjawiska na poszczególnych stacjach Skytinel – od lewej: SN05 (Dariusz Wiosna, Jasień k.&nbsp;Łodzi), SN10 (Tomasz Jakubowski, Wrocław), SN26 (Robert Sobczak, Tarnowskie Góry), SN23 (Politechnika Rzeszowska, Polanka Wielka k.&nbsp;Andrychowa), SN31 (Emil Jarosz, Wilcza Wola k.&nbsp;Rzeszowa), SN02 (Jarosław Morys, Zielonki k.&nbsp;Krakowa)
 +
</gallery>
 +
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
== [[Bibliografia]] ==
 +
 +
* {{Morys (2025)}}
 +
 +
* {{Tymiński (2025)}}
 +
 +
* {{Żmija (2024)}}
 +
 +
* {{Żmija (2025, Meteoryt)}}
 +
 +
* {{Żmija (2025, ASMP)}}
 +
 +
{{Przypisy}}
 +
 +
== Zobacz również ==
 +
 +
* meteoryt [[Ribbeck]]
 +
* bolid [[SN20241025]] (Grzebsk)
 +
* '''bolid i spadek [[Drelów]]'''
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
Linia 16: Linia 186:
* '''Astronomický ústav AV ČR – [https://www.asu.cas.cz/~meteor/bolid/2024_10_24/ Velmi jasný bolid nad Rakouskem spojený s pádem meteoritů 24. října 2024 podrobně zachycený přístroji Evropské bolidové sítě]'''
* '''Astronomický ústav AV ČR – [https://www.asu.cas.cz/~meteor/bolid/2024_10_24/ Velmi jasný bolid nad Rakouskem spojený s pádem meteoritů 24. října 2024 podrobně zachycený přístroji Evropské bolidové sítě]'''
 +
* '''Portal Skytinel – [https://skytinel.com/rejestracja-i-odnalezienie-meteorytu-w-austrii Rejestracja spadku i odnalezienie meteorytu w Austrii]'''
 +
 +
* Portal cosmoartel.pl – [https://www.cosmoartel.pl/2024/10/jasny-bolid-austria-20241024/ Bardzo jasny bolid widoczny z terytorium Polski i spadek meteorytów w Austrii 2024.10.24]
 +
 +
* Universität Münster, Institut für Planetologie – [https://www.uni-muenster.de/Planetology/ifp/meteorit_haag.html Meteoritenfall in Österreich: Feuerball am Himmel führt zu Meteoritenfunden in Österreich]
 +
 +
* Vienna Online vienna.at – [https://www.vienna.at/house-roof-in-lower-austria-hit-by-meteorite-fragment/9140206 House Roof in Lower Austria Hit by Meteorite Fragment (Hausdach in NÖ von Meteoriten-Fragment getroffen)]
 +
* Kronen Zeitung – [https://www.krone.at/3642076 Piece of meteorite lands on the roof of a house in Haag]
 +
* MeteoriteClub.com – [https://meteoriteclub.com/meteorite-news/discovery-of-meteorite-fragments-near-haag-austria/ Discovery of Meteorite Fragments Near Haag, Austria after bright Fireball]
 +
 +
* Facebook – grupa: [https://www.facebook.com/groups/1047623877111575 Haag Meteorite - Austria October 24. 2024]
 +
* Facebook – Alex Folta: [https://www.facebook.com/groups/meteoriteclub/posts/02112024-1205-in-haag-austria-this-little-fellow-crossed-my-vision-the-877-g-sto/10161580001171620 02.11.2024 12:05 in Haag, Austria this little fellow crossed my vision.]
 +
* Facebook – Jarosław Morys (MADEINSPACE.pl): [https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=122178904616048366&id=61551450983416 Mam meteoryt!] {{SeparatorBull}} [https://www.facebook.com/groups/meteoriteclub/posts/10161972898921620/ HAAG meteorite for sale!]
 +
* Facebook – Filip Nikodem: [https://www.facebook.com/filip.nikodem.1/posts/8664306003650041 Austria, Haag. Latest fall 46g mainmass. Feeling great:)]
 +
* Facebook – POLANDMET METEORITES: [https://www.facebook.com/groups/polandmet/permalink/28753794800878513/ Haag Meteorite - Austria October 24. 2024]]
 +
* Facebook – Naturhistorisches Museum Wien: [https://www.facebook.com/Naturhistorisches.Museum.Wien/posts/1130969712391635 ☄️ Der "Haag-Meteorit" - Spektakulärer Neuzugang im NHM Wien!]
 +
 +
* Wikipedia – [https://de.wikipedia.org/wiki/Haag_(Niederösterreich) Haag (Niederösterreich)]
 +
 +
* Portal derStandard – [https://www.derstandard.at/story/3000000272599/ein-hammerstein-fuer-das-naturhistorische-museum Ein Hammerstein für das Naturhistorische Museum]
 +
 +
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Ablation.htm Ablacja (''Ablation'')]
 +
 +
[[Category:Poza granicami Polski]]
 +
[[Category:Austria]]
[[Category:Bolidy]]
[[Category:Bolidy]]
[[Category:Warto szukać]]
[[Category:Warto szukać]]
 +
[[Category:Hammer]]

Aktualna wersja na dzień 22:01, 7 lip 2025

0i
Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)

Kolejny Ribbeck?

Pierwsze znalezisko [#1]; Leon Thann

Jasny bolid 24 października 2024 roku nad Austrią. Spadły z niego meteoryty! Przelot został zarejestrowany przez kamery European Fireball Network oraz kilka stacji sieci Skytinel.[1]

Za portalem Astronomický ústav AV ČR:

Dokładnie o 21:24:38 czasu środkowoeuropejskiego letniego (UT+2, w sieci European Fireball Network otrzymał oznaczenie EN241024_192438; w sieci Skytinel oznaczono go SN20241024) wszedł w atmosferę ziemską mały meteoroid (ważył około 55 kilogramów i miał około 30 cm średnicy). Zaczął świecić na wysokości 95,9 km nad ziemią nad Alpami Wschodnimi.[2] W tym czasie meteoroid poruszał się z prędkością 17,4 km/s (tj. stosunkowo wolno z punktu widzenia prędkości zderzenia większości ciał docierających do atmosfery Ziemi) i po torze nachylonym pod kątem 51,3 stopnia do powierzchni Ziemi. Kontynuował lot w kierunku północno-zachodnim (azymut 48,8 stopnia na zachód od północy) i stopniowo się rozjaśniał. Bolid osiągnął maksymalną jasność -13,5 magnitudo na stosunkowo dużej wysokości 39,4 km, nad rzeką Ybbs w pobliżu wioski Gleiss. Meteoroid kontynuował lot, aż do zgaśnięcia na wysokości 23,2 km w pobliżu miasta Haag[3] w Dolnej Austrii. W drugiej połowie jasnej drogi meteoroid w atmosferze znacznie zwolnił i rozpadł się na fragmenty. Przeleciał całą jasną ścieżkę o długości 93,7 km w 6,4 sekundy. O ile większość pierwotnej masy meteoroidu została rozproszona (w procesie ablacji) podczas przejścia przez atmosferę, o tyle stosunkowo duża liczba małych fragmentów przetrwała przejście i spadła na ziemię. Obszar spadku tych meteorytów, wraz z zakładanymi masami, pokazano schematycznie na rysunku (źródło). Największy meteoryt może mieć rozmiar około 5 cm i wagę około ćwierć kilograma.

Znaleziono okazy z tego bolidu!


Czy szykuje się kolejny Ribbeck? Wysyp znalezisk i małych okazów? Z Polakami w tle?

Znaleziska

Pierwsze znaleziska (i ci sami poszukiwacze co spod Ribbeck):

[#] Waga [g] data znalazca(y) lokalizacja uwagi
[#1] 8,77 2 listopada 2024, 12:05 Leon Thann (Thannheiser) okaz znaleziony w rejonie wyznaczonym przez Gábora Kővágó pierwsze znalezisko; znalazca okazu meteorytu Ribbeck; okaz został pocięty przez Marcina Cimałę
[#2] 3,47 3 listopada 2024, 13:20 UT Jarosław Morys okaz leżał na granicy pomiędzy obszarem wskazanym przez Pavela Spurnego i Gábora Kővágó znalazca jest właścicielem stacji SN02 sieci Skytinel, która też zarejestrowała przelot bolidu SN20241024; znalazca okazu meteorytu Ribbeck; okaz został sprzedany na początku grudnia 2024 roku na facebookowej aukcji za kwotę 1600 €[4]; znalazca sporządził kopię okazu
[#3] 46 5 listopada 2024 Filip Nikodem okaz znaleziony w rejonie wyznaczonym przez zespół czeski znalazca okazów meteorytu Ribbeck
[#4] 28,61  ? małżeństwo Westermayr okaz spadł na dach domu jednorodzinnego (hammer) w miejscowości Schudutz okaz rozpadł się na dwa fragmenty; ma na powierzchni wyraźnie czerwonawą plamę powstałą w wyniku kontaktu z dachówką (źródło: vienna.at); fragmenty zostały przekazane do zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
[#5] 64 5 kwietnia 2025 Benjamin Rudelstorfer[4]  ? masa główna; okaz ma już silne oznaki wietrzenia


Relacja Jarosława Morysa:

«

MADEINSPACE.pl

czwartek, 7 listopada 2024 o 21:07

Mam meteoryt!🖤☄️🥰
Podsumowanie poszukiwań austriackiego meteorytu z obserwowanego spadku z dnia 24.10.2024 r.
W elipsę spadku dotarłem w niedzielne popołudnie, 3 listopada. Do zmroku zostało 3 godziny. Po 40 minutach wypatrzyłem czarny świeży kamień który przytulił się do magnesu 🙂 Jeden rzut oka i wiedziałem, że mam meteoryt😊 (fot 1-4)
I na tym mogłaby zakończyć się ta historia, ponieważ kolejne 4 dni poszukiwań, 9 godzin każdego dnia, nie przyniosły rezultatu. Ale, okazało się, że nie był to pierwszy meteoryt znaleziony z tego spadku, ponieważ dobę wcześniej, niemiecki poszukiwacz Leon Thann odnalazł okaz o wadze ok 9 g 👏🏼 (fot 5-6)
Kolejny, trzeci, i jak na razie ostatni ze znalezionych okazów, to znalezisko Filip Nikodem z dnia 5 listopada - meteoryt o wadze ok 46 g!💪🏼 (fot 7-8)
Całkowita znana masa (TKW), na dzisiaj wynosi więc 58 g ☺️

Fot:
1-4 Jarosław Morys
5-6 Leon Thann
7-8 Filip Nikodem
»


Okaz znaleziony przez Leona Thann trafił już do Institut für Planetologie, Universität Münster do klasyfikacji. Wszystko wskazuje na to, że jest to chondryt zwyczajny. Informacja na fb:

«
SN20241024 (Leon Thann)-fb3.jpg

Leon Thann

wtorek, 12 listopada 2024 o 18:37

A few more impressions of the Haag meteorite situation:

When I made the find on Saturday, I decided to make it available for examination as soon as possible. A further search was therefore out of the question for me. So I searched on Sunday until the afternoon and then went to Dieter Heinlein, who was delighted to organize the subsequent scientific analyses. That same evening I went on to Karl Wimmer from the Ries Museum Nördlingen.[5] Magnetic susceptibility measurements were carried out there.

On November 5, I arrived with the piece in Münster, at Markus Patzek and Addi Bischoff. There we made preliminary measurements on the scanning electron microscope and then started preparing the samples. A third of the stone was removed for classification. The 3g sample was cut a second time, one part was used for thin section preparation and one for chemical analysis. For this, the crust had to be completely removed.

After an overnight stay with Alex Folta, I drove to Dresden the next morning. There is an institute located deep inside a tunnel. The VKTA's Felsenkeller laboratory[6] is used to detect the decay of radionuclides. It is particularly important to examine freshly fallen meteorites as quickly as possible. Some isotopes decay just a few days after impact and are therefore no longer measurable.

In general, these days were one of the most exciting ever for me. I am very grateful to Pavel Spurny and the team of the Astronomical Institute of the Czech Republic. Also Kóvágó Gábor and Gucsik Bence from Hungary, for another strewn field.

I hope there are still finds to be made, I think there is still something to get.

»


Ciekawostka: Fragmenty meteorytów z tego bolidu spadły w pobliżu miejscowości Haag.[3] Tak się składa, że jeden z największych kolekcjonerów meteorytów nosi nazwisko Rober A. Haag. Są już pierwsze znaleziska, więc jest bardzo prawdopodobne, że zostanie on zarejestrowany w Meteoritical Bulletin Database pod nazwą Haag.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(H) Haag

miejsca znalezienia okazów

Wyliczone obszary spadku fragmentów

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Oszacowano dwa obszary spadku fragmentów z tego bolidu. Jeden został wyznaczony przez zespół Instytutu Astronomii Czeskiej Akademii Nauk – Pavel Spurný, Jiří Borovička i Lukáš Shrbený (czerwony kontur) oraz drugi, alternatywny rejon obliczony przez Gábora Kővágó z Węgier (zielony kontur) (źródło: Skytinel).


Mapy

Źródło: Żmija (2025, ASMP)

Rys. 5. Porównanie wyznaczonych obszarów spadku – kolor czerwony: Pavel Spurný, Jiří Borovička oraz Lukáš Shrbený, kolor zielony: Gábor Kővágó. Ostatecznie meteoryty znajdowano głównie w obszarze Gábora Kővágó, choć w pobliżu jego południowej granicy (oprac. Instytut Astronomii Czeskiej Akademii Nauk i Gábor Kővágó).
Fig. 5. Comparison of simulated strewn fields for Haag meteorite – red shape: Pavel Spurný, Jiří Borovička and Lukáš Shrbený, green: Gábor Kővágó. Finally, meteorites were mainly found in the area of Gábor Kővágó, although near its southern border (created by Institute of Astronomy of the Czech Academy of Sciences and Gábor Kővágó).

Galerie

Pierwszy znaleziony meteoryt (8,77 g; [#1]) z bolidu SN20241024

Znlazaca pierwszego okazu Leon Thann w towarzystwie m.in. Gucsik Bence

Okaz [#1] in situ

Znalezisko Jarosława Morysa (3,47 g; [#2])

Znalezisko Jarosława Morysa

Okaz [#2] in situ

Znalezisko Filipa Nikodem (46 g; [#3])

Znalezisko Filipa Nikodem

Okaz [#3] in situ

Małżeństwo Westermayr i ich znalezisko (źródło: Kronen Zeitung)

Fragmenty okazu (28,61 g; [#4]), który spadł na dach domu (tzw. hammer) (źródło: Kronen Zeitung)

Fragmenty [#4] zostały przekazane przez małżeństwo Westermayr do zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu

Masa główna (64 g; [#5]), okaz został znaleziony przez Benjamina Rudelstorfer[4] 5 kwietnia 2025 roku, niemal pół roku po spadku, widać na nim wyraźne oznaki wietrzenia


Okaz [#1] Leona Thann (5,930 g, 8,5 g przed cięciem) przed pocięciem (fot. Marcin Cimała)

Fragment okazu [#1] o wadze 5,93 g

Spieniona skorupa obtopieniowa (ang. fusion crust) i linie spływu (ang. flow-lines)

Wnętrze meteorytu; fragment skorupy drugiego rzędu; jasne wnętrze i pierwsze oznaki wietrzenia oraz duże inkluzje troilitu

Kopia okazu [#2] (fot. Jarosław Morys)


Bolid

Obserwacja bolidu EN241024/SN20241024

Informacja o spadkowym bolidzie EN241024 zamieszczona na facebookowym profilu European Fireball Network

Ślad bolidu na jednej ze stacji European Fireball Network

Ślady zjawiska na poszczególnych stacjach Skytinel – od lewej: SN05 (Dariusz Wiosna, Jasień k. Łodzi), SN10 (Tomasz Jakubowski, Wrocław), SN26 (Robert Sobczak, Tarnowskie Góry), SN23 (Politechnika Rzeszowska, Polanka Wielka k. Andrychowa), SN31 (Emil Jarosz, Wilcza Wola k. Rzeszowa), SN02 (Jarosław Morys, Zielonki k. Krakowa)


Bibliografia

  • Morys Jarosław, (2025), Meteorytowe znaleziska Polaków w 2024 roku (Meteorite finds by Poles in 2024), Acta Soc. Metheor. Polon., 16, 2025, s. 48-50.[7] Plik ASMP.
  • Tymiński Zbigniew, Jaśkiewicz Artur, Zaręba Paweł, Stolarz Marcin, Mazur Mirosław, Ogłoza Waldemar, Żejmo Michał, Gzik Sylwia, Tymińska Katarzyna, Burakowska Agnieszka, Kosiński Tymoteusz, (2025), Prace nad nowymi meteorytami prowadzone w ramach Polskiej Sieci Bolidowej oraz w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w latach 2024-2025 (Work on new meteorites carried out within the Polish Fireball Network project and at the National Centre for Nuclear Research in 2024-2025), Acta Soc. Metheor. Polon., 16, 2025, s. 67-77.[8] Plik ASMP.
  • Żmija Mateusz, (2024), Skytinel – prototyp nowej kamery bolidowej all-sky (Skytinel – prototype of a new all-sky fireball camera), Acta Soc. Metheor. Polon., 15, 2024, s. 195-201.[1] Plik ASMP.
  • Żmija Mateusz, (2025), Skytinel — sieć bolidowa z perspektywy twórcy, Meteoryt, 105, 2025, s. 3-5.[1] Plik available online.
  • Żmija Mateusz, Kozłowski Szymon, Kowalik Marcin, Świerczyński Ernest, Jakubowski Tomasz, Sęk Grzegorz, Strzelczyk Piotr, (2025), Sieć bolidowa Skytinel – rozwój i perspektywy (Skytinel Network – growth and perspectives), Acta Soc. Metheor. Polon., 16, 2025, s. 89-111.[9][1] Plik ASMP.

Przypisy

  1. ^ a b c d Skytinel — dynamicznie rozwijająca się sieć stacji bolidowych Skytinel; projekt zainicjowany wiosną 2024 roku i prowadzony przez Mateusza Żmiję; rozmieszczone na terenie Polski ponad 37 stacji z kamerami all-sky i kierunkowymi (stan: marzec 2025 r.), rejestruje jasne meteory i bolidy; sieć ma już swoje sukcesy: obserwacja bolidu z którego spadł meteoryt Haag i rokujący bolid SN20241025 (Grzebsk).
    W lutym 2025 roku znaleziono okazy meteorytu Drelów spadłe z zaobserwowanego przez sieć Skytinel bolidu SN20250218!
  2. ^ na zachód od ważnego austriackiego miejsca pielgrzymkowego Mariazell
  3. ^ a b miasto w Austrii, w kraju związkowym Dolna Austria (Niederösterreich), w powiecie Amstetten
  4. ^ a b c kolekcjoner i poszukiwacz meteorytów z Austrii Benjamin Rudelstorfer kupił okaz [#2], sam później, 5 kwietnia 2025 roku, znalazł okaz [#5]
  5. ^ kratery meteorytowe Ries i Steinheim w Niemczech
  6. ^ VKTA – Strahlenschutz, Analytik & Entsorgung Rossendorf e. V. (Radiation Protection, Analytics & Disposal)
  7. ^ zestawienie meteorytów znalezionych w 2024 roku przez polskich poszukiwaczy: Haag, Morasko, Kaalijarv, Lieksa, Muonionalusta, Pułtusk, Ribbeck,
  8. ^ wyniki obserwacji bolidów: PF251024 (SN20241025, Grzebsk), PF261124, SN20241111 i analiz okazu meteorytu Haag
  9. ^ wyniki obserwacji i analiz bolidów: Grzebsk (SN20241025), Haag, Nagydobos, Świecie (SN20241126), Tuszyn (SN20241111), Wierzchowo (SN20250103B)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Haag”
Osobiste